အာဏာမသိမ်းခင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ စစ်တပ်ကြားမှာ ဘာတွေဖြစ်ခဲ့သလဲ?

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀၊ ၂၀၂၁
M-Media

-ဇန်နဝါရီ ၂၈ ရက်နေ့ ညဉ့်နက်ပိုင်းမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တစ်ယောက် သူမရဲ့ဖုန်းကို ဖျက်ဆီးခဲ့ပါတယ်။ စစ်တပ်လက်ထဲ ဖုန်းရောက်သွားမှာ စိုးရိမ်တဲ့အတွက် ဒီလိုလုပ်တာလို့ သူမနဲ့ အနီးကပ်ရှိနေတဲ့သူနှစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ သူမရဲ့ မိတ်ဆွေတစ်ချို့နဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တစ်ချို့ကတော့ အထုတ်အပိုးတွေ ထုတ်ကြပြီး ရှောင်သွားဖို့ ဒါမှမဟုတ် အဖမ်းခံရတော့မယ့်အတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီ ၂၈ ရက်နေ့မှာပဲ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တို့ရဲ့ နှစ်ဖက်ကိုယ်စားလှယ်ဟာ နေပြည်တော်မှာ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ နိုဝင်ဘာရွေးကောက်ပွဲမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ပါတီ တောင်ပြိုကမ်းပြိုအနိုင်ရမှု တရားဝင်လားဆိုတာ ဆွေးနွေးကြတာပါ။ ဘာသဘောတူညီချက်မှမရဘဲ တင်းမာမှုနဲ့ ဆွေးနွေးပဲွ ပြီးဆုံးခဲ့ပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှာ စစ်တပ်က အရပ်သားအစိုးရကို ဖြုတ်ချပြီး ဒေါ်​အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ဖမ်းဆီးခဲ့တဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေကို သိရဖို့ အစိုးရအကြံပေးတွေ၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ အနီးကပ်အလုပ်လုပ်နေတဲ့သူတွေ အပါအဝင် လူ ၉ ဦးကို ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ပါတယ်။ စစ်တပ်ဟာ သူ့တို့ကို ဆန့်ကျင်တဲ့သူတွေကို ဆက်လက်ဖမ်းဆီးအကျဉ်းချနေတုန်းပဲလို့ အမည်မဖော်လိုသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ အခု​ဖော်ပြမယ့် အသေးစိတ်အချက်အလက် တော်တော်မျာများဟာ အရင်က ဘယ်သူမှ မသိသေးတာတွေပါ။

လူဦးရေ ၅၃ သန်းရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၁၀ စုနှစ်တစ်ခု ကြာမြင့်ခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရေစီကျင့်သုံးမှုဟာ အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် တစ်ခန်းရပ်သွားပြီး တိုင်းပြည်ကို အထီးကျန်ကာ ဆင်းရဲမွဲတေစေခဲ့တဲ့ ရာစုနှစ်တစ်ဝက်ကျော် စစ်အာဏာရှင်စနစ် ပြန်ထွန်းကားလာတော့မလားဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်မဲ့မှုတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။ ဒီကိစ္စဟာ အာရှမှာ ဒီမိုကရေစီနောက်ပြန်ဆုတ်မှုတွေထဲက နောက်ဆုံးတစ်ခုပါ။ သူ့အရင် ထိုင်းနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားတဲ့ ဘုရင်စနစ်က ပြောင်းလဲမှုတွေလုပ်ဖို့ ငြင်းဆန်နေပြီး၊ တရုတ်နိုင်ငံကလည်း ဟောင်ကောင်မှာ သဘောထားမတူတဲ့သူတွေကို ဖိနှိပ်တာမျိုး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ စစ်တပ်အကြားက အဆင်မပြေတဲ့ ​ဆွေးနွေးမှုဟာ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ရက်နေ့မှာ ရေဆူမှတ်အထိ ရောက်လာတယ်လို့ ဒီကိစ္စကို သိထားတဲ့လူနှစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ် ပြန်စစ်ဆေးပေးရေး စစ်တပ်ရဲ့တောင်းဆိုချက်ကို အဖြေပေးဖို့အတွက် စစ်တပ်ကိုယ်စားလှယ်နှစ်ဦးက နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် ပြောခဲ့တယ်လို့
ဒီဆွေးနွေးမှုအကြောင်း သိရှိထားတဲ့ လူတွေက ဆိုပါတယ်။

