ရိုဟင်ဂျာများအပေါ် စစ်တပ်၏ ကျူးလွန်မှုကို ဂျီနိုဆိုက်အဖြစ်သတ်မှတ်ရန် အမေရိကန်ကို လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များ တောင်းဆို

ဩဂုတ် ၁၁၊ ၂၀၂၁
M-Media

-ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးစုအပေါ် မြန်မာစစ်တပ်က ကျူးလွန်မှုတွေကို လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု(ဂျီနိုဆိုက်) အဖြစ် ကြေငြာပေးဖို့ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ ၉၅ ခုက အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကန်ကို မနေ့မှာ တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
​
မြန်မာနိုင်ငံအနောက်ပိုင်း ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးစုတွေဟာ ခေတ်အဆက်ဆက် မြန်မာစစ်အာဏာရှင်တွေရဲ့ ဖိနှိပ်ညှင်းပမ်းမှုဒဏ်ကို ခံခဲ့ရပြီး၊ ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ကမ္ဘာသိ သတ်ဖြတ်မောင်းထုတ်မှုကြီး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီအဖြစ်အပျက်အတွင်း ရိုဟင်ဂျာ ထောင်သောင်းချီ အသတ်ခံရပြီး၊ ၈ သိန်းလောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်ကို ထွက်ပြေးခဲ့ရတယ်လို့ နိုင်ငံကာအဖွဲ့အစည်းတွေက ပြောပါတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်ဟာ ရိုဟင်ဂျာအမျိုးသမီးတွေကို အဓမ္မကျင့်တာ၊ ရွာလုံးကျွတ် မီးရှို့ဖျက်ဆီးတာတွေကိုလည်း လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။

လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေပေါင်းပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို မ​နေ့က ပေးပို့တဲ့စာမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ သဘောထားကို လူသိရှင်ကြား ထုတ်ပြန်ပေးဖို့ ဆော်ဩထားပါတယ်။

“ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ စီမံကိန်း ၄ နှစ်နားကို ကပ်လာပြီး နောက်ထပ် ကြမ်းကြုတ်မှုတွေဖြစ်ဖို့ အန္တရာယ်ရှိနေတဲ့အချိန် ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်လို့ ဝန်ကြီးတို့ရဲ့ သဘောထားအတိအကျကို လူသိရှင်ကြား ထုတ်ပြန်ပေးဖို့၊ ဒီရာဇဝတ်မှုကို လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုနဲ့ ဂျီနိုဆိုက်အဖြစ် ရည်ညွှန်းခေါ်ဆိုဖို့ ကျွန်တော်တို့ တိုက်တွန်းပါတယ်”

အရင် ထရမ့်အစိုးရနဲ့ လက်ရှိ ဘိုင်ဒန်အစိုးရပါ ရိုဟင်ဂျာကိစ္စကို လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှု၊ ဒါမှမဟုတ် ဂျီနိုဆိုက်အဖြစ် တရားဝင် ထုတ်ပြန်ကြေငြာမျိုး မရှိသေးပါဘူး။

ဒါပေမယ့် မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို အမေရိကန်အာဏာပိုင်တွေက ပြင်းပြင်းထန် ဆန့်ကျင်ရှုတ်ချတာမျိုး ရှိခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်က အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ရက်စ် တီလာဆန်က ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက အခြေအနေတွေဟာ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် လူမျိုးစုလိုက် ရှင်းလင်းမှု မြောက်နေတယ်ဆိုတဲ့ ခိုင်မာတဲ့ အထောက်အထားတွေ တွေ့ရှိရတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မြန်မာစစ်တပ်က တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးအပေါ် သတ်ဖြတ်နှိပ်စက်နေတာကိုလည်း လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေက ဘလင်ကန်ကို ပေးပို့တဲ့စာမှာ ထောက်ပြထားပါတယ်။

“ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှာ အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ အဲဒီစစ်တပ်ဟာ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် အရင်က ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ စစ်တပ်ပါ။ လက်ရှိမှာလည်း ရိုဟင်ဂျာတွေ၊ အခြားတိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတွေနဲ့ မြန်မာပြည်သူလူထု တစ်ရပ်လုံးအပေါ် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေ ကျူးလွန်နေပြီး၊ အရင်က ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ စစ်တပ်ဟာ ဘယ်လိုစစ်တပ်မျိုးလဲဆိုတာ နားလည်သဘောပေါက်ဖို့ အရေးကြီးကြောင်း ဒီအခြေအနေက မီးမောင်းထိုးပြနေပါတယ်”

အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် စစ်တပ်ရဲ့လုပ်ရပ်တွေ၊ လက်တလောဖြစ်နေတဲ့ ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းတွေက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အခြေအနေတွေကို ပိုမိုဆိုးဝါးစေတယ်လို့လည်း လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေရဲ့ စာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် စစ်တပ်ရဲ့ ကျူးလွန်မှုကို အမေရိကန်က လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုလို့ သတ်မှတ်လိုက်တာဟာ အာဏာသိမ်းအစိုးရနဲ့ မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအ၀ိုင်းက ပိုမိုစောင့်ကြည့်ရမယ့် လိုအပ်ချက်ကို မီးမောင်းထိုးပြလိုက်တာမျိုးဖြစ်ကြောင်း၊ ရိုဟင်ဂျာတွေတင်မကဘဲ ချင်း၊ ကရင်၊ ကချင်၊ ရခိုင်နဲ့ ရှမ်းလူမျိုးတွေလည်း စစ်တပ်ရဲ့ ရစ်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကို ရင်ဆိုင်ခံစားနေရကြောင်း လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေက ထည့်သွင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

ဘလန်ကန်ကိုပေးပို့တဲ့ ဒီစာကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့နဲ့ NGO အဖွဲ့ ၉၅ ဖွဲ့ထဲမှာ ရခိုင် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အင်စတီကျု၊ ရိုဟင်ဂျာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့၊ ဂျူး-ရိုဟင်ဂျာ တရားမျှတမှု ကွန်ယက်၊ မလေးရှားက Pusat KOMAS အဖွဲ့၊ မြောက်အမေရိက ရိုဟင်ဂျာအသင်း၊ ကမ္ဘာ့ရိုဟင်ဂျာအဖွဲ့တွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။

Ref: VOA