ဇန္န၀ါရီ ၃၀၊ ၂၀၁၉
M-Media
– ႏုိင္ငံတကာအလွဴရွင္ေတြ ဆက္လက္မေထာက္ပံ့ေတာ့တာေၾကာင့္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားတဲ့ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြက က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈလုပ္ငန္းမွာ အခက္အခဲေတြ ပုိမိုရင္ဆုိင္လာရတယ္လုိ႔ တုိင္းရင္းသား က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအဖြဲ႕ေတြက ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။
ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနတဲ့ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ ေပးေနတဲ့ ကရင္၊ ရွမ္း၊ မြန္၊ ကရင္နီနဲ႔ ဗမာလူမ်ိဳးစု က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ေတြဟာ မၾကာေသးခင္က ထုိင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္မွာ ၃ ရက္ၾကာအစည္းအေ၀းတစ္ခု လုပ္ခဲ့ၿပီး သူတုိ႔ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကုိ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးက ကုိယ္စားလွယ္ေတြပါ၀င္တဲ့ ‘တုိင္းရင္းသားေဒသ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္ ခုိင္မာေရးအဖြဲ႕’ (Ethnic Health System Strengthening Group) ကုိ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၿပီး တုိင္းရင္းသားလူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြက က်န္းမာေရး ေပၚလစီနဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ကိစၥေတြကုိ ပုိမုိတုိင္းတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့အခက္အခဲေတြအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး အေျဖရွာဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္” လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆရာ၀န္မ်ားအသင္း အဖြဲ႕၀င္ ဦးစာေနထူးက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္း ႏုိင္ငံတကာအကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕ေတြကုိ ျပည္မမွာ ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ အစုိးရက ခြင့္ျပဳခဲ့ၿပီး ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္က စစ္ေရွာင္ျပည္သူေတြကုိ က်န္းမာေရးကူညီေစာင့္ေရွာက္မႈကလည္း သိသိသာသာ က်ဆင္းသြားခဲ့ပါတယ္။
နယ္စပ္က က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအဖြဲ႕ေတြက လက္ရွိမွာ ေဆး၀ါးရရွိမႈ နည္းလာၿပီး၊ ေဒသတြင္း ဆက္ရွိေနတဲ့ NGO ေတြထံကေန အကူအညီရဖုိ႔ ပုိၾကာလာတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ဦးေစာေနထူးက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရရွိဖုိ႔မလြယ္တဲ့ ေဆး၀ါးေတြကုိ အရင္က ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕ေတြကေန ရရွိေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာ လြယ္လြယ္မရေတာ့ဘူးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။
တုိင္းရင္းသားက်န္းမာေရးအဖြဲ႕ေတြဟာ လူ႕စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ဆုိင္ရာ ျပႆနာေတြ၊ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ က်န္းမာေရးလႊမ္းၿခံဳမႈ စီမံကိန္းမွာ ပါ၀င္ဖုိ႔အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံက ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ရည္မွန္းခ်က္ ခ်မွတ္ထားတဲ့ကိစၥေတြကိုလည္း ၃ ရက္တာအစည္းအေ၀းမွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
တုိက္တြန္း
နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္မွာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးေနတဲ့ အဖြဲ႕ေတြဟာ လက္ရွိမွာ ျမန္မာအစုိးရထံကေန ဘာအေထာက္အပံ့မွမရဘဲ၊ နည္းပါးလာတဲ့ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြအေပၚမွာသာ ဆက္လက္ မွီခုိေနရပါတယ္။
အစည္းအေ၀းတက္ေရာက္လာတဲ့ ကုိယ္စားလွယ္ေတြက ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ က်န္းမာေရးက႑မွာ ထိထိေရာက္ျဖစ္ခ်င္ရင္ ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈကုိ ေျဖေလွ်ာ့ေပးဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ဖယ္ဒရယ္က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္ကုိ အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ အစိုးရအေနနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ စီမံကိန္းကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး’ လုိ႔ ဦးေစာေနထူးက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ အေျခအေနမွန္ကုိ နားလည္ဖုိ႔၊ လွဴဒါန္းတဲ့အခါမွာ ဘက္မလုိက္ဖုိ႔၊ ျမန္မာျပည္မနဲ႔ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ
ဟန္ခ်က္ညီညီကူညီေပးဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕ေတြကုိ ဦးေစာေနထူးက တုိက္တြန္းခဲ့ၿပီး ျပည္မမွာသာ ကူညီေပးေနရင္ တုိင္းရင္းသားေဒသက က်န္းမာေရးစနစ္ ၿပိဳလဲသြားမယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
Ethnic Health System Strengthening Group အဖြဲ႕ရဲ႕ ဒုတိယဥကၠဌျဖစ္ၿပီး ‘မြန္အမ်ိဳးသား က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေကာ္မတီ’ ရဲ႕ အဖြဲ႕၀င္လည္းျဖစ္တဲ့ ဦးႏုိင္ဗညားမြန္က ႏုိင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈအယူအဆေပၚအေျခခံကာ အလ်င္စလုိ ေဆာင္ရြက္တာမ်ိဳး မလုပ္ဖုိ႔ NGO ေတြကို တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လုိ က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ေတြအတြက္ အခုအခ်ိန္က ၾကားျဖတ္ကာလတစ္ခုပါ။ အဲဒီၾကားျဖတ္ကာလကေနတစ္ဆင့္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကုိ သြားႏုိင္မွာပါ။ အသြင္ကူေျပာင္းေရးကေနတစ္ဆင့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကုိ သြားႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ NGO ေတြက အခုအခ်ိန္ကုိ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလလုိ႔ ထင္ေနၾကပါတယ္”
NGO အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈၿပီး ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ပူးေပါင္းကာ ျပည္မမွာပဲ လုပ္ေဆာင္ေပးေနတယ္လုိ႔ ခံစားရေၾကာင္း ဦးႏုိင္ဗညားမြန္က ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေအာင္ျမင္ဖုိ႔အတြက္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာမွာျဖစ္တာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ နယ္စပ္က
ျပည္သူေတြကုိ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ေပးရမယ္လုိ႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။
Ref: Irrawaddy
(ဧရာ၀တီသတင္းဌာန အဂၤလိပ္ပုိင္းမွ သတင္းေဆာင္းပါးကုိ ေကာက္ႏႈတ္ ဘာသာျပန္ဆုိပါသည္)