စစ်တပ်က တိုက်ရိုက်တစ်ဖုံ၊ သွယ်ဝိုက်ပြီးတစ်မျိုး နှစ် ၅၀ ကျော်ကြာအုပ်စိုးမှုကို အဆုံးသတ်ပြီး ၅ နှစ် အဏာရခဲ့တဲ့ ဒေါ်​အောင်ဆန်းစုကြည်က ဒီတောင်းဆိုချက်ကို လုံး၀ လက်မခံပါဘူး။

ဆွေးနွေးပွဲမှာ ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တွေက “ခင်ဗျားတို့ သိပ်တရားလွန်နေပြီနော်။ ​ေမာက်မာရိုင်းစိုင်းလွန်းတယ်” လို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဖက်ကို ဒေါသတစ်ကြီး ပြောဆိုခဲ့တာတွေရှိကြောင်း ဒီကိစ္စကို ဖွင့်ဟခဲ့တဲ့သူက ဆိုပါတယ်။ စစ် တပ်ဖက်က ဒီလိုအသုံးအနှုန်းဟာ အဆိုးဆုံးဖြစ်တော့မယ်ဆိုတာ တရားဝင် သတိပေးလိုက်တာမျိုးပါ။

စစ်တပ်က စော်ကားခံရတယ်လို့ စစ်ဖက်ကိုယ်စားလှယ်တွေက ပြောခဲ့ကြောင်း ဒီကိစ္စနဲ့နီးစပ်သူနှစ်က ဖွင့်ဟပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ညာလက်ရုံးဖြစ်ပြီး ဆွေးနွေးပွဲ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးလည်းဖြစ်တဲ့ ဦးကျော်တင့်ဆွေတစ်ယောက် ဆွေးနွေးပွဲအပြီးမှာ တုန်လှုပ်ခြောက်ခြားတဲ့ပုံစံ ပေါ်လာတယ်လို့ ဒီကိစ္စကိုသိနေတဲ့ လူ ၃ ဦးက ပြောပါတယ်။ ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဦးကျော်တင့်ဆွေကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းလို့ မရခဲ့ပါဘူး။

“အရပ်သားအစိုးရက ဘာမှ မလုပ်နိုင်ဘူးဗျ။ လက်နက်ကိုင်တပ်မရှိတော့ ဘာအာဏာမှလည်း မရှိပါဘူး” လို့ ဒီ မအောင်မြင်တဲ့ဆွေးနွေးပွဲကို သိနေသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ စစ်တပ် နှစ်ဖက်စလုံးကို ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဆက်သွယ်မေးမြန်းလို့ မရပါဘူး။ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အစိုးရခေါင်းဆောင်ဖြစ်နေတဲ့ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကိုလည်း ဆက်သွယ်မေးမြန်းလို့ မရပါဘူး။

ဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြီဆိုတာနဲ့ စီးပွားရေးမြို့တော် ရန်ကုန်နဲ့ အခြားတွေမြို့တွေမှာ စစ်ကားတွေ လှည့်လည်သွားလာတာ ပေါ်လာတယ်။ ရန်ကုန်မြို့လယ်ကောင်က သမိုင်းဝင် ရွှေတိဂုံ​စေတီရှေ့မှာ ရာနဲ့ချီတဲ့ စစ်တပ်ထောက်ခံသူ​တွေ ဆန္ဒပြကြပြီး မေးမြန်းဖို့ကြိုးစားတဲ့ သတင်းထောက်တွေကို ခြိမ်းခြောက်တာတွေ လုပ်လာပါတယ်။

