႐ုိဟင္ဂ်ာကိစၥ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚပိတ္ဆုိ႔မႈ ဆုိးက်ိဳးပုိမ်ားမည္ဟု တတ္သိပညာရွင္အဖြဲ႕တစ္ခု သံုးသပ္

ဒီဇင္ဘာ ၇၊ ၂၀၁၇
M-Media

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း တုိက္ခုိက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဖက္သုိ႔ ထြက္ေျပးခဲ့ရသည့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ သားအမိနွစ္ဦး (Photo credit – Reuters- September 2017)

– ႐ုိဟင္ဂ်ာကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈေတြ ျပဳလုပ္တာဟာ ေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆုိးက်ိဳးပုိမ်ားႏုိင္ၿပီး အေျခအေနေတြ ဆုိးရြားသြားႏုိင္တယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ တတ္သိပညာရွင္မ်ားအဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္တဲ့ International Crisis Group (ICG) က သတိေပးလုိက္ပါတယ္။

Myanmar’s Rohingya crisis enters a dangerous new phase (အႏၱရာယ္ရွိေသာအဆင့္သုိ႔ ေရာက္လာသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ႐ိုဟင္ဂ်ာျပႆနာ) ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ဒီကေန႔မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ICG က ႐ုိဟင္ဂ်ာကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးလားရာဟာ သတ္မွတ္ၿပီးသားျဖစ္ၿပီး ေျပာင္းလဲဖုိ႔ခက္မယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“တစ္ႏုိင္ငံလံုးရဲ႕ သေဘာထားကုိ ေက်ာ္ဖုိ႔ဆုိတာ မလြယ္ပါဘူး။ ဒီကိစၥမွာ အစုိးရ၊ စစ္တပ္နဲ႔ ျပည္သူလူထု အားလံုးနီးပါးဟာ တစ္သေဘာတည္းရွိေနၿပီး ေခတ္သစ္သမုိင္းမွာ ဒီလုိမ်ိဳး တစ္ခါမွ မရွိဖူးပါဘူး။ ဒါက တရား၀င္ေပၚလစီကုိ ေျပာင္းလဲဖုိ႔အတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ ခက္ခဲမယ့္အေနအထား ရွိပါတယ္” လုိ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

၁၉ မ်က္ႏွာပါ၀င္တဲ့ အဲဒီအစီရင္ခံစာဟာ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔မွာ ARSA အဖြဲ႕က ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းမွာ တုိက္ခုိက္မႈ၊ အဲဒီေနာက္ပုိင္း စစ္တပ္ကလုပ္ခဲ့တဲ့ ဆုိးဆုိးရြားရြား စစ္ဆင္ေရးေတြ၊ စိန္ေခၚမႈေတြကုိ ၿခံဳငံုသံုးသပ္ထားၿပီး ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ တုန္႔ျပန္မႈေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးထားပါတယ္။

႐ုိဟင္ဂ်ာကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ ျပဳလုပ္ဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာက ျပင္ဆင္ေနတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ICG က တစ္ျခားႏုိင္ငံေတြမွာ ဒီလုိ အေရးယူမႈေတြလုပ္ရင္ အေျခအေနက ရပ္တန္႔သြားတတ္ေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ေကာင္းမြန္တဲ့အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လာမွာမဟုတ္ဘဲ အေျခအေနကို ပုိဆုိးသြားေစမယ္လုိ႔ သတိေပးခဲ့ပါတယ္။

ျပန္လက္ခံခ်င္တဲ့ဆႏၵမရွိ

လက္ရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဖက္ကုိ ထြက္ေျပးေနဆဲျဖစ္ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းက ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ ကုန္သေလာက္နီးပါးျဖစ္မွ ရပ္တန္႔မယ့္အေနအထားရွိတယ္လုိ႔လည္း ICG က ဆုိပါတယ္။

ICG ရဲ႕ ေနာက္ထပ္ အေရးပါတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္တစ္ခုကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံက လက္ခံခ်င္တဲ့ဆႏၵမရွိဘူးဆုိတဲ့ အျမင္ပါ။

႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ သူတုိ႔ဆႏၵအေလ်ာက္၊ အႏၱရာယ္ကင္းစြာ၊ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ေနရပ္ျပန္ႏုိင္ခြင့္ကုိ ဆက္လက္ ေတာင္းဆုိသြားဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လုိ႔ ICG က ေထာက္ျပပါတယ္။

