ေအာက္တိုဘာ ၁၁၊ ၂၀၁၉
M-Media

-၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြက္ ႏိုဘယ္ဆုေတြကို ေအာက္တိုဘာ ၇ ရက္ကေန စတင္ ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။

လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ၊ ႐ူပေဗဒ၊ ဓာတုေဗဒနဲ႔ စာေပဆိုင္ရာ ႏိုဘယ္ဆုေတြကို ေၾကျငာထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုဘယ္ဆုေတြထဲမွာ စိတ္၀င္စားမႈအခံရဆံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုရွင္ကိုေတာ့ ေအာက္တိုဘာ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ ေၾကျငာမွာျဖစ္ၿပီး၊ ေအာက္တိုဘာ ၁၄ ရက္ေန႔မွာ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ႏိုဘယ္ဆုကို ေၾကျငာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဆးဘက္ဆိုင္ရာႏိုဘယ္ဆု

ဇီ၀ကမၼေဗဒနဲ႔ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ႏိုဘယ္ဆုကိုေတာ့ သိပၸံပညာရွင္ ၃ ဦးက ပူးတြဲရရွိခဲ့ပါတယ္။

ဝီလီယံ ဂ်ီ ေကလင္၊ ေဂ်အာရ္ ပီတာ ေဂ် ရက္ခ်္ကလစ္ဖ္၊ ဂရက္ဖ္ အလ္ ဆီမန္ဇာတို႔ ျဖစ္ၿပီး ေအာက္ဆီဂ်င္ရရွိမႈအေပၚလိုက္ၿပီး ဆဲလ္ေတြရဲ႕ တုန္႔ျပန္၊ ေျပာင္းလဲျဖစ္တည္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဖာ္ထုတ္ၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုဘယ္ဆုေရြးခ်ယ္ေရးေကာ္မတီရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေတာ့ ဒီသိပၸံပညာရွင္ ၃ ဦးရဲ႕ ရွာေဖြမႈေတြဟာ ဇီ၀ကမၼေဗဒရဲ႕ အေရးပါတဲ့ အေျခခံအခ်က္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ေသြးအားနည္းေရာဂါ၊ ကင္ဆာနဲ႔ အျခားေရာဂါ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ကုသေရး ထိေရာက္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ေပၚေပါက္လာေစတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

႐ူပေဗဒႏိုဘယ္ဆု

၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြက္ ႐ူပေဗဒဆိုင္ရာ ႏိုဘယ္ဆုကို ကမ႓ၻ႓ာႀကီးနဲ႔ စၾကာ၀ဠာ အဆင့္ဆင့္ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈေတြကို ေလ့လာရာမွာ ထူးထူးျခားျခား ရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ သိပၸံပညာရွင္ ၃ ဦးကို ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ပါတယ္။

ႏိုဘယ္ဆုရရွိခဲ့တဲ့ သိပၸံပညာရွင္ေတြကေတာ့ ကေနဒါက ဂ်ိမ္းစ္ ပီဘလက္စ္၊ ဆြီဒင္ နကၡတေဗဒပညာရွင္ေတြျဖစ္တဲ့ မိုက္ကယ္ေမယာ၊ ဒီဒီယာ ကူလို႔ဇ္တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ိမ္းစ္ဟာ စၾက၀ဠာႀကီး အဆင့္ဆင့္ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထူးျခားတဲ့ သီအိုရီပိုင္းဆိုင္ရာေတြကို ရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့သူပါ။ ဆြီဒင္ပညာရွင္ ၂ ဦးကေတာ့ ‘ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ေနအဖြဲ႕အစည္း’ အျပင္ဘက္က ပထမဆံုးၿဂိဳဟ္တစ္ခုကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဓာတုေဗဒႏိုဘယ္ဆု

ဓာတုေဗဒႏိုဘယ္ဆုကို ဗုဒၶဟူးေန႔က ေၾကျငာခဲ့ရာမွာ လစ္သီယံ-အိုင္းယြန္း ဘတၳရီကို တီထြင္ခဲ့သူ သိပၸံပညာရွင္ေတြက ပူးတြဲ ရရွိသြားပါတယ္။

ဂ်ာမနီဖြား အင္ဂ်င္နီယာျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု တကၠသိုလ္တကၠသိုလ္မွာ ပေရာ္ဖက္ဆာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အသက္ ၉၇ ႏွစ္အရြယ္ ဂၽြန္ ဘီ ဂြဒ္အီနက္ဖ္၊ နယူးေယာက္တကၠသိုလ္က ပေရာ္ဖက္ဆာ ၿဗိတိန္-အေမရိကန္ ဓာတုေဗဒပညာရွင္ အသက္ ၇၇ ႏွစ္အရြယ္ အမ္ စတန္ေလ ၀ႈိက္တင္ဟမ္၊ အသက္ ၇၁ ႏွစ္အရြယ္ ဂ်ပန္ သိပၸံပညာရွင္ အကီရာ ယိုရွီႏိုတို႔က ျဖစ္ပါတယ္။

