ကေနဒါ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ပစ္ခတ္မွဳအေပၚ ကေနဒါျပည္သူတို ့ ရင့္က်က္တဲ့ တုန္ ့ျပန္ခ်က္မ်ား

ေအာက္တိုဘာ ၂၆ ၊ ၂၀၁၄
M-Media

ေအာက္တိုဘာလ ၂၂ ရက္ေန ့ ကေနဒါႏိုင္ငံ ျမိဳ ့ေတာ္ေအာ္တ၀ါမွာ အစၥလာမ္ဘာသာကို မႀကာခင္ကမွကူး ေျပာင္းထားတ ဲ့လူတစ္ေယာက္ရဲ ့ ေသနတ္နဲ ့ပစ္ခတ္ မွဳေႀကာင့္ ကေနဒ ါစစ္သားတစ္ဦး ေသဆံုးသြားခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ ေနာက္ပိုင္း ကေနဒါႏိုင္ငံသားေတြရဲ ့ တုန္ ့ျပန္မွဳေတြဟာ ကေနဒါႏိုင္ငံသားေတြရဲ ့ ရင့္က်က္မွဳ၊ သီးခံမွဳနဲ ့ လူမ်ိဳး ေပါင္းစံုခ်စ္ႀကည္မွဳ (multiculturalism) ကို ထုတ္ေဖာ္ျပသျခင္းျဖစ္ေႀကာင္း သံုးသပ္သူေတြကဆိုပါတယ္။

မိုက္ကယ္ဆိုသူ လူငယ္တစ္ဦးရဲ ့ ေသနတ္နဲ့ ပစ္ခတ္တဲ့ သတင္း စတင္ေပၚေပါက္လာခ်ိန္မွာပဲ မိုက္ကယ္ဟာ အစၥလာမ္ဘာသာကို မႀကာခင္ကမွ ကူးေျပာင္းထားတဲ့လူျဖစ္ျပီး လူ ့လုပ္ရပ္ေႀကာင့္ ကေနဒါမွာရွိတဲ့ မြတ္စလင္ ေတြကို ပစ္မွတ္ မထားသင့္ေႀကာင္း၊ ဒီကိစၥကို အေႀကာင္းျပျပီး လက္ရွိ ေရွးရိုးစြဲ Conversative အစိုးရအေနနဲ ့ ကေနဒါျပည္သူတရပ္လံုးအေပၚ အေႀကာင္းရွာ ပိုမိုထိန္းခ်ဳပ္လာမွာကို လက္မခံသင့္ေႀကာင္း၊ အစိုးရအေနနဲ ့ လံု ျခံဳေရးဌာနေတြ ကို အာဏာပိုေပးျပီး ျပည္သူေတြရဲ ့ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ခ်ဳပ္ကိုင္လာမွာကို လက္မခံသင့္ေႀကာင္း  ေထာက္ျပႀကပါတယ္။

ကေနဒါႏိုင္ငံရဲ ့ နာမည္ႀကီးသတင္းစာတစ္ေစာင္ျဖစ္တဲ့ The Toronto Star [1]  ကလည္း မွဳခင္းျဖစ္တဲ့ေန ့မွာပဲ အခုမွ ကေနဒါ လႊတ္ေတာ္မွာ ဒီလိုပစ္ခတ္မွဳမ်ိဳးျဖစ္တာ မဟုတ္ပဲ အရင္ကလည္းျဖစ္ဖူးတဲ့အေႀကာင္း၊

၁၉၆၆ ခုႏွစ္က တိုရန္တိုျမိဳ ့သား တစ္ေယာက္က ေအာက္လြတ္ ေတာ္မွာ ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္ခဲ့ေႀကာင္း၊ အစိုးရအဖြဲ ့ကို ဗံုးခြဲဖို ့ႀကံစည္ေပမဲ့ ေစာလ်င္စြာ ဗံုးေပါက္သြားေႀကာင္း၊

