ဝီဂါများကို မညှာတမ်းနှိပ်ကွပ်ရန် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်က ညွှန်ကြားထားမှု ပေါက်ကြားလာ

နို၀င်ဘာ ၁၈၊ ၂၀၁၉
M-Media

-ခွဲထွက်မှု၊ အစွန်းရောက်မှု နှိမ်နှင်းရေး ခေါင်းစဉ်အောက်မှာ ရှင်ကျန်းပြည်နယ်က ဝီဂါမွတ်စလင်တွေကို ‘အညှာအတာမရှိ’ နှိပ်ကွပ်ဖို့ ညွှန်ကြားတဲ့ သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ရဲ့ အမိန့်တွေ၊ တရုတ်အစိုးရရဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေကို New York Times သတင်းစာက ရရှိပြီး ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်မှာ ဖွင့်ချလိုက်ပါတယ်။

ရှင်ကျန်းပြည်နယ်မှာ ဝီဂါနဲ့ အခြား လူနည်းစုမွတ်စလင် ၁ သန်းကျော်လောက်ဟာ အကျဉ်းစခန်းတွေထဲမှာ ထိန်းသိမ်းခံထားရတယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေ၊ တရုတ်အရေး ကျွမ်းကျင်သူတွေနဲ့ မီဒီယာတွေက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေမှာ ဖော်ထုတ် တင်ပြခဲ့ကြပါတယ်။

အခု New York Times သတင်းဌာနက ရရှိထားတဲ့ ၄၀၃ မျက်နှာပါ တရုတ်အစိုးရ စာရွက်စာတမ်းတွေမှာတော့ ဝီဂါမွတ်စလင်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကွန်မြူနစ်ပါတီက လျှို့ဝှက်ဆောင်ရွက်နေတဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ နှိပ်ကွပ်မှု နည်းလမ်းတွေကို ထပ်မံတွေ့လာရပါတယ်။

ပေါက်ကြားလာတာတွေမှာ ဝီဂါမွတ်စလင် နှိပ်ကွပ်ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး အရင်က လူသိရှင်ကြား ထုတ်ပြန်ထားခြင်းမရှိတဲ့ သမ္မတရှီရဲ့ အမိန့်ညွှန်ကြားချက်တွေ၊ ဝီဂါတွေကို စောင့်ကြည့်မှု၊ ထိန်းချုပ်မှုနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အစီရင်ခံစာတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

ဝီဂါတွေအပေါ် နှိပ်ကွပ်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကွန်မြူနစ်ပါတီအတွင်း သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေ ရှိနေတယ်ဆိုတာကိုလည်း တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

ဒီစာရွက်စာတမ်းတွေကို တရုတ်အစိုးရအတွင်းစည်းက အမည်မဖော်လိုတဲ့ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးက ဖွင့်ချခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒီလိုဆောင်ရွက်မှုကြောင့် “အစုလိုက်အပြုံလိုက် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားမှုအတွက် အပြစ်ရှိနေမှုကနေ” သမ္မတရှီအပါအဝင် တရုတ်အစိုးရ ခေါင်းဆောင်ပိုင်းက လွတ်မြောက်နေမှုကို တားဆီးနိုင်မယ်လို့ သူက မျှော်လင့်ကြောင်း New York Times သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားပါတယ်။

အညှာအတာမရှိ နှိပ်ကွပ်ခိုင်း

တရုတ်အစိုးရကိုဆန့်ကျင်တဲ့ ဝီဂါအဖွဲ့က တရုတ်နိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်း ဘူတာရုံတစ်ခုမှာ တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့အတွက် လူ ၃၁ ဦး သေဆုံးတဲ့ ၂၀၁၄ ခုနှစ် အဖြစ်အပျက်အပြီး ရှီကျင့်ဖျင်က အစိုးရတာဝန်ရှိသူတွေကို ပြောကြားတဲ့မိန့်ခွန်းမှာ “အကြမ်းဖက်ဝါဒ၊ စိမ့်ဝင်မှုနဲ့ ခွဲထွက်ရေးဝါဒတွေကို’ ‘အာဏာရှင်ပုံစံမျိုး’ အသုံးပြုပြီး ‘မညှာမတာ နှိပ်ကွပ်ဖို့’ ညွှန်ကြားခဲ့ပါတယ်။

ချွမ်ကျန်းဂိုဆိုသူကို ရှင်ကျန်းပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် ကွန်မြူနစ်ပါတီက ခန့်အပ်ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၆ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ရှင်ကျန်းပြည်နယ်အတွင်း အကျဉ်းစခန်းတွေ တိုးချဲ့တည်ဆောက်မှု ပိုမို မြန်မြန်ဆန်ဆန် ဖြစ်လာပါတယ်။ ချွမ်ဟာ တိဘက်က လူနည်းစုတွေကို ပြင်းထန်တဲ့ ပေါ်လစီတွေနဲ့ နှိပ်ကွပ်နိုင်ခဲ့မှုကြောင့် ပါတီတွင်း သတင်းကြီးသူဖြစ်ပါတယ်။