သူတို႔ ၃ ဦး တီထြင္ခဲ့တဲ့ လစ္သီယံ-အိုင္းယြန္း ဘတၳရီဟာ စြမ္းအင္သိုေလွာင္မႈ နည္းလမ္းကို တစ္ဆစ္ခ်ိဳး ေျပာင္းလဲႏိုင္ခဲ့ၿပီး ကားေတြ၊ မိုဘိုင္းဖုန္းေတြ၊ အျခားကိရိယာေတြ တီထြင္ဖန္တီးမႈကိုလည္း တစ္မူထူးျခားေစခဲ့ပါတယ္။ ဒီဘတၳရီေၾကာင့္ ကမ႓ၻ႓ာႀကီး ပူေႏြးမႈကို ျဖစ္ေစတဲ့ ႐ုပ္ႂကြင္းေလာင္စာအေပၚ မွီခိုေနရမႈကိုလည္း ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

အသက္ ၉၇ ႏွစ္အရြယ္ ဂြဒ္အီနက္ဖ္ဟာ ႏိုဘယ္ဆုရရွိသူေတြထဲမွာ အသက္အႀကီးဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။

စာေပႏိုဘယ္ဆု

၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြက္ စာေပဆိုင္ရာ ႏိုဘယ္ဆုကို ၾသစႀတီးယားႏိုင္ငံသား စာေရးဆရာ ပီတာ ဟန္ကီက ရရွိသြားပါတယ္။ ဟန္ကီဟာ ျပဇာတ္၊ ၀တၳဳနဲ႔ ကဗ်ာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ေရးသားသူပါတယ္။

ဘာသာေဗဒဆိုင္ရာ တီထြင္ဉာဏ္ရင့္သန္ၿပီး လူသားေတြရဲ႕ ျဖစ္တည္၊ ျဖတ္သန္းမႈကို ေပၚလြင္ေအာင္ ေရးသားထားတဲ့ သူ႕ရဲ႕ လက္ရာေတြဟာ စာဖတ္သူေတြအေပၚ လႊမ္းမိုးမႈရွိတဲ့အတြက္ ခ်ီးျမႇင့္ရတာျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုဘယ္ဆု ေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ပီတာ ဟန္ကီဟာ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ စာေရးဆရာတစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ျပည့္ေတြကျဖစ္ပြားတဲ့ ယူဂိုဆလပ္စစ္ပြဲမွာ တရားလက္လြတ္ျပဳတဲ့ ဆာ့ဘ္တပ္ဖြဲ႕ကို ေထာက္ခံမႈ၊ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ က်ဴးလြန္တယ္လို႔ စြပ္စြဲခံရတဲ့ ဆာ့ဘ္ေခါင္းေဆာင္ မီလိုဆီဗစ္ရဲ႕ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ စ်ာပနမွာ မိန္႔ခြန္းေျပာမႈေတြအတြက္ ေ၀ဖန္မႈေတြ ခံခဲ့ရပါတယ္။

စာေပဆိုင္ရာ ႏိုဘယ္ဆု ေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႕အတြင္း လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြေၾကာင့္ ရပ္ဆိုင္းခဲ့ရတဲ့ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ စာေပႏိုဘယ္ဆုကိုလည္း ဒီႏွစ္မွာ တစ္ခါတည္း ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။

၂၀၁၈ ခုႏွစ္ စာေပဆိုင္ရာ ႏိုဘယ္ဆုကိုေတာ့ ပိုလန္စာေရးဆရာမ အိုလ္ဂါ တိုကာဇက္က ရရွိခဲ့ပါတယ္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆု

၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုအတြက္ ဆြီဒင္က အသက္ ၁၆ ႏွစ္အရြယ္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ဂရီတာ သြန္ဘာ့ဂ္၊ အီသီယိုးပီးယား၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဘီ အဟ္မဒ္၊ ဘရာဇီလ္းက ဌာေနလူမ်ိဳးစုေခါင္းေဆာင္ ႐ိုအာနီ မီတြတ္တီရီတို႔ထဲက တစ္ဦးဦး ရရွိမယ္လို႔ တစ္ေျပးေနပါတယ္။

Ref : Times, BBC, The Guardian