ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိေ၀ဖန္ခ်င္ရင္ ဘယ္အခ်က္ေတြ ထည့္စဥ္းစားရမလဲ

ေမ ၂၀၊ ၂၀၁၇
M-Media

– ႏုိင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးရဲ႕ အမွတ္သညာျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီလကစလုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး ဒီမုိကရက္တစ္ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီးကတည္းက ကမၻာတစ္၀ွမ္း တက္ႂ ကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ၊ ေပၚလစီေရးဆြဲသူေတြက သူမရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ တုန္လႈပ္ စိတ္ပ်က္မိေၾကာင္း ေျပာလာၾကပါတယ္။ ကတိျပဳထားတဲ့ စီးပြားေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မလုပ္ႏုိင္တဲ့အေပၚ ေမးခြန္းေတြ ထုတ္တာသမကဘဲ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူနည္းစုေတြကုိ စစ္တပ္က ျပဳလုပ္တဲ့ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကုိ မ်က္စိမွိတ္ေနမႈအတြက္လည္း ေ၀ဖန္သူေတြက သူမကုိ အျပစ္တင္ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း ဘာရက္ အုိဘားမားကေန ကုလလူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ သံတမန္ ကိသ္ ဟာပါအထိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အဲဒီ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြကုိ လူသိရွင္ၾကား ေ၀ဖန္ေျပာဆုိဖုိ႔ သူမရဲ႕ လႊမ္းမုိးမႈကုိ အသံုးမျပဳခဲ့ဘူးလုိ႔ စြပ္စြဲေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ႐ုိးသားမႈ၊ စြမ္းရည္ေတြအေပၚ ဒီလုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ သံုးသပ္ေျပာဆုိမႈေတြက သူမရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈထက္၊ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းက သူမအေပၚ ထားရွိတဲ့ လုိတာထက္ပုိေနတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပုိသက္ဆုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိပဲ ေ၀ဖန္သူေတြဟာ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕
၀ိေသသလကၡဏာေတြကို လုိတာထက္ကုိ ပုိအာ႐ံုစုိက္လြန္းၿပီး သူမရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကုိ လႊမ္းမုိးေနတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားဆုိင္ရား၊ လက္ရွိအေနအထားေတြနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြကုိ အေလးမေပးၾကပါဘူး။ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး၊ သမုိင္းနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာင္ပံုဆုိင္ရာ နားလည္ရခက္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ေဒၚေအာင္စုၾကည္ဟာ တစ္ခ်ိန္က ယူဆခဲ့ၾကတဲ့ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ကယ္တင္ရွင္ မဟုတ္သလုိ၊ လက္ရွိ ပံုေဖာ္ေနသုိ ဗီလိန္လည္း မဟုတ္ပါဘူး။

ခက္ခဲတဲ့အလုပ္

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလမွာ ႏိုဘယ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ NLD ပါတီဟာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင္ခဲ့တဲ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေနာက္ပုိင္း ႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး လြတ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေသာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳအႏုိင္ရခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒါဟာ ေအာင္ပြဲခံရမယ့္ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုပါ။ ဒါေပမယ့္ ႏုိင္ငံတကာ မီဒီယာေတြက ေရွ႕ဆက္ေလွ်ာက္ရမယ့္ တုိင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရး၊ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ရွည္လ်ားမႈကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈကာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ တုိးတက္မႈေတြအေပၚ အေပၚယံ အေကာင္းျမင္လြန္းတဲ့ ေဖာ္ျပမႈေတြနဲ႔ NLD ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈကုိ ပြဲသိမ္းတုိက္ကြက္အျဖစ္ အသားေပး ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလက Time မဂၢဇင္းမွာ ‘ဒီမုိကေရစီေခတ္သစ္၏ အာ႐ုဏ္ဦး’ (Dawning of a New Democratic Era)၊ ကုလရဲ႕ ဗီဒီယုိမွာ ‘ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ၿပီ’ (Democracy Wins) စသျဖင့္ ေဖာ္ျပတာမ်ိဳးေတြပါ။

အာဏာရၿပီးသြားတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ဦးစားေပးတဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ိဳး ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ သူမဟာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာကို လႊတ္ေပးခဲ့ၿပီး၊ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတြနဲ႔ အပစ္ရပ္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ စလုပ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ အဓိပၸါယ္ပါတဲ့ ေဆြးေႏြးမႈမ်ိဳးကုိ မျမင္ရဘဲ အခ်ိဳ႕ တုိက္ပြဲေတြဆုိရင္ ပုိျပင္းထန္လာပါတယ္။ စစ္အစုိးရလက္ထက္က ရွိခဲ့တဲ့ လြတ္လပ္စြာေျပာဆုိမႈ ကန္႔သတ္တာမ်ိဳးေတြလည္း ဆက္ရွိေနဆဲပါ။ စီးပြားေရးဘက္ကို ျပန္ၾကည့္ရင္ အေမရိကန္ရဲ႕ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ ဖယ္ရွားေပးျခင္း ခံခဲ့ရၿပီး စီးပြားေရးကုိ ဖြင့္ေပးဖုိ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒသစ္ကုိလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပဌာန္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေအာက္ေျခအဆင့္မွာ မွန္ကန္တဲ့ တုိးတက္မႈ လကၡဏာမ်ိဳး သိပ္မရွပါဘူး။ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြဟာ သိသိသာသာ ေလ်ာ့က်သြားသလုိ၊ ျခစားမႈေတြဟာလည္း ဆက္လက္ၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ပြားေနဆဲပါ။ စီးပြားေရးအတြက္ NLD ရဲ႕ အစီအစဥ္ေတြက ၀ုိးတုိး၀ါးတား ျဖစ္ေနတုန္းပါပဲ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဒီမွတ္တမ္းေတြက စိတ္ပ်က္စရာျဖစ္ေနေပမယ့္၊ သူမဟာ တကယ္ေတာ့ ဆုိးရြားတဲ့ လက္ေတြ႕အေျခအေနေတြက သူမအတြက္ အၿမဲတမ္း အဟန္႔အတား ျဖစ္ေနပါတယ္။ ပထမဆံုး ေျပာရရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ စီးပြားေရးမညီမွ်မႈ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါးျဖစ္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ခု၊ ကမၻာေပၚမွာ ျပည္တြင္းစစ္ အရွည္ၾကာဆံုး ႏုိင္ငံတစ္ခု၊ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးနဲ႔ ပထ၀ီေဒသဆုိင္ရာ ေသြးကြဲမႈေတြ နက္နက္႐ိႈင္း႐ႈိင္းရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္သလုိ၊ ဗဟုိအစုိးရကလည္း နယ္စပ္ေဒသေတြက တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႔ ႐ုန္းကန္ရတဲ့ သမုိင္းကလည္း ရွည္ၾကာေနပါၿပီ။ ေနာက္ၿပီး လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ေသြးကြဲေနၿပီး ဒါက ဒီမုိကေရစီ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈနဲ႔ ထိေရာက္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မႈေတြကုိ ခါးဆက္ျပတ္ေစပါတယ္။ အေကာင္ဆံုးအေနအထားမွာ ရွိေနမယ္ဆုိရင္ေတာင္ တုိင္းျပည္ဟာ ေသြးကြဲၿပီး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ရခက္ပါတယ္။

ဒုတိယတစ္ခ်က္က လူထုအတြင္း ခြာၿပဲမႈပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဌာနေတြ လည္ပတ္မႈဟာ ည့ံဖ်င္းလွၿပီး၊ ကၽြမ္းက်င္မႈနိမ့္သလုိ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကလည္း ျခစားမႈနဲ႔ မကင္းပါဘူး။ ဒီ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြက ႏုိင္ငံရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္သစ္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေပၚလစီေတြ ခ်မွတ္ဖုိ႔အတြက္ အခက္အခဲ ျဖစ္ေစသလုိ၊ အာရွရဲ႕ အဆင္းရဲဆံုး ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံကုိ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္ဆုိတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ကတိက၀တ္ေတြကလည္း အခ်ည္းအႏွီး ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ရာမွာ ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈကင္းေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏုိင္တဲ့ ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး၊ သမၼတမျဖစ္ေအာင္ တားဆီးထားတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒရဲ႕ ကန္႔သတ္ခ်က္ကုိ ေက်ာ္လႊားဖုိ႔ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ဆုိတဲ့ ရာထူးလုိ အဓိကေနရာမ်ိဳး စတဲ့ အပုိရာထူးမ်ိဳးေတြကုိ ယူထားရပါတယ္။ ဒါေတြက သူမကုိ လုိတာထက္ပုိတဲ့ ၀န္ပိမႈမ်ိဳး ျဖစ္ေပၚေစၿပီး အာဏာရွင္ပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္လာတယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲမႈေတြကိုလည္း ေပၚထြက္လာေစခဲ့ပါတယ္။ NLD ရဲ႕ ေပၚလစီ ထင္သေလာက္ ခရီးမေပါက္မႈကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔ ဒီလုိ အၿမီးအေမာက္ မတည့္မႈေတြကုိ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာၾကာ အသံုးျပဳေနရအံုးမွာပါ။