စစ်ခေါင်းဆောင်တွေ ခမ်းခမ်းနားနား တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ နေပြည်တော်မှာလည်း စစ်တပ်ကိုထောက်ခံတဲ့ ကြမ်းကြမ်းရမ်းရမ်းလူတွေစုပြီး ထရပ်ကားနဲ့ မြို့ကို လှည့်ကြပါတယ်။

ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်နေ့မှာ စစ်တပ်က ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဥပဒေအတိုင်း ကာကွယ်သွားမယ်လို့ ထုတ်ပြန်လိုက်တာကြောင့် အာဏာသိမ်းတော့မယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ ငြိမ်သက်သွားပါတယ်။ စစ်တပ်ကရေးဆွဲခဲ့တဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပေဒမှာ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်ပွဲတွေကို အာမခံထားပေမယ့် အရေးပေါ်အခြေအနေမှာ စစ်တပ်က အာဏာရယူခွင့် ပေးထားပါတယ်။

စစ်တပ်ရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်ဟာ မတည်သောကတိပါ။ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် တနင်္လာနေ့ မနက် ၃ နာရီမှာ စစ်တပ်ဟာ အစိုးရဝန်ကြီးတွေ၊ လွှတ်တော်အမတ်တွေ၊ စာရေးဆရာ၊ ရုပ်ရှင်သမားနဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကို စတင်ဖမ်းဆီးပါတော့တယ်။ မနက်မိုးလင်းတဲ့အခါမှာ ​စစ်တပ်က အာဏာယူလိုက်ပြီလို့ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

၁၅ နှစ်ကျော်လောက် နေအိမ်အကျယ်ချုပ် ချခံထားရပြီး ကမ္ဘာပေါ်က အထင်ရှားဆုံး နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လည်း နေအိမ်အကျယ်ချုပ် ပြန်ချခံရပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာတော့ စကားပြောစက်တွေ တရားမဝင်တင်သွင်းတယ်ဆိုပြီး ရမယ်ရှာခေါင်းစဉ်တပ်ကာ တရားစွဲဆိုခံခဲ့ရပါတယ်။

စစ်တပ်က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို အခုလိုတရားစွဲတာဟာ နိုင်ငံရေးအရနှိပ်ကွပ်တာဖြစ်တယ်လို့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ (NLD) က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး၊ သူမကို လွှတ်ပေးဖို့လည်း တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ NLD က ထုတ်ပြန်တဲ့ကြေငြာချက်မှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ကန့်ကွက်ထားပါတယ်။

“စစ်တပ်ရဲ့လုပ်ရပ်တွေဟာ တိုင်းပြည်ကို အာဏာရှင်စနစ်အောက် ပြန်ပို့တဲ့လုပ်ရပ်တွေ ဖြစ်ပါတယ်” လို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့အမည်နဲ့ထုတ်ပြန်တဲ့ အဲဒီကြေငြာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ကြေငြာချက်မှာ ပါနေကြ ဒေါ်​ေအာင်ဆန်းစုကြည်လက်မှတ် မပါဝင်ပါဘူး။

​ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲမသမာမှုတွေရှိတာကို ဖြေရှင်းပေးဖို့ စစ်တပ်ရဲ့တောင်းဆိုမှုကို မလုပ်ပေးတဲ့အတွက် အာဏာသိမ်းလိုက်ရတာလို့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က သူ့ရဲ့ အစိုးရသစ် ပထမဆုံးအစည်းအဝေးမှာ ပြောခဲ့ကြောင်း ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်နေ့ နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ နိုင်ငံတကာ လွတ်လပ်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်သူတွေက ရွေးကောက်ပွဲမှာ မသမာမှု ကြီးကြီးမားမား မရှိဘူးလို့ ပြောပါတယ်။

အဆင်မပြေသော ဆွေးနွေးမှုများ

ပထမဆုံး လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ NLD ပါတီ မနိုင်ခင် ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၁၅ ခုနှစ်ထိ စစ်တပ်နဲ့ စစ်တပ်ကျောထောက်နောက်ခံပြုအစိုးရတွေ မြန်မာနိုင်ငံကို ဆက်တိုက် အုပ်ချုပ်ခဲ့တာပါ။ ဒါပေမယ့် စစ်တပ်က ရေးထားတဲ့ အခြေခံဥပဒေမှာ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကို ထိန်းချုပ်ခွင့်၊ အဓိကဝန်ကြီးတွေ ခန့်အပ်ခွင့်အပါအဝင် အာဏာတော်တော်များများ စစ်တပ်ကို ပေးထားပါတယ်။