၁၉၈၄ ခုႏွစ္က ေကြဘတ္ျပည္နယ္လြတ္ေတာ္မွာ ကေနဒါစစ္သားတစ္ဦးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မွဳေႀကာင့္ လူ ၃ ဦးေသဆံုးျပီး ၁၃ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ေႀကာင္း၊

၁၉၈၈ မွာ အယ္လ္ဘာတာျပည္နယ္လြတ္ေတာ္မွာ လူတစ္ဦးကလည္း ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ခဲ့ေႀကာင္း အခ်က္ က်က်ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

ကေနဒါႏိုင္ငံရဲ ့ အႀကီးဆံုး ရုပ္ျမင္သံႀကားဌာန (Canadian Broadcasting Corporation – CBC) ဟာလည္း  သတင္းေႀကညာသူရဲ ့အျမင္ေတြ၊ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြလံုး၀မပါပဲ၊ လူမ်ိဳးဘာသာတခုခုကို အျမင္မွားေစမဲ့ ထိရွလြယ္အေျပာအဆိုေတြ၊ မေသခ်ာပဲ ခန္ ့မွန္းေျပာဆို တာေတြ ေရွာင္ျပီး ေသနတ္ ပစ္ခတ္မွဳျဖစ္ေနစဥ္မွာပဲ အဲ့ဒီျဖစ္စဥ္ကို professional ဆန္စြာ၊ ဘက္လိုက္မွဳကင္းစြာ တိုက္ရိုက္ ထုတ္လြင့္ခဲ့တဲ့ အတြက္  အတုယူစရာ သတင္းဌာနအျဖစ္ ကမၻာ့ထိပ္တန္း သတင္းဌာန [2] ေတြရဲ   ဂုဏ္ျပဳခ်ီးက်ဴးတာကိုခံရပါတယ္။ Mother Jones [3] သတင္းစာမ်က္ႏွာမွာ CBC ရဲ ့ ထုတ္လြင့္မွဳဟာ အေမရိကန္ သတင္းဌာနေတြကို အရွက္ရေစတယ္ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ ့ ေဆာင္ပါးနဲ ့ အေမရိကန္သတင္းဌာနေတြရဲ ့ ဘက္လိုက္မွဳနဲ ့ CBC ရဲ ့ professional ဆန္မွဳကို ႏွိဳင္းယွဥ္ထားပါတယ္။

သူ ့ရဲ ့လုပ္ရပ္ေႀကာင့္ ဘာသာတခုလံုးကို ျပစ္မွတ္မထားေအာင္ သူ ့ရဲ ့ရာဇ၀တ္မွဳကို ရာဇ၀တ္မွဳအေနနဲ ့ျမင္ ေအာင္ သူ ့ရဲ ့ ေနာက္ေႀကာင္းကို ျပည္သူေတြ နားလည္ေအာင္ တျခားသတင္းဌာနေတြက ခ်က္ခ်င္းေဖာ္ျပ ေပးႀကပါတယ္။ သူဟာ အစၥလာမ္ဘာသာကို မႀကာခင္ကမွ ကူးေျပာင္းလာတာ ျဖစ္တဲ့အေႀကာင္း၊ အရင္က ေကြဘတ္ျပည္နယ္နဲ ့ ဘရိတိရွ္ ကိုလံဘီယာ ျပည္နယ္ေတြမွာ ျပစ္မွဳက်ဴး လြန္ထားတဲ့ သမိုင္းေတြရွိေႀကာင္း၊ မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲ ေရာင္း၀ယ္ျပီး ဘဏ္ဓားျပ တိုက္ဖူးတဲ့လူျဖစ္ေႀကာင္း၊ မိဘေတြက အိမ္ေထာင္ကြဲေနျပီး ဖခင္နဲ ့ သိပ္မေတြ ့ရသကဲ့သို ့ မိခင္ကလည္း အလုပ္မ်ားေႀကာင္း၊ မူးယစ္ေဆးက သူ ့ကို ေျပာင္းလဲေစခဲ့ေႀကာင္းနဲ ့ မူးယစ္ေဆးေႀကာင့္ စိတ္အေျပာင္းအလဲျမန္ေႀကာင္း ကေနဒါရဲ ့ေနာက္ထပ္ နာမည္ႀကီး The Globe and Mail သတင္းစာက ဆိုပါတယ္။

