ဂါဇာတြင္ အစၥေရး၏လုပ္ရပ္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္ႏုိင္ဟု HRW ေျပာ

ဇြန္ ၁၄၊ ၂၀၁၈
M-Media

– ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္မွာ ဆႏၵျပတဲ့ ပါလက္စတုိင္းေတြအေပၚ အစၥေရးက အသက္ေသေစလုိတဲ့သေဘာနဲ႔ ႏွိမ္ႏွင္းတာဟာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္ႏုိင္တယ္လုိ႔ လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ HRW က မေန႔မွာ ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။

ကုလ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက အစၥေရးရဲ႕ အဲဒီလုပ္ရပ္ေတြကို ႐ႈတ္ခ်ၿပီး၊ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူေတြကုိ ကာကြယ္ေပးေရး တုိက္တြန္းတဲ့ အဆုိတစ္ခုကုိ မဲခြဲဖုိ႔ရွိေနတဲ့အခ်ိန္ HRW ရဲ႕ ဒီေျပာၾကားမႈ ထြက္ေပၚလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

HRW က အစၥေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ သူတုိ႔အေပၚ အသက္အႏၱရာယ္ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းမရွိတဲ့ ပါလက္စတုိင္း ဆႏၵျပသူေတြအေပၚ ‘ေသေစလုိတဲ့သေဘာ’ နဲ႔ က်ည္အစစ္ေတြ အသံုးျပဳခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“အသက္အႏၱရာယ္ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းမရွိတဲ့သူေတြအေပၚ အစၥေရးက အသက္ေသေစႏုိင္ေလာက္တဲ့ အင္အားကုိ အသံုးျပဳတာေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈ၊ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရမႈ ပမာဏဟာ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ ျမင့္မားခဲ့ပါတယ္။ အစၥေရးက ဟန္ျပ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈလုပ္တာ၊ အေမရိကန္က လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ဗီတုိသံုးၿပီး ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းရဲ႕ တာ၀န္၀တၱရားကုိ တားဆီးတာ စတဲ့ နည္းလမ္းအေဟာင္းေတြကို ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းက ခ်ိဳးဖ်က္ဖုိ႔လုိၿပီး ပါလက္စတုိင္းေတြရဲ႕ အသက္ေတြအေပၚ ဒီလုိအေလးမထားတာကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ရပါမယ္” လုိ႔ HRW ရဲ႕ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ဒါ႐ုိက္တာ ဆာရာ လီယာ ၀စ္စတန္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

၁၉၄၈ ခုႏွစ္ အစၥေရးက ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္ေတြကုိ သိမ္းပုိက္မႈအတြင္း ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ ပါလက္စတုိင္းမ်ိဳးဆက္ေတြ ေနရပ္ျပန္ႏုိင္ေရး မတ္လ ၃၀ ရက္ေန႔က စတင္ၿပီး ဂါဇာမွာ ဆႏၵျပမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီဆႏၵျပမႈအတြင္း အစၥေရးရဲ႕ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူ ၁၂၄ ဦး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၃၈၀၀ ေက်ာ္
ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ပါတယ္။

ဒဏ္ရာရသူေတြထဲက အနည္းဆံုး ၄၀ ေလာက္ဟာ ရရွိတဲ့ ဒဏ္ရာေတြေၾကာင့္ ေျခေတြလက္ေတြ ျဖတ္ပစ္ခဲ့ရတယ္လုိ႔ HRW က ေျပာပါတယ္။

အစၥေရးကေတာ့ သူတုိ႔တပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ကာကြယ္တာသာျဖစ္ၿပီး ဆႏၵျပသူေတြက နယ္စပ္ၿခံစည္း႐ုိး ေဖာက္၀င္လာတာကုိ တားဆီးဖုိ႔အတြက္ ဥပေဒအတုိင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

အစၥေရးရဲ႕မဟာမိတ္ အေမရိကန္ဟာ ဇြန္လ ၂ ရက္ေန႔ ကုလမွာ မဲခြဲခဲ့တဲ့ ပါလက္စတုိင္းေတြကို ကာကြယ္ေပးေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကုိ ဗီတုိသံုးၿပီး ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။

ကုလဆုိင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ နစ္ကီဟာေလးက ကူ၀ိတ္ကတင္သြင္းတဲ့ အဲဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ တစ္ဖက္သတ္ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ပါလက္စတုိင္းေတြ ထိခုိက္ခံစားရတာဟာ ဟားမက္စ္အဖြဲ႕ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လုိ႔ အျပစ္တင္ခဲ့ပါတယ္။

အစၥေရးရဲ႕ စနစ္တက်ျပဳလုပ္ေနတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကုိ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ႏုိင္ငံတကာရာဇ၀တ္ခံု႐ံုးကုိ ပါလက္စတုိင္းအစုိးရက ေမလမွာ ေတာင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။

Ref: Aljazeera