ၾကယ္နကၡတ္ေလ့လာမႈ – ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား (၆၁)

ႏုိ၀င္ဘာ ၁၇၊ ၂၀၁၇
M-Media

ရာဇာ တင္ဆက္သည္

(အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔တုိင္း ေဖာ္ျပသြားပါမည္)

‘အန္ဒ႐ုိမီဒါ ဂလက္ဆီ’ (Andromeda)

–  စူးစမ္းေလ့လာေရးစင္တာေတြ ေပါမ်ားလားမႈ၊ ညဖက္ ေကာင္းကင္ယံကုိ စိတ္၀င္စားမႈ ျမင့္တက္လာတာနဲ႔အတူ ၉ ရာစုနဲ႔ ေနာက္ပုိင္း မြတ္စလင္နကၡတၱေဗဒပညာရွင္ေတြဟာ ေကာင္းကင္ယံႀကီးကုိ ထဲထဲ၀င္၀င္ ေလ့လာစူးစမ္းခဲ့ၾကၿပီး ၾကယ္နကၡတ္ေတြ၊ ၾကယ္စင္စုႀကီးေတြအေၾကာင္းကုိ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီလုိ ေဖာ္ထုတ္မႈေတြထဲမွာ ၁၀ ရာစု ပါရွန္ ပညာရွင္ႀကီး အဘ္ဒဲလ္ ရဟ္မန္ အလ္-ဆူဖီ (Abd al-Rahman) လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ အလ္-ဆူဖီဟာ တကယ့္ကို တစ္ဖက္ကမ္းခတ္တဲ့ နကၡတၱေဗဒသမားႀကီးျဖစ္ၿပီး သကၠရာဇ္ ၉၆၄ ခုႏွစ္မွာ ကမၻာနဲ႔အနီးစပ္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ‘အန္ဒ႐ုိမီဒါ ဂလက္ဆီ’ (Andromeda) အေၾကာင္းကုိ ေရးသားခဲ့ၿပီး ‘တိမ္မရွိတဲ့ ဂလက္ဆီ’လုိ႔ ေဖာ္ညႊန္းခဲ့ပါတယ္။

ဒီေဖာ္ျပခ်က္ဟာ မိမိတုိ႔ရဲ႕ ဂလက္ဆီအျပင္ဘက္က အရာေတြအေၾကာင္းကုိ ပထမဆံုးေဖာ္ျပခ်က္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အလ္-ဆူဖီဟာ ၾကယ္ေတြရဲ႕ အေနအထား၊ အရြယ္အစား၊ အေရာင္အဆင္းေတြကုိ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၿပီး ၾကယ္အစုအေ၀းေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၾကယ္အစုအေ၀း တစ္ခုခ်င္းစီအတြက္လည္း ကမၻာကေန ျမင္ရတဲ့ပံုစံ၊ အာကာသကေန ျမင္ရတဲ့ပံုစံ စသျဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳး ေရးဆြဲခဲ့ပါတယ္။ အလ္-ဆူဖီဟာ နကၡတၱအိမ္ေျမႇာင္နဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ အသံုး၀င္ပံုေတြအေၾကာင္းကုိလည္း ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

ဒီလုိေလ့လာမႈေတြေၾကာင့္ ၾကယ္ေတြနဲ႔ ၾကယ္အစုအေ၀း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ဒါေတြအတြက္ အခုအခ်ိန္အထိ မူရင္းအာရဘီအမည္ေတြကုိ သံုးစြဲေနၾကတုန္းျဖစ္ပါတယ္။ မြတ္စလင္ နကၡတေဗဒပညာရွင္ႀကီးေတြဟာ ၾကယ္ေတြကုိ နာမည္ေပးတာ၊ အကြာအေ၀းသတ္မွတ္တာေတြ လုပ္ၾကၿပီး ဒီကေန႔မွာ ၾကယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ မူရင္း အာရဘီအမည္ရဲ႕ အေငြ႕အသက္ပါတဲ့ အမည္ေတြနဲ႔ အခုအခ်ိန္အထိ ေခၚေ၀ၚေနၾကတုန္း ျဖစ္ပါတယ္။

မြတ္စလင္ပညာရွင္ႀကီးေတြဟာ ၾကယ္ျပေျမပံုေတြကုိလည္း တီထြင္ေရးဆြဲခဲ့ၾကၿပီး ဒါေတြကုိ ဥေရာပနဲ႔ အေရွ႕တုိင္းမွာ ရာစုႏွစ္နဲ႔ခ်ီ အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ အာကာသေကာင္းကင္ကုိ ေဖာ္က်ဴးေရးဆြဲမႈေတြဟာ မြတ္စလင္ကမၻာမွာ အႏုပညာတစ္ခုလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၈ ရာစုက ေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ ေဂ်ာ္ဒန္နန္းေတာ္ႀကီး ‘ကူဆီရ္ အမ္ရာ’ (Qusayr’ Amra) ရဲ႕ ေရခ်ိဳးခန္းအမုိးခံုးမွာ အင္မတန္ လက္ရာေျမာက္တဲ့ စက္လံုးသ႑ာန္ မုိးေကာင္းကင္ျပေျမပံု ေရးခ်ယ္ထားပါတယ္။ အဲဒီေရးဆြဲထားမႈထဲက အေကာင္းပကတိအတုိင္းရွိေနတဲ့ အစိတ္အပုိင္းေတြမွာ ၾကယ္အစုအေ၀း ၃၇ ခုနဲ႔ ၾကယ္ေပါင္း ၄၀၀ ေလာက္ကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။

(ကုိးကား- National Geographic ၏ 1001 Inventions – The Enduring Legacy of Muslim Civilization)

(ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား – တင္ဆက္ျပီးသမွ် အပုိင္းအားလံုးကို  ဤေနရာ တြင္ ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါသည္