COVID19 ကို ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါအဖြစ် WHO က သတ်မှတ်

မတ် ၁၂၊ ၂၀၂၀
M-Media

• ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်သစ်ဖြစ်တဲ့ COVID19 ပြန့်နှံ့မှုကို ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါအဖြစ် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO က မနေ့မှာ ကြေငြာလိုက်ပါတယ်။ လက်ရှိ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း လူပေါင်း ၁၁၈၀၀၀ လောက်မှာ ဒီဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်နေပြီး သေဆုံးသူကတော့ ၄၀၀၀ ကျော်လာပါပြီ။ WHO အကြီးအကဲ Tedros Adhanom Ghebreyesus က ဒီဗိုင်းရပ်စ်လို ကပ်ရောဂါမျိုးကို အရင်တုန်းက မတွေ့ခဲ့ဘူးကြောင်း၊ ဒါပေမယ့် ထိန်းချုပ်နိုင်မှုကတော့ အရင်က ကပ်ရောဂါတွေထက် ပိုပြီး ကောင်းမွန်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ WHO ဟာ ဇန်နဝါရီလမှာ COVID19 ဗိုင်းရပ်စ်ကို နိုင်ငံတကာ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် ကြေငြာခဲ့တာပါ။
• ဩစတေးလျနိုင်ငံကို ရောက်ရှိနေတဲ့ အော်စကာဆုရမင်းသား တွမ်ဟော့နဲ့ ဇနီးဖြစ်သူတို့က သူတို့ဟာ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်နေတယ်လို့ မနေ့ကညပိုင်းက Twitter စာမျက်နှာကနေတစ်ဆင့် ထုတ်ပြန်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ သူတို့ ဇနီးမောင်နှံနှစ်ဦးရဲ့ ကျန်းမာရေးအခြေအနေ အသေးစိတ်ကို ထုတ်ပြန်ခြင်းမရှိ​ပေမယ့် နောက်ဆုံးအခြေအနေတွေကို အဆက်မပြတ် တင်ပေးမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ မင်းသား တွမ်ဟော့ဟာ အသက် ၆၃ နှစ် ရှိနေပါပြီ။
• ဒုတိဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ တန်းတူညီမျှရေးဝန်ကြီးတို့မှာ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ စပိန်အာဏာပိုင်တွေက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ နိုင်ငံအတွင်း ဆက်လက်မပြန့်နှံရေးအတွက် မြို့တော်မက်ဒရစ်ကို တံခါးပိတ်ဖို့ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့လည်း သတင်းတွေ ထွက်နေပါတယ်။
• ကိုရိုးနာဗိုင်းရပ်စ်သစ် ကူးစက်မှု အဆိုးဝါးဆုံးကာလကို ကျော်လွန်ခဲ့ပြီလို့ တရုတ် ဗဟိုကျန်းမာရေးကော်မရှင်က ဒီကနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်အစိုးရရဲ့ ကိုရိုနာဆိုင်ရာ အကြံပေး ကျုံးနန်ရှင်က ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါအခြေအနေကို ဇွန်လလောက်ကြရင် ကျော်ဖြတ်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ သုံးသပ်ခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံမှာ မနေ့က ကူးစက်မှု ၁၅ ခုသာ ရှိခဲ့ပြီး ရောဂါစပြန့်တဲ့ ဒီဇင်ဘာလကစလို့ တစ်နေ့တာကူးစက်မှု အနိမ့်ဆုံးပမာဏလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ သေဆုံးသူကတော့ မနေ့မှာ ၁၁ ဦး ရှိခဲ့ပါတယ်။
• Schengen ​အခွန်လွတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဧရိယာမှာ ပါဝင်နေတဲ့ ဥရောပနိုင်ငံ ၂၆ နိုင်ငံကလူတွေကို အမေရိကန်က ပြည်ဝင်ခွင့် ပိတ်လိုက်ပါတယ်။ ဥရောပမှာ ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းအတွင်း ပိုမိုပြန့်နှံ့လာနေပြီး အီတလီနိုင်ငံက အဆိုးဝါးဆုံး အခြေအနေကို ကြုံတွေနေရပါတယ်။ သောကြာနေ့ည သန်းခေါင်ယံအချိန်မှာ စတင်သက်ရောက်မယ့် ဒီကန့်သတ်မှုမှာ ယူကေ၊ အိုင်ယာလန်နဲ့ အခြားဥရောပနိုင်ငံတစ်ချို့ ပါဝင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဥရောပရောက် အမေရိကန်နိုင်ငံသားတွေအတွက်လည်း ဒီကန့်သတ်ချက်က အကြုံးမဝင်ပါဘူး။ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ဥရောပသမဂ္ဂဟာ ကြိုတင်ကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေ လုပ်ဆောင်ဖို့ ပျက်ကွက်​တယ်လို့ အပြစ်တင်ခဲ့ပါတယ်။
• အီရန်နိုင်ငံရဲ့ ဒုတိယသမ္မတ (၁) အက်စ်ဟက် ဂျာဟန်ဂီရီဟာ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်နေတယ်လို့ အီရန် မီဒီယာတွေက ဒီကနေ့မှာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ ဖေဖော်ဝါရီလကစလို့ အီရန်နိုင်ငံမှာ လူပေါင်း ၉၀၀၀ လောက် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်ခဲ့ပြီး သေဆုံးသူက ၃၅၄ ဦး ရှိနေပါတယ်။ အီရန်လွှတ်တော်အမတ်တစ်ချို့နဲ့ အစိုးရ တာဝန်ရှိသူအချို့လည်း ရောဂါကူးစက်မှု ရှိနေပါတယ်။
• မနေ့မှာ ပထမဆုံး ကူးစက်နေသူ တွေ့ခဲ့တဲ့ ဘရူးနိုင်းမှာ နောက်ထပ် ကူးစက်နေသူ ၁၀ ဦးကို ထပ်မံတွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ ပထမဆုံး ကူးစက်ခဲ့တဲ့ အသက် ၅၃ နှစ်အရွယ် အမျိုးသားဟာ အခုလအစောပိုင်း မလေးရှားနိုင်ငံမှာ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ မွတ်စလင်ဘာသာရေး အခမ်းအနားတစ်ခုကို တက်ရောက်ခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ထပ် ကူးစက်သူ ၁၀ ဦးဟာ သူနဲ့ ဆက်နွယ်နေတာဖြစ်ပြီး အားလုံး တည်ငြိမ်တဲ့အနေအထားမှာ ရှိနေတယ်လို့ ဘရူးနိုင်း အာဏာပိုင်တွေက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
• တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ မြို့တော်ဆိုးလ်က Call Center တစ်ခုမှာ လူ ၁၀၀ လောက် ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်နေပြီး ကူးစက်ပြန့်နှံ့ရာ နေရာသစ်တစ်ခု ဖြစ်လာမှာကို အာဏာပိုင်တွေက စိုးရိမ်​ေနပါတယ်။ တောင်ကိုရီးယား ကူးစက်သူ စုစုပေါင်း ၈၀၀၀ နီးပါးရှိနေပြီး ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က နိုင်ငံတောင်ပိုင်း ဒယ်ဂူမြို့နဲ့ အနီးအနားက မြောက်ဂျွန်ဆန်ပြည်နယ်တွေက ​ဖြစ်ပါတယ်။

Ref: CNA, Aljazeera