တတိယေျမာက္နဲ႔ သိပ္ၿပီးအေရးႀကီးတဲ့ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုက တပ္မေတာ္လုိ႔ေခၚတဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ အေရးပါတဲ့ အာဏာကုိ ဆက္လက္ ဆုပ္ကုိင္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမလုပ္ခင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ လႊတ္ေတာ္ေနရာ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ စစ္တပ္အတြက္ ဖယ္ထားရၿပီး၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာန၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနေတြလုိ အေရးပါတဲ့ ၀န္ႀကီးဌာနေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ခြင့္ေပးထားရကာ ႏုိင္ငံရဲ႕ လက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံထားရတဲ့ ေခါင္းေဆာင္နဲ႔ မဆက္ႏြယ္ဘဲ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လႈပ္ရွားလုိ႔ ရေနပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်က္ေတြကုိ အတည္ျပဳဖုိ႔ လႊတ္ေတာ္မွာ မဲေရအတြက္ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းလုိအပ္ေနၿပီး ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းယူထားတဲ့ စစ္တပ္က ဗီတုိအာဏာကုိင္ထားသလုိမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဟာလည္း ထြက္ေပါက္မရွိပါဘူး။ စစ္တပ္ရဲ႕ လႈပ္လုိ႔မရေအာင္ ခ်ဳပ္ကုိင္ထားမႈကုိ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြဟာလည္း ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအသစ္ ေပၚေပါက္လာေရး ႀကိဳးစားေနတဲ့ NLD ရဲ႕ အႀကံေပး တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကုိနီ ဇန္န၀ါရီမွာ သံသယျဖစ္ဖြယ္ လုပ္ႀကံခံရမႈနဲ႔အတူ တစ္ခန္းရပ္သြားခဲ့ပါတယ္။ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမွာေတာ့ အရင္စစ္တပ္အရာရွိေဟာင္းေတြက သံသယျဖစ္စရာ ေကာင္းသူေတြအေနနဲ႔ ပါ၀င္လာပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လက္ရွိ ရရွိထားတဲ့ အာဏာ – ဆုိလုိတာက ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ ဦးစားေပးကိစၥေတြကုိ သူမစိတ္ သူမကုိယ္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္စြမ္းဟာ ေဘာင္က်ဥ္းပါတယ္။ စစ္တပ္၊ တုိင္းျပည္ရဲ႕ လူမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ဗမာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ၊ ၾသဇာရွိတဲ့ သံဃာအသုိင္းအ၀ုိင္းေတြ အပါအ၀င္ ျပည္တြင္းက အက်ိဳးစီးပြားကုိယ္စီရွိတဲ့ အုပ္စုေတြကုိ ေခ်ာ့မာ့ႏုိင္မႈအေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ အဲဒီအုပ္စု ၃ ခုထဲမွာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ၊ အစၥလာမ္ေၾကာက္ေရာဂါနဲ႔ လူနည္းစုဆန္႔က်င္ေရး သေဘာထားေတြလည္း ျပန္႔ႏွံ႔ေနၿပီး ႐ုိဟင္ဂ်ာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာရွိေနတဲ့ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔ ဘယ္လုိႀကိဳးစားမႈမ်ိဳးမဆုိ တုိင္းျပည္ျပင္ပကလူအမ်ားစု ေက်နပ္တာမ်ိဳးထက္၊ ျပည္တြင္းမွာ ပုိၿပီး ကုိယ္တြယ္ရခက္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္လာမွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ မြတ္စလင္ၾကားမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈဟာ ဆုိရွယ္မီဒီယာမွာ ျပန္႔ႏွံ႔တဲ့ ေကာလဟာေတြ လႈံ႕ေဆာ္မႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ဆုိတာထက္ကုိ ပုိပါတယ္။

