ကံဆိုးသူတို႔ရဲ႕ ထပ္ဆင့္ဒုကၡမ်ား (Photo Essay)

ေမ ၁ ၊ ၂၀၁၄
M-Media
မင္းထြဋ္ေခါင္ ဘာသာျပန္သည္။

ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္လူနည္းစုျဖစ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားက အိုးအိမ္မဲ့ျဖစ္သြားခဲ့ရတဲ့ေနာက္ ယခုအခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံတကာေထာက္ပံ့ ကူညီမႈကန္႔သတ္ ခံလိုက္ရျပန္တဲ့ အတြက္ ဆိုးသထက္ဆိုးရြားလာတဲ့ က်န္းမာေရးျပႆနာကို အသည္းအသန္ ရင္ဆိုင္ေနရရွာပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ရိုဟင္ဂ်ာ သန္းတစ္၀က္ေက်ာ္ကို က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ အဓိကေပးေနတဲ့ Medecins Sans Frontieres-Holland (MSF-H) အဖြဲ႕ကို ျမန္မာအစုိးးရက ေဖေဖာ္၀ါရီလအတြင္း ေမာင္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။

 

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကစၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္နဲ႔မြတ္စ္လင္မ္တို႔အၾကားက အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ဟာ ေနရပ္စြန္႔ အိုးအိမ္မဲ့ဘ၀ ေရာက္ခဲ့ရၿပီး ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ လက္ရိွ ေနထိုင္ေနရတယ္။ အထက္ေဖာ္ျပပါပံုက သူတို႔ဘ၀ရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းေပါ့။ သူတို႔တစ္ေတြအေပၚ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအျပင္ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္အကူအညီေပးေနၾကတဲ့ အဲန္ဂ်ီအို နဲ႔ ကုလရံုးေတြကို ရခိုင္လူရမ္းကားတစ္စုက မတ္လအတြင္းမွာ ဦးတည္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကတယ္။

ဇႏၷ၀ါရီလက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္အနီး ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္ေတာင္ပိုင္းမွာ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီ အၾကမ္းဖက္ခံလူစုကို Medecins Sans Frontieres-Holland (MSF-H) အဖြဲ႕က ကုသေပးခဲ့တယ္လို႔ ၾကားသိရၿပီးေနာက္ အဆိုပါအဖြဲ႕ရဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို ျမန္မာအာဏာပုိင္မ်ားက တားဆီးပိတ္ဆို႔ကန္႔သတ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။

အဲ့ဒီ အၾကမ္းဖက္မႈမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခုိင္ရြာသားတို႔လက္ခ်က္နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ၄၀ ဦးထက္မနည္း အသက္ဆံုးရႈံးခဲ့ရတယ္လို႔ ကုလသမဂၢမွ ဆိုထားပါတယ္။

၂၀၁၄ ဧၿပီ ၂၃၊ ေပါက္ေတာ္၊ ျမန္မာ (ဓာတ္ပံု – မင္းေဇယ်ာ/ရိုက္တာ)

ယခုလ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ရဲ႕ ႏွစ္သစ္ကာလအဆံုးသတ္ခ်ိန္မွာေတာ့ အဲန္ဂ်ီအို အားလံုးနီးပါးရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြ ပံုမွန္ျပန္လည္ေဆာင္ရြက္ေစမယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရက ဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ရိကၡာျဖန္႔ပို႔ေ၀ငွတဲ့ ကမာၻ႕စားနပ္ရိကၡာအစီအစဥ္တစ္ဖြဲ႕တည္းသာ ယခင္အတိုင္း ျပန္လည္သြားေရာက္ေဆာင္ရြက္ႏို္င္တာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ျပည္တြင္းေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္စခန္းတစ္ခုမွာ ေထာက္ပံ့ေရးရိကၡာေ၀စုရရိွဖို႔ ေစာင့္ဆိုင္းေနရတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာတစ္စုကို အထက္ေဖာ္ျပပါပံုထဲ ေတြ႕ၾကရပါလိမ့္မယ္။

