စစ်တပ်က ရိုဟင်ဂျာများအပေါ် ကျူးလွန်မှုရှိသော်လည်း လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုမဟုတ်ဟု အတိုင်ပင်ခံပြော

ဒီဇင်ဘာ ၁၁၊ ၂၀၁၉
M-Media

-ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် လူမျိုးတုန်း သတ်ဖြတ်နေတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေဟာ ‘ပြည်စုံ၊ မှန်ကန်မှု မရှိဘူး’ လို့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည့်က ဒီကနေ့ သည်ဟေ့ဂ်မြို့မှာရှိတဲ့ ‘နိုင်ငံတကာ ခုံသမာဓိရုံး’ (ICJ) မှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံဟာ ၁၉၄၈ ခုနှစ် လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု သဘောတူညီချက်ကို ချိုးဖောက်တယ်လို့ဆိုကာ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက ICJ မှာ တရားစွဲဆိုထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ၃ ရက်တာကြာမြင့်မယ့် ပထမဆုံး ‌ကြားနာမှုကို မနေ့က စတင်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက လျှောက်လှဲခဲ့ပါတယ်။ ဒီကနေ့မှာ မြန်မာနိုင်ငံက ပြန်လည်ချေပရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မိနစ် ၃၀ ကြာမြင့်တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ပြောကြားချက်မှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ ပြုလုပ်တဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းမှုဟာ ရဲစခန်းတွေကို တိုက်ခိုက်တဲ့ ရိုဟင်ဂျာလက်နက်ကိုင်တွေကို တုန်ပြန်တဲ့ အကြမ်းဖက်တိုက်ဖျက်မှုဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“မြန်မာနိုင်ငံ ရခိုင်ပြည်နယ်က တကယ့်အခြေအနေမှန်ကို ဂမ်ဘီယာက မပြည့်မစုံ၊ မမှန်မကန် ဖော်ပြခဲ့တာသာ ဖြစ်ပါတယ်”

စစ်ဆင်ရေးကြောင့် ရိုဟင်ဂျာ ၇ သိန်းကျော်လောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှက်ဖက်ကို ထွက်ပြေးခဲ့ရပြီး ကုလ စုံစမ်းစစ်ဆေးသူတွေက ဒီကိစ္စမှာ လူတစ်သောင်းလောက် အသတ်ခံခဲ့ရနိုင်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုမဟုတ်

စစ်တပ်ဟာ အလွန်အကျွံလုပ်ဆောင်တာတွေ၊ အရပ်သားတွေကို သတ်ဖြတ်တာတွေ ရှိကောင်းရှိနိုင်ပေမယ့် ဒီလုပ်ရပ်တွေဟာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုတော့ မမြောက်ဘူးလို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ကျူးလွန်မှုတွေအတွက် တာဝန်ရှိတဲ့ စစ်သားတွအပေါ် အရေးယူခဲ့တာကိုလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။

“ချိုးဖောက်မှုတွေ လုပ်တယ်လို့ စွပ်စွဲခံရတဲ့ စစ်သားတွ၊ အရာရှိတွေကို စုံစမ်းစစ်ဆေး၊ တရားစွဲဆို၊ အပြစ်ပေးမှုတွေ တက်တက်ကြွကြွလုပ်ဆောင်နေတဲ့တိုင်းပြည်ဟာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်လိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်မျိုး ရှိနိုင်ပါ့မလား”

၂၀၁၇ ခုနှစ် အင်းဒင်ကျေးရွာမှာ ရိုဟင်ဂျာ အမျိုးသား ၁၀ ဦးကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး စစ်သား ၇ ဦးကို အလုပ်ကြမ်းနဲ့ ထောင်ဒဏ် ၁၀ နှစ် ချမှတ်ခဲ့တယ်လို့ မြန်မာစစ်တပ်က ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ၁ နှစ်မပြည့်ခင်မှာပဲ ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။

နောက်ထပ်ကျေးရွာတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဂူဒါပြင်ရွာမှာ ရိုဟင်ဂျာ ၁၀ ဦး အသတ်ခံရမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး စစ်သားတစ်ချို့ကို စစ်ခုံရုံးဖွဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးနေတယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့လမှာ စစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာဖက်က ရှေ့နေဖြစ်တဲ့ ဝီလီယံရှာဘက်စ်က ရိုဟင်ဂျာကိစ္စမှာ ICJ က ညွှန်ကြားဆုံးဖြတ်ပေးရေး ဂမ်ဘီယာရဲ့တောင်းဆိုမှုကို ပယ်ချဖို့ ပြောဆိုခဲ့သလို၊ ICJ ဟာ ဒီကိစ္စအတွက် တရားစီရင်ပိုင်ခွင့် မရှိဘူးလို့လည်း ထောက်ပြပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာ ၁ သောင်းလောက် အသတ်ခံရတယ်ဆိုတာဟာ ‘လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု’ မှာ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ပမာဏနဲ့ ကိုက်ညီမှုမရှိဘူးလို့လည်း ဝီလီယံရှာဘတ်စ်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဝေဖန်

လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေကတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ပြောကြားချက်ဟာ မြေပြင်ကအခြေအနေတွေ၊ မျက်မြင်သက်သေနေတွေရဲ့ ပြောကြားမှုတွေနဲ့ ဆန့်ကျင်နေတယ်လို့ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။

Save The Children က ဒါရိုက်တာ ဂျော့ဂျ် ဂရေဟမ်က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ပြောကြားမှုတွေဟာ ကုလက စုဆောင်းထားတဲ့ အထောက်အထားတွေ၊ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်လာသူတွေနဲ့ တွေ့ဆုံကာ သူတို့အဖွဲ့တွေရဲ့ မေးမြန်းထားမှုတွေနဲ့ ကိုက်ညီမှုမရှိဘူးလို့ ဝေဖန်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

Ref: Reuters