ေတာင္ပုိင္းေဒသကို ကတိအတုိင္း ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေပးေရး ဖိလစ္ပုိင္ အျမန္ဆံုးေဆာင္ရြက္မည္

ဇန္န၀ါရီ ၂၄၊ ၂၀၁၈
M-Media

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ေရးထုိးစဥ္က

– ဖိလစ္ပုိင္ေတာင္ပုိင္း မင္ဒါနာအုိကၽြန္းက မြတ္စလင္လူနည္းစုေတြကုိ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေပးေရး ၾကန္႔ၾကာေနတဲ့ မူၾကမ္းကုိ အျမန္ဆံုး အတည္ျပဳသြားမယ္လုိ႔ ဖိလစ္ပုိင္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္က ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။

ေအာက္လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ဆပ္ေကာ္မတီ ၃ ခုက လက္ရွိမွာ ဒီ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ၇ ခုက သေဘာထားအျမင္ေတြ စုေဆာင္းတာ၊ အစီရင္ခံစာေတြကုိ ဆန္းစစ္တာေတြကုိ လုပ္ေနၿပီး ဒီမူၾကမ္းကုိ မတ္လ အလယ္ပုိင္းေလာက္မွာ အတည္ျပဳဖုိ႔ ရွိေနတယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း တာ၀ီ-တာ၀ီျပည္နယ္က ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ႐ူဘီ ဆာဟာလီက ေျပာပါတယ္။

“ဒီမူၾကမ္းကုိ အတည္ျပဳေရး အလ်င္အျမန္လုိအပ္တယ္ဆုိတာကုိ ေဖာ္ျပဖုိ႔ စကားလံုးေတာင္ မရွိပါဘူး။ အစုိးရအေနနဲ႔ မုိ႐ုိအစၥလာမ့္လတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး MILF နဲ႔ လက္မွတ္ထုိးထားတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္ပါ ကတိက၀တ္ေတြကုိ မျဖစ္မေန ျဖည့္ဆည္းေပးရမွာပါ”

ေအာက္လႊတ္ေတာ္က ဒီမူၾကမ္းကို အတည္ျပဳၿပီးသြားရင္ အထက္လႊတ္ေတာ္ကလည္း အတည္ျပဳလိမ့္မယ္လုိ႔ ဆာဟာလီက ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။

MILF ဟာ မင္ဒါနာအုိမွာ မြတ္စလင္လူနည္းစုေတြ ကုိယ့္ကံၾကမၼာ ကုိယ္တုိင္ဖန္တီးခြင့္ရေရး တုိက္ပြဲ၀င္ေနတဲ့ အႀကီးဆံုး ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ပါတယ္။

၁၇ ႏွစ္ၾကာ တုိက္ခုိက္မႈေတြ၊ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈေတြ အၿပီးမွာေတာ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ဒီအဖြဲ႕ဟာ သမၼတအကြီႏုိနဲ႔ ျပည့္၀တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

Bangsamoro Basic Law (BBL) ဥပေဒအရ ေတာင္ပုိင္းဟာ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရမွာ ျဖစ္ၿပီး အျပန္အလွန္အားျဖင့္ MILF က လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းဖုိ႔ သေဘာတူခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ၂၁၅ ခုႏွစ္မွာ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကြန္မန္ဒုိေတြ ေသဆံုးခဲ့တဲ့ စစ္ဆင္ေရးတစ္ခုေၾကာင့္ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေပးေရးကိစၥဟာ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ပါတယ္။

၂၀၁၆ ခုႏွစ္ သမၼတ ဒူတာေတးလက္ထက္မွာ ဒီကိစၥဟာ ျပန္လည္ရွင္သန္လာခဲ့ၿပီး မာရာ၀ီကုိ IS အၾကမ္းဖက္သမားေတြ သိမ္းပုိက္မႈေၾကာင့္ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာခဲ့ရပါတယ္။

MILF အဖြဲ႕ဟာ ဖိလစ္ပုိင္စစ္တပ္နဲ႔အတူ IS အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို မာရာ၀ီကေန တုိက္ထုတ္ခဲ့ၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္မွာ ဒူတာေတးက မြတ္စလင္လူနည္းစုေတြအေပၚ သမုိင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိခဲ့တဲ့ မတရားမႈေတြကို ျပင္ဆင္ဖုိ႔ အခ်ိန္က်ၿပီလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

BBL မူၾကမ္းကုိ အတည္မျပဳႏုိင္ရင္ မင္ဒါနာအုိမွာ စစ္ထပ္ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း ဒူတာေတးက သတိေပးခဲ့ပါတယ္။

Ref: Aljazeera