ဒီလ အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်စေဖို့ အကြောင်းအရင်းတွေဟာ ဒေါ်အောင်စုကြည်ရဲ့ NLD ပါတီက ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်နိုင်ခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာ ၈ ရက် ရွေးကောက်ပွဲက စခဲ့တာပါ။ စစ်တပ်ကျောထောက်နောက်ခံပြု ကြံ့ခိုင်ရေးနဲ့ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီက ရွေးကောက်ပွဲမှာ အလဲလဲအကွဲအကွဲ ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပါတယ်။

ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင်၊ ရွေးကောက်ကာလနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအလွန်မှာ မဲကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး သံသယရှိကြောင်း စစ်တပ်က ပြောခဲ့ပြီး၊ မသမာမှုရှိတယ်ဆိုတဲ့ မခိုင်လုံတဲ့ စွပ်စွဲမှုတွေကိုလည်း လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ မဲပေးမှုမှာ မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူ သန်း ၃၀ ရဲ့ သုံးပုံ ၁ ပုံလောက် မသမာမှုရှိနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ သူတို့ရဲ့ ကန့်ကွက်မှုကို ဖြေရှင်းဖို့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

ကော်မရှင်ကတော့ မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူစာရင်းထုတ်ပြန်မှုမှာ အမှားတစ်ချို့ရှိခဲ့တာကို စစ်ဆေးနေပြီး၊ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ် ပြောင်းလဲစေနိုင်တဲ့အမှားမျိုး မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ စစ်တပ်ကတောင်းဆိုတဲ့ မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူတွေရဲ့ နောက်ဆုံးစာရင်းကို ကော်မရှင်က လူသိရှင်ကြား မထုတ်ပြန်ပါဘူး။ စစ်တပ်က မဲပေးသူတွေဟာ အမှန်တကယ် မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူတွေ ဟုတ်လား၊ မဟုတ်လားဆိုတာ ဒီစာရင်းကိုကြည့်ပြီး စစ်ချင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က တာဝန်ရှိသူတွေကို ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဆက်သွယ်မေးမြန်းလို့ မရပါဘူး။

စစ်တပ်ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက အာဏာမသိမ်းဘူးလို့ မပြောနိုင်ဘူးဆိုပြီး ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်နေ့က ပြောကြားမှု​ကြောင့် အဏာသိမ်းမလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ်စိတ်တွေ မြင့်တက်လာပါတယ်။ နောက်တစ်နေ့မှာပဲ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က အခြေခံဥပဒေကို မလိုက်နာရင် ဒါကို ဖျက်ပစ်ရမယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

အသက် ၇၅ နှစ်အရွယ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ဇူလိုင်လမှာ ပင်စင်ယူရတော့မယ့် အသက် ၆၄ နှစ်အရွယ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်တို့အကြား ဆက်ဆံရေးဟာ သိပ်မပြေပစ်ဘဲ၊ တိုက်ရိုက်ပြောဆိုဆက်သွယ်မှုမရှိတာ လအတော်ကြာပြီလို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ နီးစပ်တဲ့သူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

ဒါပေမယ့် နှစ်ဖက်ကိုယ်စားလှယ်တွေကတော့ နေပြည်တော်မှာ တက်သုတ်ရိုက် ဆွေးနွေးမှုတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်လို့ ဒီကိစ္စကိုသိသူ ၆ ဦးက ပြောပါတယ်။ အရင်က ရုံးစိုက်ရာမြို့ဖြစ်ပြီး အကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်တဲ့ ရန်ကုန်မှာလည်း ဆွေးနွေးမှုတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

