ဗာတီကန္ႏွင့္ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ျမန္မာက ဘာအျမတ္ထြက္ႏုိင္သလဲ

ေမ ၁၁၊ ၂၀၁၇
M-Media

– ေမလ ၄ ရက္ေန႔က ျမန္မာနဲ႔ ဗာတီကန္တုိ႔အၾကား တရား၀င္ သံတမန္ဆက္သြယ္ေရး တည္ေဆာက္ဖုိ႔အတြက္ ေၾကျငာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္တုိ႔ ေရာမမွာ ေတြ႕ဆံုၿပီးေနာက္ပုိင္း ေပၚထြက္လာတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ေၾကျငာလုိက္တဲ့ တစ္ခဏဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ခန္းမွန္းေခ် ၇ သိန္းေသာ ကက္သလစ္ဘာသာ၀င္ေတြ (ျမန္မာႏုိင္ငံ လူဦးေရ၏ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္) အတြက္သာမက၊ ႏုိင္ငံအတြင္း လူမ်ိဳးစုေတြအၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ပါ ထူးျခားမႈလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ဒီလုိ သင့္ျမတ္သြားတာဟာ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္လက္ထက္ အာရွနဲ႔ ဆက္သြယ္မႈ ျပန္လည္ဆန္းသစ္ေရး အစီအစဥ္ကုိ ေရာင္ျပန္ဟပ္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးဟာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က ေတာင္ကုိရီးယားကုိ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာေတာ့ သီရိလကၤာ၊ ဖိလစ္ပုိင္တုိ႔ကုိ သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ ဗီယက္နမ္သမၼတ ထရန္ ဒုိင္ ကြမ္နဲ႔ ဗာတီကန္မွာ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီး ဒီႏွစ္ေႏွာင္းပုိင္းမွာ အိႏၵိယနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တုိ႔ကိုလည္း သြားဖုိ႔ ရွိပါတယ္။ လက္ရွိ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးဟာ ဂုိးဏ္အုပ္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ခန္႔အပ္ေရး ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ၾကာျမင့္ေနတဲ့ သေဘာထားကြဲလြဲမႈကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြလည္း ျပဳလုပ္ေနပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ေျခလွမ္းတစ္ခုက ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ဗာတီကန္မွာ သံတမန္ခန္႔အပ္ဖုိ႔ ျဖစ္ၿပီး၊ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးကလည္း Apostolic Nuncio လုိ႔ေခၚတဲ့ သံတမန္တစ္ဦးကို ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ခန္႔အပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္အထိ ဗာတီကန္ဟာ Apostolic Delegate ကုိယ္စားလွယ္ျဖစ္တဲ့ ဘန္ေကာက္အေျခစိုက္ သံတမန္ ဂုိးဏ္အုပ္ဘုန္းေတာ္ႀကီး Paul Tschang In-Nam ေနတစ္ဆင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ေဆာင္ရြက္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဂုိးဏ္အုပ္ဘုန္းေတာ္ႀကီး Paul Tschang In-Nam ဟာ ဗာတီကန္နဲ႔ လာအုိ၊ ထုိင္း၊ ကေမၻာဒီးယားတုိ႔ရဲ႕ သံတမန္ဆက္ဆံေရးကုိ တာ၀န္ယူထားရသူ ျဖစ္ပါတယ္။ Nuncios နဲ႔ မတူတာက Apostolic Delegate ဟာ အစုိးရနဲ႔ တရား၀င္ ဆက္ဆံေရး ရွိတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ကက္သလစ္အသင္းေတာ္ဆုိင္ရာ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရတာပါ။

အခုလုိ ပုံမွန္ဆက္ဆံေရးက ဗာတီကန္၊ ကမၻာ့ ကက္သလစ္အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္မႈကုိ ပုိမုိနက္႐ႈိင္းေစမွာျဖစ္ၿပီး၊ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစု အမ်ားအျပားပါ၀င္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ခရစ္ယာန္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ပုိမိုတုိးတက္လာမယ့္ အလားအလာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္နယ္ပယ္ ၁၆ ခုရွိၿပီး အဲဒီအထဲက ၁၅ ခုဟာ ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီ ၾကာျမင့္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ အဆံုးသတ္ေရး အစုိးရနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတြအၾကား ဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းအပါအ၀င္ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြအတြက္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဗာတီကန္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးနီးကပ္လာမႈေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္က လူမ်ိဳးစုတစ္စုျဖစ္ၿပီး အစုိးရက တရာမ၀င္ ၀င္ေရာက္အေျခခ်သူေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ ေၾကျငာထားတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ဒုကၡသုကၡနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးထံကေန ျမန္မာႏုိင္ငံက ပုိမုိၾကားရဖုိ႔ ရွိပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းတစ္ခ်ိဳ႕က လူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒသေဘာထားကုိ မီးထုိးေပးမႈ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းပါ၀င္တဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈဟာ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ေ၀ဖန္႐ႈခ်မႈကုိ ခံခဲ့ရပါတယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ စနစ္တက် ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္ခံေနရတာကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထုတ္ေဖာ္၀န္ခံတာမ်ိဳး မရွိတာ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိ ကုလရဲ႕ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕ ေစလႊတ္ဖုိ႔ ေထာက္ခံမႈ မရွိတာကလည္း စိတ္ပ်က္မႈ၊ ေ၀ဖန္မႈေတြကုိ ပုိမို ထင္ရွားလာေစပါတယ္။

ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်သူေတြကုိ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆာ္ၾသသူ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးဖရန္စစ္ဟာ ျမန္မာစစ္တပ္က ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚမွာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေနတယ္လုိ႔ ကုလက အစီရင္ခံစာတစ္ခု ေဖေဖာ္၀ါရီလက ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ တစ္သားတည္းရွိေၾကာင္း စကားလံုးျပင္းျပင္းနဲ႔ ေၾကျငာခ်က္တစ္ခု ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

“(႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ) ျမန္မာႏုိင္ငံက ေမာင္းထုတ္ခံရတယ္။ ဘယ္သူကမွ လက္မခံခ်င္တာေၾကာင့္ တစ္ေနရာကေနတစ္ေနရာကုိ သြားေနရတယ္။ သူတုိ႔ဟာ လူေကာင္းသူေကာင္းေတြ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့သူေတြ၊ ကၽြန္ေတ္ာတုိ႔ရဲ႕ ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွမေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ ညႇင္းပမ္းခံရတယ္။ အသတ္ခံရတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ႐ုိးရာဓေလ့ထံုးစံ၊ သူတုိ႔ရဲ႕ ဘာသာသာသနာကုိ လက္ခံက်င့္သံုးၾကလုိ႔ပါ” လုိ႔ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးရဲ႕ ဒီေၾကျငာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေရာမမွာ ေတြ႕ဆံုမႈမွာလည္း ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးက ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္ေန႔ ‘ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေန႔’ အတြက္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ‘Nonviolence: a Style of Politics for Peace’ (အၾကမ္းမဖက္မႈ – ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေရးပံုစံတစ္ခု) ဆုိတဲ့ စာလႊာကုိ ျပသခဲ့ပါတယ္။ ခရစ္ေတာ္ရဲ႕ ‘ရန္သူကုိခ်စ္ပါ’ ဆုိတဲ့ သြန္သင္ခ်က္နဲ႔ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈတည္ေဆာက္ေရး ဆက္သြယ္မႈကုိ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ဒီစာဟာ ကက္သလစ္အသင္းေတာ္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မႈ လုပ္ႏုိင္စြမ္းေတြအတြက္ ေၾကျငာတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေ   နာက္ၿပီး အသင္းေတာ္အေနနဲ႔ ‘တက္ႂကြၿပီး ဆန္းသစ္သည့္ အၾကမ္းမဖက္ေရး နည္းလမ္းမွတစ္ဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈတုိင္းတြင္’ ပါ၀င္ကူညီသြားမယ္လုိ႔လည္း ကတိျပဳထားကာ ဗာတီကန္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဌာနခြဲတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ‘အဓိကလူ႕စြမ္းအားတုိးတက္မႈ ျမႇင့္တင္ေရး ဌာန’ ဟာ လက္ရွိမွာ အလုပ္ေတြကုိ စတင္လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ ဆုိတာကုိလည္း ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ ဒီဌာနဟာ (ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်သူေတြနဲ႔ သက္ဆုိင္တာ အပါအ၀င္) ကသလစ္အယူ၀ါဒရဲ႕ လူမႈေရးဆုိင္ရာ သင္ၾကားမႈေတြကုိ ျမႇင့္တင္၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးအတြက္ ဗာတီကန္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေနတာျဖစ္ကာ တရားမွ်တမႈနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ျမႇင့္တင္ေပးေနတဲ့ ႏုိင္ငံတကာက အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္သြားဖုိ႔လည္း ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ေပးလုိက္တဲ့ သတင္းစကားက ရွင္းပါတယ္ – ကက္သလစ္အသင္းေတာ္ဟာ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ကူညီဖုိ႔ အဆင္သင့္ရွိေနတယ္ ဆုိတာပါပဲ။

