Genocide ေဝါဟာရ၊ Genocide ဥပေဒ ရဲ႕ ပဲ့ကိုင္ရွင္ Dr.Raphael Lemkin
အပိုင္း-၁ ဖတ္ရန္။
အပိုင္း-၂ ဖတ္ရန္။
”ဒုတိယအႀကိမ္တိုက္ပြဲ”
၁၉၄၆ ခုနွစ္ေနွာင္းပိုင္းမွာ Raphael ဟာ ေသြးတိုးေႀကာင့္ ေဆးရံုတက္ရပါတယ္။ ေဆးရံုတက္တက္ခ်င္းရက္မွာပဲ အေမရိကန္နိုင္ငံနယူးေယာက္မွာ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံ က်င္းပေတာ့မယ့္အေႀကာင္း စႀကားရပါတယ္။ Raphael ဟာ ခ်က္ခ်င္းပဲ ဥေရာပကေန အေမရိကန္ နယူးေယာက္ကို ျပန္ခ်ီတက္ပါေတာ့တယ္။
သူလိုခ်င္တဲ႕ နိုင္ငံတကာ level ရဲ႕ အျမင့္ဆံုးညီလာခံမွာ genocide law နဲ႕ ပတ္သတ္လို႕ ထိုးေဖာက္ခြင့္ကို သူလက္လႊတ္ခံလို႕ ဘယ္ျဖစ္မလဲ။
ဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ညီလာခံ ခန္းမေဆာင္မွာ သံတမန္ေတြ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ေရေရလည္လည္ ဦးေႏွာက္စားမည့္ ခ်က္က်လက္က် ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြနဲ႕ ေခ်ာင္ပိတ္မယ့္ လူတေယာက္ကို မျမင္ခ်င္မွ အဆံုး ေတြ႕ေနရေတာ့တာပါပဲ။ တြန္႕ေက်ေနတဲ႕ ကုတ္အက်ၤ ီ၊ ေခါက္ပြေနတဲ႕ ေဘာင္းဘီ၊ ေဆးေရာင္ေတြ အဖတ္လိုက္ အဖတ္လိုက္ကြာက်ေနလို႕ ျဖဴ တကြက္ မဲတကြက္ ျဖစ္ေနတဲ႕ ရွဴ းဖိနပ္ စာရြက္စာတမ္းေတြ မွတ္စုေတြ မွတ္တမ္းေတြကို အိပ္ကပ္ထဲမွာ ထိုးထိုးေထာင္ေထာင္ ထည့္ထားျပီး ညီလာခံ ခန္းမေဆာင္ စားပြဲရံု ေနရာတကာပတ္သြားေနတဲ႕ Raphael ဟာ ဘယ္သံတမန္ကို ေတြ႕လိုက္မလဲ ေတြ႕လိုက္တာနဲ႕ လက္စြဲျပီး genocide နဲ႕ ပတ္သက္ လို႕ ဥပေဒျပဌာန္းဖို႕လိုေႀကာင္း စာရြက္စာတမ္းေတြ ဥပေဒအေထာက္အထားေတြ တရြက္ျပီးတရြက္ အိတ္ကပ္ထဲက ဆြဲထုတ္ျပီး သူရွင္းျပပါေတာ့တယ္ သံတမန္ဖတ္ဖို႕လဲ လိုအပ္တဲ႕ စာတမ္းေတြ ညႊန္ပါဦးမယ္။
ဒီလိုလုပ္ဖို႕ စိတ္အားထက္သန္လြန္းျပီး ထမင္းေမ့ဟင္းေမ့ ျဖစ္ရတာလဲ အႀကိမ္ႀကိမ္ ထမင္းေမ့ဟင္းေမ့ ဆိုတာ တင္စားေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ တကယ္ကို မစားမေသာက္ မေမာမပမ္း ေျပာရင္းနဲ႕ ဘိုင္းခနဲ ပစ္လဲသြားတာလဲ အႀကိမ္ႀကိမ္ ပါ။ သံတမန္ ကိုယ္စားလွယ္တေယာက္ဆိုတာ ကိုယ့္တိုင္းျပည္က ေပးအပ္လိုက္တဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္က ရွိျပီးသားပါ။ ညီလာခံတက္ရတဲ႕အျပင္ ေဘးပန္းေဆြးေႏြးပြဲေတြကလဲ အမ်ားအျပားပါ ဒီလို ညီလာခံမ်ိဳ းမွာ အခ်ိန္ဆိုတာ အလြန္တန္ဖိုးႀကီးပါတယ္။ သူတို႕ရဲ႕ရွားပါးလွတဲ႕ အခ်ိန္ေတြကို လာလာဖဲ႕ထုတ္ေနတဲ႕ Raphael ဟာ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားအတြက္ အေနွာက့္အယွက္္ႀကီးျဖစ္လို႔ေနပါတယ္။