“အေျခခံက်က်ေျပာရရင္ အစုိးရေရာ၊ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြေရာ ဒုကၡသည္ေတြ သူတုိ႔သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ျပန္လာႏုိင္မယ့္ အေျခအေနေတြ ဖန္တီးေပးဖုိ႔၊ ဒါကုိအဆံုးသတ္ႏုိင္ေအာင္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရၿပီး ထိေရာက္တဲ့လုပ္ငန္းစဥ္မ်ိဳး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးဖုိ႔ ႏုိင္ငံေရးဆႏၵရွိတာကုိ မေတြ႕ရပါဘူး”

႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ လတ္တေလာမွာ အိမ္ျပန္လုိ႔ရမွာ မဟုတ္ေသးဘူးလုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

ႏုိင္ငံဆုတ္ယုတ္မယ္

႐ုိဟင္ဂ်ာကိစၥဟာ လူသားေတြ မစဥ္းစားႏုိင္ေလာက္တဲ့ ထိခုိက္ခံစားရတဲ့ ျပႆနာတစ္ခုသာ မဟုတ္ဘဲ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပည္တြင္းႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးေတြကုိ ပံုသြန္းေပးမွာျဖစ္ၿပီး ေဒသတြင္း လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ အေနအထားအေပၚလည္း ႀကီးႀကီးမားမား သက္ေရာက္မႈရွိမယ္လုိ႔ ICG က သံုးသပ္ပါတယ္။

“ဒီျပႆနာဟာ အနာဂတ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအမ်ားစုရဲ႕ ႐ႈျမင္မႈကုိ ပံုေဖာ္ေပးမွာျဖစ္ၿပီး ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ၊ ခရီးသြားက႑ေတြမွာ အႏႈတ္လကၡဏာေဆာင္မႈ ႀကီးႀကီးမားမား ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ စြန္႔ပစ္ခံရမႈကေန ႐ုန္းထြက္လာတဲ့ ဒီႏုိင္ငံဟာ ကမၻာတစ္၀ွမ္းက စုိ႔စုိ႔ပုိ႔ပုိ႔ ရရွိထားတဲ့ ေထာက္ခံအားေပးမႈေတြကုိ အလုိအပ္ဆံုးအခ်ိန္မွာ ျဖဳန္းတီးပစ္ခဲ့တာပါ”

လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ အႏၱရာယ္

ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ပိတ္မိေနၿပီး ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ အသက္ရွင္ရပ္တည္ဖုိ႔ ခက္ခဲလာျခင္းက ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ အႏၱရာယ္ေတြ ရွိလာႏုိင္ၿပီး နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ တုိက္ခုိက္တာ၊ ႏုိင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ အၾကမ္းဖက္၀ါဒ ေပၚေပါက္လာတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ထပ္မံသတိေပးထားကာ ဒါေတြကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ႏုိင္ငံတကာက ေပၚလစီခ်မွတ္သူေတြကို ICG က ဘယ္လုိတုန္႔ျပန္မႈမ်ိဳးကုိမဆုိ ျမန္မာျပည္သူေတြကုိ တတ္ႏုိင္သေလာက္ မထိခုိက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လုိ႔ အႀကံျပဳခဲ့ၿပီး၊ အရပ္သားအစုိးရရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာမရွိဘဲ ကုိယ္လုပ္ခ်င္တာလုပ္ေနတဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြအတြက္ ျမန္မာျပည္သူေတြ ထပ္မံေပးဆပ္ရတာမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ဘူးလုိ႔ တုိက္တြန္းထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းတာေတြကုိ ႏုိင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ လစ္လ်ဴ႐ႈထားဖုိ႔၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအကူအညီေတြ ဆက္ေပးတာ၊ အရပ္သားအစုိးရနဲ႔ ထိေတြ႕ဆက္ဆံတာ၊ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြလုပ္ရင္ ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳး အနည္းဆံုးျဖစ္ေစဖုိ႔ ဂ႐ုစုိက္တာ၊ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြမလုပ္ခင္ စစ္တပ္၊ အရပ္သားအစုိးရေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးတာမ်ိဳး လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာက အႀကံျပဳထားပါတယ္။

Ref: Frontier Myanmar