ကာတာသံတမန္ျပႆနာေၾကာင့္ ပင္လယ္ေကြ႕စီးပြားေရးတြင္ ေဒၚလာ ဘီလီယံႏွင့္ခ်ီ ဆံုး႐ံႈးႏုိင္

ဇြန္ ၆၊ ၂၀၁၇
M-Media

– ကာတာနဲ႔ အာရပ္ပင္လယ္ေကြ႕ နိင္ငံမ်ားေတြအၾကား သံတမန္ေရးရာ သေဘာထားကြဲလြဲမူဟာ ကုန္သြယ္မူနဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ေႏွးေကြးတာ၊ ေရနံေစ်းႏႈန္းက်ဆင္းမႈကုိ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့အခ်ိန္ ေဒသတြင္း ေငြေခ်းမႈမွာ မတန္တဆ ေစ်းေပးရတာေတြ ျဖစ္လာၿပီး ကန္ေဒၚလာ ဘီလီယံနဲ႔ခ်ီ ဆံုး႐ံႈးႏုိင္ပါတယ္။

ေဆာ္ဒီ၊ အီဂ်စ္၊ ယူေအအီးနဲ႔ ဘာရိန္းတုိ႔က ကာတာနဲ႔ ကုန္လမ္း၊ ေရလမ္း ၊ ေလေၾကာင္းလုိင္း အဆက္သြယ္ ျဖတ္ေတာက္ဖုိ႔ တနလၤာေန႔က ဆုံးျဖတ္လုိက္တာေၾကာင့္ ျဖစ္လာမယ့္ စီပြားေရးျပသနာကုိ ႏုိင္ငံပုိင္ရန္ပံုေငြ ကန္ေဒၚလာ၃၃၅ ဘီလီယံ အကူအညီနဲ႔ ကာတာက ေရွာင္းရွာနိင္မယ့္ အေနထားမွာ ရွိပါတယ္။

ကာတာက အသစ္ခ်ဲ႕ထြင္ထားၿပီး ဧၿပီလမွာတင္ ကန္ေဒၚလာ ၂.၇ ဘီလီယံဖုိး တင္ပုိ႔ႏုိင္ခဲ့တဲ့ ဆိပ္ကမ္းေတြကေန သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕အရည္ကုိ ဆက္လက္တင္ပုိ႔ႏုိင္မွာျဖစ္ေပမယ့္၊ သေဘၤာေတြနဲ႔လာၿပီး ေဆာ္ဒီနယ္စပ္ကုိျဖတ္ကာ တင္သြင္းရတဲ့ ကုန္ပစၥည္းအ၀င္လမ္းကေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာ ပိတ္သြားပါၿပီ။

ကာတာရဲ႕ အဓိက စေတာ့ေစ်းကြက္ အညႊန္းကိန္းဟာ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ က်ဆင္းသြားခဲ့ၿပီး၊ ဒူဘုိင္းရဲ႕ စေတာ့ေစ်းကြက္ေတြကလည္း ၀.၇ ရာခုိင္ႏႈန္း က်ဆင္းသြားပါတယ္။ ေဆာ္ဒီရဲ႕ အဓိက စေတာ့ရွယ္ယာ အညႊန္းကိန္းဟာ က်ဆင္းသြားေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းမွာ ၀.၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ ျပန္တက္လာခဲ့ပါ
တယ္။

စီပြားေရး ခက္ခဲလာမူ

ကာတာႏုိင္ငံအတြင္းက စူပါမားကတ္ေတြမွာ ပံုမွန္ထက္ပုိတဲ့ ၀ယ္ယူမႈေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

အလ္ဂ်ာဇီးရားသတင္းဌာနက သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ေငြလဲဆုိင္ေတြမွာလည္း တနလၤာေန႔မွာ ေငြလဲမႈႏႈန္းဟာ ျမင့္တက္ေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ အေျခေနမ်ိဳး ရွိတယ္လုိ႔ ဘဏ္ မန္ေနဂ်ာေတြက ထုတ္ျပန္ထားျခင္း မရွိေသးပါဘူး။

အျငင္းပြားမူ ဆက္လက္ျဖစ္ေနဦးမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ပင္လယ္ေကြ႕နိင္ငံမ်ား ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးေကာင္စီ(GCC) အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ စီးပြားေရးနယ္ပယ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ထိခိုက္လာႏုိင္ပါတယ္။