ေခါင္းခဲရမယ့္ ျပႆနာ

႐ုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ တုံဏွီဘာေ၀ လုပ္ေနမႈက ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းရဲ႕ ေ၀ဖန္မႈကုိ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ ႏုိင္ငံအေနာက္ပုိင္း ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈကုိ ခံခဲ့ရတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ ကမၻာေပၚမွာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈအခံရဆံုး လူနည္းစုေတြထဲက တစ္ခုအျဖစ္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မွတ္ယူခံရပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့လေတြအတြင္း သူတုိ႔ရဲ႕ အေျခေနဟာ ပုိၿပီး ဆုိးရြားလာခဲ့ပါတယ္။ ေအာက္တုိဘာမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာစစ္ေသြးႂကြေတြရဲ႕ တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ ၉ ဦး က်ဆံုးခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အစုိးရစစ္တပ္က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ စစ္ဆင္ေရမွာ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္သတ္ျဖတ္တာ၊ ဓမၼျပဳက်င့္တာနဲ႔ အျခားေသာ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚခဲ့ၿပီး ႐ုိဟင္ဂ်ာ ၇ ေသာင္းေလာက္ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံကေန ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။

စစ္တပ္ရဲ႕ စစ္ဆင္ေရးေတြအေပၚမွာ ဘာမွစြက္ဖက္ခြင့္မရွိတာ၊ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ေဒသမွာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ျပင္းထန္တာေတြေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ႀကိဳးတန္းလမ္းေလွ်ာက္ေနရတဲ့ဘ၀ ေရာက္ခဲ့ရပါတယ္။ သူမက ႐ုိဟင္ဂ်ာေေတြနဲ႔ ေဒသခံ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ ဒုကၡသုကၡေတြကုိ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိၿပီး၊
စစ္တပ္အေပၚ တုိက္ခုိက္မႈေတြကုိ ႐ႈတ္ခ်ကာ ပါ၀င္ပတ္သက္သူတုိင္းကုိ မညိဳျငင္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ကုလအတြင္းေရးမွဴးေဟာင္း ကုိဖီအန္နန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အထူးေကာ္မရွင္တစ္ခုကုိလည္း ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာအမ်ားစုေနထုိင္တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း မီဒီယာနဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီ ၀င္ေရာက္ခြင့္၊ (လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံျခာသားလုိ႔ သတ္မွတ္ခံထားရတဲ့) ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေရးလမ္းေၾကာင္း၊ စစ္တပ္ရဲ႕ စစ္ဆင္ေရးအတြက္ လြတ္လပ္ၿပီး ဘက္လုိက္မႈကင္းတဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး စတာေတြပါ၀င္တဲ့ ဒီေကာ္မရွင္ရဲ႕ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာပါ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကုိ သူမရဲ႕ အစုိးရက ႀကိဳဆုိခဲ့ပါတယ္။ အစီရင္ခံစာ ထြက္လာၿပီးကတည္းက သူမရဲ႕အစုိးရဟာ အဲဒီေဒသအတြင္းမွာ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေတြ ပုိမုိ၀င္ေရာက္ခြင့္ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီပဋိပကၡနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူသိရွင္ၾကားေျပာၾကားဖုိ႔ ေရွာင္ရွားခဲ့ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ ႏုိင္ငံတကာ မီဒီယာေတြ ၀င္ေရာက္ခြင့္ကုိလည္း ဆက္လက္ကန္႔သတ္ထားဆဲပါ။ ကုလဦးေဆာင္တဲ့ အခ်က္အလက္စုေဆာင္းေရးအဖြဲ႕ဟာ ထိခုိက္ခံစားရတဲ့ ေဒသက ေျမျပင္အခ်က္အလက္ေတြကုိ ေကာက္ယူဖုိ႔ကိစၥကိုလည္း သူမ သေဘာမတူဘဲ သေဘာထားကြဲလြဲေစမယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဒီလုိ တစ္ခ်ိဳ႕တစ္၀က္သာ ေဆာင္ရြက္မႈက ကမၻာတစ္၀ွမ္း ေစာင့္ၾကည့္သူေတြကုိ ေဒါသထြက္ေစခဲ့ၿပီး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ စစ္တပ္ကုိ လံုး၀ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ကာ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ႏုိင္ငံျခား မီဒီယာေတြ၊ အကူအညီေပးေရး လုပ္သားေတြ အျပည့္အ၀ ၀င္ေရာက္ခြင္ ေပးဖုိ႔ တုိက္တြန္းေဆာ္ၾသခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႕ ႏုိင္ငံေရးအရ ဒါမွမဟုတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားအရ လႊမ္းမုိးခ်ဳပ္ကုိင္ထားႏုိင္ျခင္းမရွိဘဲ စစ္တပ္ကုိ ႐ႈပ္ခ်မယ္၊ စစ္တပ္နဲ႔ သေဘာမတုိက္ဆုိင္ေၾကာင္း ျပသမယ္ဆုိရင္ သူမဟာ အသိဉာဏ္တိမ္ရာ ေရာက္သြားမွာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္လာတာဟာ ႏွစ္အနည္းငယ္ပဲ ရွိေသးၿပီး ေနာက္ထပ္ စစ္တပ္လက္ေအာက္ျပန္ေရာက္ဖုိ႔ဟာ အာဏာတစ္ခါသိမ္းလုိက္တာနဲ႔တင္ လုံေလာက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးသမုိင္းကုိ ၾကည့္ရင္လည္း ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္နဲ႔ အာဏာသိမ္း တာေတြ ရွိခဲ့ၿပီး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္က အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး ဆႏၵျပသူေတြကုိ သတ္ျဖတ္မႈအပါအ၀င္ အရင္က ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြကုိ ကုိယ္တုိင္ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ သက္ေတာ္ရွည္ ဒီမုိကေရစီ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တုိင္းျပည္ရဲ႕အာဏာမွာ အရပ္သားေတြက တစ္စိတ္တစ္ပုိင္း ေ၀ငွပုိင္ဆုိင္ထားမႈကုိ ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ အေရးႀကီးတယ္ဆုိတာကိုလည္း သိရွိပါတယ္။