နေပြည်တော်က ဆွေးနွေးမှုမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဖက်က ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ညာလက်ရုံး၊ တစ်ချိန်က စစ်တပ်ရဲ့ အမာခံလူ ဦး​ကျော်တင့်ဆွေက ဆောင်ရွက်တယ်လို့ ဆွေးနွေးပွဲကိစ္စကိုသိရှိသူ ၆ ဦးက ပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်က ​ဆွေးနွေးပွဲမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ မိတ်ဆွေဟောင်းဖြစ်ပြီး မိသားစုဆရာဝန်လည်းဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာတင်မျိုးဝင်းက ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း ရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြောပါတယ်။ ဒေါက်တာတင်မျိုးဝင်ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းလို့ မရပါဘူး။

နေပြည်တော်ဆွေးနွေးပွဲက စစ်တပ်ရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်နှစ်ဦးမှာ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့် ပါဝင်တယ်လို့ ဒီကိစ္စကိုသိရှိသူ ၂ ဦးက ပြောပါတယ်။ အခြားတစ်ယောက်က ဘယ်သူလဲဆိုတာ ရိုက်တာသတင်းဌာနက အတည်ပြုလို့မရဘဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်ကိုလည်း ဆက်သွယ်မေးမြန်းလို့ မရပါဘူး။

ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့မတိုင်ခင် ၄ ရက်လုံးလုံး နှစ်ဖက်ဆွေးနွေးမှုတွေ၊ အပြန်အလှန်ညှိနှိုင်းမှုတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်လို့ ဆွေးနွေးပွဲအကြောင်း သိရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။

စစ်တပ်ကိုယ်စားလှယ်တွေက ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ ကျင်းပဖို့ စီစဉ်ထားတဲ့ လွှတ်တော်အစည်းအဝေးကို နောက်ရွှေ့ပေးဖို့၊ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဖျက်သိမ်းဖို့နဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ကြီးကြပ်မှုအောက်မှာ မဲကိစ္စ ပြန်စစ်ဖို့ အပါအဝင် အနည်းဆုံး အချက် ၃ ချက်ကို တောင်းဆိုခဲ့တယ်လို့ ဒီကိစ္စကို သိရှိသူ ၃ ဦးကနေ ၆ ဦးက အတည်ပြုပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒီအတွက် နောက်ဆုံး အဖြေပေးရမယ့်အချိန်ကို ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက်နေ့ ညနေ ၅ နာရီလို့ စစ်တပ်က သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကိုယ်စားလှယ်တွေက စစ်တပ်ဖက်ကို ဘယ်လိုကမ်းလှမ်းချက်တွေ လုပ်ဆောင်လဲဆိုတာ ရိုက်တာသတင်းဌာနက မေးမြန်းအတည်ပြုလို့ မရပါဘူး။ လွှတ်တော်နှစ်ခုက တစ်ခုရဲ့ စတင်မယ့်ရက်ကို ဖေဖော်ဝါရီက ၁ ရက်ကနေ ၂ ရက်နေ့ကို ရွှေ့လိုက်တယ်လို့ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက် နိုင်ငံပိုင်သတင်းဌာနက ကြေငြာခဲ့ပါတယ်။

ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက် နောက်ဆုံးပေးထားတဲ့အချိန် မတိုင်ခင်ကတည်းက ဆွေးနွေးပွဲ မအောင်မြင်ဘူးဆိုတာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပေါ်လာပါတယ်။ ဆွေးနွေးပွဲကို သိရှိသူတစ်ဦးက နှစ်ဖက်ကိုယ်စားလှယ်တွေဟာ ‘အပြန်အလှန်နားလည်မှုတစ်ခုကို မတည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ဘူး’ လို့ ပြောပါတယ်။

“သဘောထားမတိုက်ဆိုင်မှု​တွေ၊ မယုံကြည်တာတွေက တော်တော်လေး ကြာခဲ့ပြီး အခုလိုအဖြစ်မျိုးတွေ ဖြစ်လာတာပါ” လို့ ရွေးကောက်ပွဲကိစ္စ အငြင်းပွားမှုကို ရည်ညွှန်းပြီး ဒီရင်းမြစ်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်တွေ NLD ပါတီ စဖွဲ့ကတည်းက စစ်တပ်နဲ့ NLD အကြား ဓမ္မသောက အင်း၀ရာဇာ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။