ရခိုင္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဗဟိုအစိုးရနယ္ပယ္ထဲအထိ ထိုးေဖာက္လို႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္လိုၾကတဲ့ အျခားကယ္ဆယ္ကူညီေရးအဖြဲ႕မ်ားအေပၚ တစ္ဖက္သတ္စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ ခ်မွတ္ျပ႒ာန္းေစခဲ့တယ္။

အဲန္ဂ်ီအိုအဖြဲ႕မ်ားအေနနဲ႔ သူတို႔ခရီးစဥ္မ်ား၊ စီမံခ်က္မ်ားကို အၾကြင္းမဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ဖြင့္ခ်ေဖာ္ျပမယ္၊ ၿပီးေတာ့ ရုိဟင္ဂ်ာတို႔ကို မ်က္ႏွာသာမေပးဘူး ဆုိမွသာ ျပန္လည္ေဆာက္ရြက္ခြင့္ျပဳသြားမယ္လို႔ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးသန္းထြန္းက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

၂၀၁၄ ဧၿပီ ၂၄ ရက္၊ စစ္ေတြ၊ ျမန္မာ (ဓာတ္ပံု – မင္းေဇယ်ာ/ရိုက္တာ)

ျပည္ပအေထာက္အပံ့ အႀကီးအက်ယ္ လစ္ဟာသြားျခင္းနဲ႔အတူ လူနည္းစုမြတ္စ္လင္မ္မ်ားအဖု႔ိ ေတာ္ေတာ္ရုန္းကန္ေနၾကရပါတယ္။

ဖုန္ထူညစ္ေထးတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းတစ္ခုမွာ Gorima Khatu ရဲ႕ သံုးႏွစ္အရြယ္သမီးငယ္ Asoma ေလးဟာ diarrhoea ေ၀ဒနာခံစားရၿပီး ေသဆံုးသြားခဲ့တယ္။

“ အကယ္၍ တစ္စံုတစ္ဦးသာ ကူညီဖို႔ ေရာက္လာခဲ့မယ္ဆုိရင္ ကၽြန္မရင္ေသြးေလး ဒီေတာင္ကို ေက်ာ္ႏိုင္ခဲ့မယ္လို႔ ကၽြန္မ ထင္ျမင္ပါတယ္ ” ဆိုၿပီး ကေလးမိခင္ Gorima က ပု၀ါအုပ္ထားတဲ့ ကေလးရဲ႕ရုပ္ကလာပ္ကို ပုခက္လႊဲသလိုျပဳေပးရင္း ေျပာရွာပါတယ္။

၂၀၁၄ ဧၿပီ ၂၈ ရက္၊ စစ္ေတြ၊ ျမန္မာ (ဓာတ္ပံု – မင္းေဇယ်ာ/ရိုက္တာ)

ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားစြာကို ေရာက္ရိွခဲ့တဲ့ ရိုက္တာသတင္းေထာက္မ်ားက ဖ်ားနာတဲ့ဒဏ္ကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရင္ဆိုင္ေနၾကရေၾကာင္း ဖြင့္ထုတ္တင္ျပၾကပါတယ္။ အထက္ပါပံုထဲက အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ေနတဲ့ ၂၅ ရက္သား အျမြာေလး ႏွစ္ဦးက သာဓကတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။

အစိုးရဖက္က ေဆးကုသေရးအဖြဲ႕က ရိုဟင္ဂ်ာေဒသေတြဆီ အခါအားေလ်ာ္စြာ သြားေရာက္ၾကေပမယ့္ ျပည့္၀လံုေလာက္မႈ မရိွၾကဘူးလို႔ ျပည္ပကူညီေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ဆိုပါတယ္။ အဲ့ဒီလူေတြအမ်ားစုက ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ဘယ္အေရးမွာျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္ကတတ္ဆန္း ေလ်ာ့တိေလ်ာ့ရဲ ေဆာင္ရြက္ သြားခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။

