အေရွ႕အလယ္ပုိင္း ေဒသကုိ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ဖုိ႔ အတြက္ IS ဟာ အသံုးခ်ခံ အသစ္လား?

စက္တင္ဘာ ၁၃ ၊ ၂၀၁၄
M-Media

– “စိတ္ခ်စမ္းပါ! အာရပ္ႏုိင္ငံေတြဟာ စာမဖတ္တဲ့ႏိုင္ငံေတြပါ။ တကယ္လုိ႔ သူတုိ႔ ဖတ္ခဲ့ရင္လည္း နားမလည္ပါဘူး။ တကယ္လုိ႔ နားလည္ရင္လည္း သူတုိ႔ မက်င့္သံုးၾကပါဘူး” လုိ႔ အစၥေရးကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးေဟာင္း မုိေရွး ဒါယန္းေျပာခဲ့တဲ့ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ဒီစကားဟာ မွန္ခဲ့ပါတယ္။

အာရပ္နဲ႔ အစၥလာမ္ကမၻာက အမွတ္သည္းေျခ မရွိေတာ့ဘူးလား? ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ အတိတ္က အေၾကာင္းအရာေတြကို လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ပဲ ေမ့ပစ္ခဲ့ၾကၿပီး လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔ခက္တဲ့ ဒီေထာင္ေခ်ာက္ထဲကုိပဲ ျပန္ျပန္ဆင္းသက္ေနပါတယ္။ “ယံုၾကည္သူတစ္ေယာက္ကုိ  ခ်ိဳင့္တစ္ခုက ႏွစ္ခါဒုကၡေပးလုိ႔မရဘူး” ဆုိတဲ့ ကုိယ့္ေတာ့္ရဲ႕ ဒီဟဒီးစ္ကုိ တြင္တြင္ေျပာၾကေပမယ့္ ဒီခ်ိဳင့္ထဲက ေႁမြတစ္ေကာင္ကပဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ ဘာ့ေၾကာင့္ ထပ္ခါထပ္ခါ ကုိက္ေနရတာလဲ?

အာဖဂန္မွာ ႀကံဳေတြ႕ရတာေတြကေန အစၥလာမ့္မစ္ေတြဟာ ဘာ့ေၾကာင့္ မသင္ယူၾကတာလဲ? ဆုိဗီယက္နဲ႔တုိက္တဲ့ သမိုင္း၀င္စစ္ပြဲမွာပါ၀င္ဖုိ႔ အေမရိကန္က သူတုိ႔ကုိ ျဖားေယာင္းခဲ့တာ မဟုတ္ဘူးလား? ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္က သူတုိ႔လုိဘ ျပည့္သြားၿပီး အသံုးမလုိေတာ့တဲ့အခါ သူတုိ႔(အစၥလာမ့္မစ္)ေတြကုိ ႏွိပ္စက္ၿပီး ရွင္းခဲ့တာ  မဟုတ္ဘူးလား? အသံုးခ်ခံေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာ မသိခဲ့တဲ့သူတုိ႔ ေတာင့္တခဲ့တဲ့ အာဖဂန္ဟာ အစၥလာမ့္မစ္ႏုိင္ငံေတာ္ျဖစ္လာေရးကုိ အေမရိကန္က ကတိေပးခဲ့တာပဲ မဟုတ္ဘူးလား?

အလ္ကုိင္းဒါးကို အမ်ားစုက ၾသဘာေပးၾကၿပီး ရပ္နီး ရပ္ေ၀းက အဖိႏွိပ္ခံမြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ကယ္တင္ရွင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကတဲ့အခ်ိန္က ခဏေလးပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒါရဲ႕ရလဒ္က ဘာလဲ? ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ၊ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ၊ ေကၽြးေၾကာ္မႈေတြ လႈိင္လႈိင္ေပါခဲ့တဲ့ ဒီအဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ အျခာေသာအဖြဲ႕ေတြဟာ အသံုးခ်ခံေတြသာ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး တျခားသူေတြရဲ႕ အျမတ္ထုတ္ျခင္းကုိသာ ခံခဲ့ရပါတယ္။

