ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းရွိ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားတြင္ ကမၻာ့ကုမၸဏီမ်ား ပါ၀င္ေန

ဇြန္ ၂၂၊ ၂၀၁၈
M-Media

– ကခ်င္ျပည္နယ္က ျပည္သူေတြ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈမွာ သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းသံုးပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္တဲ့ ကမၻာ့အႀကီးဆံုးကုမၸဏီ ၃ ခု ပါ၀င္ေနတယ္လုိ႔ ဆီြဒင္အေျခစုိက္ ပရဟိတအဖြဲ႕ Swedwatch က အခုတစ္ပတ္အတြင္း ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံက ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ အျခား တန္ဖုိးႀကီး တြင္းထြက္ပစၥည္းေတြ အေျမာက္အမ်ားထြက္ရာ ေနရာေတြဟာ တုိင္းရင္းသားေတြေနထုိင္တဲ့ ေဒသေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္က ေက်ာက္ျမတ္ရတနာ လုပ္ငန္းေတြမွာ စစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ မဆင္မျခင္ လုပ္ငန္းလုပ္ကုိင္မႈေၾကာင့္ ေဒသခံေတြရဲ႕ ေျမယာေတြ ဆံုး႐ံႈးတာ၊ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြ ပ်က္ဆီးတာ၊ ေျမၿပိဳတာ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခုိက္တာေတြ ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ အစုိးရက တြင္းထြက္လုပ္ငန္းေတြကုိ ပုိမိုတင္းၾကပ္စြာ ကုိင္တြယ္သြားမယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ေပမယ့္ အခုအခ်ိန္အထိ အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏုိင္ေသးပါဘူး။

“ေက်ာက္စိမ္းထြက္ရာေဒသေတြမွာ စက္ကိရိယာေတြကုိ အသံုးျပဳမႈရဲ႕ ထိခုိက္မႈက ေတာ္ေတာ္ေလး ဆုိး၀ါးေနပါတယ္။ (၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြေနာက္ပုိင္း) ဧရာမစက္ႀကီးေတြကုိ အသံုးၿပီး လုပ္ငန္းေတြ စတင္လုပ္ေဆာင္ကတည္းက ေျမၿပိဳမႈေတြ၊ ေရႀကီးမႈေတြေၾကာင့္ လူရာနဲ႔ခ်ီ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ေျမယာအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈေၾကာင့္ အိမ္ေထာင္စု ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြ ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရသလုိ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ ကေလးေတြနဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားေတြလုိ အကာကြယ္မဲ့တဲ့သူေတြဟာလည္း က်န္းမာေရး သိသိသာသာ ဆုိးရြားမႈေတြ၊ မလံုၿခံဳမႈေတြကုိ ခံစားခဲ့ရပါတယ္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ယုိယြင္းမႈလည္း ဆုိးရြားလာၿပီး ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ႕ ေရရရွိမႈ၊ တစ္ကုိယ္ရည္ သန္႔ရွင္းမႈေတြအေပၚ ထိခုိက္ေစပါတယ္” လုိ႔ Swedwatch ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ေက်ာက္ျမတ္ရတနာ တူးေဖာ္မႈနဲ႔ သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းေတြဟာ ေဒသခံျပည္သူေတြအေပၚ ထိုခိုက္မႈအျပင္ တစ္ႏုိင္ငံလံုး အတုိင္းအတာနဲ႔ ပ်က္ဆီးဆံုး႐ံႈးမႈေတြ ရွိတယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။

ျခစားမႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ Global Witness က ျမန္မာ့ ေက်ာက္ျမတ္ရတနာလုပ္ငန္းဟာ ကန္ေဒၚလာ ၃၁ ဘီလီယံတန္ဖုိးရွိေနၿပီး ထြက္ကုန္ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းကေန ၈၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္က တုိင္းျပည္အျပင္ဖက္ကုိ တရားမ၀င္ ထြက္ေနတယ္လုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ ကိစၥေတြမွာ သူတုိ႔ဆီကထုတ္တဲ့ စက္ပစၥည္းေတြကို အသံုးျပဳေနတယ္ဆုိတာ သတၱဳထြင္းလုပ္ငန္းသံုး ပစၥည္းေတြထုတ္လုပ္တဲ့ Caterpillar၊ Volvo နဲ႔ Komatsu တုိ႔က လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္မ်ားစြာ ကတည္းက သိရွိခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ ဒါကုိ ေလ်ာ့ပါးသြားေအာင္ မလုပ္ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း Swedwatch ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

Ref: Coconuts