မေ ၁၁၊ ၂၀၂၁
M-Media

-ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းဒဏ်ကို အကြီးအကျယ်ခံနေရပြီး ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ် အကျပ်အတည်းဖြစ်နေတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ဗလီဝတ်ကျောင်းတော်တွေက ကိုဗစ်ကုသရေးစင်တာတွေအဖြစ် အသုံးတော်ခံနေပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့လကစပြီး နေ့စဉ် ကူးစက်မှု၊ သေဆုံးမှု မြင့်တက်လာတဲ့အတွက် အိန္ဒိယမှာ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေ၊ အသက်ရှုစက်တွေ၊ အောက်ဆီဂျင်တွေ မလုံလောက်တာမျိုး အကြီးအကျယ် ဖြစ်နေပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့် ဗလီဝတ်ကျောင်းတော်တွေဟာ ကိုဗစ်ကုသရေးစင်တာအဖြစ် အသွင်ပြောင်းပြီး ကုသပေးနေပါတယ်။

ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီရဲ့ဇာတိ ဂူဂျာရတ်ပြည်နယ်က ဘာရိုဒါမြို့မှာရှိတဲ့ ကုရ်အာန်ကျမ်းစာသင်ကျောင်းဟာ ကိုဗစ်လူနာ​ ၁၄၀ ကျော်လောက်ကို လက်ခံကုသပေးထားပါတယ်။

“အောက်ဆီဂျင်အထောက်ပံ့နဲ့ လူပေါင်း ၁၄၂ ဦးလောက်ကိုသာ ကုသပေးနိုင်တာကြောင့် နေ့စဉ် လူ ၅၀ ကနေ ၆၀ လောက်ကို တစ်ခြားနေရာတွေဆီ ပို့ပေးနေရပါတယ်” လို့ ကျမ်းစာသင်ကျောင်းအကြီးအကဲ မွဖ်သီ အာရစ်ဖ် ဖာလာဟီက ပြောပါတယ်။

မနေ့က အိန္ဒိယမှာ လူပေါင်း ၃ သိန်း ၆ သောင်းကျော် ကိုဗစ်ကူးစက်ခဲ့ပြီး သေဆုံးသူက ၃၇၄၅ ဦး ရှိပါတယ်။ စနေနဲ့ တနင်္ဂနွေမှာ သေဆုံးသူ ၄၀၀၀ ကျော်လောက် ရှိခဲ့တာပါ။

မြို့တော်ဒေလီနဲ့ ဒုတိယမြို့တော် မွမ်ဘိုင်းတို့အပါအဝင် မြို့တော်တော်များများက ဆေးရုံတွေမှာ ကုတင်မလောက်တော့ဘဲ၊ အရေးပေါ်လူနာတွေအတွက် ကုတင် ၅ သိန်းလောက် လိုအပ်နေတယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက ပြောပါတယ်။

ဖာလာဟီရဲ့ ကျမ်းစာသင်ကျောင်းမှာ ကွာရန်တင်းလူနာ ၃၈ ဦးအတွက် နေရာရှိပြီး လူနာတွေကို ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအပြင် စားသောက်ဖို့အတွက်ပါ တာဝန်ယူထားတာပါ။ ဘာသာပေါင်းစုံကလူတွေကို ကုသပေးနေတယ်လို့လည်း ဖာလာဟီက ဆိုပါတယ်။

“တတ်နိုင်သလောက် လူများများ ကုပေးချင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အောက်ဆီဂျင်ရှာဖွေရတာ တော်တော်မလွယ်ဘူးဗျ”

အောက်ဆီဂျင်မရလို့ သေဆုံးသွားတဲ့ ကိုဗစ်လူနာတွေ အိန္ဒိယနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းမှာ အမြောက်အများရှိနေပြီး၊ တရားရုံးချုပ်က အလုပ်အဖွဲ့တစ်ခုဖွဲ့စည်းကာ အောက်ဆီဂျင်ရှာဖွေ ဖန်တီးပေးဖို့ တာဝန်ပေးထားပါတယ်။

ဘာရိုဒါက ကုရ်အာန်ကျမ်းစာသင်ကျောင်းမှာ လုပ်အားပေးနေတဲ့ ဆရာဝန် ၉ ဦးထဲက ဒေါက်တာ ဂျေကာရ် ချက်တရာဘူဂျီက အခြေအနေဆိုးရွားပေမယ့် လူတွေ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး ကူညီတာကိုတွေ့ရတဲ့အတွက် ဝမ်းသာတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

