တုိင္းတစ္ပါးယဥ္ေက်းမႈ လႊမ္းမုိးျခင္းကုိ ဆန္႔က်င္ကာ ေဒသမႈျပဳ အစၥလာမ္ျဖစ္ေရး အင္ဒုိနီးရွား ဦးတည္လာ

ဒီဇင္ဘာ ၄၊ ၂၀၁၆
M-Media

– အင္ဒုိနီးရွားရွိ အႀကီးဆံုး အစၥလာမ့္ေရးရာအဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ နဟ္ဒ္လာသြလ္ အုိလမာ ( Nahdlatul Ulama – NU) မွာ ေသာၾကာေဒသနာမ်ား၊ ပြင့္လင္းေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွတစ္ဆင့္ အင္ဒုိနီးရွားမႈျပဳ အစၥလာမ္သာသနာ သေဘာတရားမ်ား ျဖစ္ထြန္းလာေရး ရည္ရြယ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိေန၏။

‘အင္ဒုိကၽြန္းဆြယ္မွ အစၥလာမ္’ ဟု အဓိပၸါယ္ရသည့္ အစၥလာမ္ ႏူဆန္တာရာ (Islam Nusantara) အယူအဆက အင္ဒုိနီးရွားမွာ အေရွ႕အလယ္ပုိင္း ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအရ ကြဲျပားျခားနားၿပီး၊ မိမိတုိ႔ယဥ္ေက်းမႈကုိ ၿခံဳငံုမိေသာ ကုိယ္ပုိင္ အစၥလာမ့္ဖြင့္ဆုိခ်က္ကုိ လုိက္နာသည္သင့္ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။ အလယ္အလတ္ၾကၿပီး၊ ထုိင္းရင္းသားယဥ္ေက်းမႈမ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးတုိ႔ကုိ အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစေသာ ဖြင့္ဆုိခ်က္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အဖြဲ႕၀င္ သန္း ၄၀ ရွိသည့္ နဟ္ဒ္လာသြလ္ အုိလမာအဖြဲ႕က မိမိတုိ႔ႏွင့္ အစြန္းေရာက္၀ါဒအၾကား မည္သုိ႔မွ မသက္ဆုိင္ဟုလည္း ဆုိသည္။

“အေရွ႕လယ္ပုိင္းနဲ႔ႏြယ္ေနတဲ့ အခက္အခဲေတြထဲက တစ္ခုက သူတုိ႔မွာ ႀကီးက်ယ္တဲ့ သမုိင္းေၾကာင္း ရွိတာပါပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ လူေတြက ဒီသမုိင္းေၾကာင္းကုိ အားမက်ဘဲ မေနႏုိင္ၾကပါဘူး။ ကံေကာင္းတာတစ္ခုက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ဒီလုိအစြဲမ်ိဳး သိပ္မရွိတာပါ။ ကမၻာတစ္၀ွမ္းက က်န္တဲ့ မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြအေနနဲ႔ မိမိတုိ႔ရဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈအသုိက္၀န္းရဲ႕ အေနအထားအစစ္အမွန္နဲ႔ အဆက္မျပတ္ဖုိ႔၊ လူမႈဆက္ဆံေရးဓေလ့ကုိ ထိန္းသိမ္းထားဖုိ႔၊ ႏုိင္ငံရပ္ျခားက အယူအဆေတြေၾကာင့္ အဲဒါေတြကုိ မစြန္႔လႊတ္ဖို႔အတြက္ Islam Nusantara အယူအဆကုိ ျမႇင့္တင္ေနတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က တုိက္တြန္းပါတယ္” ဟု NU အဖြဲ႕မွ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ယဟ္ယာ ခ်ိဳလီလ္ စတာကြတ္ဖ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

(Islam Nusantara ဆုိသည္မွာ အစၥလာမ္သာသာနာ၏ စစ္မွန္ေသာ သြန္သင္မႈမ်ားျဖစ္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ သည္းခံေရး၊ တစ္ဖက္သားအေပၚ ေလးစားမႈရွိေရးႏွင့္ မိမိတုိ႔ႏွင့္၏ ယဥ္ေက်းမႈကုိ ထိန္းသိမ္းေရးကုိ အဓိကထားသည့္ အယူအဆမ်ိဳးျဖစ္သည္။)