ဘယ္နိုင္ငံမွလည္းကိုယ္စားျပဳတာမဟုတ္၊ ဘယ္အဖြဲ႕စည္းကမွလဲ ေစလႊတ္တာမဟုတ္၊ သူ႕ဖာသာ တေယာက္တည္းလာျပီး တကိုယ္ေတာ္က်ဲေနတဲ႕ Raphael ကို ကမၻာ့နိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုရဲ႕ အျမင့္ဆံုး UN General Assembly မွာ ဘသူကမ်ားအေရးစိုက္ပါ့မလဲ။ ဘယ္သူကမ်ားသူ႕စကားေတြကို လက္ခံျပီး genocide နဲ႕ ပတ္သတ္တဲ႕ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ law ျပဌာန္းေပးပါ့မလဲ။
Raphael ရဲ႕ ဒုတိယကမၻာစစ္အျပီးကုလသမဂၢ မွာတကိုယ္ေတာ္တိုက္ပြဲဝင္တဲ႕ ယခုဒုတိယအႀကိမ္တိုက္ပြဲဟာ ပထမ ကမၻာစစ္အျပီး နိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းႀကီးမွာတိုက္ခဲ႕တဲ့ ပထမအႀကိမ္တိုက္ပြဲလိုပဲ အေရးနိမ့္သြားေလမလား
Raphael ရဲ႕ ကမၻာ့မင္းပရိသတ္ အလယ္မွာ အငတ္ငတ္အျပတ္ျပတ္နဲ႕ တိုက္ပြဲဝင္မႈဟာ အခ်ည္းနွီး မျဖစ္ခဲ႕ပါဘူး။ ဒုတိယကမၻာစစ္ရဲ႕ ဒဏ္ရာေတြကို လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ႀကီးခံစားထားရတဲ႕ ကမၻာ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ႀကီးမ်ားဟာ Raphael ရဲ႕ ဇြတ္တရြတ္နိုင္တာတခ်ိဳ႕ကို ျငိဳျငင္ႀကေပမယ့္ သူ႕ရဲ႕စကားေတြဟာ ေသြးထြက္ေအာင္မက အေလာင္းသန္းနဲ႕ခ်ီ ေတာင္လိုပံုျပီး မွန္တယ္လို႕သက္ေသရွိခဲ့ျပီကိုးး။
ဒီေတာ့ Raphael ေပးတဲ႕ စာရြက္စာတမ္းေတြကို သူတို႕ဖတ္ႀကပါတယ္ ေဆြးေႏြးႀကပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ Raphael Lemkin ဆိုတဲ႕ ေငြမရွိ အာဏာမရွိ အသိုင္းအဝိုင္းမရွိ ေနာက္ခံဘာမွ မရွိတဲ႕ တကုိယ္ေတာ္ေရွ႕ေနရဲ႕ Genocideနဲ႕ပတ္သတ္ျပီး ဥပေဒျပဌာန္းဖို႕ကိစၥ ဟာ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံ စင္ျမင့္ေပၚသို႕ေရာက္ရွိလာခဲ႕ပါျပီ။
၁၉၄၆ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၁ မွာ ကုလသမဂၢရဲ႕ အေထြေထြညီလာခံက Genocide ဟာ တားဆီးရမဲ႕ နိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္မႈရယ္လို႕ resolution ထြက္လာပါတယ္။ UN General Assembly ရဲ႕ formal statement တခုနဲ႕ Genocide ဟာ နိုင္ငံေရးပါဝါ သေႏၶစတည္လာပါတယ္။ Assembly လဲျပီးေရာ Raphael ဟာ ေမာလြန္းပမ္းလြန္းလို႕ အိပ္ခ်လိုက္တာ ၂ ရက္တိုင္တိုင္ႀကာပါသတဲ့။
ဒါဆို Raphael ရဲ႕တိုက္ပြဲဟာ ေအာင္သြားျပီလား၊ ေျခတလွမ္းေရွ႕တိုးသြားတယ္လို႕ေတာ့ ေျပာလို႕ရပါတယ္။ ဆက္ေလ်ွာက္စရာေတြ အမ်ားႀကီးက်န္ေနပါေသးတယ္။ resolution ဟာ law မဟုတ္ေသးပါဘူး။ law အဆင့္ထိေရာက္ေအာင္ ဥပေဒႀကမ္းအရင္ေရးျပီး ေနာက္တႀကိမ္ General Assembly မွာ အတည္ျပဳရမွာပါ။
ဒါဆိုေနာက္တပြဲေပါ့။
