႐ိုဟင္ဂ်ာရြာမ်ားကုိ အေျပာင္ရွင္းကာ က်ဴးလြန္မႈမ်ားကို ျမန္မာအစုိးရက လက္စေဖ်ာက္ေနသည္ဟု  HRW စြပ္စြဲ

ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄၊ ၂၀၁၈
M-Media

မီးေလာင္ထားသည့္ရြာရြာမ်ား ဘူဒုိဇာႏွင့္ မရွင္းမီ (၀ဲ) ႏွင့္ ရွင္းၿပီး (ယာ)

– ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္ထားတဲ့ သက္ေသ အေထာက္အထားေတြကုိ လက္စေဖ်ာက္ဖုိ႔အတြက္ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းက ႐ုိဟင္ဂ်ာရြာ အနည္းဆံုး ၅၅ ရြာေလာက္ကုိ ျမန္မာအစုိးရဟာ ဘူဒုိဇာနဲ႔ အေျပာင္းရွင္းလုိက္တယ္လုိ႔ လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ HRW က ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။

မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးခံထားရတဲ့ ရြာေတြျဖစ္ၿပီး ဒါဟာ ‘အခင္းျဖစ္ရာေနရာအျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ’ ထိန္းသိမ္းထားသင့္တယ္လုိ႔လည္း ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေႏွာင္းပုိင္းမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာလက္နက္ကုိင္ေတြက ရဲကင္းစခန္းေတြကုိ တုိက္ခုိက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ပုိင္း စစ္တပ္က ေဆာင္ရြက္တဲ့ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးလုပ္ငန္းေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ သန္း၀က္ေက်ာ္ေလာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဖက္ကုိ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။

စစ္သားေတြနဲ႔ ရခုိင္ျပည္သူ႕စစ္ေတြဟာ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အရပ္သားေတြကုိ သတ္ျဖတ္တာ၊ အဓမၼက်င့္တာ၊ ရြာေတြကုိ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးတာေတြ ရွိတယ္လုိ႔ စြပ္စြဲမႈေတြ ရွိခဲ့ၿပီး ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ စစ္တပ္တုိ႔ကေတာ့ ဒီေျပာၾကားခ်က္ေတြကုိ ျငင္းဆုိထားပါတယ္။

မီး႐ႈိ႕ခံထားရတဲ့ ေက်းရြာေတြကို အစုိးရက ဒီလုိ ဘူဒုိဇာနဲ႔ အေျပာင္ရွင္းတာဟာ တုိင္းျပည္ျပင္ပေရာက္သြားတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေနနဲ႔ သူတုိ႔ေနရာေတြကုိ ျပန္လည္ ေျပာျပလုိ႔မရေအာင္ လုပ္တာျဖစ္တယ္လုိ႔ လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕က ေျပာပါတယ္။

ကုလတာ၀န္ရွိသူေတြ ဒီေဒသကုိ ၀င္ေရာက္ စစ္ေဆးခြင့္ကုိလည္း ျမန္မာအစုိးရက ခြင့္မျပဳပါဘူး။

“ဒီေက်းရြာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ရပ္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြ လုပ္ထားတဲ့ ေနရာေတြျဖစ္ၿပီး၊ ကုလက ခန္႔အပ္ေပးတဲ့ ပညာရွင္ေတြ ၀င္ေရာက္ကာ အေထာက္အထားယူႏုိင္ေအာင္ ဒီေနရာေတြကုိ ထိန္းသိမ္းထားသင့္ပါတယ္။ ဒါမွ ဒီကိစၥအတြက္ ဘယ္သူက တာ၀န္ရွိလဲဆုိတာကုိ အေထာက္အထားေတြၾကည့္ၿပီး တြက္လုိ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕က အာရွဆုိင္ရာ ဒါ႐ုိက္တာ ဘရဒ္ အဒမ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“ဒီေနရာေတြကုိ ဘူဒုိဇာနဲ႔ အေျပာင္ရွင္းတာဟာ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ အရင္ေနရာေတြကို မမွတ္မိဖုိ႔၊ သူတုိ႔ အဲဒီေနရာေတြမွာ ေနထုိင္ခဲ့တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တရားေရးေဘာင္၀င္တဲ့ အရာေတြကုိ ဖယ္ရွားဖုိ႔ဆုိတဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ိဳး ျဖစ္ေနပါတယ္”

႐ုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာတုိ႔ သေဘာတူထားၿပီး ျပန္လာမယ့္သူ ေတြအတြက္ ႀကိဳဆုိေရးစခန္းေတြ ေဆာက္လုပ္ေနကာ ရြာသစ္ေတြ တည္ေပးသြားဖုိ႔ စီစဥ္ေနတယ္လုိ႔လည္း ျမန္မာဖက္က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

မစၥတာ အဒမ္ကေတာ့ ဒီလုိ ႐ုိဟင္ဂ်ာရြာေတြကို အေျပာင္ရွင္းတာဟာ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရး အစီအစဥ္အတြက္ စုိးရိမ္စရာျဖစ္တယ္လုိ႔ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာတာ၀န္ရွိသူေတြက ဒီလုိ အေျပာင္ရွင္းတာဟာ ရြာအသစ္ေတြတည္ဖုိ႔ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားထားပါတယ္။

Ref: BBC