အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က ရိုဟင်ဂျာဖဲကိုင်ကစားမှု မယုံကြည်ရဟု မြန်မာ့အရေးကျွမ်းကျင်သူ သုံးသပ်

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁၊ ၂၀၂၁
M-Media

-စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို အနောက်နိုင်ငံတွေက လက်ခံလာအောင် အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က ရိုဟင်ဂျာဖဲကို ကိုင်ကစားနေပြီး၊ တကယ့်လက်တွေ့မှာ ဒီဆောင်ရွက်ချက်ဟာ ယုံကြည်လောက်စရာမရှိဘူးလို့ မြန်မာ့အရေးကျွမ်းကျင်သူ ဆွီဒင်ဂျာနယ်လစ် ဘာ​တေးလစ်တနာက Asia Times က သူ့ရဲ့ ဆောင်းပါး တစ်ပုဒ်မှာ သုံးသပ်ထားပါတယ်။

ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ဟာ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့က အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သံအမတ်ကနေတစ်ဆင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရထံ စာတစ်စောင်ပို့ပါတယ်။

နိုဝင်ဘာရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲမသမာမှုတွေရှိတာကြောင့် အာဏာသိမ်းရတာဖြစ်တယ်လို့ ဒီစာမှာ ရှင်းပြထားပြီး၊ ရိုဟင်ဂျာ​တွေကို ပြန်ခေါ်မယ်လို့ စာထဲမှာ ထည့်သွင်းအသိပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒီစာကို နှစ်ဖက်စလုံးက လူသိရှင်ကြား မထုတ်ပြန်ပါဘူး။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အဘ်ဒူလ် မိုမင်က “ဒါဟာ သတင်းကောင်းဖြစ်ပြီး ကောင်းသောစတင်ခြင်းဖြစ်တယ်” လို့ စာအတွက် မှတ်ချက်ပေးခဲ့ကြောင်း Dhaka Tribune က ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ရက်နေ့မှာ ဖော်ပြပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာလည်း ဒေသတွင်း တပ်မှူးတွေဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ကပ်နေတဲ့ နယ်စပ်က ရိုဟင်ဂျာတွေ၊ ပြည်နယ်မြို့တော် စစ်တွေက ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ နေထိုင်နေရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေကို သွားရောက်တွေ့ဆုံတာတွေ ရှိပါတယ်။

၂၀၁၂ ခုနှစ် လူမျိုးရေးအဓိကရုဏ်းဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း ပိတ်လှောက်ခံထားရတဲ့ စစ်တွေမြို့ အောင်မင်္ဂလာရပ်ကွက်က ရိုဟင်ဂျာရပ်မိရပ်ဖတွေနဲ့ စစ်တပ်က တပ်မှူးတွေ တွေ့ဆုံကာ ငွေကျပ် ၅ သိ်နး ပေးခဲ့သလို အောင်မင်္ဂလာရပ်ကွက်ဗလီအတွက် အစားအသောက်တွေ လှူဒါန်းခဲ့တယ်လို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သတင်းဌာန UNB က ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်နေ့မှာ ဖော်ပြပါတယ်။

ဒေသတွင်း စစ်ခေါင်းဆောင်တွေဟာ မောင်တောဒေသက ရိုဟင်ဂျာတွေနဲ့လည်း သွားရောက်တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလို သွားရောက်တွေ့ဆုံမှုအတွင်း ၂၀၁၇ ခုနှစ် ရိုဟင်ဂျာတွေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်ကို ထွက်ပြေးရတာဟာ စစ်တပ်ကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ဒေါ်​အောင်ဆန်းစုကြည်ကြောင့် ဖြစ်တယ်ဆိုတာမျိုး ပြောခဲ့ကြောင်း သတင်းထွက်လာပါတယ်။