ေဆာ္ဒီအာေရဗ်တြင္ ၀ါဟာဘီ၀ါဒ ေပၚထြက္လာမႈကုိ တုန္႔ျပန္ရန္ႏွင့္ ႏုိင္ငံအတြင္း အစၥလာမ္သာသနာကုိ ေခတ္မီေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ စြန္နီမြတ္စလင္အဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ UN ကုိ ၁၉၂၆ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။

ႏုိင္ငံ၏ သန္းေပါင္း ၂၅၀ ေသာ လူဦးေရတြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ၈၈ ရာခုိင္ႏႈန္းနီးပါးရွိၿပီး၊ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားက အစြန္းေရာက္ သူပုန္ထမႈတစ္ခု ေပၚေပါက္ခဲ့ကာ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ကုိ ကြပ္မ်က္လုိက္ၿပီးေနာက္ပုိင္းတြင္ ထုိသူပုန္ထမႈ အဆံုးသတ္သြားခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အစၥလာမ့္ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္ေအာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာႀကိဳးပမ္းလာမႈမ်ားကုိ အင္ဒုိနီးရွားက ထပ္မံ ရင္ဆုိင္လာခဲ့ရသည္။

သမၼတေဟာင္း ဆူဟာတုိ၏ အာဏာရွင္ သက္တမ္း ၃၂ ႏွစ္တြင္း မြတ္စလင္တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားမွာ အႀကီးအက်ယ္ ႏွိပ္ကြပ္ခံခဲ့ရသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေႏွာင္းပုိင္း စီးပြားေရး ခက္ခဲၾကပ္တည္းေနသည့္အခ်ိန္ ဒီမုိကေရစီစတင္ခဲ့သည့္ ကာလမွစ၍ အဆုိပါ တက္ႂကြလႈပ္ရွားမႈက တစ္ေက်ာ့ျပန္ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။

ထုိေပၚထြက္လာမႈက အဘူ ဘာကာရ္ ဘရွီးရ္ကဲ့သုိ႔ စစ္ေသြးႂကြမ်ား တုိင္းျပည္အတြင္းသုိ႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္မႈကုိ ျဖစ္ေစခဲ့ၿပီ ‘အစၥလာမ္ေခါင္းစဥ္တပ္ အၾကမ္းဖက္၀ါဒ’ လည္း ထပ္မံျပန္႔ႏွံ႔လာခဲ့သည္။ ထုိေနာက္ပုိင္း ၁၀ စုႏွစ္တစ္ခုအတြင္း ဂ်ကာတာႏွင့္ နာမည္ေက်ာ္ အပန္းေျဖကၽြန္း ဘာလီတုိ႔တြင္ ဆက္တုိက္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ဗံုးခြဲမႈမ်ားေၾကာင့္ လူေပါင္း ၂၉၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့သည္။

ယခင္က မြတ္စလင္ႏွင့္ လူနည္းစုခရစ္ယာန္မ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္ၾကသည့္ ႏုိင္ငံ၏ အႀကီးဆံုး ကၽြန္မ်ားျဖစ္ေသာ မူလူကူႏွင့္ ဆူလာေ၀စီတုိ႔တြင္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ေၾကာက္စရာေကာင္းသည့္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ႏွစ္ဖက္ လူေထာင္ေက်ာ္ ေသဆုံးခဲ့ေလသည္။

အဆုိပါ ေသြးထြက္သံယုိမႈမ်ားကုိ ေနာက္ဆံုးတြင္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္၀ါဒႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႐ုန္းကန္ရမႈမ်ားကေတာ့ ဆက္ရွိေနခဲ့ၿပီး အင္ဒုိနီးရွား၏ ဘာသာေရးသည္းခံႏုိင္မႈဂုဏ္ပုဒ္ကုိ ထိခုိက္ႏုိင္ေစမည့္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈအေပၚ အစၥလာမ့္ဓမၼပညာရွင္က စုိးရိမ္လာခဲ့ကာ စိတ္ၿငိမ္းေအးရာ ရွာေဖြမႈကုိ တုိးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္လာခဲ့သည္။

အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံမွာ ကမၻာေပၚတြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အမ်ားဆံုးရွိရာ ႏုိင္ငံျဖစ္ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံအတြင္းရွိ အစၥလာမ့္ဓမၼဆရာမ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ားကေတာ့ ၎တို႔မွာ အစၥလာမ္သာသနာသေႏၶတည္ရာေဒသမွ မဟုတ္ေသာၾကာင့္ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းရွိ ဓမၼပညာရွင္မ်ားေရွ႕တြင္ သိမ္ငယ္မႈကုိ ခံစားေနရသည္။