စစ်တပ်ကို ဒူးမထောက်ရေးမူကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က “ခိုင်ခိုင်မာမာ” ဆုပ်ကိုင်ထားတယ်လို့ သူမနဲ့နီးစပ်သူတစ်ဦးက ​ရိုက်တာသတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

စစ်တပ်ဟာ တိုင်းပြည်မှာ မတည်မငြိမ်မှုဖြစ်ပြီး၊ စစ်တပ်ကိုထောက်ခံသူတွေလည်း များနေတာကြောင့် ‘အာဏာသိမ်းလိုက်ရပါတယ်ဆိုတဲ့ လှည့်ကွက်မျိုး’ ဖန်တီးဖို့ ကြိုးစားခဲ့တယ်လို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ နီးစပ်တဲ့ အခြားသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ အနီးကပ်လူယုံဖြစ်ပြီး၊ NLD ပါတီရဲ့ အကြီးတန်းအဖွဲ့ဝင်လည်းဖြစ်တဲ့ ဦးဝင်းထိန်က အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်တော့မယ်လို့ထင်တာကြောင့် အိတ်တွေပြင်ပြီး အဖမ်းခံဖို့ စောင့်နေတယ်လို့ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက်နေ့က ရိုက်တာသတင်းဌာနကို ဖုန်းနဲ့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ညှိနှိုင်းမရ

၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ကာကွယ်သွားမယ်ဆိုတဲ့ လေသံပျော့တဲ့ ကြေငြာချက်တစ်ခုကို ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်နေ့မှာ စစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့တာကြောင့် တင်းမာမှုတစ်ချို့လျော့သွားပါတယ်။ အစောပိုင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့စကားကို မီဒီယာတွေက လိုသလို စွဲယူဖော်ပြကြတယ်လို့လည်း ကြေငြာချက်မှာ စွပ်စွဲထားပါတယ်။

နိုင်ငံခြားသားဆွေမျိုးရှိတဲ့သူတွေ သမ္မတမဖြစ်ရဆိုတဲ့ အချက်ကို စစ်တပ်က အခြေခံဥပဒေမှာ ထည့်ဆွဲထားတာကြောင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် သမ္မတဖြစ်ခွင့် မရှိပါဘူး။ ကွယ်လွန်သွားတဲ့ ဗြိတိသျှနိုင်ငံသား ခင်ပွန်းနဲ့ ဗြိတိသျှနိုင်ငံသား သားနှစ်ယောက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်မှာ ရှိနေပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲအဆင့်နဲ့ တူညီတဲ့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ရာထူး ဖန်တီးကာ သူမက တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်ပါတယ်။ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲနိုင်တုန်းက လုပ်ခဲ့သလိုပဲ အခုတစ်ခေါက်ရွေးကောက်ပွဲ နိုင်ပြီးတဲ့အခါမှာလည်း သူမဟာ သမ္မတတစ်ဦး ခန့်အပ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်တပ်ကို ကိုယ့်ဖက်ပါအောင် စည်းရုံးတဲ့အနေနဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ဒါမှမဟုတ် သူ့ရဲ့ မဟာမိတ်တစ်ဦးဦးကို သမ္မတအဖြစ် ခန့်အပ်မယ်လို့ အစိုးရနဲ့နီးစပ်တဲ့လူတစ်ချို့က ထင်ခဲ့ကြတာပါ။

“နှစ်ဖက်စလုံးက ​​ကျေနပ်နိုင်မယ့် အနေအထားတစ်ခု ဖြစ်ဖို့ သဘောကျစရာ သိပ်မကောင်းတဲ့ သမ္မတလောင်းစာရင်း ထွက်လာလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော်အပါအဝင် တစ်ချို့လူတွေက ထင်ခဲ့ကြတာပါ” လို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အစိုးရရဲ့ အကြံပေးတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