မြန်မာ့အရေးကျွမ်းကျင်သူ ဘာတေးလစ်တနာက ရိုဟင်ဂျာဖဲကို ကိုင်ကစားရင် ပြည်ပနိုင်ငံတွေ သူတို့ကိုလက်ခံလာနိုင်တယ်လို့ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က ထင်နေကြောင်း သုံးသပ်ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကြောင့် ထွက်ပြေးရတာဆိုတဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ ပြောစကားကို ရိုဟင်ဂျာတွေ ယုံရဲ့လားဆိုတာ တိတိကျကျ မသိရဘူးလို့ သူက ဆောင်းပါးမှာ ထည့်ရေးပါတယ်။

၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ ရိုဟင်ဂျာတွေသိန်းနဲ့ချီ ထွက်ပြေးရတာဟာ စစ်တပ်ရဲ့ စစ်ဆင်ရေးကြောင့် ဖြစ်ပြီး စစ်တပ်ကာ ကာကွယ်ရေး၊ နယ်စပ်အရေးနဲ့ ပြည်ထဲရေးကို ထိန်းချုပ်ထားတာကြောင့် ဒီကိစ္စမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ အရပ်ဖက်ခေါင်း​ဆောင်တွေ ဘာမှ မလုပ်နိုင်ဘူးလို့ အားလုံးက လက်ခံထားကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သတင်းဌာန UNB က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဖြုတ်ချခံလိုက်ရမှုအတွက် ကော့ဆက်ဘဇား ဒုက္ခသည်စခန်းမှာရှိနေတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေ ပျော်ရွှင်ကြတယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှက် အခြားမီဒီယာတွေမှာလည်း ဒီလိုဖော်ပြမှုတွေ ရှိပါတယ်။

ဘာတေးလစ်တနာက အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ရဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်ကို ကမ်းလှမ်းမှုကြောင့် စစ်တွေဒုက္ခသည်စခန်းက ရိုဟင်ဂျာတွေ လှုပ်ရှားသွားလာမှု ကန့်သတ်ခံထားရတာကနေ အမှန်တကယ် လွတ်မြောက်မှာလား၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်ရောက်နေတဲ့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ အမှန်တကယ် နေရပ်ပြန်လာရတော့မှာလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေ ရှိနေသေးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

နိုင်ငံသား ဟုတ်၊ မဟုတ် စီစစ်ဖို့အတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်က ရိုဟင်ဂျာ ၈ သိန်း ၄ သောင်းရဲ့စာရင်း ပို့ထားပေမယ့် မြန်မာဖက်က ၅ ရာခိုင်နှုန်း ၄၂၀၀၀ ကိုသာ စီစစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လုံခြုံရေးအခြေအနေကြောင့် တစ်ယောက်မှ ပြန်မလာနိုင်ပါဘူး။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဟာ ကော့ဆက်ဘဇားက ကြပ်ညပ်နေတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းက ရိုဟင်ဂျာတွေကို ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ထဲက ဘာဆန်ချာကျွန်းကို ပြောင်းရွှေ့နေပြီး ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ အဲဒီကျွန်းမှာပဲ အမြဲတမ်းနေထိုင်သွားရမယ့် အလားအလာ ရှိနေပါတယ်။

“ရခိုင်ပြည်နယ်က အခြေအနေတွေကိုကြားရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေ ပျော်ရွှင်နေတယ်” လို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မိုမန်က ယုံကြည်နေပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံသားအများစုက ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်က တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာတဲ့လူတွေလို့ မှတ်ယူထားကြတာဖြစ်ပြီး၊ ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်ပြန်လာရေး ဆောင်ရွက်မှုကို ဆန့်ကျင်ရင် ‘လူမျိုးရေးခွဲခြားသူ’ ‘အစ္စလာမ်ကြောက်ရောဂါရှိသူ’ တွေအဖြစ် ပုံဖော်ဖို့ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က ဖန်တီးတာဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်အခြေစိုက် လေ့လာသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ပြုတ်ကျသွားတာကို ရိုဟင်ဂျာတွေက သဘောကျတယ်လို့ သတင်းထွက်ပေမယ့် အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ပုံတွေ ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ အများအပြား တက်လာပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာပြဿနာကို တရုတ်က ကြားဝင်ဖြေရှင်းပေးမယ်လို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က မျှော်လင့်နေကြောင်း ဘာတေးလစ်တနာက သူ့ရဲ့ဆောင်းပါးထဲမှာ ထည့်ရေးထားပါတယ်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၃ ရက်နေ့မှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မိုမင်က “တရုတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော်တို့ ယုံကြည်မှုရှိတယ်။ ​သူတို့ရှေ့ထွက်ပြီး ဆောင်ရွက်တာတွေရှိသလို၊ တိုးတက်မှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

