သယံဇာတအမြတ်ထုတ်မှုအတွက် တရုတ်နိုင်ငံသားများ ပါကစ္စတန်တွင် တိုက်ခိုက်ခံလာရ

မေ ၂၂၊ ၂၀၂၂

M-Media

-ပါကစ္စတန်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် အနည်းငယ်အတွင်း တရုတ်နိုင်ငံသားတွေအပေါ် တိုက်ခိုက်မှု ပိုမိုမြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ပညာရှင်တွေက ဒါဟာ လူမျိုးစုဒေသတွေမှာ ပါကစ္စတန်စစ်တပ်က သယံဇာတ အမြတ်ထုတ်မှုတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်လို့ သုံးသပ်ပါတယ်။

ဧပြီလက ကရာချီမြို့မှာ အမျိုးသမီး အသေခံဗုံးခွဲသမား တစ်ဦးကြောင့် တရုတ်တက္ကသိုလ်ဆရာ ၃ ဦးနဲ့ သူတို့ကိုလိုက်ပို့ပေးတဲ့ ယဥ်မောင်းတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ ဒီတိုက်ခိုက်မှုကို ဘာလိုချစ္စတန် လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ BLA က ပြုလုပ်တာပါ။

ခုလအတွင်းမှာလည်း နိုင်ငံအနောက်တောင်ပိုင်း ဘာလိုချစ္စတန်ဒေသမှာ Belt and Road Initiative အပါအ၀င် တရုတ်စီမံကိန်းတွေမှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့သူတွေကို အသေခံဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်ဖို့ ကြိုးစားတဲ့ BLA အဖွဲ့၀င်တစ်ချို့ကို ပါကစ္စတန်လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပါတယ်။

ပါကစ္စတန်အစိုးရက BLA ကို တရားမ၀င်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သတ်မှတ်ထားတာပါ။

၂၀၁၇ ခုနှစ်ကတည်းက စတင်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသားတွေ ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခံရမှုဟာ လူမျိုးစုဒေသတွေမှာ ပါကစ္စတန်စစ်တပ်က သယံဇာတအမြတ်ထုတ်မှုနဲ့ ဆက်နွယ်နေတယ်လို့ နိုင်ငံရေး လေ့လာသူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။

“ဘာလိုချစ္စတန်ဒေသရဲ့ သယံဇာတွေကို ဂုတ်သွေးစုပ် အမြတ်ထုတ်တဲ့ ရာဇ၀တ်မှုမှာ ပါကစ္စတန်စစ်တပ်နဲ့အတူ ကြံရာပါလို့ ယူဆပြီး ဘာလို့ချ် ခွဲထွက်ရေးသမားတွေက တရုတ်တွေကို သူတို့ရဲ့ ရန်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ထားကြတာ ဖြစ်ပါတယ်” လို့ အစ္စလာမ်မာဘတ် အခြေစိုက် သုတေသနစင်တာ FRC ရဲ့ အမှုဆောင် ဒါရိုက်တာ မန်ဆူရ်ခန်း မဟ်ဆွဒ်က ပြောပါတယ်။

BLA ဟာ တရုတ်ကုမ္ပဏီတွေ သူတို့နယ်မြေထဲက ထွက်သွားဖို့ အရင်တည်းက အကြိမ်ကြိမ် တောင်းဆိုထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း BLA ရဲ့လှုပ်ရှားမှု ပိုသွက်လာတာကြောင့် တိုက်ခိုက်မှုတွေ ပိုမိုမြင့်တက်လာလိမ့်မယ်လို့ မဟ်ဆွဒ်က ပြောပါတယ်။

ဘာလိုချစ္စတန်ဒေသမှာ BLA ရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေ၊ တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ပါကစ္စတန်လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ထိထိရောက်ရောက် ဟန့်တားနိုင်ခြင်း မရှိပါဘူး။

“အမျိုးသမီး အသေခံဗုံးခွဲသမားတွေကို အသုံးပြုလာတာကြောင့် မီဒီယာကလည်း ပိုပြီး အာရုံစိုက်လာပါတယ်။ ဒါဟာ သူတို့ရဲ့ဒေသ လွတ်မြောက်ဖို့ ဘယ်လောက်ဆန္ဒပြင်းပြနေလဲဆိုတာ ကမ္ဘာကြီးကို ပြောဖို့လိုအပ်တယ်လို့ ယူဆပြီး ဘာလို့ချ်သူပုန်တွေက ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်ဆောင်တာ ဖြစ်ပါတယ်” လို့ မဟ်ဆွဒ်က ပြောပါတယ်။