စစ်တပ်ကသတ်မှတ်ထားတဲ့ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက် နောက်ဆုံးအချိန်ကို ရောက်လာတဲ့ အခါမှာတော့ ဘာသဘောတူညီချက်မှ မရခဲ့ပါဘူး။ အခြေခံဥပဒေကို လေးစားမယ်လို့ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်နေ့မှာ စစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပေမယ့် နောက်တစ်နေ့မှာ အာဏာသိမ်းမယ်ဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေ တစ်ခါ ပြန်ထွက်ပေါ်လာပါတယ်။

ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့ အစောပိုင်းမှာ နေပြည်တော်တစ်ဝိုက် စစ်တပ်ကားတွေ သွားလာနေတာကို မြင်ခဲ့ရပါတယ်။ ဆွေးနွေးပွဲမှာ အစိုးရကိုယ်စားလှယ်အနေနဲ့ ပါဝင်ခဲ့သူတစ်ဦးက ညှိနှိုင်းမှုပျက်သွားပြီး အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ အဲဒီနေ့မှာပဲ ပြောခဲ့ကြောင်း ဒီကိစ္စကိုသိရှိသူတစ်ဦးက ရိုက်တာသတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

ဒီသတိပေးမှုက မှန်ကန်ခဲ့ပါတယ်။ ၅၃ သန်းသော မြန်မာပြည်သူတွေ အိပ်မောကျနေတဲ့ နောက်နေ့မနက် ၃ နာရီကစပြီး စစ်သားတွေဟာ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းက ဝန်ကြီးတွေ၊ အမတ်တွေ၊ ထင်ရှားတဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ၊ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဘုန်းကြီးတွေပါမကျန် လိုက်လံဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီသူတွေဟာ ဖမ်းဆီးခံရတာ၊ နေအိမ်အကျယ်ချုပ် ကျခံရတာတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

အရင် အရပ်သားအစိုးရထံမှာ အလုပ်လုပ်ခဲ့သူတစ်ဦးက စစ်သားတွေဟာ ဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီထဲကို ဝင်ရောက်ပြီး အင်တာနက် ဖြတ်တောက်တာတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ မနက် ၃ နာရီမှာ ဒီကုမ္ပဏီတွေဟာ သူတို့ရဲ့ အင်တာနက်ဆက်သွယ်မှု ထက်ဝက်လောက် ပြတ်တောက်သွားခဲ့ရတယ်လို့ လွတ်လပ်တဲ့ ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးစောင့်ကြည့်အဖွဲ့ NetBlocks က ပြောပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံက တယ်လီဖုန်းဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီကြီး ၄ ခုက ရိုက်တာသတင်းဌာနကရဲ့ မေးမြန်းမှုကို မဖြေခဲ့ပါဘူး။

အင်တာနက်ပြတ်တောက်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး စစ်တပ်ဖက်ကိုလည်း မေးမြန်းလို့ မရခဲ့ပါဘူး။

အာဏာသိမ်းတဲ့ အချိန်နဲ့ နေ့ရက်ဟာ ဗေဒင်ယတြာကိုယုံကြည်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေ တွက်ချက်သတ်မှတ်တာဖြစ်မယ်လို့ အစိုးရဟောင်းထံမှာ အလုပ်လုပ်ခဲ့တဲ့သူနဲ့ အခြားနှစ်ဦးက ထင်မြင်ချက်ပေးပါတယ်။ ဖေဖော်ဝါရီလတစ်ရက်နေ့ မနက် ၃ နာရီရဲ့ ပေါင်းချင်းဟာ (၂+၁+၂၁+၃) ၉ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ့ရိုးရာ ယုံကြည်မှုအရ ကိုးနဝင်းကြေ မင်္ဂလာရှိတဲ့ ဂဏန်းအဖြစ် မှတ်ယူကြတာပါ။

Ref: Reuters

(Reuters သတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြထားသည့် ‘Rude and insolent’: fraught talks preceded Myanmar’s army seizing power ဆောင်းပါးကို လေးမောင်က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုပါသည်)