အစၥေရးမွ ၂၀၁၀ တြင္ ဂါဇာသို႔ လာေရာက္သည့္ ကယ္ဆယ္ေရး သေဘာၤမ်ားတိုက္ခိုက္မႈ ICC စတင္စစ္ေဆး

ေမ-၁၅၊၂၀၁၃
M-Media

ဂါဇာေဒသသို့ လာေရာက္ေသာ ကယ္ဆယ္ေရး သေဘၤာမ်ားအား အစၥေရး မွ တိုက္ခိုက္မွဳအား အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇဝတ္မႈဆိုင္ရာ တရားရံုး မွ စစ္ေဆး

International Criminal Court(ICC) အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇဝတ္မႈဆိုင္ရာ တရားရံုး မွ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ အစၥေရးမွ ပါလက္စတိုင္းတို႔၏ ဂါဇာေဒသသို့ လာေရာက္ေသာ ကယ္ဆယ္ေရး သေဘၤာမ်ားအား တိုက္ခိုက္မွဳကို  စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ျပစ္မွဳ သို့မဟုတ္ လူသားျခင္းစာနာမွဳကို ဆန့္က်င္ေသာျပစ္မွဳ ေျမာက္/မေျမာက္ ပဏာမ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ျပဳလုပ္မည္ ဟုေျပာၾကားခဲ့သည္။

ICC ၏ စံုစမ္းစစ္ေဆးသူ ဖာေတာင္ ဘန္ေဆာင္ဒါ(Fatou Bensouda) မွ “ကြ်န္မ၏ ဌာနတြင္ ပဏာမ ေလ့လာမွဳကိုျပဳလုပ္၍ စံုစမ္းစစ္ေဆးမွဳ ျပဳလုပ္ရန္ အခ်က္အလက္မ်ား ျပည့္စံုမွဳရိွ/မရိွ စတင္ စစ္ေဆးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း” အဂၤါေန့က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ေမလ ၃၁၊ ၂၀၁၀ တြင္ အစၥေရး ကြန္မန္ဒိုမ်ားသည္ ပထမဆံုး ကယ္ဆယ္ေရး သေဘၤာအား ႏိုင္ငံတကာ ေရနယ္နမိတ္ျဖစ္ေသာ ေျမထဲပင္လယ္(Mediterranean Sea) တြင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ျပီး၊ တူရကီႏွင့္ အေမရိကန္ ၂ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ခံယူထားေသာ ဆယ္ေက်ာ္သက္တစ္ေယာက္ အပါအ၀င္ တူရကီ ႏိုင္ငံသား ၉ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့သည္။ သေဘၤာ ၆ စီးပါ၀င္ေသာ အုပ္စုထဲမွ တူရကီ အလံတပ္ထားေသာ မာဗီ မာမရာ(Mavi Marmara) သေဘၤာေပၚသို့ အစၥေရး ကြန္မန္ဒိုမ်ား ၏ စီနင္းတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ လူ ၅၀ နီးပါးေလာက္ ဒဏ္ရာရခဲ့သည္။

ဘန္ေဆာင္ဒါ က အာဖရိကန္ ႏိုင္ငံ ေကာ္မိုရိုစ္(African state of Comoros) ကို ကိုယ္စားျပဳ၍ လာေရာက္ေသာ တူရကီ ေရွ့ေနမ်ားစြာအား ေတြ့ဖူးေၾကာင္း၊ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ သည္ဟိဂ္ျမိဳ့ တြင္ရိွေသာ ICC ရံုးခ်ဴပ္သို့ အမွဳကို လႊဲေျပာင္းခဲ့ရေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

မာဗီ မာမရာသေဘၤာသည္ ICC အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ အိႏၵိယ သမုဒၵရာထဲမွ ကြ်န္ုးႏိုင္ငံ တခုတြင္  မွတ္ပံုထင္ထားသည့္ သေဘၤာျဖစ္သည္။

“ရရိွေသာအခ်က္အလက္မ်ားအား ေသခ်ာေလ့လာျပီးေနာက္၊ ၄င္း အျဖစ္ပ်က္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အား ျပည္သူမ်ားအားေျပာျပမယ္လုိ႔” ဘန္ေဆာင္ဒါက ေျပာၾကားသည္။

တရားရံုးေတာ္သို့ တင္ျပေသာ ၁၇ မ်က္ႏွာပါ တိုင္စာတြင္ ေရွ့ေနမ်ားက ကယ္ဆယ္ေရး သေဘၤာအား တိုက္ခိုက္မွဳကို  ႏိုင္ငံတကာ၏ တံုျပန္မႈမ်ား ပါ၀င္ေၾကာင္း ႏွင့္ ICC သည္ ဥပေဒအရ တရားသျဖင့္ ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ေသာ အဖြဲ့စည္းဟု သူတို့ျမင္ေၾကာင္း ေရးသားထားခဲ့သည္။

အစၥေရး၏ ကယ္ဆယ္ေရး သေဘၤာမ်ားအား တိုက္ခိုက္မွဳသည္ ၾကိဳတင္ စီစဥ္ထားေသာ စီမံကိန္း  သို့မဟုတ္ မူ၀ါဒ တစ္ခုအရ ကယ္ဆယ္ေရး သေဘၤာမ်ားအား ပိတ္ဆို႔ခံထားရသည့္ ဂါဇာႏိုင္ငံသို့ မသြားေရာက္ရန္ တားျမစ္မွဳ တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ေရွ့ေနမ်ားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အစၥေရး သည္ ဂါဇာသို့ လာေရာက္ေသာ ကယ္ဆယ္ေရး သေဘၤာမ်ားအား တိုက္ခိုက္မွဳအတြက္ ICC မွ ခ်မွတ္ထားေသာ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ျပစ္မွဳႏွင့္ လူသားျခင္းစာနာမွဳကို ဆန့္က်င္ေသာျပစ္မွဳမ်ား ေျမာက္ေၾကာင္းကိုလည္း ေရွ့ေနမ်ားက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

ဂါဇာေဒသအား ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွစတင္၍ ပိတ္ဆို့ထားေၾကာင္း၊ အဲဒီအတြက္ ဂါဇာေဒသတြင္း လူေနမွဳပံုစံနိမ့္ပါး၍ အလုပ္လက္မဲ့မ်ား မ်ားျပားျပီး ဆင္းရဲဒုကၡမ်ားအား ရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း သိရသည္။

ဂါဇာသိုု့လာေရာက္ေသာ ကယ္ဆယ္ေရးသေဘၤာမ်ားအား အစၥေရးမွ တိုက္ခိုက္ခဲ့ျပီးေနာက္၊ တဲရ္အဗစ္ျမိဳ့မွ ဂါဇာကမ္းေျမွာင္ေဒသအား ပိတ္ဆို့ထားမွဳကို အနည္းငယ္ေလ်ာ့ခ်၍ အသံုးကုန္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္း၀ယ္ ေဖာက္ကားမွဳကို ခြင့္ျပဳေပးခဲ့သည္။

သို့ေသာ္လည္း ဂါဇာ ကမ္းေျမွာင္ေဒသကို အစၥေရးေရတပ္ျဖင့္ ၀ိုင္းရံထားစဲရိွျပီး၊ ထုတ္ကုန္မ်ား ပို့ေဆာင္မွဳကို ပိတ္ထား၍၊ ကုန္ၾကမ္းမ်ားႏွင့္ အိမ္ေဆာက္ပစၥည္းမ်ားအား တင္သြင္းခြင့္ကိုလည္း ပိတ္ပင္ထားေၾကာင္း သိရသည္။

GJH/HGL