အလ္ကုိင္းဒါးဟာ ဆုိဗီယက္စစ္ပြဲက သူတုိ႔ရဲ႕အခန္းက႑ေတြကုိ ေက်ပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္း ကမၻာတစ္၀ွမ္းလံုးမွာ သူတုိ႔ဟာ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္ျခင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔အဖြဲ႕၀င္ေတြဟာလည္း ဂြာတာနာမုိလုိ အက်ည္းတန္ဆံုး အက်ဥ္းစခန္းမွာ ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြဟာ ဂြာတာနာမိုမွာ အာဏာပါးကြက္သားေတြရဲ႕ ႏွိပ္စက္မႈေတြကုိ ေတြ႕ႀကံဳခံစားေနရတာ သိသိႀကီးနဲ႔ ဘာ့ေၾကာင့္ အခုအခ်ိန္မွာလည္း ဒီလုိအမွားမ်ိဳးကုိ ထပ္က်ဴးလြန္ေနၾကတာလဲ။

IS ရဲ႕ အေျခအေနဟာ ယခင္အလ္ကုိင္းဒါးရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ ကြဲျပားတယ္လုိ႔ တစ္ခ်ိဳ႕က ေျပာပါလိမ့္မယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ႏွစ္ဖြဲ႕ကုိ ႏႈိင္းယွဥ္လုိ႔မရဘူးလုိ႔လဲ ဆုိၾကပါလိမ့္မယ္။ IS ဟာ အီရတ္မွာ အေျခတည္ခဲ့တဲ့ အလ္-ဇာကြာ၀ီရဲ႕အဖြဲ႕ကေန ဆင္းသက္လာတာပါ။ အလ္-ဇာကြာ၀ီရဲ႕ အဖြဲ႕ဟာ အေမရိကန္နဲ႔ သူ႕ကိုေထာက္ခံသူေတြကုိ စိတ္ပ်က္ေစခဲ့ပါတယ္။

ယူကရိန္းပုိင္နက္ထဲကုိ ႐ုရွား စစ္ကားေတြ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ၀င္ေရာက္ခဲ့တာကုိ အေမရိကန္ရဲ႕ ၿဂိဳဟ္တုေတြက မေတြ႕ခဲ့ဘူးလား? ဒါဆုိ IS ရဲ႕ စစ္ကားေတြ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ မူဆုိးလ္ၿမိဳ႕တဲ့ ၀င္တာကုိ အေမရိကန္ရဲ႕ ၿဂိဳဟ္တုေတြက မေတြ႕လုိက္ဘူးဆုိတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလား? အီရတ္မွာရွိတဲ့ IS ႀကီးစုိးတဲ့ ေဒသအခ်ိဳ႕ကုိ အေမရိကန္က ဗံုးႀကဲတယ္ဆုိတာကေရာ အမွန္ပဲလား?

ဒီအေၾကာင္းအရင္းက အလ္-ဇာကြာ၀ီရဲ႕ အဖြဲ႕ကုိ ရင္ဆုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဆာဟ္၀ပ္လုိ႔ေခၚတဲ့ အဖြဲ႕တစ္ခုကုိ ဖန္တီးဖုိ႔ ေစ့ေဆာ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႕ကေန ေဒသအတြင္း အထူးသျဖင့္ အီရတ္မွာ ဘာအက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ရခဲ့ပါသလဲ? အီရတ္မွာ အေမရိကန္နဲ႔ အီရန္တုိ႔ရဲ႕ လႊမ္းမုိးမႈ ေပ်ာက္ပ်က္သြားခဲ့ပါသလား? တကယ္ေတာ့ မေပ်ာက္ပါဘူး။ ဒီအဖြဲ႕က ၿပိဳင္ဘက္လုိ႔ ေကၽြးေက်ာ္ထားတဲ့ အီရန္ဟာ အီရတ္မွာရွိတဲ့ အဖြဲ႕ေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီး၊ သူ႕ရဲ႕ၾသဇာဟာ ဆီးရီးယား၊ လက္ဘႏြန္၊ ယီမင္နဲ႔ ပင္လယ္ေကြ႕ႏုိင္ငံေတြအထိ ျပန္႔ႏွံ႔သြားခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ကေတာ့ အီရတ္နဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ႏုိင္ငံေတြမွာ အၾကပ္႐ုိက္ေနတုန္းပါပဲ။

