စက္တင္ဘာ ၁၃၊ ၂၀၁၉
M-Media
-လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျပန္ႏိုင္ရင္ ေဂ်ာ္ဒန္ခ်ိဳင့္၀ွမ္းနဲ႔ ပင္လယ္ေသေျမာက္ဖက္က ပါလက္စတိုင္းပိုင္နက္ေတြကို အစၥေရးပိုင္နက္ထဲ တရား၀င္သြတ္သြင္းသြားမယ္ဆိုတဲ့ အစၥေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနတန္ယာဟုရဲ႕ ေျပာၾကားမႈကို ကမ႓ၻာ့ႏိုင္ငံေတြက ႐ႈတ္ခ်လိုက္ပါတယ္။
ေျမဆီၾသဇေကာင္းတဲ့ အဲဒီေဒသေတြဟာ လက္ရွိမွာ အျခားေသာ ပါလက္စတိုင္းေဒသေတြလိုပဲ အစၥေရးရဲ႕ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ ပိတ္ဆို႔မႈကို ခံေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
စက္တက္ဘာ ၁၇ ရက္ေန႔က်ရင္ အစၥေရးမွာ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ဖို႔ရွိေနၿပီး ေနတန္ယာဟုက အဂၤါေန႔ ေရြးေကာက္ပြဲအႀကိဳမိန္႔ခြန္းမွာ သူျပန္အာဏာရရင္ ေဂ်ာ္ဒန္ခ်ိဳင့္၀ွမ္းနဲ႔ ပင္လယ္ေသေျမာက္ဖက္က ေဒသေတြကို အစၥေရးပိုင္နက္ထဲ တရား၀င္ သြတ္သြင္းမယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကိစၥသာ အမွန္တကယ္ျဖစ္လာမယ္ဆိုရင္ ပါလက္စတိုင္းပိုင္ အေနာက္ဖက္ကမ္းရဲ႕ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အစၥေရးလက္ေအာက္ကို တရား၀င္က်ေရာက္သြားမွာပါ။ လက္ရွိ အဲဒီေဒသေတြမွာ ပါလက္စတိုင္းျပည္သူ ၆၅၀၀၀ ခန္႔ရွိေနၿပီး အစၥေရးရဲ႕ က်ဴးေက်ာ္အိမ္ယာေတြမွာ ေနထိုင္သူက ၁၁၀၀၀ ေလာက္ ရွိေနပါတယ္။
ပါလက္စတိုင္း
ပါလက္စတိုင္းသမၼတ မဟ္မူးဒ္အဘတ္စ္က ေနတန္ယာဟုရဲ႕ ဒီေျပာၾကားမႈဟာ ကုလရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနၿပီး ဒီလိုသာ တကယ္လုပ္ေဆာင္လာမယ္ဆိုရင္ အစၥေရးနဲ႔ ရထားတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္အားလံုးကို အဆံုးသတ္ရလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ပါလက္စတိုင္းလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ PLO ရဲ႕ အႀကီးတန္းတာ၀န္ရွိသူ ဟာနန္ အက္ရွ္ရာဝီက သမိုင္း၀င္ ပါလက္စတိုင္းေဒသမွာ ‘ဂရိတ္တားအစၥေရး’ ဖန္တီးေနျခင္းဟာ လူမ်ိဳးစုလိုက္ ရွင္းလင္းသုတ္သင္မႈ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ Twitter စာမ်က္ႏွာမွာ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။
မေလးရွား
မေလးရွားႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ မေန႔က ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေနတန္ယာဟုရဲ႕ ဒီေျပာၾကားမႈကို ျပင္းျပင္းထန္းထန္႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားၿပီး ဒီလို တာ၀န္မဲ့တဲ့လုပ္ရပ္ေတြဟာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔နဲ႔ ေရရွည္အေျဖတစ္ခုရဖို႔ ႀကိဳးပမ္းမႈကို ပ်က္ဆီးေစလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အစၥေရးရဲ႕ ဒီလုပ္ရပ္ဟာ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒ၊ ဂ်ီနီဗာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ၊ ကုလရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ေျပင္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
အေနာက္ဖက္ကမ္းနဲ႔ အေရွ႕ေဂ်႐ုစလင္တို႔ကို ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက ပါလက္စတိုင္း ပိုင္နက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားေပမယ့္ အစၥေရးက အခုအခ်ိန္အထိ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ထားမႈကိုလည္း ေၾကျငာခ်က္မွာ ေထာက္ျပထားပါတယ္။
“ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္း အထူးသျဖင့္ ကုလ လံုျခံဳေရးေကာင္စီတို႔ အေနနနဲ႔ အစၥေရးရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေတြအေပၚ မထီမဲ့ျမင္ျပဳလုပ္မႈကို တစ္ညီတစ္ၫြတ္တည္း တုန္႔ျပန္ဖို႔ မေလးရွားက တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္”
ေဆာ္ဒီအာေရဗ်
အစၥေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ ဒီေျပာၾကားမႈကို ဆန္႔က်င္ရႈတ္ခ်ေၾကာင္း ေဆာ္ဒီဘုရင္ ဆလ္မန္က ၾကာသာပေတးေန႔မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါဟာ ပါလက္စတိုင္းေတြအေပၚ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ ရန္လိုမႈျဖစ္ၿပီး၊ အခြင့္အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္တာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကုလရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္တာျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ဘုရင္ဆလ္မန္က ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဘုရင္ ဆလ္မန္ဟာ ပါလက္စတိုင္းသမၼတ မဟ္မူဒ္းအဘတ္စ္ကို ဖုန္းေခၚခဲ့ၿပီး ဒီကိစၥအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
အင္ဒိုနီးရွား
အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံက ေနတန္ယာဟုရဲ႕ ဒီေျပာစကားဟာ ‘အႏၲရာယ္’ ျဖစ္ၿပီး OIC အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ တစ္ညီတစ္ၫြတ္တည္း တုန္႔ျပန္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
ဗုဒၶဟူးေန႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကျငာခ်က္မွာ ေနတန္ယာဟုရဲ႕ ဒီေျပာၾကးမႈဟာ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေတြ၊ ကုလရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ဆန္႔က်င္ေနၿပီ ၿငိမ္းခ်မ္းလုပ္ငန္းစဥ္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
OIC အဖြဲ႕က ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ရဲ႕ေတာင္းဆိုမႈေၾကာင့္ တနဂၤေႏြေန႔က်ရင္ ဂ်စ္ဒါၿမိဳ႕မွာ အေရးေပၚအစည္းအေ၀း က်င္းပသြားမယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
အျခားႏိုင္ငံမ်ား
အိမ္ျဖဴေတာ္အႀကီးတန္းအၾကံေပး ဂ်ရဒ္ ကက္ရွ္နာက မၾကာခင္ထြက္လာေတာ့မယ္ သမၼတထရမ့္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဆိုျပဳခ်က္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီးမွ၊ အေနာက္ဖက္ကမ္းက အိမ္ယာေတြကို အစၥေရးပိုင္နက္ထဲသြတ္သြင္းဖို႔ ေျပာသင့္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အာရပ္လိဂ္က အဂၤါေန႔မွာ အေရးေပၚအစည္းအေ၀း က်င္းပခဲ့ၿပီး ေနတန္ယာဟုရဲ႕ ေျပာၾကားမႈကို ဆန္႔က်င္႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္း ေၾကျငာခ်က္တစ္ခု ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
ကာတာ၊ ေဂ်ာ္ဒန္နဲ႔ တူရကီတို႔ကလည္း ေနတန္ယာဟုရဲ႕ ဒီေျပာၾကားမႈဟာ အႏၲရာယ္ရွိေၾကာင္း
သတိေပးခဲ့ၿပီး၊ ကုလကေတာ့ ဒီလုပ္ရပ္အတြက္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳမႈ ရမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
Ref: New Straits Times, Arab, Aljazeera
Comments