“သိပ်ကို စိတ်ပန်းလူပန်းဖြစ်ရတဲ့ အခြေအနေပါ။ ဒါပေမယ့် ပြည်သူတွေ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး ကူညီဖေးမတာကို မြင်ရတဲ့အတွက် ကျေနပ်ပါတယ်။ ချမ်းသာသူတွေက ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံကို သွားနိုင်ပေမယ့် ဆင်းရဲသူတွေက မသွားနိုင်ပါဘူး။ ဒါ့ကြောင့် ကျွန်တော်တို့ဆီကို လူအများအပြား ရောက်လာကြတာပါ”

လူသားဝါဒ

လူ ၂ သန်းလောက်နေထိုင်တဲ့ ဘာရိုဒါမြို့က ‘ဂျာဟန်ဂီရ်ပူရာ’ ဗလီလည်း အောက်ဆီဂျင်နဲ့အတူ လူ ၅၀ လောက်ကုသနိုင်တဲ့ ကိုဗစ်စင်တာတစ်ခု ဖြစ်လာပါတယ်။

“လူတွေကို စည်းစည်းလုံးလုံးနဲ့ ကူညီရမယ့် အချိန်ပါ။ ကျွန်တော်တို့ သာသနာက ဒီလိုပဲ သွန်သင်ပါတယ်။ ဗိုင်းရပ်စ်က ဘယ်ဘာသာဆိုပြီး ကြည့်တာ မဟုတ်ဘူး။ ဒီအကျပ်အတည်းဟာ လူတွေအားလုံးကို ကူညီရမယ့်၊ လူသားဝါဒကိုပြရမယ့်အချိန် ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိ ကျွန်တော်တို့ဗလီမှာ ဘာသာလူမျိုးပေါင်းစုံရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ လူတိုင်းအတွက် တံခါးဖွင့်ထားပါတယ်”

ဗလီဝင်းထဲမှာတော့ ပြင်ပလူနာဌာနပုံစံ စီစဉ်ပြီး ရောဂါလက္ခဏာပျော့တဲ့ ကိုဗစ်လူနာတွေကို ကုသပေးနေပါတယ်။

မွမ်ဘိုင်းမြို့အခြေစိုက် မွတ်စလင် အန်ဂျီအိုအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ‘အိန္ဒိယ လခြမ်းနီအဖွဲ့’ ကလည်း ကိုဗစ်လူနာတွေကို ကုသပေးရေး ကိုယ်စွမ်း ဉာဏ်စွမ်းရှိသ၍ ဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်။

ဒီအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်နေတဲ့ အာရ်ရှက် ဆစ်ဒစ်က ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ် ၃ ပတ်အတွင်း သူ့ထံကို အောက်ဆီဂျင်အကူအညီလာတောင်းတဲ့ ဖုန်းတွေ မပြတ်ဝင်လာတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

လက်ရှိမှာတော့ ဆစ်ဒစ်တို့အဖွဲ့ဟာ မဟာရက်ရှ်ထရာပြည်နယ်က ဗလီဝတ်ကျောင်းတော်ပေါင်း ၂၀ လောက်ကို အောက်ဆီဂျင်ဘူးပြုလုပ်ရာနေရာ၊ အောက်ဆီဂျင်ဖြည့်ရာ စင်တာတွေအဖြစ် အသွင်ပြောင်းထားပါတယ်။

“လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ ရက်လောက်ကစပြီး ကျွန်တောတို့ စေတနာ့ဝန်ထမ်း စလုပ်ပါတယ်။ အစတုန်းက တစ်နေ့ကို ဖုန်းကောလ် ၂ သောင်းလောက် ဖြေရပါတယ်။ လော့ဒေါင်းဖြစ်နေပြီး ဗလီတွေကလည်း အားနေတာကြောင့် လူများများကို ကူညီပေးလို့ရအောင် ဗလီတွေကို ကျွန်တော်တို့ သုံးလိုက်တာပါ။ ဒီအချိန်ဟာ အကူအညီတွေ အလွန်လိုအပ်နေတဲ့အချိန်ပါ”

ဆစ်ဒစ်တို့အဖွဲ့ဟာ အိန္ဒိယရဲ့ လူနေအထူထပ်ဆုံးဖြစ်ပြီး ကိုဗစ်ကူးစက်မှု အများဆုံးလည်းဖြစ်တဲ့ အူတာပရာဒက်ရှ်ပြည်နယ်မှာ အကူအညီပေးဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်။