ဒူဘုိင္း၊ ဒုိဟာနဲ႔ အဘူဒါဘီကုိ အေျချပဳၿပီး ေျပးဆြဲေနတဲ့ ေဒသတြင္း သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းဟာလည္း သံတမန္ေရးရာ တင္းမာမႈေၾကာင့္ ဆုံးရႈံးမူနဲ႔ ရင္ဆုိင္ရမယ့္ အေနထားမွာ ရွိပါတယ္။

GCC ႏုိင္ငံေတြဟာ ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ တင္ပုိ႔မႈကုိ အလြန္အမင္း မွီခုိအားထားေနရတာေၾကာင့္ တစ္ႏုိင္ငံနဲ႔တစ္ႏုိင္ငံ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ၊ ကုန္သြယ္မႈဟာ နည္းနည္းသာရွိၿပီး ဒါက အခုလုိတင္းမာမႈေၾကာင့္ စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈအတြက္ အခုအခံ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

GCC ႏုိင္ငံေတြအတြင္း ဒူဘုိင္းဟာ ကာတာရဲ႕ အႀကီးဆံုး ကုန္သြယ္ဖက္ႏုိင္ငံျဖစ္ေပမယ့္ ကမၻာနဲ႔ခ်ီရင္ေတာ့ အဆင့္ ၅ မွာသာ ရွိပါတယ္။

ကုန္သြယ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြရ ေဆာ္ဒီနဲ႔ အျခား GCC ႏုိင္ငံေတြဟာ ကာတာႏုိင္ငံရဲ႕ စေတာ့ေစ်းကြက္မွာ ပါ၀င္မႈ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းကေန ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ရွိတယ္လုိ႔ သိရၿပီး၊ ဒါက သူတုိ႔အားလံုး ထြက္သြားရင္ေတာင္ ကာတာစေတာ့ေစ်းကြက္က ၿပိဳလဲသြားမွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ျပသေနပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခားဘဏ္လုပ္ငန္ရွင္ အခ်ဳိ႕က သံတမန္ေရးရာ တင္းမာမႈ ဆက္လက္တည္ရွိေနဦးမယ္ဆုိရင္ ေငြထုတ္ေခ်းတာေတြ အဆံုးသတ္သြားႏုိင္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“တကယ္လုိ႔ အျငင္းပြားမူဟာ သိပ္မၾကာဘူးဆုိရင္လည္း အဲဒီအက်ဳိးဆက္ဟာ ေတာ္ေတာ္ႀကီးမားႏုိင္ပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြက ကာတာနဲ႔ အျခား GCC ႏုိင္ငံဆုိၿပီး ခြဲမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီေတြကလည္း GCC ႏုိင္ငံေတြကုိ လက္ေရွာင္ၾကမွာပါ။ တကယ္လုိ႔ ကာတာက အၾကမ္းဖက္မႈကုိ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေနတယ္၊ ဒါမွဟုတ္ ဒါကုိ ခြင့္ျပဳေနတယ္ဆုိတာ ျမင္လာရရင္ သူတုိ႔ေတြလည္း သတိထားၾကမွာပါ” လုိ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ အထိအခုိက္မခံမႈေၾကာင့္ အမည္မေဖာ္လုိသူ ပင္လယ္ေကြ႕အေျခစုိက္ ႏုိင္ငံတကာ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

၂၀၁၄ တုန္းကလည္း ေဆာ္ဒီ၊ ယူေအအီးနဲ႔ ဘာရိန္းတုိ႔ဟာ ကာတာကေန သူတုိ႔ရဲ႕ သံတမန္ေတြကုိ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းတာမ်ိဳး လုပ္ခဲ့ၿပီး ၈လထိ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပုိ႔ေဆာင္ေရး အဆက္အသြယ္ေတြမျဖတ္ေတာက္တာေၾကာင့္ ေစ်းကြက္နဲ႔ စီးပြားေရးအေပၚမွာ နည္းနည္းသာ ထိခုိက္ခဲ့ပါတယ္။

အခုတစ္ခါမွာေတာ့ ေဆာ္ဒီက “ကာတာကုိ သူ႕လုိ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ေတာက္တာမ်ိဳး လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ ညီအစ္ကုိႏုိင္ငံေတြ၊ မိတ္ေဆြႏုိင္ငံေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာကုမၸဏီေတြနဲ႔ ခ်က္ျခင္း နားလည္မႈရယူေရး ဥပေဒေၾကာင္းအရ လုပ္ေဆာင္မႈ စတင္ေတာ့မယ္” လုိ႔ ေျပာၾကားထားပါတယ္။

Ref: Aljazeera