Genocide နဲ႕ပတ္သတ္လို႕ ဥပေဒႀကမ္းေရးဖို႕ UN က ေကာ္မတီ တရပ္ဖြဲ႕ပါတယ္။ ဒီေကာ္မတီက ဥပေဒႀကမ္းေရးတဲ႕ေနရာမွာ Raphael အေနနဲ႕ သူသတ္မွတ္ထားတဲ႕ criteria ေတြနဲ႕ ကိုက္ညီေအာင္ ႀကိဳးပမ္းရပါတယ္။ ဒါေပမဲ႕ ေရွ႕က resolution ကိုေရးရာမွ Raphael ကိုယ္တိုင္ဝင္ေရာက္ကူညီခြင့္ကို UN အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴ းခ်ဳပ္က ခြင့္ျပဳလို႕ ဒီ resolution နဲ႕ဆက္စပ္ျပီး law ေရးတဲ႕ကိစၥမွာ Raphael ဟာ သိပ္ဖိစရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ အမႈစကားနဲ႕ေျပာရ ရင္ လမ္းေႀကာင္းပြင့္သြားပီမို႕ သိပ္မခက္ခဲလွေတာ့ဘူးေပါ့။
ဥပေဒႀကမ္းကို ဥပေဒေရးဆြဲေရးေကာ္တီက အတည္ျပဳတင္သြင္း တင္သြင္းလာတဲ႕ ဥပေဒႀကမ္းကို General Assembly က မဲ ၃ပံု၂ပံုနဲ႕ ေထာက္ခံရင္ Genocide ဟာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ law တခုျဖစ္လာေတာ့မွာပါ
Raphael အေနနဲ႕ လိုအပ္တဲ႕ ေထာက္ခံမဲရဖို႕ သြားလိုက္ရတဲ႕ ခရီးေတြ လြန္းပ်ံမတတ္ ေရးလိုက္ရတဲ႕စာေတြ ရံုးခန္းအျပည့္ ၊ ဒီအခ်ိန္မွာ သူဟာ အလုပ္မရွိေတာ့ပါဘူး။ ငတ္တလွည့္ျပတ္တလွည့္နဲ႕ ဒီအလုပ္ကို လုပ္ေနရွာတာပါ။
ဒီလိုနဲ႕ ၁၉၄၈ ခုနွစ္မွာ ေနာက္တႀကိမ္ General Assembly ေရာက္လို႕လာပါျပီ။ Raphael ဟာ ညီလာခံအျပင္မွာ ”ငါ genocide အေႀကာင္း ဇြတ္လိုက္မေျပာျဖစ္ေအာင္ သတိနဲ႕ထိန္းမယ္ မဲေပးတာကို တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္နဲ႕ ေစာင့္မယ္”စသျဖင့္ ေအာင္စာရင္းႀကည့္ခါနီးေက်ာင္းသားလို ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဒီလိုနဲ႕ General Assembly မွာ မဲခြဲပါတယ္။ Raphael ဟာ ေအာင္ပါတယ္ ဂုဏ္ထူးမက ရာျပည့္နဲ႕ေအာင္ပါတယ္။
General Assembly က genocide နဲ႕ ပတ္သတ္တဲ႕ convention ကို ကန္႕ကြက္သူမရွိ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။
နာမည္ကေတာ့ The Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide တဲ႕ဗ်ာ။
၁၉၄၈ ဒီဇင္ဘာ ၉ ရက္ေန႕မွာ အတည္ျပဳခဲ႕တာပါ။
အင္းးးး တကယ္ေတာ့ ဒါဟာ Raphael ရဲ႕ေအာင္ပြဲသက္သက္မဟုတ္ဘူးဗ်။
မနုသလူသားထုရဲ႕ေအာင္ပြဲပဲဗ်။
အေမရိကန္ နိုင္ငံကို ေျခဗလာ လက္ဗလာနဲ႕ ခိုလႈံခြင့္ေတာင္းခံလာတဲ႕သူ နိုင္ငံေရးေနာက္ခံအသိုင္းအဝိုင္းေနာက္ခံတစိုးတစိမွမရွိတဲ႕သူ ဥစၥာဓနဆိုလို႕ မူးလို႕ရွဴ စရာမရွိတဲ႕ သူ Dr.Raphael Lemkin ဟာ ကမၻာ့အျပည္ျပည္အေထာင္ေထာင္ေသာ သံတမန္တို႕ရဲ႕ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးရာ General Assembly မွာ သူ႕ရည္မွန္းခ်က္ကို ထုဆစ္နိုင္ခဲ႕ပါျပီ။ ဒါဆို Raphael အေနနဲ႕ ဂုဏ္ယူသင့္ပီ လက္မေထာင္သင့္ျပီ၊ ဝံ႕ႀကြားသင့္ပီမဟုတ္လား။ ႀကီးမားတဲ႕ေအာင္ျမင္မႈႀကီးအတြက္ Raphael ဟာ ရင္ေကာ့ေနပါပီလား?