လူ့အသက်တွေကို ကယ်တင်မည်

ဒေလီအခြေစိုက် ‘အိန္ဒိယ ရှေ့ဆောင်အီမာမ်များအဖွဲ့’ ရဲ့ အကြီးအကဲ မောင်လာနာ အူမာရ် အဟ်မဒ် အီလီယက်စ်က ဗလီတွေ၊ အစ္စလာမ်ဘာသာရေးကျောင်းတွေကို ကိုဗစ်စင်တာအဖြစ် အသွင်ပြောင်းကာ ကူညီပေးဖို့ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းက မွတ်စလင်တွေကို တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

“နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းက ၅ သိန်းခွဲလောက်ရှိတဲ့ ဗလီတွေကို ကိုဗစ်လူနာတွေ ကုသပေးတဲ့ နေရာအဖြစ် အသွင်ပြောင်းဖို့ မွတ်စလင်တွေကို ကျွန်တော် မေတ္တာရပ်ခံထားပါတယ်။ ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ အလျင်အမြန် ပြန့်နှံ့နေပြီး စောင့်ကြည့်နေရတဲ့ အခြေအနေမျိုးပါ။ ဒီလို ရမ်ဇာန်ဥပုသ်လမှာ လူတွေကို ကယ်တင်ပေးတာထက် ပိုပြီးကြီးမားတဲ့ကုသိုလ် မရှိတော့ပါဘူး”

နူးဒေလီမြို့ အိုခလာရပ်ကွက်က အစ္စလာမ်ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်တွေကလည်း ဗလီဝတ်ကျောင်းတော်ပေါင်း ၂၀ လောက်ကို ကိုဗစ်စင်တာ၊ ကွာရန်တင်းစင်တာတွေအဖြစ် ပြောင်းလဲကာ ကူညီပေးနေပါတယ်။

အိန္ဒိယရဲ့ ဆီလီကွန်တောင်ကြားလို့ ကျော်ကြားတဲ့ နိုင်ငံတောင်ပိုင်း ဘန်ဂါလူရူမြို့မှာလည်း မွတ်စလင်လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ ဗလီတစ်လုံး၊ ကုရ်အာန်ကျမ်းစာသင်ကျောင်းတစ်ခုနဲ့ မင်္ဂလာခန်းမတစ်ခုတို့ကို ကိုဗစ်ကုသရေးစင်တာအဖြစ် ပြောင်းလဲထားပါတယ်။

ဘန်ဂါလူရူမြို့တည်ရှိရာ ကာရ်နာတာကာပြည်နယ်က မွတ်စလင်အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့ Muslim SOS မှာ ပါဝင်လှုပ်ရှားနေတဲ့ တရားဟောဆရာ မွလ္လာ မက်ဆူးဒ် အင်မရန်းက စိတ်ပျက်ကြောင်းပြောတဲ့ မက်ဆေ့ချ်တွေ၊ အကူအညီတောင်းတဲ့ မက်ဆေ့ချ်တွေကို အချိန်နဲ့အမျှ ရနေတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

“မနေ့ညက အသက် ၃၀ အရွယ်အမျိုးသမီး အောက်ဆီဂျင်လိုနေတယ်လို့ အဖွဲ့က ည ၉ နာရီလောက်မှာ မက်ဆေ့ချ်ရတယ်။ အဲဒီအတွက် စီစဉ်လိုက်တာ မနက် ၂ နာရီလောက်မှ အောက်ဆီဂျင်နဲ့ ကုတင်က အဆင်ပြေသွားပါတယ်။ အခုအချိန်အထိ မအိပ်ရသေးဘူး။ ဒီမှာ အခြေအနေက ပိုဆိုးလာပြီ”

သူတို့ဗလီမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ တစ်ပတ်ကျော်ကျော်လောက်ကစပြီး အောက်ဆီဂျင်တွေ၊ ဆေးအကူတွေ အပြည့်အစုံနဲ့ လူ ၅၀ လောက်ကို ကုသပေးနေတယ်လို့လည်း မွလ္လာ အင်မရန်းက ပြောပါတယ်။

နယူးဒေလီအခြေစိုက် ကပ်ရောဂါဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ ဒေါက်တာ လာလစ် ကန့်သ်က အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတွေ အလုပ်မဖြစ်တော့ဘူးလို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

“ပြည်သူတွေနဲ့ စေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ ဆောင်ရွက်မှုကို ကျွန်တော်တို့ တကယ့်ကို ကြိုဆိုပါတယ်။ ဘေးဒုက္ခ ရောက်လာတဲ့အချိန်တိုင်း ပြည်သူတွေက ရှေ့ထွက်ပြီး ကူညီပေးကြပါတယ်”

Ref: Aljazeera