“ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔၊ လိပ္လိုသြားေနရျခင္းမွ ကင္းေဝးရေအာင္”

လွည္းတန္း မွ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ Photo: Aung Myin Ye Zaw / The Myanmar Times

မဟာရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕လူဦးေရမွာ ၇သန္းေက်ာ္ေလာက္ရွိေၾကာင္းစာေရးသူဖတ္ဖူးပါသည္။ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးရွိ ၄၅ ၿမိဳ႕နယ္မွ ျပည္သူလူထုအမ်ားစုသည္ ရံုးဆင္း၊ရံုးတက္၊ ေက်ာင္းႀကိဳ၊ ေက်ာင္းပို႔၊ ေစ်းေရာင္း၊ ေစ်းဝယ္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းမႈ႕ျပဳရန္ ေန႔တဓူဝ ကိုယ္ပိုင္ကားမ်ားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အငွားယာဥ္မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ လိုင္းကားမ်ား(ယခု YBS ယာဥ္လိုင္းမ်ား) ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ မီးရထားမ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဟိုဖက္ကမ္း၊ ဒီဖက္ကမ္း ျမစ္ကူးရန္အတြက္ ေလွ၊ သေဘၤာမ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း မျဖစ္မေန သြားလာလႈပ္ရွားေနရပါသည္။

