ၿဗိတိန္ ဂါးဒီးယန္းသတင္းစာမွ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ (ဘာသာျပန္)

ေမ ၄၊ ၂၀၁၇
M-Media

ေရာမတြင္ အီတလီ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုရန္ ေစာင့္ဆုိင္းေနသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္

– ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူ႕ရဲ႕ ႏုိဘယ္ၿငိမ္ခ်မ္းေရးဆုကုိ ကုိယ္တုိင္ တက္ေရာက္ရယူခဲ့တဲ့အခ်ိန္ ႏုိဘယ္ဆုေရြးခ်ယ္ေရးေကာ္မတီဥကၠဌက လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီအေရး ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားရာမွာ သူမရဲ႕ ‘ခုိင္မာတဲ့ မူ၀ါဒ’ က ‘တစ္ကမၻာလံုးအတြက္ အမူအက်င့္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေခါင္ေဆာင္’ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္က ႐ုိဟင္ဂ်ာလူနည္းစုေတြ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္ခံရမႈအေပၚ ၀န္ခံေျပာဆုိျခင္းမရွိတာၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့တဲ့ သူမရဲ႕ ကုိယ္က်င့္သိကၡာေရးရာ ယံုၾကည္ကုိးစားရမႈဟာ မၿပိဳလဲသည့္တုိင္ေအာင္ အာဏာရယူၿပီးကတည္းက ေတာ္ေတာ္ေလး ေမွးမွိန္လာခဲ့ပါတယ္။ ႏုိဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း ‘လူမ်ိဳးစုလိုက္ရွင္းလင္းျခင္း၊ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြလုိ႔ သတ္မွတ္ရေလာက္တဲ့ လူသားဆုိင္ရာျဖစ္ရပ္ဆုိးႀကီးတစ္ခု’ ကုိ ရင္ဆုိင္ေနရခ်ိန္ သူမက တုန္႔ျပန္မႈ မရွိတဲ့အတြက္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရတယ္လုိ႔ ဖြင့္ဟလာၾကပါတယ္။

အဂၤါေန႔က ဥေရာပသမဂၢ ႏုိင္ငံျခားေရးရာအႀကီးအကဲ ဖက္ဒရီကာ မို႔ဂ္ဟီရီနီနဲ႔ ေတြ႕ဆံုမႈေနာက္မွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သူမဘက္က ကာလရွည္ ရပ္တည္လာတဲ့ ႏုိင္ငံတကာက ေထာက္ခံသူေတြအၾကား သေဘာထားကြဲလဲမႈ ျမင့္တက္လာတာကုိ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ (ရခုိင္ေဒသမွာ) စစ္တပ္နဲ႔ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြက (႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ) အဓၶမျပဳက်င့္တယ္၊ သတ္ျဖတ္တယ္၊ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္အတြက္ အခ်က္အလက္ရွာေဖြရးအဖြဲတစ္ခု ေစလႊတ္ဖုိ႔ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကုိ ဥေရာပသမဂၢက ေထာက္ခံတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ သူမကေတာ့ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ‘ေျမျပင္မွာ တကယ္ျဖစ္ေနတာေတြနဲ႔ ကုိက္ညီမႈ မရွိ’ လုိ႔ အခုိင္အမာ ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး အေျခအေနေတြ ပုိဆုိးေစမယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။

