တိဘက္တြင္ တ႐ုတ္အစိုးရ၏ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈႏွင့္ ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မႈ ပိုမိုဆိုးရြားလာ

ေမ ၁၇၊ ၂၀၁၉
M-Media

-ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း တိဘက္က လူ႕အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြဟာ သိသိသာသာကို ပိုမိုဆိုးရြားလာခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြဟာ တိဘက္ျပည္သူေတြကို ခရီးသြားလာခြင့္ ကန္႔သတ္တာ၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ဘာသာတရား က်င့္သံုးမႈ ပိတ္ပင္တာေတြ ပိုမိုလုပ္ေဆာင္လာတယ္လို႔ အိႏၵိယအေျခစိုက္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ မေန႔က အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

တိဘက္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ (TAR) နဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထဲက တိဘက္ေဒသေတြမွာ ျပည္သူေတြ ခံစားေနရတဲ့ အေျခအေနေတြကို ေဖာ္ျပထားတဲ့ အဲဒီအစီရင္ခံစာကို Tibetan Centre for Human Rights and Democracy အဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

တ႐ုတ္ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ အေစာပိုင္းကစၿပီး ရာဇ၀တ္မႈတိုက္ဖ်က္ေရးဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ စီမံခ်က္တစ္ခုကို စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစီမံခ်က္ေၾကာင့္ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ တိဘက္ဘာသာစကား မေပ်ာက္ကြယ္ေရး ေဆာင္ရြက္သူေတြကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းတာ၊ ႏွိပ္စက္ညႇင္းပမ္းတာေတြ ပိုလုပ္လာတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။

တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ အျခားေဒသက တိဘက္လူမ်ိဳးေတြ TAR ေဒသထဲ ၀င္မယ္ဆိုရင္ ယာယီ၀င္ခြင့္ လုပ္ရတာေတြ ရွိေနသလို၊ တိဘက္လူမ်ိဳးေတြ အိႏၵိယနဲ႔ နီေပါႏိုင္ငံတို႔ကို ဘုရားဖူးသြားလို႔မရေအာင္ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ႐ုပ္သိမ္းတာေတြကိုလည္း တ႐ုတ္အစိုးရက လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။

ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မႈ

က်ာင္းသားေတြနဲ႔ အစိုးရအလုပ္သမားေတြ ဘာဘသာေရးကိစၥ ေဆာင္ရြက္တာကို တ႐ုတ္အစိုးရက ခြင့္မျပဳသလို ဘုရားေတြ၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြကို သြားၿပီး ဘုရားရွိခိုးတာကိုလည္း တားျမစ္ ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ ကိုရင္ေတြ၊ ငယ္ရြယ္တဲ့ ဘုန္းႀကီးေတြကို အတင္းအဓမၼ လူ၀တ္လဲေစၿပီး အစိုးရေက်ာင္းေတြမွာ တက္ေရာက္ခိုင္းမႈေတြလည္း ရွိေနတယ္လို႔ TCHRD ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာေဖာ္ျပထားပါတယ္။

၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လအတြင္းမွာပဲ ဓမၼစာေပေတြ သင္ယူေနတဲ့ ရဟန္းပ်ိဳ ၂၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ လူထြက္လိုက္ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“တိဘက္ဘာသာစကား သင္ၾကားေရး ျမႇင့္တင္ေပးတဲ့ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြလည္း ပစ္မွတ္ထား ဖိႏွိပ္ခံရပါတယ္”

ေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြအတြင္း ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ တိဘက္ဘာသာစကား သင္ၾကားမႈကိုလည္း တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြက တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။

TCHRD က အၾကမ္းမဖက္ ဆႏၵျပသူေတြနဲ႔ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြကို တရားလက္လြတ္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းတာေတြဟာ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၇၀ က တ႐ုတ္ရဲ႕ သိမ္းပိုက္မႈကို တိဘက္ျပည္သူေတြက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆန္႔က်င္မႈဟာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ စတင္ခဲ့ၿပီး အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းကစလို တ႐ုတ္အစိုးရကို ဆႏၵျပတဲ့အေနနဲ႔ မိမိကိုယ္ကို မီး႐ႈိ႕သတ္ေသသူအေရအတြက္က ၁၅၇ ဦးအထိ ရွိလာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref: RFA