တစ္ေန႔ ရံုးဆင္းခ်ိန္ မိုးသည္းထန္စြာရြာသျဖင့္ YBS အမွတ္ ၇ ယာဥ္လိုင္းမွာလည္း အလြန္ ၾကပ္သျဖင့္ အိမ္အျပန္ေစာေရာက္ခ်င္တဲ့ အတြက္ အငွားယာဥ္ Taxi တစ္စီးကို ပန္းဆိုးတန္းထိပ္မွ သဃၤန္းကၽြန္းသို႔ ၃၅၀၀က်ပ္ေပးကာစီးခဲ့ရပါသည္။ အငွားယာဥ္ေမာင္းသည္ အေျပာေကာင္း၊ သေဘာေကာင္း၊ စာေပဗဟုသုတ ႏွံ႔စပ္သူတစ္ဥိီးျဖစ္သည့္အျပင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာေမြး၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္မွာ ႀကီးျပင္းခဲ့သူ အသက္၁၆ႏွစ္သားမွ ယခုအသက္ ၆၈ႏွစ္အထိ ယာဥ္ေမာင္း အေတြ႕အၾကံဳရွိသူတစ္ဦးျဖစ္ပါသည္။ မဟာရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ယာဥ္သြားယာဥ္လာထူထပ္၍ ခရီးသြားျပည္သူလူထုမ်ား ကားေပၚအခ်ိန္ကုန္ကာ စိတ္ပမ္း၊လူပမ္းျဖစ္ရပံုတို႔ကို စကားစျမည္ ေျပာ ဆိုေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ဒါေၾကာင့္ ဗဟုသုတအၾကံဥာဏ္မ်ား သူ႔ထံမွ အေျမာက္အျမားရရွိခဲ့ပါ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း စာဖတ္ပရိသတ္ႀကီးႏွင့္တကြ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး တာဝန္ရွိသူေတြကို စာေရးသူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ခရီးသြားျပည္သူလူထု ေန႔စဥ္ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႕ေနရေသာျပႆနာ အခ်ိဳ႕ကို မိမိတတ္စြမ္းသေလာက္ ကူညီေျဖရွင္းေပးလိုစိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚမိ၍ ဤေဆာင္းပါးကို ေရးသားရျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ယာဥ္မ်ားကို ညာဖက္(လက္ယာရစ္ဘက္) ေမာင္းစနစ္ျဖင့္ ေမာင္နွင္ခြင့္ ျပဳထားပါသည္။ ဘယ္ဖက္(လက္ဝဲရစ္ဘက္) ေမာင္းႏွင္ခဲ့ပါက ယာဥ္စည္းကမ္း ေဖာက္ဖ်က္က်ဴး လြန္ရာေရာက္သျဖင့္ ယာဥ္ထိန္းရဲက အေရးယူလိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ လမ္းေျပာင္းျပန္ေမာင္းသည့္ သေဘာျဖစ္သြား၍ ျဖစ္ပါသည္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ား၊ အာရွႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဥေရာပႏိုင္ငံအမ်ားစုတြင္ လက္ဝဲရစ္ေမာင္း စနစ္ကို ယေန႔တိုင္က်င့္သံုးေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခင္က ထိုလက္ဝဲဖက္ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္းနွင္သည့္စနစ္ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။ ၁၉၇၀ခု ဝန္းက်င္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ ပါတီေခတ္တြင္ Left side ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္းႏွင္ေနသည့္စနစ္မွ Right side ညာဖက္ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္းႏွင္ သည့္စနစ္ကို ေျပာင္းလဲဲက်င့္သံုးခဲ့ေၾကာင္း ယာဥ္ေမာင္းအဖိုးအိုတစ္ဥိးက စာေရးသူအား ရွင္းျပခဲ့ ဖူးပါသည္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံၿပီးလွ်င္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ ကားထုတ္လုပ္ရာတြင္ စံခ်ိန္တင္ေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္ပါ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဂ်ပန္နိုင္ငံထုတ္ကားမ်ားကို ယေန႔တိုင္မွာယူ တင္သြင္း အသံုးျပဳေနရေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္ပါသည္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ ကမာၻ႕နိုင္ငံအမ်ားစုသို႔ ကားတင္ပို႔ရာတြင္ steering (စတီရာတိုင္)အား ကား၏ညာဖက္တြင္ထားကာ တတ္ဆင္ထုတ္လုပ္ၿပီး လက္ဝဲရစ္ယာဥ္ေၾကာ ေမာင္းစနစ္ႏွင့္ အံ့ဝင္ခြင္က် ျဖစ္ေအာင္ ထုတ္လုပ္လ်က္ရွိပါသည္။ လက္ဝဲရစ္ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္း ႏွင္ေနစဥ္တြင္ steering ေမာင္တံသည္ ယာဥ္ေမာင္း၏ ညာဖက္အျခမ္းတြင္ ရွိသျဖင့္ ေရွ႕ကားကို ျမင္ေနရေသာေၾကာင့္ ေက်ာ္တက္သင့္၊ မသင့္ ခ်င့္ခ်ိန္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယခင္က တင္သြင္းခဲ့ ေသာ ယာဥ္မ်ားသည္ လက္ဝဲရစ္ေမာင္းယာဥ္ေၾကာစနစ္အတြက္ အဆင္ေျပေစရန္ ရည္ရြယ္ထုတ္ လုပ္ထားသျဖင့္ လက္ယာဘက္ေမာင္း၊ ယာဥ္ေၾကာမ်ားတြင္ ေမာင္းႏွင္ရေသာအခါ ၂လမ္းေမာင္း သြားလမ္းမ်ားတြင္ ယာဥ္တစ္စီးႏွင့္တစ္စီး ေက်ာ္တက္ေသာအခါ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္မွ ေမာင္းလာ ေသာယာဥ္အား တိုက္မိၿပီး မေတာ္တဆ Car Accident မ်ားေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ၾကံဳေတြ႔ေနရပါသည္။ ယာဥ္ေမာင္းေနရသည့္ဘက္ႏွင့္ စတီရာတိုင္ရွိသည့္ဘက္ အံ့မဝင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ထိုျပႆနာကိုေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ ေနာက္တင္သြင္းမည့္ယာဥ္မ်ားကို လက္ယာဖက္အျခမ္း ေမာင္းစနစ္ႏွင့္ အံ့ဝင္ခြင္က်ျဖစ္ေစမည့္ စတီရာတိုင္(Steering) ဘယ္အျခမ္းတတ္ ယာဥ္မ်ားကိုသာ ႏိုင္ငံအတြင္းတင္သြင္းသင့္ပါသည္။ လက္ဝဲဘက္၊ လက္ယာဘက္ေမာင္းသည့္ စနစ္အား ရုတ္တရက္ေျပာင္းလဲဖို႔ရန္ကား စိန္ေခၚမႈ႕မ်ား၊ အဆင္မေျပမႈ႕မ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါသည္။

မဟာရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ လူစည္ကားရာ ေနရာမ်ားရွိ လူကူးမ်ဥ္းက်ားမ်ားတြင္ပင္ ခရီးသည္မ်ား သည္ လမ္းျဖတ္ကူးရန္၊ ကားမ်ားကိုယာဥ္ေၾကာျပတ္သည္အထိ ေစာင့္ဆိုင္းေနရပါသည္။ ယာဥ္ အသြားအလာက်ဲသြားမွ လမ္းျဖတ္ကူးရသည့္ ဒုကၡကို ေန႔စဥ္ႏွင့္ အမွ်ရင္ဆိုင္ရပါသည္။ အဂၤလန္ႏိုင္ငံလို ေနရာမ်ိဳးကို စာေရးသူေရာက္ခဲ့စဥ္ အရွိန္ႏွင့္လာေသာကားမ်ားသည္ ခရီးသည္ မ်ား လမ္းျဖတ္ကူးမည္ကို ျမင္ေသာအခါ ရပ္တန္႔ေပးၾကပါသည္။ ေက်ာင္းသားေလးတစ္ဦး လူကူးမ်ဥ္းက်ားအနီးရွိ Bell ခလုတ္တစ္ခုကို ႏွိပ္လိုက္ရံုျဖင့္ ကားမ်ား အရွိန္ေလ်ာ့ကာ လမ္းျဖတ္ ကူးသူမ်ားကို ဦးစားေပးသည့္ ယဥ္ေက်းမႈ႕မွာ မွတ္သား ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာေကာင္းလွပါသည္။

ယေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ ယာဥ္တန္းရွည္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ေပၚကာ ကားမ်ားက “လိပ္သြား သြားေနမႈ႕” လမ္းခရီးမ်ားတြင္ပင္ တန္ဖိုးရွိအခ်ိန္မ်ားဆံုးရႈံးကာ ရံုးဆင္း၊ရံုးတက္ အလုပ္သြား၊ အလုပ္ျပန္၊ေက်ာင္းတက္၊ေက်ာင္းဆင္း စသည္တို႔ ေနာက္က်မႈ႕တို႔ေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီး မႈ႕မ်ားကို ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ခံစားေနရပါသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန ျပည္သူလူထုႀကီး ထိုရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႕ ေနရေသာ စိန္ေခၚမႈ႕မ်ားကို ေလ်ာ့နည္း၊ေလ်ာ့ေပါ့သြားေစရန္ ျပည္သူလူထုႏွင့္ အစိုးရတာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုပါသည္။ ဥပမာ- ယာဥ္ေမာင္းမ်ားအေနျဖင့္ လူကူးမ်ဥ္းၾကားအနီး၊ မီးပိြဳင့္မ်ားအနီး၊ သေဘၤာဆိပ္မ်ား၊ မီးရထားဘူတာရံုမ်ားအနီး လူစည္ကားသည့္ ေစ်းမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ားအနီးတြင္ ခရီးသည္ အတင္အခ်ကို အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ လုပ္ေနျခင္း၊ အငွားယာဥ္မ်ား အေနျဖင့္ ထိုေနရာမ်ားတြင္ ခရီးသည္ရရန္၊ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ေစာင့္ဆို္င္းေနျခင္း စသည္တို႔ ကင္းေဝးပေပ်ာက္သြားေစရန္ CCTV- ကင္မရာမ်ားကို လံုလံု ေလာက္ေလာက္ အသံုးျပဳကာ မွတ္တမ္းတင္ေစၿပီး က်ဴးလြန္သူမ်ားကို ပညာေပးကာလမ်ား ကန္႕ သတ္၍ အေရးယူ အျပစ္ေပးျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ရေပမည္။

ပံုမွန္ညာဘက္ ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္းႏွင္ေနေသာကားမ်ားကို ေကြ႕ေၾကာေပးလိုပါက ညာ ဖက္လမ္းမ်ားရွိရာဖက္သို႔သာ ေကြ႕ေၾကာေပးသင့္ပါသည္။ အကယ္၍ ညာဘက္ယာဥ္ေၾကာ အတိုင္း ေမာင္းလာေနေသာ ကားတစ္စီးသည္ အေၾကာင္းႀကီး၊ငယ္၊ကိစၥတစ္စံုတစ္ခုေၾကာင့္ ဘယ္ ဘက္အျခမ္းရွိ လမ္းခ်ိဳးမ်ားကို ခ်ိဳးေကြ႕လိုက္လွ်င္ ေနာက္မွကပ္ပါလာေသာ ကားနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ မ်က္ႏွာ ခ်င္းဆိုင္ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္းလာေသာ ကားနဲ႔ ျဖစ္ေစ ေရွာင္တိမ္း ေက်ာ္ျဖတ္ရင္း ယာဥ္ေၾကာ ပိတ္ ဆို႔မႈ႔ ျပႆနာကို ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ျဖစ္ေစေနပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၂ လမ္းေမာင္းစနစ္ခြင့္ျပဳထားသည့္ ယာဥ္ေၾကာ၌ ေကြ႕ေၾကာကို ညာဖက္အျခမ္းရွိ လမ္းတို၊ လမ္းရွည္မ်ားအတြက္သာ ရည္ရြယ္၍၊ ညာဖက္ေကြ႔ေၾကာေမာင္းႏွင္သည့္စနစ္ကို က်င့္သံုးသင့္ပါသည္။

