အာရပ်-အစ္စရေး ဆက်ဆံရေးထူထောင်မှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်းများ အလ်အက္ကဆွာဗလီကို ဆုံးရှုံးနိုင်ချေ ရှိနေ

စက်တင်ဘာ ၁၄၊ ၂၀၂၀
M-Media

-အာရပ်နိုင်ငံတွေ အစ္စရေးနဲ့ ဆက်ဆံရေးထူထောင်မှုကြောင့် ဂျေရုစလင်က အလ်အက္ကဆွာဗလီရဲ့ လက်ရှိအနေအထားပျောက်ဆုံးကာ ပိုင်းဖဲ့ခံရနိုင်ချေရှိတယ်လို့ လေ့လာဆန်းစစ်သူတွေက သတိပေးလိုက်ပါတယ်။

အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု (ယူအေအီး) နိုင်ငံဟာ အစ္စရေးနဲ့ သံတမန်ဆက်ဆံရေးထူထောင်ကြောင်း သြဂုတ်လမှာ ကြေငြာခဲ့ပြီး ဘာရိန်းနိုင်ငံကလည်း အခုလမှာ အစ္စရေးနဲ့ အဆက်အသွယ်လုပ်ဖို့ သဘောတူညီချက် ရခဲ့ပါတယ်။

ဂျေရုစလင်အခြေစိုက် NGO အဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ Terrestrial Jerusalem (TJ) က ဆက်ဆံရေးထူထောင်ကြောင်း ထုတ်ပြန်တဲ့ကြေငြာချက်တွေကိုကြည့်ရင် အလ်အက္ကဆွာဗလီရဲ့ လက်ရှိအနေအထားဟာ ပြောင်းလဲပြီး အနာဂတ်မှာ ပေါက်ကွဲလာနိုင်စရာရှိတယ်လို့ သုံးသပ်ခဲ့ပါတယ်။

၁၉၆၇ ခုနှစ် သဘောတူညီချက်အရ ၃၅ ဧကကျယ်တဲ့ အလ်အက္ကဆွာ ဗလီ၀တ်ကျောင်းတော်မှာ အစ္စလမ်ဘာသာ၀င်တွေကိုသာ ၀တ်ပြုခွင့်ပေးထားပါတယ်။

အစ္စလာမ်ဘာသာ၀င်မဟုတ်သူတွေဟာ ဗလီထဲကို ၀င်ရောက်လည်ပတ်ခွင့်ရပေမယ့် ၀တ်ပြုဆုတောင်းခွင့် မရှိပါဘူး။ ဒီအချက်ကို အစ္စရေး၀န်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုရဲ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ် တရား၀င်ကြေငြာချက်မှာလည်း လက်ခံထားပါတယ်။

ဒါပေမယ့် အာရပ်နိုင်ငံတွေနဲ့ အစ္စရေးတို့ရဲ့ လတ်တလော ထုတ်ပြန်ချက်တွေအရ ဒီအနေအထားဟာ ပြောင်းသွားနိုင်ချေ ရှိနေပါတယ်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ထုတ်ပြန်တဲ့ သြဂုတ်လ ၁၃ ရက် ယူအေအီး-ကန်-အစ္စရေး ၃ နိုင်ငံကြေငြာချက်မှာ ‘ငြိမ်းချမ်းရေး ရည်မှန်းချက်အရ ငြိမ်းချမ်းစွာလာရောက်တဲ့ မွတ်စလင်တွေအားလုံးဟာ အလ်အက္ကဆွာဗလီမှာ ၀တ်ပြုနိုင်မှာဖြစ်ပြီး၊ ဂျေရုစလင်က အခြား မြင့်မြတ်ရာနေရာတွေကိုလည်း အခြားဘာသာအားလုံးက ငြိမ်းချမ်းစွာလာရောက်တဲ့ ၀တ်ပြုသူတွေအတွက် ဖွင့်ပေးသင့်ပါတယ်’

ပြီးခဲ့တဲ့ တစ်ပတ် ဘာရိန်း-ကန်-အစ္စရေးထုတ်ပြန်ချက်မှာလည်း ဒီအချက် ပါ၀င်ပါတယ်။

အစ္စရေးဟာ ဗလီအဆောက်အဦးကိုသာ အလ်အက္ကဆွာဗလီလို့ သတ်မှတ်တာဖြစ်ပြီး ဗလီပရ၀ုဏ်အတွင်းက မြင့်မြတ်ရာနေရာတွေကို ‘ဂျေရုစလင်ရဲ့ မြင့်မြတ်ရာနေရာတွေထဲက တစ်ခု’ လို့ သတ်မှတ်ကာ ဂျူးအပါအ၀င် ဘာသာအားလုံးအတွက် ၀တ်ပြုခွင့်ပေးဖို့ စီစဥ်ထားကြောင်း TJ ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

“ကြေငြာချက်ထဲမှာ သုံးတဲ့ စကားလုံးအသုံးအနှုန်းဟာ နမော်နမဲ့ သုံးတာမျိုးမဟုတ်ဘဲ အလ်က္ကဆွာဗလီမှာ ဂျူးတွေ၀တ်ပြုခွင့်ရပြီး လက်ရှိအနေအထားကို ပြောင်းဖို့အတွက် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ မြှုပ်ကွက်ထည့် သုံးသွားတာပါ”

အလ်အက္ကဆွာဗလီနဲ့ ဂျေရုစလင်ရေးရာတွေကိုး အထူးပြုလေ့လာနေတဲ့ ပါလက်စတိုင်းရှေ့နေ ခါလစ် ဇာဘာကာက ကြေငြာချက်တွေကိုကြည့်ရင် အလ်အက္ကဆွာဗလီကို အစ္စလာမ်ဘာသာ၀င်တွေ ပိုင်ဆိုင်ခွင့် မရှိတော့ဘူးဆိုတာ ထင်ရှားနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

“ဒီလို စာပိုဒ်မျိုးကို ယူအေအီးက လက်ခံလိုက်တာဟာ အလ်အက္ကဆွာဗလီကို အစ္စရေးက ပိုင်စိုးဖို့ မီးစိမ်းပြလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ် အစ္စရေးက ဂျေရုစလင်ကို ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်ပြီးတဲ့နောက် အလ်အက္ကဆွာဗလီပရ၀ုဏ်ထဲက ရှိသမျှအရာအားလုံး ဂျော်ဒန်ရဲ့ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်မှုအောက်မှာ ရှိရမယ်ဆိုတဲ့ လက်ရှိအနေအထား၊ နိုင်ငံတကာရဲ့ အသိအမှတ်ပြုမှု စတာတွေကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ချိုးဖောက်လိုက်တာပါ”

အလ်အက္ကဆွာဗလီ ပရ၀ုဏ်အတွင်းမှာ ဂျူးဘုရားကျောင်းဆောက်ရေး၊ ဂျူးတွေ ၀တ်ပြုခွင့်ရရေးအတွက် လက်ယာစွန်းရောက် ဂျူးအဖွဲ့တွေဟာ အရင်ကတည်းက လှုံ့ဆော် တောင်းဆိုခဲ့ကြတာပါ။

အနောက်ဖက်ကမ်း ဟီဘရွန်မြို့က အီဗရာဟီမီဗလီမှာလည်း ဂျူးတွေက ဒီလိုဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ပါလက်စတိုင်းပြည်သူတွေက အလ်အက္ကဆွာဗလီကိုပါ ဆုံးရှုံးမှာကို စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။

Ref: Aljazeera