General Assembly ခန္းမေဆာင္ရဲ႕ ေဂ်ာင္က်က်တေနရာမွာ Raphael ဟာ ရိႈက္ႀကီးတငင္ငင္ ငိုေႀကြးလို႕ေနပါေတာ့တယ္။ ေအာင္ျမင္မႈရဲ႕ဗိသုကာရွင္ကို သတင္းေထာက္ေတြက ေတြ႕ဆံုဖို႕ ခ်ဥ္းကပ္လာရာမွာေတာ့ Raphael ဟာ တေယာက္တည္းေနပါရေစလို႕ ေတာင္းဆိုရွာပါတယ္။ အားရပါးရ ငိုေနရွာတဲ႕ Raphael ဟာ ဝမ္းသာလြန္းလို႕ ငိုတာလဲပါသလို၊ သန္းခ်ီသတ္ျဖတ္ခံရတဲ႕ လူေတြရဲ႕ အေလာင္းေတြ အရိုးေတြ အလဟသ မျဖစ္ေတာ့ဘူး အက်ိဳးရလဒ္တခုေတာ့ ေဆာင္က်ဥ္းနိုင္ခဲ့့ျပီဆိုတဲ႕ အသိတခုနဲ႕ ငိုေနတာပါ ေရာျပြမ္းေနတဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြဟာ မ်က္ရည္အေနနဲ႕ စီးဆင္းလာတာပါ ဒီေနာက္မွာေတာ့ Raphael ဟာ ပင္ပန္းမႈေႀကာင့္ ပံုလဲက်သြားခဲ႕ျပီး ေဆးရံု ၂ ပတ္ေလာက္တက္ယူလိုက္ရပါတယ္။
ေဆးရံုက အဆင္းမွာ Raphael ဟာ သူ႕တိုက္ပြဲကိုဆက္ျပန္ပါတယ္။
ဟ တိုက္ပြဲမျပီးေသးဘူးလား
ဟုတ္ကဲ႕မျပီးေသးပါဘူး
Genocide ဟာ ခုမွ ဥပေဒေႀကာင္းအရ ေျခလွမ္းတလွမ္းကို စတင္ လွမ္းခြင့္ရလိုက္တဲ႕သေဘာပါ မိုင္ ၁၀၀၀ ခရီးရဲ႕ ပထမ ေျခလွမ္းေပါ့ဗ်ာ။
UN က genocide နဲ႕ပတ္သတ္တဲ႕ convention ကို ျပဌာန္းခဲ႕ပါျပီ။ဒီလိုျပဌာန္းျပီးတဲ႕ေနာက္မွာ အဖြဲ႕ဝင္နိုင္ငံေတြဟာ genocide ကို တားဆီးဖို႕နဲ႕ က်ဴ းလြန္သူကို အျပစ္ေပးဖို႕ တနိုင္ငံခ်င္းစီ ဥပေဒေတြ ထပ္မံျပဌာန္းျပီး လိုက္နာရမွာပါ။ မူအားျဖင့္ေတာ့ အားလံုးစံုညီျပီး သေဘာတူညီခ်က္တခုရမွေတာ့ တနိုင္ငံခ်င္းစီအလိုက္ ျပဌာန္းဖို႕က အလိုလို ျဖစ္လာရမဲ႕ ကိစၥပါ။
ဒါေပမဲ႕ေပါ့ဗ်ာ
နိုင္ငံတခုခ်င္းစီမွာ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားဆိုတာရွိတယ္။ မတူညီတဲ႕ သမိုင္းျဖတ္သန္းမႈေတြရွိတယ္။ ဒီ့ထက္အေရးႀကီးတဲ႕ ျပဌာန္းစရာ ဥပေဒေတြက အပံုႀကီး။ ဒါ့အျပင္ အေရးအႀကီးဆံုးက အေမရိကန္က တဖက္ ဆိုဗိယက္ကတဖက္ နဲ႕ အုပ္စုဖြဲ႕ျပီးအားျပိဳင္စ ျပဳေနစဥ္မွာ ဒီလို ေဘာင္က်ယ္ျပီး ကိုယ့္နိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာကို ျပန္ထိေစနိုင္တဲ႕ ဥပေဒမ်ိဳးျပဌာန္းဖို႕က ေရႊျပည္ေတာ္ ေမ်ွာ္တိုင္းေဝးပါ။
