ရခိုင္အေရး ျပန္၀န္ေဟာင္းဦးရဲထြဋ္အျမင္ အရင္နဲ႔မတူ ကြာျခားမႈေတြရိွေနၿပီလား?

ဒီဇင္ဘာ ၂၄၊ ၂၀၁၆
M-Media

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေမလ ၁၈ ရက္ MPC စင္တာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေတြ႕ရေသာ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း ဦးရဲထြဋ္

– ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးေဟာင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရံုးေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ ဦးရဲထြဋ္သည္ ယခုအခါ စကၤာပူအေျခစိုက္ Institute for Southeast Asian Studies တြင္ အဆင့္ျမင့္ဧည့္သည္ေတာ္ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးအျဖစ္ ဘ၀ျဖတ္သန္းလ်က္ရိွသည္။ လုပ္ငန္းသစ္ႏွင့္အတူ ရခိုင္ျပည္နယ္ျပႆနာႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ သူ၏ အျမင္သစ္မွာလည္း အံ့ၾသစရာ စာမ်က္ႏွာတစ္ရပ္ကို ဖြင့္လွစ္လိုက္ေၾကာင္း သိရသည္။

“အာဆီယံ၏ ၀င္ေရာက္မစြက္ဖက္ေရးမူကို စိန္ေခၚလ်က္ရိွသည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ျပႆနာ” ေခါင္းစဥ္တပ္ ISEAS ၏ စာတမ္းသစ္တစ္ခုတြင္ – ရိုဟင္ဂ်ာ ဟူေသာ အမည္နာမကို အသံုးျပဳျခင္းအေပၚ ႏွိပ္ကြပ္ထားမႈမွာ ထိုလူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္းကို ျငင္းပယ္ရာေရာက္ေၾကာင္း၊ စစ္တပ္၏ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို ကာကြယ္ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဦးရဲထြဋ္က လမ္းေဟာင္းမွခြဲထြက္၍ ဆိုထားသည္။ သို႔သာမက စာမ်က္ႏွာ ၇ မ်က္ႏွာအတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာ ဟူေသာ စကားလံုးကို ၃၃ ႀကိမ္တိုင္တိုင္ အသံုးျပဳထားသည့္အျပင္ လူနည္းစု၀င္မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအား ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးေရး၊ ဖိႏွိပ္ညွင္းဆဲမႈအဆံုးသတ္ႏိုင္ရန္ အာဆီယံမွ လူသားခ်င္းစာနာမႈအရ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ေရးအတြက္ ႏိႈးေဆာ္ထားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အျငင္းအပြားရဆံုးအေရးတစ္ခုအေပၚ မိမိ၏ႏွလံုးသားေျပာင္းလဲလာေစရန္ စကၤာပူပညာရွင္အသိုင္းအ၀ိုင္းက မ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳခဲ့ေၾကာင္း ရန္ကုန္ Coconuts သတင္းဌာနသို႔ ဦးရဲထြဋ္မွ အီးေမးလ္ေပးပို႔ေျပာၾကားခဲ့သည္။

တစ္ႏွစ္တာအတြင္း ရွားပါးသည့္အေျပာင္းအလဲတစ္ခုကို ျမင္ေတြ႕ရျခင္းဟု ဆိုႏိုင္ေပသည္။ ဦးရဲထြဋ္ႏွင့္ ပူးတြဲေရးသားသူ Hoang Thi Ha က ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္ေရြးခ်ယ္ခ်က္အမည္နာမအား ျမန္မာအစိုးရ၏ျငင္းပယ္ခ်က္အေပၚ ေ၀ဖန္မႈျဖင့္ စာတမ္းအစျပဳထားသည္။

“ျပႆနာကို ဖန္တီးေနျခင္းက ျပႆနာေျဖရွင္းေရး ေဒသတြင္းခ်ဥ္းကပ္ခ်က္တစ္ရပ္ ျဖစ္လာေအာင္ တြန္းပို႔ေပးပါတယ္။ အဲ့ဒါကိုက ခက္ခဲတဲ့ စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကို ပယ္ခ်ထားျခင္းမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္” ဟု သူတို႔က ေရးသားသည္။

၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ၌ NLD ပါတီ အႏိုင္ရရိွ၍ ဦးရဲထြဋ္သည္လည္း သတင္းႏွင့္ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး ရာထူးကို လက္လႊတ္ခဲ့ရသည္။ ၎မွာ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ေ၀ဖန္ခ်က္တစ္ရပ္ဟု ထင္စရာရိွသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေဒၚစုၾကည္အႏိုင္ရေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ၏အလ်င္ ျမန္မာအစိုးရက ဤလူမ်ဳိးေရး၀ိေသသကို ပယ္ခ်ထားၿပီးျဖစ္သည္။

ဦးရဲထြဋ္ကိုယ္တိုင္က ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးစည္းေ၀းပြဲအၿပီး၌ ျမန္မာျပည္သူလူထုႏွင့္ အစိုးရတို႔သည္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဟူေသာ အမည္နာမကို လက္မခံေၾကာင္း၊ ယခင္ႏွစ္မ်ားစြာကပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ဘာသာကြဲမ်ားစြာအၾကား ျပႆနာျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၎တို႔မွာ ျပည္တြင္းေရးသာျဖစ္၍ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ျပည္သူတို႔မွ ကိုင္တြင္ေျဖရွင္းၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္မတ္လတြင္ ၎တို႔သည္ ရိုဟင္ဂ်ာအျဖစ္ ခံယူပါက ျမန္မာအစိုးရမွ သန္းေကာင္စာရင္းေကာက္ခံမႈထဲ ထည့္သြင္းမည္မဟုတ္ေၾကာင္း သူက ေၾကျငာခဲ့သည္။ မ်ားမၾကာမီ ၂၀၁၅ ႏို၀င္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ သူႏွင့္သူ႔ပါတီ ရံႈးနိမ့္ၿပီးသည့္ေနာက္ သူက “ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္နာမ သံုးႏႈန္းျခင္းကို အျပည့္အ၀ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ ဒါက ကၽြန္ေတာ္တို႔အစိုးရရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ျဖစ္တယ္” ဟုလည္း ေျပာဆိုခဲ့ေသးသည္။

ရိုဟင္ဂ်ာအသံုးအႏႈန္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေစ့စပ္မရႏိုင္ေသာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္အေနအထားအေပၚ သူက ဖ်န္ေျဖေျပလည္မႈတံတားထိုးရန္ အျမင္ကို တင္ျပထား၏။ ရိုဟင္ဂ်ာအား (တရုတ္၊ အိႏိၵယ၊ နီေပါ ကဲ့သို႔) လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းတစ္ရပ္၏အမည္တစ္ခုအေနျဖင့္ အသံုးျပဳရန္ အဆိုျပဳခ်က္တစ္ခုကို ထည့္သြင္းထားသည္။ အဖက္ဖက္မွသံုးသပ္ၿပီး အျမင္ႏွစ္ရပ္ကိုလည္း ခ်ျပထား၏။ (က) ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသားစာရင္း၌ပါ၀င္ေရးကို စြန္႔လႊတ္၍ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေရးကိုသာ အားထုတ္သင့္သည္။ (ခ) ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရိွမြတ္စ္လင္မ္တို႔ထံ ကိုယ္ပိုင္သတ္မွတ္ခ်က္ျပဳခြင့္ရိွေၾကာင္း လက္ခံသင့္သည္၊ ထုိ႔ျပင္ ၎တို႔အတြက္ တိက်ေသခ်ာပြင့္လင္းျမင္သာေသာ ႏိုင္ငံသားႏွင့္တိုင္းရင္းသားဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္အစီအမံတစ္ရပ္ကို အရိွန္ျမွင့္ေဆာင္ရြက္သင့္သည္။

Coconuts သတင္းဌာနသို႔ ဦးရဲထြဋ္၏ေျပာၾကားခ်က္မ်ားအနက္ အခ်က္အခ်ဳိ႕ကို ေအာက္ပါအတိုင္း စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ ေတြ႕ရသည္။

– ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေနႏွင့္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ဳိးစာရင္းထဲပါ၀င္ေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းမွာ အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္မည္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ေျပာင္းေရႊ႕၀င္ေရာက္လာသည့္ အျခားအုပ္စုမ်ားကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေရးအတြက္ ႀကိဳးစားမႈသာလွ်င္ ျပႆနာ၏တစ္ခုတည္းေသာအေျဖျဖစ္သည္။
– ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ျပည္သူတို႔သည္ ရိုဟင္ဂ်ာကို အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ားနည္းတူ တိုင္းရင္းအုပ္စု၀င္တစ္ခုအေနျဖင့္ လက္ခံႏိုင္မည္မဟုတ္၊ ၿဗိတိသွ်လက္ထက္ တရား၀င္သန္းေကာင္စာရင္း၌ ရိုဟင္ဂ်ာ ဟူေသာ အမည္နာမကို အသံုးျပဳထားျခင္း မေတြ႕ရ၊ ၎အသံုးအႏႈန္းသည္ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္းမွ ေပၚထြက္လာျခင္းျဖစ္သည္၊ အေနာက္တိုင္း သံရံုးမ်ားသည္ပင္လွ်င္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္အထိ ဘင္ဂါလီ ဟုသာ သံုးႏႈန္းခဲ့ၾကသည္။
– ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ယင္းကြဲျပားမႈအေပၚ အထိမခံျဖစ္မည့္အစား ေျပလည္ေရးဖက္သို႔ ဦးလွည့္သင့္သည္။
– ဘင္ဂါလီ အားလံုးနီးပါးတို႔သည္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးအၾကား ကြဲျပားခ်က္ကို နားမလည္ၾက၊ ၎တို႔ ဘာသာေရးဆရာမ်ား၏မိႈင္းတိုက္မႈေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားျဖစ္မွသာလွ်င္ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးရလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္ေနၾကသည္။
– ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ႏိုင္ငံသားဆိုင္ရာအခြင့္အေရးအား ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားအက္ဥပေဒအရ ေပးအပ္သင့္သည္။
– ေအာက္တိုဘာ ၉ ရက္ တိုက္ခိုက္မႈေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းအေျခအေနမွာ ေနာက္ထပ္ အဆင့္တစ္ခုသို႔ ေရာက္ရိွသြားသည္။ ၂၀၁၂ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္၏ေနာက္၀ယ္ သာမန္ရြာသားတို႔မွာ ပိုၿပီး အစြန္းေရာက္သြားခဲ့ရာ ဤျပႆနာကိုေျဖရွင္းရန္ ေျခလွမ္းသစ္တစ္ရပ္ လိုအပ္ေနသည္။ ISIS သည္ မေလးရွားႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားမွ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားကို စုစည္း၍ ရခိုင္ျပႆနာအား အသံုးခ်ရန္ ႀကံစည္ေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနႏွင့္ ျပည္တြင္းေရးသက္သက္အျဖစ္သာ သေဘာမထားဘဲ အၾကမ္းဖက္ဆန္႔က်င္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္သည္။
– ရခိုင္ျပည္နယ္ျပႆနာမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ခ်ျပသင့္သည္။

ႏိုင္ငံေရးနွင့္ လံုၿခံဳေရးဆက္ႏႊယ္ခ်က္ေၾကာင့္ ယမန္ႏွစ္မွစၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥမွာ အာဆီယံအသိုင္းအ၀ိုင္းထဲအထိ ဂယက္ရိုက္လာခဲ့ေၾကာင္း သူ၏ စာတမ္းတြင္လည္း ေရးသားထားသည္။

“ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ရဲ႕ တိုင္းရင္းသားျဖစ္ေရးေတာင္းဆိုခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကၽြန္ေတာ့္ယူဆခ်က္ ေျပာင္းလဲသြားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ISEAS က ပညာရွင္အသိုင္းအ၀ိုင္းက ကၽြန္ေတာ့္ကို အရိွတရားအေပၚ ပိုပိုၿပီး သိျမင္နားလည္လာေစပါတယ္” ဟူေသာ စကားျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏိုင္ငံသားျဖစ္ေရးတြန္းအားေပးေသာ လႈံ႔ေဆာ္မႈျပဳရန္ မိမိ၏လူထုႏွင့္ထိေတြ႕မႈ၌ အသံုးခ်သြားမည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ မိမိသည္ လႈပ္ရွားတက္ၾကြသူတစ္ဦးမဟုတ္ေၾကာင္း၊ မိမိ၏ပညာရပ္အျမင္ကို မွ်ေ၀ျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း ဦးရဲထြဋ္က အဆံုးသတ္ေျပာၾကားသြားသည္။

အက်ယ္ကို http://yangon.coconuts.co/2016/12/23/u-ye-htut-or-how-i-learned-stop-hating-and-accept-rohingya-citizenship တြင္ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္။