-ေရနံႂကြယ္၀တဲ့ ကက္စပီယံပင္လယ္ကုိ အေမရိကန္က ထိန္းထားခ်င္တဲ့အခါ အာဖဂန္ကုိ သိမ္းပုိက္ရပါတယ္။ အာဖဂန္မွာ အလ္ကုိင္းဒါးေတြရွိေနလုိ႔ ဆုိတာက ဆင္ေျခတစ္ခုသာျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ေတြ အဲဒီမွာ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ေနခဲ့ၿပီး အခုအခ်ိန္ထိလည္း ရွိေနတုန္းပါ။ အီရတ္ကုိ က်ဴးေက်ာ္စဥ္ကလည္း အဲဒီမွာ ဖ်က္အားျပင္းလက္နက္ေတြရွိၿပီး အလ္ကုိင္းဒါးေတြလည္း ရွိေနၿပီလုိ႔ အေမရိကန္က လုပ္ဇာတ္ခင္းခဲ့ပါတယ္။

IS ဟာ ဆီးရီယားကေန အီရတ္ကုိ၀င္ၿပီး အေမရိကန္ရဲ႕ အလုိနဲ႔ ဆန္႔က်င္ကာ မူဆုိးလ္နဲ႔ အီရတ္က ျပည္နယ္အခ်ိဳ႕ကုိ တကယ္သိမ္းခဲ့လား ဆုိတာနဲ႔၊ ဒါမွမဟုတ္ အေမရိကန္ရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ သူတုိ႔ဟာ ဆင္ကန္းေတာတုိးေနတာလားဆုိတဲ့ ေမးခြန္းဟာ အေရးႀကီးဆံုးပါ? ယူကရိန္းပုိင္နက္ထဲကုိ ႐ုရွား စစ္ကားေတြ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ၀င္ေရာက္ခဲ့တာကုိ အေမရိကန္ရဲ႕ ၿဂိဳဟ္တုေတြက မေတြ႕ခဲ့ဘူးလား? ဒါဆုိ IS ရဲ႕ စစ္ကားေတြ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ မူဆုိးလ္ၿမိဳ႕တဲ့ ၀င္တာကုိ အေမရိကန္ရဲ႕ ၿဂိဳဟ္တုေတြက မေတြ႕လုိက္ဘူးဆုိတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလား? အီရတ္မွာရွိတဲ့ IS ႀကီးစုိးတဲ့ ေဒသအခ်ိဳ႕ကုိ အေမရိကန္က ဗံုးႀကဲတယ္ဆုိတာကေရာ အမွန္ပဲလား?

ဒါေပမယ့္ ဗံုးႀကဲခ်တာဟာ IS ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ေဒသအကုန္လံုးမဟုတ္ဘဲ အေမရိကန္ရဲ႕ သတ္မွတ္နယ္နမိတ္ကုိေက်ာ္တဲ့ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္နဲ႔ အစၥေရးတုိ႔ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားေတြ တည္ရွိတဲ့ ကာ့ဒ္ေဒသမွာပါပဲ။

IS က အိပ္မက္မက္တဲ့ပံုစံအတုိင္း ဆီးရီးယားနဲ႔ အီရတ္ၾကားမွာ ႏုိင္ငံတစ္ခုတည္ေထာင္ဖုိ႔ ကမၻာႀကီးက အထူးသျဖင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ခြင့္ျပဳမွာလား? IS ေပၚထြက္လာမႈနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ ခ်ဲ႕ထြင္မႈက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေဒသအတြင္းမွာ စီစဥ္ထားတဲ့ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနမယ္ဆုိတာကုိ သူတုိ႔က မစိုးရိမ္ၾကဘူးလား? ေျမပံုကုိျပန္ေရးၿပီး ေဒသေတြကုိ ျပန္ခြဲဖုိ႔ဆိုတာေတြကုိ ရွင္းခ်က္ထုတ္ဖုိ႔ ေဒသတြင္းက ႏိုင္ငံတကာတပ္ေတြရဲ႕ ဆင္ေျခတစ္ခုေတာ့ မရွိေလာက္ဘူး မဟုတ္လား?