ဒီအခ်က္ေတြဟာ မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္းရမွာေတြတင္ မကပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ျမန္မာဗဟုိအစုိးရနဲ႔ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ တုိက္ခုိက္လာခဲ့ၾကတဲ့ (႐ုိဟင္ဂ်ာ အပါအ၀င္) တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးဖုိ႔ စစ္တပ္ကုိ သူဖက္ပါေအာက္ ဆြဲေဆာင္ဖုိ႔လည္း လုိပါတယ္။ ဒီလုိလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ လူနည္းစုေတြကုိ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ အာမခံေပးမယ့္ ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈကင္း ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံတစ္ခု ထူေထာင္ေရး ဖခင္ျဖစ္သူ လြတ္လပ္ေရးသူရဲေကာင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ကုိ ျပန္လည္အသက္၀င္လာဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႕တုိက္ပြဲေတြ အဆက္မျပတ္ျဖစ္ပြားေနတဲ့ စစ္တပ္ဟာ ဒီေပၚလစီနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပတ္ျပတ္သားသား မရွိပါဘူး။ ဒါဟာ သယံဇာ ေပါႂကြယ္၀တဲ့ အဲဒီေဒသေတြက ကုန္ၾကမ္းေတြကုိ ထုတ္ယူ၊ ေရာင္းခ်မႈကေန လက္ရွိရေနတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ေတြကုိ စြန္႔လႊတ္လုိက္ရမယ္ ဆုိတာတင္မကဘဲ၊ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြအေပၚ ႏုိင္ငံေရးအရ အယံုအၾကည္မရွိတာ၊ ဗမာ ဗုဒၶဘာသာ လူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒကုိ အေျခခံၿပီး ဗဟုိက ခ်ဳပ္ကုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ခုကုိ ပုိၿပီး အလုိရွိတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္ကိစၥမွာ စစ္တပ္ကုိ ဖယ္လိုက္ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ၊ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ကိစၥေတြက အခက္ေတြ႕သြားမွာျဖစ္ၿပီး ဒီကိစၥ ႏွစ္ခုစလံုးဟာ စစ္တပ္ရဲ႕ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈ လုိအပ္ေနတာပါ။ ႐ုိဟင္ဂ်ာကိစၥမွာ သိသိသာသာ လုိက္ေလ်ာလုိက္ရင္လည္း ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီေတြကုိ အားေ
ကာင္းသြားေစႏုိင္ၿပီး သူတုိ႔ေတြက စစ္တပ္ကုိ ပုိမို ေထာက္ခံလာတာမ်ိဳး၊ လူမ်ိဳးႀကီးအုပ္စုေတြကုိ ညႇိႏႈိင္းလုိ႔ မရေတာ့တာ၊ အၾကမ္းဖက္တာေတြ ျဖစ္လာဖုိ႔ တြန္းအားေပးလုိက္သလုိ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

