မေ ၂၇၊ ၂၀၂၁
M-Media

-ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာ AI အသုံးပြုထားတဲ့ ကင်မရာနဲ့ မျက်နှာကိုစကန်ဖတ်ကာ စိတ်ခံစားမှုဖော်ထုတ်တဲ့ နည်းပညာကို တရုတ်က ၀ီဂါမွတ်စလင်တွေနဲ့ စမ်းသပ်အကောင်အထည်ဖော်နေပြီး၊ လူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူတွေက ဒီလုပ်ရပ်ကို ရှုတ်ချလိုက်ပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံ အနောက်မြောက်ပိုင်း ဝီဂါတွေရဲ့ဒေသဖြစ်တဲ့ ရှင်ကျန်းပြည်နယ်က ရဲစခန်းတွေမှာ ဒီစနစ်ကို တပ်ဆင်တဲ့အချိန် ပါဝင်ခဲ့တဲ့ ဆော့ဖ်ဝဲ အင်ဂျင်နီယာတစ်ဦးက ဘီဘီစီသတင်းဌာနကို ဖွင့်ချခဲ့တာပါ။

လန်ဒန်တရုတ်သံရုံးက ဒီသတင်းနဲ့ပတ်သက်လို့ မှတ်ချက်ပေးဖို့ ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး နိုင်ငံအတွင်းက တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုအားလုံးရဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးကို အာမခံပေးထားတယ်လို့ ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။

ရှင်ကျန်းပြည်နယ်မှာ ဝီဂါအပါအဝင် အခြား တိုင်းရင်းသားလူနည်းစု စုစုပေါင်း ၁၂ သန်းလောက် ရှိနေတာပါ။ ဝီဂါနဲ့ အခြား အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် လူမျိုးစုငယ်တွေဟာ တရုတ်အစိုးရရဲ့ ဖိနှိပ်ညှမ်းပမ်းမှုဒဏ်ကို ခံနေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရှင်ကျန်းမှာ ဝီဂါအပါအဝင် လူတစ်သန်းလောက်ကို တရုတ်အစိုးရက အကျဉ်းစခန်းတွေထဲ ထည့်ထားပြီး တရုတ်ဇာတ်သွင်းနေတာကိုလည်း နိုင်ငံတကာမီဒီယာတွေ၊ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေက ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ရှင်ကျန်းက လူနည်းစုတွေရဲ့ယဉ်ကျေးမှု၊ ဓလေ့ထုံးတမ်း၊ ရိုးရာ၊ ဘာသာတရားနဲ့ လူမျိုးပါ တိမ်ကောပျောက်ပျက်သွားအောင် တရုတ်အစိုးရက လုပ်နေတဲ့ သတင်းတွေလည်း ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း အများအပြား ထွက်လာခဲ့ပါတယ်။

အခုလည်း AI ကင်မရာနဲ့ မျက်နှာအမူအရာကို စကန်ဖတ်ပြီး စိတ်အခြေအနေကို ဖော်ထုတ်တဲ့ နည်းပညာကို တရုတ်က ဝီဂါလူမျိုးတွေနဲ့ စတင်စမ်းသပ်နေတာပါ။

“ဓာတ်ခွဲခန်းမှာ ကြွက်တွေကို အသုံးပြုစမ်းသပ်သလိုပဲ တရုတ်အစိုးရဟာ စမ်းသပ်မှုများစွာအတွက် ဝီဂါတွေကို အစမ်းသပ်ခံအဖြစ် အသုံးပြုနေတာပါ” လို့ ဒီနည်းပညာ တပ်ဆင်မှုမှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ ဆော့ဖ်ဝဲ အင်ဂျင်နီယာက ဘီဘီစီသတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

လုံခြုံရေး စိုးရိမ်ရတဲ့အတွက် သူ့ရဲ့အမည်နဲ့ သူလုပ်တဲ့ကုမ္ပဏီတွေကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်း မရှိပါဘူး။

စမ်းသပ်မယ့်လူရဲ့ ၃ မီတာအကွာမှာ ကင်မရာကို တပ်ဆင်ထားရပြီး အလိမ်ဖော်စက်နဲ့ ဆင်တူပေမယ့် နည်းပညာပိုမြင့်တယ်လို့လည်း ဒီ အင်ဂျင်နီယာက ပြောပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းက ရဲစခန်းတွေမှာ အသုံးပြုတဲ့ အချုပ်ထိုင်ခုံမှာ လူတွေကို ထိုင်ခိုင်းပြီး စမ်းသပ်တာလို့ သူက ဆိုပါတယ်။

“ထိုင်ခုံမှာ လက်နဲ့ခြေထောက်တွေကို သံကွင်းတွေနဲ့ခပ်ပြီး ချုပ်ထားတာပါ”