ထို႔အျပင္ ခရီးသြားလူထုမ်ား၊ အသြားအလာက်ဲသည့္၊ အသြားအလာနည္းသည့္၊ ယာဥ္ေၾကာမ်ားရွိရာဖက္တြင္ တစ္လမ္းေမာင္းစနစ္ယာဥ္ေၾကာကို သတ္မွတ္သင့္ပါသည္။ အဝိုင္း ပတ္လမ္းမ်ားရွိရာေနရာမ်ိဳးတြင္ မီးပိြဳင့္မ်ားထားျခင္းသည္ ယာဥ္အသြားအလာကိုပို၍ ထူထပ္မ်ား ျပားေစျပီး ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ႔ကို ဖန္တီးေပးသလို ျဖစ္ေစပါသည္။

ရံုးခ်ိန္၊ ေက်ာင္းဆင္း၊ ေက်ာင္းတက္ခ်ိန္မ်ားတြင္ ပင္မလမ္းမႀကီး (Main Road)မ်ားေပၚ တြင္ ရပ္တန္႔ေနေသာ ကားမွန္သမွ်ကို အခ်ိန္တို အကန္႔အသတ္တစ္ခုေပးကာ ခြင့္ျပဳေပးၿပီး သတ္မွတ္ခ်ိန္ေက်ာ္လြန္သြားပါက Video Camera မ်ားျဖင့္ပါ မွတ္တမ္းတင္ေစၿပီး က်ဴးလြန္သူမ်ား ကိုအေရးယူ အျပစ္ေပးသင့္ပါသည္။

မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန ျပည္သူအမ်ားစုႀကီးသည္ YBS ယာဥ္မ်ားကိုသာ အားကိုးၿပီး စီးေနရသူမ်ားျဖစ္၍ စာေရးသူ အၾကံျပဳသည့္အတိုင္း တိတိက်က် လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါက ယာဥ္ေၾကာ ပိတ္ဆို႔မႈ႕မ်ားသည္ အတိုင္းအတာတစ္ခုထိ လြယ္ကူေျပလည္သြားမည္ကို ထင္ျမင္မိပါေၾကာင္း အၾကံျပဳလိုေပသည္။

ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈ႕ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕ (YRTA) က YBS ယာဥ္လုပ္သားမ်ား၊ ယာဥ္စည္းကမ္း၊လမ္းစည္းကမ္း ေဖာက္ဖ်က္မႈ႔ႏွင့္ သတ္မွတ္ထား သည့္ စည္းကမ္းမ်ား၊ မလိုက္နာျခင္းမ်ားကိုု YBS Complain Center ဖုန္း ၀၉-၄၄၉၂၁၆၅၇၈ ကို ဆက္သြယ္တိုင္ၾကားႏိုင္ျခင္းသည္လည္း ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ႕ကို ကူညီေျဖရွင္းရာတြင္ အေပါင္း လကၡဏာေဆာင္ေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ တစ္မ်ိဳးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပ်က္စီးေနေသာ စိ္တ္ဓာတ္မ်ား၊ အက်င့္စရိုက္မ်ားကို အမ်ားျပည္သူလူထု အက်ိဳးကို ေမွ်ာ္ကိုး၍ မိမိတို႔ ကိုယ္တိုင္က စတင္ၿပီး နည္းမွန္၊ လမ္းမွန္ ျပဳျပင္ၾကၿပီး အခက္အခဲဟူသေရြ႕ကို ဝိုင္းဝန္းေျဖရွင္းၾကပါစို႔ဟု တိုက္တြန္းအပ္ပါသည္။

ဂ်က္ဖရီတင္အုန္း(ရန္ကုန္စက္မႈ႔တကၠသိုလ္ R.I.T )