၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြင္း ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ အဆုိး၀ါးဆံုးျဖစ္

ဒီဇင္ဘာ ၂၀၊ ၂၀၁၈
M-Media

– ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြင္း ကမၻာတစ္၀ွမ္းမွာ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ သတ္ျဖတ္ခံရမႈ၊ ညႇင္းပမ္းခံရမႈ၊ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈ၊ ရန္လုိမႈကုိ ရင္ဆုိင္ရတဲ့ အေျခအေနေတြဟာ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ အဆုိး၀ါးဆံုး ျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔ နယ္စည္းမျခား သတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႕ (RSF) က ထုတ္ျပန္တဲ့ ႏွစ္ပတ္လည္အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

မႏွစ္ကနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ အခုႏွစ္အတြင္း ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ၊ သတ္ျဖတ္ခံရမႈ၊ အက်ဥ္းခ်ခံရမႈနဲ႔ ျပန္ေပးဆြဲခံရမႈ အေရအတြက္ဟာ ပုိမုိျမင့္တက္လာခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ လူသိမ်ားထင္ရွားတဲ့သူေတြဟာ သတင္းမီဒီယာေတြအေပၚ မေကာင္းျမင္လာၾကတယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာက ဆုိပါတယ္။

၂၀၁၈ ခုႏွစ္တြင္း ဂ်ာနယ္လစ္ စုစုေပါင္း ၈၀ ေလာက္ အသတ္ခံရၿပီး အဲဒီအထဲမွာ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္မဟုတ္တဲ့၊ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ မီဒီယာလုပ္သားေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ အသတ္ခံရတဲ့ ၆၁ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ တမင္ရည္ရြယ္ ပစ္မွတ္ထားခံရတာျဖစ္ၿပီး ၃၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက သတင္းယူေနရင္း အသတ္ခံရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဖမ္းဆီးခံရတဲ့ ဂ်ာနယ္လစ္အေရအတြက္ဟာ ၃၄၈ ေယာက္ရွိၿပီး၊ ဓားစာခံအျဖစ္ ဖမ္းဆီးခံရသူက ၆၀ ေလာက္ရွိတယ္လုိ႔ RSF ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၂ လအတြင္း ကမၻာတစ္၀ွမ္းမွာ ထင္ရွားတဲ့ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြကို သတ္ျဖတ္တာ၊ ဖမ္းဆီးတာ၊ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ အပါအ၀င္ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြက မီဒီယာအေပၚ ေ၀ဖန္တုိက္ခုိက္တာ စတဲ့အျဖစ္အပ်က္ေတြကုိလည္း အစီရင္ခံစာမွာ ထည့္သြင္းေရးသားထားပါတယ္။

“ဂ်ာနယ္လစ္ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈဟာ အခုႏွစ္အတြင္း မႀကံဳစဖူးအေနအထားအထိ ျမင့္တက္လာခဲ့ၿပီး အေျခအေနက ဆုိးရြားတဲ့အဆင့္ကုိ ေရာက္ေနပါတယ္” လုိ႔ RSF ရဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ခရစၥတုိဖီ ဒီလုိရီက အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္တဲ့အခမ္းအနားမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ေအာက္တုိဘာလက ေဆာ္ဒီဂ်ာနယ္လစ္ ဂ်မားလ္ကာ႐ႈိဂ်ီ တူရကီက ေဆာ္ဒီေကာင္စစ္၀န္႐ံုးမွာ သတ္ျဖတ္ခံလုိက္ရမႈ၊ ဆလုိဗက္ကီးယားက ဂ်ာနယ္လစ္ ဂ်န္ကူစီယက္ သတ္ျဖတ္ခံရမႈ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႐ုိက္တာသတင္းေထာက္ ေက်ာ္စုိးဦးနဲ႔ ၀လံုးတုိ႔ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရမႈေတြဟာ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြရဲ႕အသံကုိ တိတ္ေစဖုိ႔ တစ္ခ်ိုဳ႕ေတြက ႀကိဳးပမ္းေနတယ္ဆုိတာကုိ ျပသတာျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဂ်ာနယ္လစ္ေတြအတြက္ အႏၱရာယ္အရွိဆံုး ၁၀ ႏုိင္ငံစာရင္းမွာ အေမရိကန္က ပထမဆံုးအႀကိမ္ ပါလာခဲ့ပါတယ္။

ဂ်ာနယ္လစ္ ေသဆံုးမႈအမ်ားဆံုးႏုိင္ငံက အာဖဂန္နစၥတန္ျဖစ္ၿပီး အခုႏွစ္အတြင္း ၁၅ ဦးအထိ အသတ္ခံရကာ၊ ၁၀ ဦးက ဧၿပီလ ကဘူးလ္ၿမိဳ႕မွာျဖစ္ပြားတဲ့ IS ရဲ႕ ဗံုးခြဲမႈအတြင္း ေသဆံုးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆီးရီးယား၊ မကၠဆီကုိနဲ႔ ယီမင္တုိ႔ဟာ အာဖဂန္နစၥတန္ေနာက္မွာ အစဥ္လုိက္ရွိေနၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြကုိ ဖမ္းဆီးမႈ အမ်ားဆံုးႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီး ၆၀ ေလာက္ကုိ ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။

Ref: CNN