ေနရာတုိင္းမွာ သူတုိ႔ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြား ျဖစ္ထြန္းေစဖုိ႔အတြက္ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံေတြက အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းအားလံုးကုိ အသံုးခ်ေနတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးလား? ေရနံႂကြယ္၀တဲ့ ကက္စပီယံပင္လယ္ကုိ အေမရိကန္က ထိန္းထားခ်င္တဲ့အခါ အာဖဂန္ကုိ သိမ္းပုိက္ရပါတယ္။ အာဖဂန္မွာ အလ္ကုိင္းဒါးေတြရွိေနလုိ႔ ဆုိတာက ဆင္ေျခတစ္ခုသာျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ေတြ အဲဒီမွာ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ေနခဲ့ၿပီး အခုအခ်ိန္ထိလည္း ရွိေနတုန္းပါ။ အီရတ္ကုိ က်ဴးေက်ာ္စဥ္ကလည္း အဲဒီမွာ ဖ်က္အားျပင္းလက္နက္ေတြရွိၿပီး အလ္ကုိင္းဒါးေတြလည္း ရွိေနၿပီလုိ႔ အေမရိကန္က လုပ္ဇာတ္ခင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြကုိၾကည့္ရင္ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံဟာ သူတုိ႔ရဲ႕အက်ိဳးစီးပြား ရယူခ်င္တဲ့အခါ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြကုိ ဆင္ေျခေပးၿပီး အသံုးခ်ခဲ့တာပဲ မဟုတ္ဘူးလား?

သူတုိ႔ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေတြေအာင္ျမင္ဖုိ႔အတြက္လည္း ဒီလႈပ္ရွားမႈကုိ အသံုးျပဳခဲ့တာပဲ မဟုတ္ဘူးလား? အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြဆုိတဲ့ ဥပါယ္တံမ်ဥ္ေအာက္မွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ေဒသတစ္ခုလံုးဟာ အနီးနားကသူေတြ၊ အေ၀းကသူေတြရဲ႕ က်ဴးေက်ာ္ခ်ိဳးေဖာက္မႈကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္၀ါဒကုိ တုိက္ဖ်က္ျခင္းဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္ မွာလည္း သူတုိ႔ဟာ ႀကိဳက္ရာ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အခုဆုိရင္လည္း IS ကုိတြန္းလွန္ဖုိ႔ဆုိတဲ့ အေျခခံအေပၚမွာ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ ေဒသတြင္း ဘယ္လုိ စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ိဳးကုိမဆုိ က်ဴးလြန္ႏုိင္ၿပီး၊ အစီအစဥ္ေတြလည္း ခ်မွတ္ႏုိင္ၾကပါတယ္။ IS ဟာ ဆက္လက္ရွိေနသည္ျဖစ္ေစ ရွိမေနသည္ျဖစ္ေစ ဆက္လက္ျပန္႔ႏွံ႔ေနသည္ျဖစ္ေစ ျပန္႔ႏွံ႔မေနသည္ျဖစ္ေစ သူတုိ႔ကုိ ေထာက္ခံသူမ်ားကေတာ့ ေဒသရဲ႕ပထ၀ီအေနအထားကုိ ခ်ဲ႕ထြင္မယ္လုိ႔ ဆုိၾကပါလိ့မ္မယ္?

IS ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္၀ါဒကုိ တုိက္ပြဲ၀င္ဖုိ႔ဆုိတဲ့ ဥပါယ္တံမ်ဥ္ရဲ႕ ကန္႔လန္႔ကာေနာက္ကြယ္က ႏုိင္ငံတကာ၊ အာရပ္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ေဒသတြင္း ဘာသေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရွိေနသလဲ? မီဒီယာေတြမွာ IS အေၾကာင္းကုိ ခ်ဲ႕ကားေျပာဆုိလာတဲ့အခါ ေဒသအတြင္းမွာ ေပါက္ကြဲမႈႀကီး ျဖစ္ေတာ့မယ္ဆုိတာ ဘယ္သူမွ မစုိးရိမ္ၾကဘူးလား?  အလ္ ကုိင္းဒါးေခါင္းေဆာင္ အုိစမာဘင္လာဒင္ ပင္လယ္ထဲမွာ ငါးစာမျဖစ္ခင္ အလ္ကုိင္းဒါးရဲ႕ အႏၱရာယ္ကုိလည္း မီဒီယာေတြမွာ ခ်ဲ႕ကား ေျပာဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။ IS နဲ႔ ေဒသတြင္းက သူတုိ႔လုိအဖြဲ႕ေတြ ေပၚထြက္လာမႈက အာရပ္ေတာ္လွန္ေရးကုိ ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကတာမဟုတ္ဘဲ ႐ူးႏွမ္းတဲ့ ၾသဘာေပးမႈသာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

Dr Faisal Al-Qassem  ၏ Is the Islamic State the new justification for violation of the region?  သံုးသပ္ခ်က္ ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္ ျမန္မာမႈျပဳ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။