အေရွ႕အလယ္ပုိင္းႏုိင္ငံအမ်ားစုက စစ္ပြဲမ်ား၊ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ လံုးပန္းေနရသည့္ ယခုအခ်ိန္တြင္ေတာ့ NU ႏွင့္ ၎၏ မိတ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္း မုိဟာမက္ဒီယာ (Muhammadiyah) တုိ႔မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ အယူ၀ါဒျဖစ္သည့္ အစၥလာမ္၏ မူရင္းသ႐ုပ္သကန္မွာ ပ်က္ဆီးသြားခ့ဲၿပီဟု က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေျပာလာၾကသည္။

အင္ဒုိနီးရွားတြင္ ခရစ္ယာန္မ်ားႏွင့္ အဟ္မဒ္ဒီယာအယူ၀ါဒ ေနာက္လုိက္မ်ားမွာ ပစ္မွတ္ထား၍ တုိက္ခုိက္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းမွ အကြဲအၿပဲမ်ားေၾကာင့္ သေဘာထားတင္းမာသည့္ စြန္နီအုပ္စုမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံ၏ လူေနအထူထပ္ဆံုး ဂ်ာဗားကၽြန္းအေရွ႕ပုိင္းတြင္ အဓိကေနထုိင္သည့္ ရွီအာလူနည္းစုမ်ားအၾကား မယံုၾကည္မႈ၊ အမုန္းတရားမ်ားကလည္း နက္႐ႈိင္းလာခဲ့သည္။

၀ါဟာဘီ၀ါဒႏွင့္ ဆလဖီ၀ါဒ ျပန္႔ႏွံ႔မႈကုိ တားဆီးရန္အတြက္ ႀကိဳးစားပမ္းစား ေဆာင္ရြက္လာမႈႏွင့္အတူ အင္ဒုိနီးရွားရွိ အလယ္အလတ္ မြတ္စလင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ၈ ရာစုကတည္းက တုိင္းျပည္သုိ႔ ေရာက္ေနၿပီျဖစ္ေသာ အစၥလာမ္သာသနာတြင္ ေဒသမႈျပဳ သေဘာတရားအသစ္ကုိ ျပည္သူမ်ားအတြင္း တျဖည္းျဖည္း သြတ္သြင္းရန္ ေမွ်ာ္လင့္လာၾကသည္။

တင္းၾကပ္သည့္ သေဘာထားျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္မည့္အစား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္ရန္ အဓိကေသာ့ခ်က္က ဥကၠဌေဟာင္း အဘ္ဒူလ္ ရဟ္မန္ ၀ါဟစ္ အပါအ၀င္ ေလးစားၾကည္ညိဳဖြယ္ေကာင္းသည့္ ယခင္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ား၏ သေဘာထားမ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္ဟု NU က ယံုၾကည္ေနသည္။

“အင္ဒုိနီးရွားက မြတ္စလင္ေတြအေနနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ ယံုၾကည္မႈကုိ က်င့္သံုးတဲ့ေနရာမွာ Islam Nusantara အယူအဆကုိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ မတူကြဲျပားစြာညီညြတ္မႈ၊ သည္းခံမႈနဲ႔ ထူးျခားမႈ သေကၤတ လကၡဏာအျဖစ္ လက္ခံသင့္ပါတယ္” ဟု ပဋိပကၡအေျဖရွာေရး ကၽြမ္းက်င္သူျဖစ္ၿပီး အာေခ်းမွ ဘာသာတရားကုိင္း႐ႈိင္းသူ မူဖီဇာ မုိဟာမက္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အာေခ်းျပည္နယ္မွာ ဗဟုိအစုိးရကုိ ဆန္႔က်င္ သူပုန္ထခဲ့သည့္ သမုိင္းေၾကာင္းရွိခဲ့ၿပီး ရွရီအာ ဥပေဒကုိ က်င့္သံုးသည့္ တစ္ခုတည္းေသာ အစိတ္အပုိင္းလည္ ျဖစ္သည္။