ျမန္မာႏုိင္ငံက ကက္သလစ္ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းကလည္း အၾကမ္းမဖက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာဆုိရင္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္ဟာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ဂုိးဏ္အုပ္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ခ်ားလ္စ္ေမာင္ဘုိကုိ ႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး ကာဒီနယ္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံက ကက္သလစ္ဘာသာ၀င္ အသုိင္းအ၀ုိင္း၊ ႏုိင္ငံရဲ႕ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစု၊ ဘာသာေပါင္းစံုခ်စ္က်ည္ေရး လုိအပ္ခ်က္ စတာေတြကို အာ႐ံုစုိက္မႈ ရရွိေစခဲ့ပါတယ္။ လူမ်ားစု ဗမာတုိင္းရင္းသားထဲကျဖစ္တဲ့ ကာဒီနယ္ဘုိဟာ ေဒသတစ္ခ်ိဳ႕က အမ်ိဳးသမီးေတြ ‘သားဆက္ျခား’ ဖုိ႔၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္သူေတြ အိမ္ေထာင္ျပဳမႈအတြက္ သီးသန္းစာရင္းသြင္းတာမ်ိဳး လုပ္ဖုိ႔၊ ဘာသာကူးေျပာင္းမႈ ကန္႔သတ္တာေတြလုပ္ဖုိ႔ သတ္မွတ္ထားၿပီး ႏုိင္ငံကအတြင္းက မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကုိ ရည္ရြယ္တယ္လုိ႔ ယူဆရတဲ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ‘အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးဥပေဒ’ မွာ ပါ၀င္တဲ့ အပုိဒ္ေတြ အပါအ၀င္ လူနည္းစုေတြအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံတာမ်ိဳးကုိ ႐ႈတ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကာဒီနယ္ဘုိဟာ ‘အားလံုးအတြက္ တရားမွ်တမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသစ္ကုိျပန္လည္ စိတ္ကူးပံုေဖာ္ၾကဖုိ႔’ လည္း ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

ဧၿပီလ ၂၆-၂၇ ရက္ေန႔တြင္မွာ ကာဒီနယ္ဘုိဟာ ရန္ကုန္မွာ ဘာသာေပါင္းစံု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံကုိ စီစဥ္က်င္းပခဲ့ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၊ ခရစ္ယာန္၊ မြတ္စလင္နဲ႔ ဟိႏၵဴေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အစုိးနဲ႔ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းက ကုိယ္စားလွယ္ေတြ စုစုေပါင္း ၂၀၀ ေလာက္ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ တက္ေရာက္လာၾကသူေတြက ဘာသာတရားဟာ ေအာက္ေျခ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈ လုပ္ငန္းေတြကုိ ဘယ္လုိ ပ်ိဳးေထာင္ႏုိင္လဲဆုိတာကုိ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ကုိယ္က်င့္တရားပုိင္ဆုိင္ရာ လႊမ္းမုိးမႈနဲ႔ ျပဳလုပ္မယ့္ ဒီလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ အၾကမ္းဖက္လုိတဲ့ လူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒ သေဘာထားကုိ ေျဖေလ်ာ့မႈ၊ အစုိးရနဲ႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတြအၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္တစ္ခုအတြက္ အရွိန္အဟုန္ကုိ ထိန္းသိမ္းရာမွာ အကူအညီ ျဖစ္ေစႏုိင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္က ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း ျပည္သူပုိင္သိမ္းခဲ့တဲ့ ကက္သလစ္ သာသနာျပဳေက်ာင္းေတြ ျပန္ေပးေရး အစုိးရကုိ ေတာင္းဆုိမယ့္ အသင္းေတာ္ရဲ႕ အစီအစဥ္ကလည္း အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ႏုိင္ပါတယ္။ ကက္သလစ္နဲ႔ ကက္သလစ္မဟုတ္သူေတြကုိပါ ပညာသင္ၾကားေပးတဲ့ ဒီေက်ာင္းေတြဟာ ပညာေရးကေနတစ္ဆင့္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကုိ ေလ်ာ့ခ်ေပးႏုိင္ၿပီး၊ အထူးသျဖင့္ လူနည္းစု တုိင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ မတူညီကြဲျပားစြာ ညီညြတ္မႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြအၾကား ေလးစားမႈေတြ ႏွလံုးသြင္းႏုိင္ဖုိ႔ အကူအညီျဖစ္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါပမယ့္ ဗာတီကန္ဟာ ႏုိင္ငံငယ္ေလးျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံက ကက္သလစ္ဘာသာ၀င္ေတြကလည္း မဆုိစေလာက္သာျဖစ္ေပမယ့္ ႏွစ္ႏိင္ငံအၾကား ပုိမုိနီးကပ္တဲ့ ဆက္ဆံေရးဟာ လူမ်ိဳးစုေတြအၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆီကုိ ေလွ်ာက္လွမ္းႏုိင္မယ့္ လမ္းေၾကာင္းသစ္တစ္ခု ဖန္တီးႏု
ိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref : The Diplomat

(The Diplomat တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ A New Chapter in Myanmar-Vatican Relations ေဆာင္း
ပါးကုိ ေလးေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)