မျက်နှာအမူအရာနဲ့ ချွေးပေါက်အနေအထား အပြောင်းအလဲကိုလိုက်ပြီး ဖော်ထုတ်နိုင်တဲ့အထိ ဒီနည်းပညာကို ဖန်တီးထားတယ်လို့လည်း ဆော့ဖ်ဝဲအင်ဂျင်နီယာက ပြောပါတယ်။

စကန်ဖတ်လို့ရလာတဲ့ ရလဒ်ကို စက်ဝိုင်းပုံဇယား (Pie chart) နဲ့ပြပြီး စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှု စတဲ့ စိတ်ခံစားမှုအခြေအနေတွေကို အရောင်တွေနဲ့ ဖော်ပြပေးတာပါ။ တရုတ်အစိုးရဟာ ဒီနည်းပညာကို ဘာအထောက်အထားမှ မရှာနိုင်ခင် ကြိုတင်သုံးသပ်မှုကိစ္စမှာ အသုံးပြုဖို့ ရည်ရွယ်တာလို့လည်း အင်ဂျင်နီယာက ဆိုပါတယ်။

ဒီအထောက်အထားတွေကို ကြည့်ရှုလေ့လာခွင့်ရခဲ့တဲ့ လူ့အခွင့်အရေး စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ (HRW) က တရုတ်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ဆိုဖီရစ်ချက်ဆန်က တရုတ်အစိုးရရဲ့ ဒီလုပ်ရပ်ဟာ အလွန်အမင်းဖိအားပေးထားတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုအောက်မှာ ဖြစ်လာတဲ့ တုန်လှုပ်ခြောက်ခြားမှုကို အသုံးပြုပြီး လူတွေကို အပြစ်ရှိသူတွေအဖြစ် ပုံဖော်တာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်တဲ့အတွက် တုန်လှုပ်ဖွယ်ကောင်းတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဝီဂါများအားလုံးကို တရုတ်အစိုးရက ထိန်းချုပ်ထား

တရုတ်အစိုးရ အာဏာပိုင်တွေဟာ ဝီဂါတွေရဲ့ DNA နမူနာတွေ ပုံမှန် တောင်းယူလေ့ရှိပြီး၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်စကန်ဖန်တာ၊ အစိုးရ အက်ပလီကေးရှင်းကို ဖုန်းမှာ ဒေါင်းလုပ်ဆွဲခိုင်းပြီး ဖုန်းနံပါတ်၊ စာတိုအပါအဝင် ဖုန်းထဲရှိသမျှ အချက်အလက်အားလုံးကို ရယူတာတွေ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ ကိုလိုရာဒိုတက္ကသိုလ်က ပညာရှင် ဒါရန် ဘိုင်လာက ပြောပါတယ်။

“ဝီဂါတွေဟာ ဒေတာတွေထုတ်ပေးရတဲ့ဘ၀ ရောက်နေတာပါ။ စမတ်ဖုန်းဆိုတာ အမြဲတမ်းယူသွားရတဲ့ပစ္စည်းဖြစ်ပြီး ဒါကို ယူမသွားဘူးဆိုရင် အဖမ်းခံရတယ်။ ယူသွားပြန်တော့လည်း နောက်ယောင်ခံခြင်းကို ခံနေရပြန်ပါတယ်။ ဝီဂါတွေဟာ ပြေးပေါက်မရှိတော့ဘူးလို ခံစားနေရတာပါ”

ဒီအချက်အလက်တွေကို Integrated Joint Operations Platform လို့ခေါ်တဲ့ ကွန်ပျူတာစနစ်ထဲကို ထည့်သွင်းပြီး၊ အိမ်ရှေ့ကမထွက်ဘဲ အိမ်နောက်ဖေးကထွက်တာ၊ ကိုယ့်ရဲ့ကားမှာ အသုံးပြုလို့မရတဲ့ ဓာတ်ငွေ့ကို တင်ဆောင်တာတွေဟာ ဥပဒေချိုးဖောက်တဲ့လုပ်ရပ်အဖြစ် သတ်မှတ်တဲ့အထိ ဒီကွန်ပျူတာစနစ်ကို အသုံးပြုနေတယ်လို့ HRW က ပြောပါတယ်။

“အာဏာပိုင်တွေဟာ လူနေအိမ်တွေရဲ့ အိမ်အ၀မှာ QR ကုတ်တွေထားပြီး ဘယ်သူက ဒီအိမ်မှာ ရှိရမယ်၊ ဘယ်သူက မရှိရဘူး စတာမျိုးတွေကို အလွယ်တကူ သိရှိစောင့်ကြည့်နိုင်အောင် လုပ်ထားပါတယ်”

လူနည်းစုတွေအပေါ် ဒီလို စောင့်ကြည့်၊ ထိန်းချုပ်၊ ဖိနှိပ်တဲ့ တရုတ်အစိုးရရဲ့ လုပ်ရပ်တွေမှာ Huawei လို နည်းပညာကုမ္ပဏီတွေက ပူးပေါင်းပါဝင်နေတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေလည်း ထွက်နေပါတယ်။

Ref: BBC