ဒါေပမဲ႕ Raphael ကေတာ့ ေမ်ွာ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ နိုင္ငံတခုကို အေတာ္ေမ်ွာ္လင့္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီရင့္က်က္ခိုင္မာေလေသာ ကမၻာစစ္ႀကီးနွစ္ခုလံုးကို အနိုင္တိုက္ျပီး စစ္ေရး စီးပြားေရး နိုင္ငံေရးမွာ super power ျဖစ္လာေသာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကိုပါ။ အေမရိကန္သာ genocide တားဆီးေရးနဲ႕ အျပစ္ေပးေရး law ကိုျပဌာန္းခဲ႕ရင္ အေတာ္ႀကီးကို effective ျဖစ္လာမွာပါ။
သို႕ေသာ္လည္း အေမရိကန္ နိုင္ငံေရးသမားေတြ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကေတာ့ ဒီဥပေဒကိုသာ ျပဌာန္းလိုက္ရင္ နိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာကို ေတာင္ ျပန္ေခြေအာင္လုပ္လိုက္နိုင္တယ္။ စစ္ေအးအားျပိဳင္ပြဲမွာ ကိုယ့္ေျခေထာက္ကိုယ္ႀကိဳးခ်ည္တာမ်ိဳး မလုပ္နိုင္ေပါင္။ အေမရိကန္ျပည္တြင္းမွာ ရွိတဲ႕ လူျဖဴ လူမဲ ျပသနာ နဲ႕ ဒီ law နဲ႕သာခ်ိတ္မိရင္ ျပသနာေတြ အႀကီးႀကီးတက္ကုန္မယ္ စသျဖင့္ ကန္႕ကြက္ေျပာဆိုႀကပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ အေမရိကန္ နိုင္ငံေရးသမားေတြဟာ ”ဟာကြာ ဘယ္ကေရာက္လာမွန္းမသိတဲ႕ ခိုလႈံခြင့္ေတာင္းခံထားတဲ႕ သူတေယာက္ေျပာတိုင္း ငါတို႕က ဥပေဒျပဌာန္းေပးေႀကးလား”ဆိုျပီးကစ္ပါတယ္။
အိုက္စင္ေဟာင္ဝါ
အိုက္စင္ေဟာင္ဝါ
Raphael အတြက္ အထိုးနွက္ခံရဆံုး အပိုင္းကေတာ့ အိုက္စင္ေဟာင္ဝါ သမၼတ ျဖစ္လာတဲ႕အခါပါပဲ အိုက္ ဟာ ဒုတိယ ကမၻာစစ္တုန္းက ဥေရာပမွာရွိတဲ႕ မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစုရဲ႕ နံပါတ္၁ စစ္ေခါင္းေဆာင္ပါ။ နာဇီေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ကိုလဲ ေကာင္းေကာင္းသိတဲ႕သူပါ။ဒါေပမဲ႕ အိုက္က genocide law ကို အျပတ္ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ဒါဆို Raphael စိတ္ဓါတ္က်ပီလား။
No ပါ
Raphael ဟာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကိုသာမက အျခားကမၻာ့နိုင္ငံေတြကိုလဲ စာေရးသားဆက္သြယ္ျပီး ဥပေဒျပဌာန္းဖို႕ တ္ုက္တြန္းေနပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာလည္း ေဟာေျပာပြဲေတြ စာေရးသားဆက္သြယ္မႈေတြ အဆက္မျပတ္ လုပ္ေနဆဲ စည္းရံုးေနဆဲ တိုက္ပြဲဝင္ေနဆဲပါ။
Raphael တိုက္ပြဲဝင္ပံုက ႀကမ္းပါတယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္ အမတ္တေယာက္ဆီ စာေရးတဲ႕ပံုက
သို႕
ဦး. . . . . .