၂၀၁၄ ဧၿပီ ၂၄၊ စစ္ေတြ၊ ျမန္မာ (ဓာတ္ပံု – မင္းေဇယ်ာ/ရိုက္တာ)

အထက္ေဖာ္ျပပါ ႀကိမ္းနီျပင္မွာဆိုရင္ ရိုဟင္ဂ်ာ ၄၆၀၀ နီးပါးဟာ ရဲအေစာင့္အၾကပ္ေအာက္မွာ ေနၾကရၿပီး သြားလာခြင့္လည္း ကန္႔သတ္ခံထားရတယ္။ အစိုးရက သူတုိ႔ကို ခိုး၀င္လာတဲ့ ဘဂၤါလီမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားလို႔ပါပဲ။

အဲ့ဒီ ေနရာမ်ဳိးေတြမွာ က်န္းမာေရးျပႆနာ ရင္ဆိုင္ေနရတယ္ဆိုတဲ့ အဆိုကို ရခုိင္ျပည္နယ္အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူ ဦး၀င္းၿမိဳင္က ျငင္းပယ္ခဲ့တယ္။

“ အဲ့ဒီစခန္းေတြထဲက တစ္ခုမွာ လာေရာက္တဲ့သူတိုင္းကို ဖ်ားနာေနတဲ့ ကေလးေတြျပသေနတတ္တဲ့ လူတစ္စုရိွေနတယ္။ ေဆးကုသေရးကို အစိုးရဖက္က စီစဥ္ေပးသည့္တိုင္ သူတို႔က ျငင္းဆန္ၾကတယ္ေလ” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

ကူညီေရးအဖြဲ႕ေတြကို မည္သည့္ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ မရိွေစပဲ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆီ ျပန္သြားခြင့္ျပဳဖို႔ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္နဲ႔ အျခားႏိုင္ငံတို႔မွ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ တြန္းအားေပးထားပါတယ္။

၂၀၁၄ ဧၿပီ ၂၈၊ ေပါက္ေတာ၊ ျမန္မာ (ဓာတ္ပံု – မင္းေဇယ်ာ/ရိုက္တာ)

ရခိုင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရိွ ျပည္တြင္းေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္စခန္းတစ္ခုျဖစ္ေသာ ဒါးပိုင္စခန္းအနီး လယ္ကြင္းမ်ားအတြင္း ေဆာ့ကစားေနၾကသည့္ ကေလးငယ္မ်ား

28 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

ႀကိမ္းနီျပင္ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ရပ္ေနေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသမီးမ်ား

23 Apr 2014. Pauk Taw, Myanmar. REUTERS/Minzayar

သက္ကယ္ျပင္ဒုကၡသည္စခန္းသို႔ လာေရာက္ေသာ ေရွာင္တခင္ေဆးခန္းတြင္ ေဆးကုသမႈခံယူရန္ ေစာင့္စားေနၾကသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ကေလးငယ္မ်ား

24 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

ဒုကၡသည္စခန္းတစ္ခု၌ အေရျပားေရာဂါေ၀ဒနာခံစားေနရရွာသည့္ ကေလးငယ္အား ေပြ႕ခ်ီထားေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး

24 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

 ႀကိမ္းနီျပင္မွ ဒုကၡသည္ ရိုဟင္ဂ်ာ မိန္းမငယ္တစ္ဦး

23 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

သက္ကယ္ျပင္စခန္းအနီး ရြာတစ္ရြာရိွ အိမ္သစ္တစ္ေဆာင္အတြင္း ၾကမ္းျပင္ေပၚ လဲေလ်ာင္းေနသည့္ ကေလးငယ္။ ထိုကေလးငယ္မွာ တင္ေအာင္ဇင္ (၉ ႏွစ္)ျဖစ္ၿပီး ယခင္ေနရပ္၀န္းက်င္၌ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္အတြင္း လန္႔ဖ်ပ္သြားျခင္းေၾကာင့္ ကိုးမားေ၀ဒနာခံစားေနရသည္ဟု ၎၏မိခင္က ေျပာျပသည္။