ဘယ်လိုတိုးတက်မှုမျိုးလည်းဆိုတာ မိုမင်က တိတိကျကျ ပြောမသွားပါဘူး။ ရိုဟင်ဂျာကိစ္စအတွက် တရုတ်၊ မြန်မာနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကိုယ်စားလှယ်တွေ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ရက်နေ့ အွန်လိုင်းမှာ ဆွေးနွေးပွဲလုပ်ဖို့ စီစဉ်ထားပေမယ့် အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ဒါကို ရပ်ဆိုင်းထားရပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာကိစ္စ အာဏာသိမ်း စစ်အစိုးရရဲ့ ဆောင်ရွက်မှုအပေါ် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက တုန့်ပြန်မှု ကွဲလွဲနိုင်တယ်လို့ ဘာတေးလစ်တနာက သုံးသပ်ပါတယ်။ အာရှနဲ့ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ ဒီမိုကရေစီထွန်းကားရေး ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ကတိပေးထားတဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်အစိုးရက စစ်တပ်ရဲ့ ရိုဟင်ဂျာဖဲကိုင်ကစားမှုကြောင့် စစ်အာဏာသိမ်းအစိုးရအပေါ် အမြင်ပြောင်းဖို့ မရှိဘူးလို့ ဘာတေးလစ်တနာက ဆိုပါတယ်။

အမေရိကန်ဟာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ရှုတ်ချပြီး၊ ဖမ်းထားတဲ့သူတွေအားလုံးကို ပြန်လွှတ်ဖို့ တောင်းဆိုထားသလို၊ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေအပေါ် ပိတ်ဆို့မှုတွေ ပြန်လုပ်ဖို့လည်း စီစဉ်နေပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းအစိုးရဟာ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းမှာဖြစ်ပွားနေတဲ့ ဆန့်ကျင်​ဆန္ဒပြမှု၊ သပိတ်မှောက်မှုတွေကို ကျော်လွှားနိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင် တရုတ်ရဲ့ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို လျှော့ချဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ဂျပန်တို့ဟာ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်အပေါ်ထားတဲ့ သဘောထား ပျော့ပြောင်းသွားပြီး ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်တာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့လည်း ဘာတေးလစ်တနာက သုံးသပ်ပါတယ်။

ဆောင်းပါးနိဂုံးချုပ်မှာတော့ သမိုင်းကိုပြန်ကြည့်ရင် မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေနဲ့ ဘယ်လောက်ပဲ ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ပေမယ့် လုံး၀ လွတ်လပ်ပွင့်လင်းတဲ့ တိုင်းပြည်မျိုး ဖြစ်လာဖို့မရှိဘဲ အာဏာမသိမ်းခင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တာဝန်ယူတဲ့ အစိုးရခေတ်ကလိုမျိုး ဖားတစ်ပိုင်း ငါးတစ်ပိုင်း ဒီမိုကရေစီမျိုးသာ ရမှာဖြစ်ကြောင်း၊ ရိုဟင်ဂျာကိစ္စမှာလည်း ဆန့်ကျင်သူတွေကို ချွေးသိပ်ဖို့ လုပ်ဆောင်တာမျိုးဖြစ်ပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်က ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေအားလုံး ဘယ်တော့မှ နေရပ်ပြန်လာနိုင်မှာမဟုတ်ကြောင်း ဘာတေးလစ်တနာက သုံးသပ်ထားပါတယ်။

Ref: Asia Times