မိတၳီလာမွာ တူရကီ စစ္သခၤ်ဳိင္းေဟာင္း ရိွတယ္ တ့ဲ။ ဒီကေန႔ထုတ္ ေၾကးမုံ စာမ်က္ႏွာ ၆ မွာ ေရးထားပါတယ္။
ပထမကမၻာစစ္အတြင္း သုံ႔ပန္းျဖစ္သြားတ့ဲ တူရကီစစ္သား အမ်ားအျပား မိတၳီလာဘက္ကုိ ေရာက္လာတယ္၊ သူတုိ႔ရဲ႕ သခၤ်ဳိင္းကုိ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းႏုိင္ဖုိ႔ တူရကီသံအမတ္ Mr. Murat Yuvaz ေလ့လာေနတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။
အဲဒီနယ္ကုိ ေရာက္ခ့ဲတ့ဲ တူရကီစစ္သား ေလးရာေက်ာ္တယ္ တ့ဲ။
က်ဆုံးရတ့ဲ တူရကီစစ္သား အေရအတြက္ တေသာင္း ရိွမယ္လုိ႔ သံအမတ္က ဆုိတယ္။ ျမန္မာျပည္ကုိ ဖမ္းလာျပီး ေသဆုံးသြားတ့ဲ အေရအတြက္ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
ပထမကမၻာစစ္က ၁၉၁၄ မွာ ျဖစ္တာ ၄ ႏွစ္ ၾကာပါတယ္။ (ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေမြးဖြားတ့ဲအခ်ိန္ေပါ့။)
မဟာမိတ္ႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္တ့ဲ အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္တုိ႔က တဘက္။
ဗဟုိ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံေတြျဖစ္တ့ဲ ဂ်ာမဏီ၊ ၾသစႀတီးယားတုိ႔က တဘက္။ အဲဒီဘက္ ၀င္ကူတ့ဲ ႏုိင္ငံေတြထဲမွာ တူရကီ ပါပါတယ္။
(ေနာက္ အႏွစ္ ၂၀ အၾကာမွာ ျဖစ္တ့ဲ ဒုတိယကမၻာစစ္မွာေတာ့ တူရကီက ျငိမ္သက္ေနခ့ဲျပီး စစ္ျပီးခါနီးမွာ မဟာမိတ္ဘက္က ရပ္တည္လုိက္ပါတယ္)
ေၾကးမုံသတင္းအရ ဆုိရင္ ပထမကမၻာစစ္အတြင္း ဖမ္းမိတ့ဲ တူရကီ သုံ႔ပန္းေတြ မိတၳီလာဘက္ ေရာက္လာပါတယ္။ အဂၤလိပ္က အဲဒီအခ်ိန္ သူသိမ္းထားတ့ဲ ျမန္မာျပည္ထဲကုိ ဒီသုံ႔ပန္းေတြ ပုိ႔လုိက္တ့ဲသေဘာပါ။
အခုေတာ့ တူရကီသံအမတ္က သူတုိ႔ရဲ႕ သခၤ်ဳိင္းကုိ ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းႏုိင္ဖုိ႔ သြားေရာက္ ေလ့လာေနပါျပီ တ့ဲ။
(ပထမကမၻာစစ္အတြင္း နုိင္ငံအသီးသီးမွာ ရိွခ့ဲတ့ဲ တူရကီသုံ႔ပန္းစခန္းမ်ား ဆုိတ့ဲ စာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထား)
အဂၤလိပ္ပုိက္နက္ အိႏၵိယ ျမန္မာ နယ္ထဲမွာ တူရကီ အက်ဥ္းသားေတြကုိ ထားရိွတ့ဲ စခန္း ၁၀ ခု အေၾကာင္း စာအုပ္မွာေတာ့ အက်ဥ္းစခန္းေတြဟာ သရက္၊ ေရႊဘုိ၊ မိတၳီလာ၊ ရန္ကုန္တုိ႔မွာ ရိွတယ္ လုိ႔ ေရးထားပါတယ္။
ေအာက္က အခ်က္အလက္ေတြကေတာ့ အဲဒီစာအုပ္
VISITED BY THE INTERNATIONAL RED CROSS COMMITTEE
IN FEBRUARY, MARCH AND APRIL, 1917
မွာ ေတြ႔ရတ့ဲ အခ်က္ေတြပါ။
စခန္းေတြကုိ ICRC လုိ႔ ေခၚတ့ဲ ႏုိင္ငံတကာၾကက္ေျခနီေကာ္မတီက ၁၉၁၇ ႏွစ္ဆန္းပုိင္း သြားေရာက္ေလ့လာခ်က္ အစီရင္ခံစာ လုိ႔ စာအုပ္ မ်က္ႏွာဖုံးမွာ ေရးထားပါတယ္။
အက်ဥ္းစခန္းအမည္နဲ႔ အက်ဥ္းသားအေရအတြက္ (အမ်ားစုက သုံ႔ပန္း)
သရက္ျမိဳ႕စခန္း – ၃၅၉၁
ေရႊဘုိစခန္း – ၉၀
မိတၳီလာစခန္း – ၁၉၁၇ တြင္ အသုံးျပဳျခင္းမရိွ
ရန္ကုန္စခန္း – ??
ICRC ျမန္မာျပည္ေထာင္ေတြကုိ လာစစ္တာ ၁၉၁၇ ကတည္းကလုိ႔ ဆုိနုိင္ပါတယ္။
သရက္စခန္းမွာ အက်ဥ္းသားေတြ ျမိဳ႕ထဲသြားခြင့္မရိွ၊ ျမိဳ႕ထဲက ဗလီေတာ့ သြားတက္ခြင့္ေတာင္းတာလည္း မရ၊ အက်ဥ္းသားတုိင္း တပတ္ကုိ စီးကရက္ အလိပ္ ၄၀ နဲ႔ မီးျခစ္ ၁ ဘူး ရတယ္၊
အက်ဥ္းသား ၃,၅၀၀ ၀န္းက်င္ ရိွတ့ဲထဲက ၁၉၁၆ မွာ ၇၆ ဦး ေသဆုံးတယ္ တ့ဲ။
စာ ၅၉ မွာ ေရးထားတာကေတာ့ သူတုိ႔ကုိ မက္ဆုိပုိေတးမီးယန္း စစ္ေျမျပင္ကေန အိႏၵိယကုိ ပုိ႔တယ္၊ အဲဒီကေနမွ ျမန္မာျပည္ကုိ ေရလမ္းကေန ပုိ႔လုိက္တယ္။
ကလာကတၱားကေန ရန္ကုန္ကုိ ၃ ရက္ၾကာတယ္ တ့ဲ။
ရန္ကုန္ကေန သရက္ကုိ ေရလမ္းကသြား၊ မိတၳီလာကုိေတာ့ ရထားနဲ႔သြား (တုိက္ရုိက္ေတာ့မဟုတ္)။ အက်ဥ္းသားေတြကုိ ရာထူးအလုိက္ ပထမတန္းတဲြ ဒုတိယတန္းတဲြေတြမွာ တင္သြားတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။
ေၾကးမုံ သတင္းစာ ေဖာ္ျပခ်က္ကုိ ဒီမွာ http://1.bp.blogspot.com/-hbD2hLQzaQo/T8SBQAxGCZI/AAAAAAAAG6c/jeY8fvP9Ams/s1600/_MG_4910.jpg ဖတ္ပါ။
Comments