ရှင်ကျန်းကကျောင်းသားတွေ နေရပ်ပြန်လာတဲ့အခါ မိသားစုတွေကို မတွေ့ရင် မေးမြန်းမယ့် မေးခွန်းတွေအတွက် ပြန်လည်ဖြေကြားရမယ့် ပုံစံကိုလည်း ကွန်မြူနစ်ပါတီက သတ်မှတ်ပေးထားကြောင်း ပေါက်ကြားလာတဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေမှာ တွေ့ရပါတယ်။ ‘အစွန်းရောက်အတွေးအခေါ် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်နေတဲ့အတွက် ရောဂါမရင့်ခင်’ ပြုပြင်ရေးစခန်းတွေမှာ ကုသပေးနေတယ်ဆိုပြီး ဖြေကြားခိုင်းတာပါ။

ဒီလိုပေါက်ကြားမှုတွေအတွက် AFP သတင်းဌာနရဲ့ ‌မေးမြန်းမှုကို တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနဲ့ ရှင်ကျန်းပြည်နယ်အစိုးရတို့က ပြန်လည်ဖြေကြားခြင်း မရှိသေးပါဘူး။

သဘောထားကွဲမှုရှိနေ

ဝီဂါတွေအပေါ် နှိပ်ကွပ်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပါတီကချမှတ်တဲ့ အမိန့်တွေကို မလိုက်နာတဲ့အတွက် ရှင်ကျန်းအာဏာပိုင်ဟောင်း ၀မ်ယုံကြည် အပြစ်ပေးခံရမှုလည်း ပေါက်ကြားလာတဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေမှာ ပါဝင်ပါတယ်။

ဝမ်ဟာ အကျဉ်းစခန်းတွေမှာ ထိန်းသိမ်းထားတဲ့ ဝီဂါမွတ်စလင် ၇ ထောင်ကျော်ကို သူ့သဘောနဲ့သူ လွှတ်ပေးခဲ့ပြီး ‘ဒီလို လူအမြောက်အများ ဖမ်းထားတာဟာ ပဋိပက္ခကို လေပင့်ပေးသလိုဖြစ်‌နေကာ၊ ပိုမိုနာကျည်းလာစေလိမ့်မယ်လို့ ယူဆကြောင်း’ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုမှာ သူက ထွက်ဆိုခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်ကတော့ ရှင်ကျန်းမှာရှိနေတာတွေဟာ အကျဉ်းစခန်းတွေမဟုတ်ဘဲ အစွန်းရောက်ဝါဒနဲ့ အကြမ်းဖက်ဝါဒ တိုက်ဖျက်ရေ အသိပညာပေး၊ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း သင်တန်းကျောင်းတွေသာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားထားပါတယ်။

လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေနဲ့ နိုင်ငံခြားမီဒီယာတွေက ဒီစခန်းတွေ တည်ဆောက်ထားပုံနဲ့ လည်ပတ်ပုံတွေဟာ အကျဉ်းထောင်တွေလို ဖြစ်နေတယ်လို့ တရုတ်အစိုးရ အထောက်အထားတွေ၊ ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံတွေကို ကိုးကားပြီး ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံက လူနည်းစုရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူဖြစ်ပြီး မဲလ်ဘုန်းမြို့ La Trobe တက္ကသိုလ်က ပါမောက္ခလည်းဖြစ်တဲ့ ဂျိမ်းစ် လီဘိုးက အခု ပေါက်ကြားလာတဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေကိုကြည့်ရင် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ကိုယ်တိုင်က ရှင်ကျန်းပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ မွတ်စလင်တွေကို စနစ်တကျ၊ ရည်ရွယ်ပြီး တရားလက်လွတ် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားတယ်ဆိုတာ ထင်ရှားနေတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဒီလိုဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းမှုနဲ့ပတ်သက်လို့ သဘောမတူတဲ့ ဒေသအာဏာပိုင်တွေကို အပြစ်ပေးတာမျိုး တွေ့ရတဲ့အပြင်၊ ဒါတွေဟာ ဉာဏ်မဲ့တဲ့ပေါ်လစီဖြစ်ကာ ဒီအတွက် သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ ရှင်ကျန်းပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ချွမ်ကျန်းဂိုတို့မှာ တာဝန်ရှိနေတာကို ပေါ်လွင်စေချင်သူတွေ ရှိတယ်ဆိုတာ အခုပေါက်ကြားမှုက မီး‌မောင်းထိုးပြနေတယ်လို့လည်း လီဘိုးက သုံးသပ်ခဲ့ပါတယ်။

Ref: AFP