“အစၥလာမ္က သတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကုိ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္တာမ်ိဳး လက္သင့္မခံတဲ့ အင္ဒုိနီးရွားဟာ မြတ္စလင္ကမၻာမွာ သည္းခံႏုိင္မႈအရွိဆံုး တုိင္းျပည္တစ္ခုအျဖစ္ အၿမဲတမ္း ရပ္တည္ခဲ့ၿပီး၊ ႐ုိးရာယဥ္ေက်းမႈကုိ ဘာသာတရားကေန ခြဲထုတ္လုိ႔ မရဘူးဆုိတဲ့ အယူအဆကုိ လက္ခံထားတဲ့ ႏုိင္ငံလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ သမုိင္းနဲ႔ခ်ီ ခုိင္မာတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ေတြနဲ႔ပဲ ဒီတိုင္းျပည္ကုိ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု မူဖီဇာက ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့သည္။

Transparncy International မွ ႏုိင္ငံတကာ ဘုတ္အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ နာတာလီယာ ဆုိဘဂ္ဂ်ိဳတြင္လည္း ထုိကဲသုိ႔ အယူအဆမ်ိဳး ရွိသည္။

“Islam Nusantara အယူအဆက အင္ဒုိနီးရွားရဲ႕ ႂကြယ္၀တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ေတြ၊ ပြင့္လင္းမႈ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတုိင္းကုိ လက္ခံမႈနဲ႔ ပါ၀င္ႏုိင္မႈလုိ သမုိင္းနဲ႔ခ်ီၿပီးရွိခဲ့တဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ဓေလ့ေတြကုိ ေရာင္ျပန္ဟပ္ေစပါတယ္” ဟု သူမက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အစၥလာမ္သာသနာမွာ အင္ဒုိနီးရွားသုိ႔ ကုန္သြယ္မႈျဖင့္ ေရာက္ရွိလာျခင္းျဖစ္ၿပီး ဓားမုိး၍ ေရာက္လာျခင္းမဟုတ္ဟုလည္း နာတာလီယာက ေထာက္ျပခဲ့သည္။ အစၥလာမ္သာသနာမေရာက္မီက အင္ဒုိနီးရွားျပည္သူမ်ားမွာ ဗုဒၶဘာသာ၊ ဟိႏၵဴဘာသာ၊ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ ယံုၾကည္မႈမ်ား၊ ဒႆနမ်ားျဖင့္ ထိေတြ႕ခဲ့ၾကၿပီး အဆုိပါယံုၾကည္မႈမ်ားမွ အယူအဆမ်ားမွာ ယခုအခ်ိန္အထိ တုိင္းျပည္၏ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ကိန္း၀ပ္ေနဆဲျဖစ္သည္ဟုုလည္း သူမက ဖြင့္ဟခဲ့သည္။

“ဒါ့ေၾကာင့္ပဲ တမန္ေတာ္မုိဟာမက္ရဲ႕ သြန္သင္မႈေတြကုိ ကၽြန္မတုိ႔ ျပန္ဆုိက်င့္သံုးပံုဟာ အေရွ႕အလယ္ပုိင္း ဒါမွမဟုတ္ ကမၻာေပၚက အျခားဘယ္ေနရာကမဆုိ အစၥလာမ္ကုိ နားလည္က်င့္သံုးတာမ်ိဳးနဲ႔ ျခားနားတာ ျဖစ္ပါတယ္”

ရွရီအာ အေျခခံသည့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ၃ ခုမွ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈ မရွိျခင္း၊ အင္ဒုိနီးရွားမြတ္စလင္မ်ားအၾကား ပံုေသ သေဘာထားမ်ိဳး ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ေဒသမႈျပဳ အစၥလာမ္သာသနာျဖစ္ေရးအတြက္ နဟ္ဒ္လာသြလ္ အုိလမာ (NU) ၏ ႀကိဳးပမ္းမႈမွာ အလြန္မတ္ေဆာက္ေသာ ေတာင္ေပၚသုိ႔ ဧရာမေက်ာက္တံုးႀကီးကို တြန္းတင္ရသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနသည္။

သာသနာေရးရာ၀န္ႀကီး လြတ္ကမန္ ဆုိက္ဖြဒ္ဒင္က ရရွီအာအေျချပဳ PPP ပါတီဘက္ယိမ္းေသာ္လည္း လူနည္းစုမ်ားကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈကာ၊ အစြန္းေရာက္၀ါဒ ႀကီးထြားလာမႈကုိ ရင္မဆုိင္သည့္ အရင့္အရင္ ၀န္ႀကီးမ်ားႏွင့္ မတူေၾကာင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားျဖင့္ သက္ေသျပခဲ့သည္။