23 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

ဒါးပိုင္စခန္းရိွ ကိုယ္ပိုင္အခန္းတစ္ခုအတြင္း ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ေနသည့္ သားခ်င္းေလးကို ကိုင္ထိန္းထားေသာ ကေလးတစ္ဦး
24 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

 ႀကိမ္းနီပင္စခန္းတြင္ diarrhoea ေ၀ဒနာျဖင့္ ေသဆံုးသြားသည့္ သံုးလအရြယ္ Asoma Khatu ၏ ရုပ္ခႏၶာအား ပိတ္ျဖဴတစ္စျဖင့္ ၿခဳံလႊမ္းထားပံု

28 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

သက္ကယ္ျပင္စခန္းရိွ အခန္းအတြင္း တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ အဆုတ္ေရာဂါေ၀ဒနာျဖင့္ လဲေနသည့္ အသက္ ၅၄ ႏွစ္အရြယ္ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ဳိးသား မုဟမၼဒ္ အလီ

24 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

 diarrhea ေ၀ဒနာကုိ တစ္ပတ္ေက်ာ္ခံစားေနရသည့္ မုဟမၼဒ္ အလံမ္အား သူ႔အခန္းေရွ႕ ဖ်ာတစ္ခ်ပ္ေပၚ လဲေလ်ာင္းေနသည္ကို ေတြ႕ရစဥ္

24 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

ကမာၻ႕စားနပ္ရိကၡာေထာက္ပံ့ေရးအစီအစဥ္မွ အစာေရစာေ၀စုမ်ားကို လက္ခံရယူေနၾကေသာ သဲေခ်ာင္းစခန္းမွ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား

24 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

ေကာင္းဒုကၡစခန္းတြင္ ေတြ႕ရသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ သူတု႔ိ၏ကေလးငယ္မ်ား

22 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

 ဒါးပိုင္စခန္းအနီး ေဆးရံုတစ္ခု၌ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္မွ ဆရာ၀န္တစ္ဦးထံ စမ္းသပ္ခံေနေသာ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ဳိးသမီး ႏွင့္ သူနာျပဳထံ မိမိ၏ရင္ေသြးကို ျပသေနေသာ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ဳိးသမီး

24 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

စစ္ေတြရိွ သက္ကယ္ျပင္စခန္းမွ ယာယီေဆးခန္းသို႔ မိခင္ျဖစ္သူက ေခၚေဆာင္သြားၿပီး စစ္ေဆးၿပီးေနာက္ diarrhea ေ၀ဒနာခံစားေနေၾကာင္း သိခဲ့ရသည့္ အသက္ ၂၂ လအရြယ္ ရိုဟင္ဂ်ာမိန္းကေလး Musana Khatu

23 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

သဲေခ်ာင္းစခန္းတြင္ ေဆးေပးေ၀ေနသည့္ ေဆးေပးခန္း။ ၎ကို ယာယီေဆးကုသခန္းအျဖစ္လည္း အသံုးျပဳသည္။

22 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar

ယာယီေဆးခန္းတြင္ မိမိ၏ဖ်ားနာျခင္းကို ေဆးကုသမႈခံယူရန္ ေစာင့္ဆိုင္းေနသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာလူငယ္တစ္ဦး

24 Apr 2014. SITTWE, Myanmar. REUTERS/Minzayar 

ႀကိမ္းနီျပင္ဒုကၡသည္စခန္း၏ ျမင္ကြင္းတစ္ရပ္

23 Apr 2014. Pauk Taw, Myanmar. REUTERS/Minzayar