ဒုတိယအေကာင္းဆံုး သီအုိရီ

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရ အမွားေတြလုပ္ခဲ့တယ္ဆုိတာ မွန္ပါတယ္။ ကမၻာႀကီးအေနနဲ႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ အျခားေသာ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ စက္ဆုပ္ဖြယ္ရာ အေျခအေနေတြကုိပဲ မ်က္စိစံုမွိတ္ မၾကည့္သင့္ပါဘူး။ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူေတြအေနနဲ႔ တစ္ျခားတစ္ဖက္ကေန လွည့္ၾကည့္ဖုိ႔လည္း လုိပါတယ္။ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကုိ ထည့္သြင္းမစဥ္းစားဘဲ အၿမဲလုိလုိ ႐ႈတ္ခ်ေနတာဟာ ဆယ္စုႏွစ္ေတြၾကာၿပီး ေပၚလာတဲ့ တုိင္းျပည္ဒီမုိကေရစီရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အုပ္စုိးမႈကုိ ထိခုိက္ေစယံုသာ မကဘဲ ရခုိင္ျပည္နယ္က လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ ျပႆနာအတြက္ အျပစ္တင္ခံရဆံုး စစ္တပ္ရဲ႕ တာ၀န္ယူမႈ၊ တာ၀န္ခံမႈကုိ ေမွးမွိန္ေစပါတယ္။ ဒီကိစၥအတြက္ ႏုိင္ငံတကာက စစ္တပ္ကုိ ထည့္မတြက္မႈဟာ ဧၿပီလ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္ ၾသစႀတီးယားနဲ႔ ဂ်ာမနီတုိ႔ကုိ သြားေရာက္လည္ပတ္မႈမွာ သြားထင္ဟပ္ေနၿပီး ကာခ်ဳပ္ဟာ ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ႀကိဳဆုိမႈကုိ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဆန္႔က်င္ဖက္အျဖစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဥေရာပခရီးစဥ္မွာေတာ့ ဆႏၵျပမႈေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီအတြက္ လြန္လြန္က်ဴးက်ဴး အေကာင္းျမင္ေမွ်ာ္လင့္ေနတာ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈအတြက္ ေ၀ဖန္ေနတာေတြအစား ႏုိင္ငံတကာအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ စိတ္မခ်ရေသးတဲ့ အေျခအေနမွာ ရွိေနတယ္ဆုိတာကုိ နားလည္ရပါမယ္။ စစ္တပ္က အကြက္ေရႊ႕သူေနရာမွာ ဆက္ရွိေနၿပီး ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္စနစ္ရဲ႕ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြ၊ တုိင္းရင္းသား ျပႆနာေတြ၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး နိမ့္က်ေနမႈေတြကုိ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔
တစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ကုစားဖုိ႔ဆုိတာ လံုး၀ မျဖစ္ႏုိင္တဲ့ ကိစၥပါပဲ။ ဒီမုိကေရစီကုိ စိတ္သန္တဲ့ ဘယ္လုိအစုိးရမ်ိဳးမဆုိ အခက္အခဲနဲ႔ ဆက္လက္ရင္ဆုိင္ေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈကုိ အားေပးေထာက္ခံလုိသူတုိင္းဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကုိ ခ်ိန္ညႇိဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြ ရွိေပမယ့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူမရဲ႕ ဘ၀တစ္ခုလံုးကုိ ဒီမုိကေရစီ၊ လစ္ဘရယ္တန္ဖုိးေတြအတြက္ ႏွစ္ျမႇဳပ္ေပးဆပ္ခဲ့ၿပီး၊ တုိင္းျပည္ကုိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဟာ
ေရရွည္သြားရမယ့္ တိုက္ပြဲတစ္ခုျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ ၁၅ ႏွစ္ဟာ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ကေန လြတ္ေျမာက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္း သူမက သိရွိခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဆန္က်င္တဲ့ အုပ္စုႀကီးေတြအၾကားမွာ သူမက တစ္ေယာက္တည္း တုိက္ပြဲ၀င္ေနရသူပါ။ ႏုိင္ငံတကာ အသင္းအဖြဲ႕ေတြ၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ မီဒီယာေတြကလည္း လက္ေတြ႕မက်တ့ဲ ေရတုိေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြေနာက္သာလုိက္ၿပီး မီးေလာင္ရာေလပင့္တာမ်ိဳးကုိ ေရွာင္ရွားကာ စစ္တပ္အေပၚမွာ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ဖိအားေပးမႈေတြ လုပ္ရင္း သူမကုိ ေထာက္ပံ့ေပးသင့္ေၾကာင္းပါ။

Ref: Foreign Affairs

(Foreign Affairs တြင္ Tej Parikh ေရးသည့္ Aung San Suu Kyi Is Still Myanmar’s Best Hope ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)