အစၥလာမ္တြင္ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းယဥ္ေက်းမႈကသာ တရား၀င္သည္ဟု က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လက္ခံထားမႈကုိ သူကလည္း မႏွစ္ၿမိဳ႕။

“ကမၻာ့ဘယ္ေနရာမွာမဆုိ အစၥလာမ္ရဲ႕တန္ဖုိးေတြက ေဒသယဥ္ေက်းမႈကုိ အေျခခံထားတာပါ။ ဥပမာအားျဖင့္ အိႏၵိယ၊ ဆူဒန္၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံေတြမွာ အစၥလာမ့္တန္ဖုိးေတြဟာ ႏုိင္ငံရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ အစိတ္အပုိင္းမ်ိဳး ျဖစ္ေနပါၿပီ” ဟု ၀န္ႀကီးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

မဲအေရအတြက္ ၁၂-၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္းထက္ေက်ာ္၍ မရဖူးေသာ ရွရီအာ အေျချပဳပါတီမ်ား၏ ပံုေသေထာက္ခံမႈေၾကာင့္ တင္းၾကပ္မႈ၀ါဒ ေဖာ္ေဆာင္ေရးႏွင့္ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကုိ ကန္႔သတ္ေရးအတြက္ ဥေပဒမ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား ျပဌာန္းရန္ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႕မ်ား၏ စိတ္အားထက္သန္မႈက အင္ဒုိနီးရွားလူ႕အဖြဲ႕အစည္း၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးေသာ ယဥ္ေက်းမႈကုိ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားက နားလည္ႏုိင္မႈ ကင္းေ၀းသည့္ အေျခအေနသုိ႔ ေရာက္ေစသည္။

အင္ဒုိနီးရွားမွ ၃၃ ခုေသာ ျပည္နယ္မ်ား၏ ၃ ပံု ၁ ပံုခန္႔တြင္ ရွရီအာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား ထြန္းကားလာၿပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ား ညဘက္အျပင္ထြက္မႈကုိ တားျမစ္ျခင္း၊ အစၥလာမ့္၀တ္စံုျပည့္၀တ္ရန္၊ မျပတ္မကြက္ ဘုရား၀တ္ျပဳရန္ႏွင့္ ကုရ္အာန္သင္တန္းမ်ား တက္ေရာက္ရန္ ေတာင္းဆုိျခင္းတုိ႔ ျဖစ္လာခဲ့သည္။

ထုိက့ဲသုိ႔ ေဒသႏၱရဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းသည့္ အေၾကာင္းအရင္းက မဲေပးသူမ်ားအေပၚ လႊမ္းမုိးမႈရွိသည္ဟု မွတ္ယူခံရသည့္ ေရွး႐ုိးစြဲ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အႀကိဳက္ကုိလုိက္ေသာ ပါတီႀကီးမ်ားမွ ေထာက္ခံမႈကုိ ရရွိျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း အဆုိပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားက တုိင္းျပည္၏ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက ခြင့္မျပဳေသာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး၊ အင္ဒုိနီးရွားမွာ ဘာသာေရးမစြက္သည့္ တုိင္းျပည္ျဖစ္ရမည္ဟူေသာ အေျခခံအုတ္ျမစ္ ‘ပန္က်ာဆီလာ’ (Pancasila) သေဘာထားႏွင့္လည္း ဆန္႔က်င္ေနသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း မိမိတုိ႔မွာ ေခတ္မီသည္၊ တုိးတက္သည္ဟု ယူဆသည့္ အင္ဒုိနီးရွားျပည္သူအခ်ိဳ႕ကလည္း Islam Nusantara အယူအဆကို မႏွစ္သက္ၾက။

“အစၥလာမ္နဲ႔ မြတ္စလင္ေတြၾကားထဲမွာ ပုိင္းျခားကန္႔သတ္လုိက္မယ္ဆုိတာနဲ႔ ဒါဟာ အစၥလာမ္သာသာနာအတြင္း ေသြးကြဲေစမွာပါ။ လူမ်ိဳးေရး ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္ေပၚမွာပဲ အေျခခံသည္ျဖစ္ပါေစ – ဒါမ်ိဳးကေတာ့ မွားယြင္းတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္” ဟု နည္းပညာလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဖာဂ်ာရ္ ရက္ဆုိပ႐ုိဂ်ိဳက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

Ref: The National

(The National ၀ဘ္ဆုိက္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Indonesians champion their own way of practising Islam ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)