တရုတ်အစိုးရက ဒီကိစ္စတွေအတွက် စိတ်ပျက်နေပြီး ပါကစ္စတန်မှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ သူတို့နိုင်ငံသား တော်တော်များများကို ပြန်ခေါ်တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေလည်း ထွက်လာပါတယ်။

စီးပွားရေးစင်္ကြန်

Belt and Road စီမံကိန်းရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် တရုတ်-ပါကစ္စတန် စီးပွားရေးစင်္ကြန် CPEC ကို ပုံဖော်နေပါတယ်။

ပါကစ္စတန် အနောက်တောင်ပိုင်း ဘာလိုချစ္စတန်ဒေသ ဂွါဒါမြို့ကနေ တရုတ်နိုင်ငံ အနောက်ပိုင်း ရှင်ကျန်းပြည်နယ် ကက်ရှ်ဂါမြို့အထိ ဆက်သွယ်မယ့်လမ်းကြောင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလမ်းဟာ ပါကစ္စတန် တစ်နိုင်ငံလုံးကို ကန့်လန့်ဖြတ်ထားတာပါ။

CPEC ရဲ့ ပထမအဆင့် ပြီးဆုံးသွားပြီဖြစ်ပြီး ဒုတိယအဆင့် စတင်တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပထမအဆင့်မှာ စိုးရအချင်းချင်း ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်တာမျိုး ဖြစ်ပေမယ့် ဒုတိယအဆင့်မှာတော့ တရုတ်နိုင်ငံက ပုဂ္ဂလိက ကုမ္ပဏီတော်တော်များများ ပါ၀င်လာဖို့ ရှိပါတယ်။

လမ်းတံတား၊ အ၀ေးပြေးလမ်းတွေနဲ့ အခြား အခြေခံအဆောက်အဦးတွေ အများအပြားဆောက်လုပ်ပြီး စက်မှုဇုန်တွေ အကောင်အထည်ဖော်မှာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီလုပ်ငန်းတွေမှာ ပါ၀င်လာမယ့် တရုတ်နိုင်ငံသားတွေအပေါ် BLA က တိုက်ခိုက်မှု ပိုမိုပြုလုပ်လာမှာကို ပါကစ္စတန်အစိုးရနဲ့ စစ်တပ်တို့က စိုးရိမ်နေပါတယ်။

BLA သမိုင်းကြောင်း

ဘာလိုချစ္စတန် လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဖွဲ့ BLA ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်အခြေစိုက် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

ပါကစ္စတန်က ဘာလိုချစ္စတန်ဒေသ ခွဲထွက်ရေးအတွက် လုပ်ဆောင်နေတာဖြစ်ပြီး ၂၀၀၀ ခုနှစ် ပါကစ္စတန်အာဏာပိုင်တွေေကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့ ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှု အများအပြား ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် လူသိများလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

BLA ကို အိန္ဒိယက ကူညီပေးတယ်လို့ ပါကစ္စတန်က စွပ်စွဲထားပါတယ်။

ဘာလိုချစ္စတန်ဟာ ပါကစ္စတန်ရဲ့ ပြည်နယ် ၄ ခုထဲကတစ်ခုဖြစ်ပြီး မြေဧရိယာအရ အကြီးဆုံးဒေသ ဖြစ်ပါတယ်။ အီရန်၊ အာဖဂန်တို့နဲ့ နယ်မြေချင်း ထိပ်စပ်နေပြီး ဘာလို့ချ်လူမျိုးတွေ အဓိက နေထိုင်ပါတယ်။

သဘာ၀သယံဇာတ ပေါကြွယ်၀ပြီး သဘာ၀ဓာတ်ငွေ့၊ ကျောက်မီးသွေးနဲ့ အခြား ဓာတ်သတ္ထုတွေ အများအပြား ထွက်ရှိပါတယ်။

ဘာလိုချစ္စတန်ဟာ ပါကစ္စတန်အစိုးရရဲ့လစ်လျူရှုမှုကို ခံနေရတဲ့ ဒေသတစ်ခုဖြစ်ပြီး အဆင်းရဲဆုံး၊ ဖွံ့ဖြိုးမှုအနည်းဆုံး၊ စာတတ်မြောက်မှုအနည်းဆုံး ဒေသလည်းဖြစ်ပါတယ်။

ဘာလို့ချ်လူမျိုးတွေရဲ့ ဒေသတွေဟာ ပါကစ္စတန်၊ အာဖဂန်နစ္စတန်နဲ့ အီရန်တို့မှာ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းစီ ပါ၀င်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

Ref: Asia Times