အဲ့ဒီပစ္ခတ္မွဳေႀကာင့္ တခ်ိဳ ့ေနရာေတြမွာ မြတ္စလင္မ္ေတြအေပၚ အျမင္မွားမွဳတခ်ိဳ ့ရွိေပမဲ့ ကေနဒါျပည္သူ ေတြက ရင့္က်က္စြာ တုန္ ့ျပန္ႀကပါတယ္။ ဥပမာ အယ္လ္ဘာတာ ျပည္နယ္ ခိုလ္းလိခ္ (Cold Lake) ျမိဳ ့ငယ္ ေလးက ဗလီတလံုးဟာ ျပတင္းေပါက္ ခ်ိဳးဖ်က္ခံရျပီး သင္တို ့ေနရာျပန္ႀကဆိုျပီးေတာ့လည္း နံရံေဆးမွဳတ္ ခံခဲ့ပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းပဲ အဲ့ဒီျမိဳ ့က ျပည္သူေတြက အဲ့ဒီလုပ္ရပ္ကို ရွဳတ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ သိသိခ်င္း တစ္နာရီ အတြင္းမွာပဲ လူတခ်ိဳ ့က ေဆးေတြကို လာဖ်က္ေပး၊ ဗလီလာျပင္ေပးျပီး တခ်ိဳ ့က သူတို ့အိမ္မွာ “ဒါဟာ သင္တို ့အိမ္ (ႏိုင္ငံ)”၊ “သင့္အိမ္နီးခ်င္းေတြကို ခ်စ္ခင္ပါ” ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ေတြ ေထာင္ထားလိုက္ႀက ပါတယ္။

ျမိဳ ့ခံတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ မက္ ေဒါေနက ခုလို ဗလီကို တိုက္ခိုက္တာဟာ အမ်ားစုဆႏၵမဟုတ္ေႀကာင္း အသိေပး ဖို ့ဆိုျပီး ပန္းေတြလာေပးပါတယ္။ သူက ခုလိုျဖစ္ရပ္ေႀကာင့္ ၀မ္းနည္းမိေႀကာင္း၊ အဲ့ဒီျမိဳ ့မွာရွိတဲ့ မြတ္စလင္ေတြဟာ ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေနထိုင္ သူေတြျဖစ္ေႀကာင္း၊ ေဒသခံေတြဟာ အစြန္းေရာက္၀ါဒနဲ ့ ဘာသာေရး ကြဲျပားတာကိုနားလည္ေႀကာင္း ဆိုပါတယ္။

ျမိဳ ့ေတာ္၀န္ကလည္း ဗလီဟာ အဲ့ဒီျမိဳ ့ရဲ ့အေရးႀကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတခုျဖစ္ျပီး ဗလီျပတင္းခ်ိဳးဖ်က္မွဳေႀကာင့္ စိတ္ပ်က္မိေႀကာင္း ေျပာပါတယ္။

အဲ့ဒီျမိဳ ့မွာရွိတဲ့ ကေနဒါ စစ္သားေတြကလည္း ဗလီကုိ ဆက္သြယ္ျပီး အားေပးစကားေျပာေႀကာင္း ဗလီ ဘုတ္အဖြဲ ့၀င္တစ္ဦးက ဆိုပါတယ္။

ref:

1.  http://www.thestar.com/news/canada/2014/10/22/ottawa_attack_threatens_to_panic_canadians_walkom.html  2.http://jpress.journalism.ryerson.ca/jsource/around-the-world-canadian-coverage-praised-by-international-media/
3.  http://www.motherjones.com/mixed-media/2014/10/cbc-ottawa-shootings-cable-news
4.  http://www.cbc.ca/m/news/canada/edmonton/town-rallies-around-vandalized-cold-lake-mosque-1.2811968