အစၥလာမ့္မစ္ေတာ္လွန္ေရး ႏွစ္ ၄၀ ေျမာက္အခမ္းအနားကို အီရန္က်င္းပ

ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂၊ ၂၀၁၉
M-Media

ခ်ီတက္ပြဲအခမ္းအနားတြင္ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ အယာတုိလာ ႐ူဟြလႅာ ခုိေမနီ၏ ပန္းခ်ီကားကုိ အီရန္ျပည္သူတစ္ဦးက ကုိင္ေဆာင္ထားစဥ္

– အေမရိကန္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ အာဏာရွင္ ရွားဘုရင္ကုိ ျဖဳတ္ခ်ၿပီး အစၥလာမ့္မစ္ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၄၀ ေျမာက္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ အီရန္ျပည္သူေတြဟာ မေန႔က ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းမွာ အခမ္းအနားေတြ၊ ခ်ီတက္ပြဲေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

တီဟီရန္က လြတ္လပ္ေရးရင္ျပင္က သမၼတ ဟာဆန္႐ူဟာနီရဲ႕ မိန္႔ခြန္းမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြက အီရန္အစၥလာမ့္သမၼတႏုိင္ငံကုိ ၿပိဳကြဲေစမွာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

“အီရန္ႏုိင္ငံရဲ႕ လမ္းမေတြေပၚမွာ ဒီကေန႔ ျပည္သူေတြ ေအာင္ပြဲခံေနၾကတာဟာ ရန္သူေတြရဲ႕ ယုတ္မာတဲ့အႀကံအစည္ေတြ ဘယ္ေတာ့မွ ေအာင္ျမင္မွာမဟုတ္ဘူးဆုိတာကုိ ျပသေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ဒံုးလက္နက္ထုတ္လုပ္မႈအတြက္ ဘယ္သူ႕ဆီကမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းေနမွာမဟုတ္သလုိ၊ စစ္အင္အားကုိလည္း ဆက္လက္တည္ေဆာက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္”

ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ အယာတုိလာ ႐ူဟြလႅာ ခုိေမနီဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ အစၥလာမ့္မစ္ေတာ္လွန္ေရးဟာ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္မွာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ အာဏာရွင္ ရွားဘုရင္ကုိ ျဖဳတ္ခ်ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိျဖဳတ္ခ်မႈဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေလာက္ တည္တံ့ခဲ့တဲ့ ပါရွန္အင္ပါယာ အဆံုးသတ္သြားတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

႐ူဟာနီက ဒီေတာ္လွန္ေရးဟာ ‘လူတစ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ၊ ကုိလုိနီ၀ါဒနဲ႔ သူတစ္ပါးအေပၚ မွီခုိေနရမႈေတြကေန’ တုိင္းျပည္ကုိ ကယ္တင္ႏုိင္ခဲ့တာျဖစ္တယ္လုိ႔ ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

“တုိင္းျပည္ဟာ အစၥလာမ့္မစ္ ျပည္သူ႕ႏုိင္ငံစနစ္နဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ အစုိးရတစ္ရပ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္”

အီရန္မွာ ႏွစ္စဥ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၁ ရက္ေန႔ေရာက္တုိင္း အစၥလာမ့္မစ္ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္မႈ အခမ္းအနားေတြကုိ က်င္းပေလ့ရွိပါတယ္။

အေမရိကန္ရဲ႕ တစ္ေက်ာ့ျပန္ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြေၾကာင့္ အီရန္ဟာ လက္ရွိမွာ စီးပြားေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးဖိအားဒဏ္ေတြကုိ ခံေနရပါတယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က အေမရိကန္အပါအ၀င္ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ႏ်ဴသေဘာတူညီခ်က္တစ္ခု ရရွိခဲ့ေပမယ့္ စာခ်ဳပ္ပါ စည္းကမ္းေတြကို မလုိက္နာဘူးလုိ႔ဆုိတာ အေမရိကန္က ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ စာခ်ဳပ္ကေန ႏႈတ္ထြက္သြားခဲ့ပါတယ္။

အီရန္ကေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ဒံုးက်ည္ထုတ္လုပ္မႈ စီမံကိန္းကို အေမရိကန္က အဓိကပစ္မွတ္ထားကာ ကန္႔ကြက္ေနတာျဖစ္ၿပီး အီရန္က ဒီစီမံကိန္းဟာ ႏ်ဴသေဘာတူညီခ်က္ကုိ ခ်ိဳးေဖာက္မႈမရွိဘူးလုိ႔ ေျပာၾကားထားပါတယ္။

Ref: Aljazeera