မြတ္စလင္ေတြျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ငံမဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ဖိႏွိပ္ညႇင္းပမ္းမႈကုိ ခံခဲ့ရပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ သတ္ျဖတ္မႈေတြမွာ လူ ၂၀၀ ေလာက္ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၁၄၀၀၀၀ ၀န္းက်င္ဟာလည္း ထြက္ေျပးခဲ့ရကာ ထိန္းသိန္းေရးစခန္းလုိ႔ ေခၚရမယ့္ ေနရာေတြမွာ ေနထုိင္ေနရပါတယ္။ ၂၀၁၅ ခုနွစ္မွာ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ Queen Mary တကၠသုုိလ္ International State Crime Initiative က ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ရခုိင္ အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္ေတြ၊ လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီးေတြ၊ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြ ပူးပါင္းၿပီး လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ လုပ္ေနတယ္လုိ႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာ စစ္ေသြးႂကြေတြက နယ္ျခားေစာင့္ရဲစခန္းေတြကုိ တုိက္ခုိက္ၿပီးေနာက္ပုိင္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တုိဘာက ရခုိင္ျပည္နည္ေျမာက္ပုိင္းမွာ စစ္တပ္ကျပဳလုပ္တဲ့ ‘နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈ စစ္ဆင္ေရး’ ေတြေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ
ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ထြက္ေျပးခဲ့ရၿပီး – ကုလက ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ အုပ္စုဖြဲ႕ အဓမၼျပဳက်င့္မႈ၊ ကေလးငယ္ေတြကုိ သတ္ျဖတ္မႈ အပါအ၀င္ စြပ္စြဲခ်က္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အာဏာမရခင္ သူ႕ကုိကာကြယ္သူေတြက သူမဟာ သူမရဲ႕ အခ်ိန္ေတြကုိ အသံုးခ်ေနၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံက တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြရဲ႕ ျပႆနာ (အဲဒီအထဲမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြက အဆုိး၀ါးဆံုးျဖစ္ေနတယ္) ေတြကုိ သင့္ေလ်ာ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေျဖရွင္းေပမယ္လုိ႔ ေျပာၾကပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ သူတုိ႔က သူမမွာ လုပ္ပုိင္ခြင့္မရွိဘူးလို႔ ဆုိၾကျပန္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ စစ္တပ္က ခ်ယ္လွယ္ေနတယ္။ ဒါက ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥေပဒမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့အတုိင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒက စစ္တပ္ကုိ အစုိးရအဖြဲ႕ရဲ႕ အေရးပါတဲ့ေနရာေတြကုိ ေပးထား႐ံုသာမက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱယားရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိလည္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ခြင့္ေပးထားပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္တဲ့ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ လႈိင္းလံုးတစ္ခုကုိလည္း ရင္ဆုိ
င္ေနရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူမ႐ံုးကလႊင့္တင္ထားတဲ့ ၀ဘ္ဆုိက္မွာ စစ္တပ္က လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေစာ္ကားမႈေတြ က်ဴးလြန္တယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြကုိ ေမွးမွိန္ေအာင္လုပ္ဖုိ႔အတြက္ ‘လုပ္ႀကံ အဓမၼမႈ’ ဆုိတဲ့စကားလံုးကုိ ၀ဘ္ဆုိက္တစ္ခုလံုးမွာ မျပတ္တမ္း သံုးစြဲထားပါတယ္။ လူသားတစ္ခ်ိဳ႕ရဲ႕ အခြင့္အေရးက အျခားသူေတြထက္ ပုိၿပီး အေရးႀကီးေနပံုပါပဲ။

တကယ္ေတာ့ ကုလစုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕ဟာ ဟန္႔တားေႏွာက္ယွက္မႈမရွိဘဲ စံုစမ္းစစ္ေဆးႏုိင္ရပါမယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ၊ အန္ဂ်ီအုိေတြ၊ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ အျခားသာ သုေတသနပညာရွင္ေတြကုိ ပိတ္ဆုိ႔ဟန္႔တားတယ္ဆုိတဲ့ မွတ္တမ္းေတြက လက္မခံႏုိင္စရာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြရဲ႕ အေထာက္အထားဟာ တားမရဆီးမရ ေပၚထြက္ေနပါတယ္။ အခုလုိအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ဖိအားပုိေပးဖုိ႔အတြက္ လမ္းေၾကာင္းအခ်ိဳ႕ကုိ သံုးရပါမယ္။ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အမုန္းတရားေတြကုိ ရင္ဆုိင္ဖုိ႔ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ အတူတြဲလုပ္တာဟာ – ရန္လုိမႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္ ရွိေနတာေၾကာင့္ – ေတာ္ေတာ္ေလး ခက္ခဲပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြကေတာ့ ဒီလုိေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားတုိင္းျပည္ေတြကအစုိးရေတြကလည္း ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးနဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရးအေပၚ ထင္ထင္ရွားရွား အားေပးေဆာင္ရြက္မႈအေပၚ မူတည္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး၊ အျခားေသာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ေတြ ခ်ဳပ္ဆုိတာမ်ိဳးနဲ႔ ဒီကိစၥမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စီးပြားေရးလုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကုိလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ အက်င့္အမူပုိင္းဆုိင္ရာ တာ၀န္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဖိအားေပးရပါမယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဒါမွမဟုတ္ ေနာက္ထပ္ အစီရင္ခံစာေတြကုိ ေစာင့္လုိ႔ရေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

Ref : The Guardian

(The Guardian ၀ဘ္ဆုိက္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ The Guardian view on Myanmar: some humans have more rights than others အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)