စစ်တပ်က ရခိုင်ပြည်သူများအပေါ် စစ်ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ဟု ယန်ဟီးလီပြော

မေ ၁၊ ၂၀၂၀
M-Media

-ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပြန့်နှံ့မှု တားဆီးကာကွယ်ရေးအတွက် ရရှိထားတဲ့ အာဏာကို အသုံးချကာ မြန်မာစစ်တပ်က ရခိုင်ပြည်သူတွေအပေါ် ‘စစ်ရာဇဝတ်မှု’ ကျူးလွန်နေတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ် ယန်ဟီးလီက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ AA နဲ့ ဖြစ်ပွားတဲ့ တိုက်ပွဲတွေမှာ စစ်တပ်က ရခိုင်တိုင်းရင်းသားတွေအပေါ် ပစ်မှတ်ထားကာ ကျူးလွန်နေတယ်လို့ ယန်ဟီးလီက စွပ်စွဲခဲ့တာပါ။ ​အိမ်တွေမီးရှို့ခံရတာ၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေ တိုက်ခိုက်ခံရတာ၊ ပြည်သူတွေ သတ်ဖြတ်ခံရတာ၊ ဖမ်းဆီးနှိပ်စက်ခံရတာတွေ ရှိနေတယ်လို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။

“လူသားထူးအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ရာဇဝတ်မှုတွေ၊ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေလို့ ကျွန်မ သမုတ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာဥပဒေအရ ဒါတွေဟာ စက်ဆုပ်ဖွယ်ရာအကောင်းဆုံး ရာဇဝတ်မှုကြီးတွေ ဖြစ်ပါတယ်”

တိုင်းပြည်ရဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် တိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းမှာ စစ်တပ်ဟာ နိုင်ငံရေးအရ အရေးပါတဲ့နေရာကို ရထားတယ်လို့ ယန်ဟီးလီက ပြောပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့မတ်လ နိုင်ငံတော်အဆင့် ကိုဗစ်တိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့ ဖွဲ့အစည်းတဲ့အခါ ဗိုလ်ချုပ်တစ်ချို့၊ စစ်တပ်က ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီးတစ်ချို့ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

လီက ဒါဟာ စစ်တပ်ရဲ့ အာဏာကို ပိုမိုအားကောင်းစေခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“သူတို့မှာ အာဏာ ခိုင်ခိုင်မာမာ ရှိပြီးသားပါ။ ကပ်ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေးဆိုခဲ့ခေါင်းစဉ်နဲ့ အာဏာတွေ ထပ်ရလိုက်တာဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁၀ စုနှစ်အနည်းငယ်အတွင်း သူတို့ အမြဲတမ်းလုပ်ခဲ့တာမျိုးတွေကို ပိုပြီး ဆိုးဆိုးဝါးဝါးနဲ့ ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်း လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ နောက်ထပ်အဆင့်တစ်ခု၊ အခြေအနေတစ်ရပ်နဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့် ထပ်ပေးလိုက်သလို ဖြစ်သွားပါတယ်”

လူ့အခွင့်အရေး စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ Human Rights Watch ကလည်း ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း စစ်တပ်နဲ့ AA အဖွဲ့တို့ တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း အရပ်သားတွေ ကြားညပ်ခံနေရတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

AA ကလည်း အရပ်သားတွေကို ပစ်မှတ်ထား

ရခိုင်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ AA ကလည်း အရပ်သားတွေကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်တာ ရှိနေတယ်လို့ ယန်ဟီးလီက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

“လွှတ်တော်အမတ်တွေကို သူတို့အဖွဲ့က ပြန်ပေးဆွဲတယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားတွေ ကျွန်မတို့ ရထားပါတယ်။ အရပ်သားတွေကို ပြန်ပေးဆွဲတာ၊ လူစုတာတွေကိုလည်း သူတို့ လုပ်ဆောင်ပါတယ်”

HRW အာရှဆိုင်ရာ လက်ထောက်ဒါရိုက်တာ ဖီလ် ရောဘတ်ဆန်က AA အဖွဲ့ ခြုံခိုတိုက်ခိုက်တဲ့ ဒေသတစ်ဝိုက်က အရပ်သားတွေကို လက်စားချေလိုတဲ့ သဘောမျိုးနဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ဟာ အရပ်သား၊ သူပုန် မခွဲခြားပဲ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု၊ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ပိုမိုလုပ်ဆောင်လာတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ကိုရိုနာ ကပ်ရောဂါ ပြန့်နှံ့ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် စစ်တပ်ဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လမ်းတွေပိတ် စစ်ဆေးတာကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်လာပြီး နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် ထိခိုက်သူတွေ ဆေးရုံသွားဖို့ ကြန့်ကြာတာ၊ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့တွေ ပိတ်မိတာတွေ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ယန်ဟီးလီက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

Ref: CNN