. . . . . . .ျပည္နယ္ အမတ္မင္း
ဒီလိုပူျပင္းတဲ႕လမွာ အလုပ္သေဘာနဲ႕ စာေရးရတာ အားနာပါတယ္ . ဒါေပမဲ႕ ေအာဇ္ဝစ္ အက်ဥ္းစခန္းက မီးရိႈ႕ခန္းေတြက ဒီထက္ပိုပူမွာ ခင္ဗ်ားလဲ အသိပါ ။ ဒီေတာ့ genocide တားဆီးေရးနဲ႕ . . . .
. . . . . . . . . . .
စသျဖင့္ပါ
လံုးဝအားမနာပါဘူး
ပိႆေလးနဲ႕ နေဘးနွက္တာခ်ည္းပါပဲ
Raphael ဟာ ဒီအလုပ္ေတြကို အားတုန္း အခ်ိန္ပိုတုန္း လုပ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကမၻာ့နိုင္ငံအသီးသီးက ထိပ္သီးေတြ အဖြဲ႕အစည္းေတြ နဲ႕ ဆက္သြယ္လုပ္ကိုင္ေနရတာ အခ်ိန္ျပည့္ပါ။
ဒါေပမဲ႕ Raphael ရဲ႕ ဝင္ေငြက No ပါ။
အဖြဲ႕အစည္းတခ်ိဳ႕က မျဖစ္ညစ္က်ယ္ ေထာက္ပံ႕တာေလးနဲ႕ မေသရံုတမယ္စားျပီးလုပ္ေနတာပါ။ သူေရးတဲ႕ စာအုပ္တခ်ိဳ႕ကို ပံုနွိပ္ဖို႕ကမ္းလွမ္းေပမဲ႕ ေလးလံလွတဲ့ ဥပေဒ အေႀကာင္းအရာေတြနဲ႕ genocide သမိုင္းအေသးစိတ္ေတြမို႕ ထုတ္ေဝသူေတြက ေရာင္းမစြံနိုင္ဘူးလို႕ ျငင္းႀကပါတယ္။
Raphael ဟာ အေပါင္းအသင္းလဲ သိပ္မရွိလွပါဘူး။ လူမႈေရးသေဘာလည္းနားမလည္ဘဲ Genocide အေပၚမွာပဲ အာရံုနွစ္ျပီး အလုပ္လုပ္ေနတာပါ။ လူေတြ႕တိုင္းလဲ ဒါပဲေျပာေနတဲ႕ စက္ရုပ္လိုပါပဲ
ဥပတိ ခန္႕ခန္႕ ကိုယ္က်င့္သိကၡာေကာင္းမြန္တဲ႕ ႈဥပေဒပညာရွင္ Raphael သာ ကမ္းလွမ္းမယ္ဆိုရင္ မဆြတ္ခင္ကတည္းက ညြတ္ခ်င္ေနတဲ႕ မိန္းမေတြလဲ ရွိပါတယ္။
Raphaelဟာ ဒါေတြကို အာရံုမထားနိုင္ေလာက္ေအာင္ အလုပ္ထဲပဲ နစ္ေနတဲ႕သူပါ။
ဒီလိုနဲ႕ ၁၉၅၉ခု ႀသဂုတ္လ ၂၈ ရက္ကို ေရာက္လာခဲ႕ပါတယ္။
၁၉၅၉ ခု ,ႀသဂုတ္လ ၂၈ ရက္မွာ Dr.Raphael Lemkin ဟာ သူအလုပ္လုပ္ေနက် ရံုးခန္းေလးထဲမွာ ရွိေနပါတယ္။ တြန္႕ေက်ေနတဲ႕ သူ႕ကုတ္အက်ၤ ီကေန ထိုးထိုးေထာင္ထြက္ေနတဲ႕ စာရြက္စာတမ္းေတြ တခန္းလံုးျပည့္ ပြစာက်ဲေနတဲ႕ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာက ေပးစာျပန္စာေတြ ၊ ဥပေဒစာအုပ္ေတြနဲ႕ Raphael ဟာ ထံုးစံအတိုင္း အလုပ္အရမ္းရႈပ္ေနတဲ႕ပံုစံပါပဲ။
သို႕ေသာ္ ပံုစံကပံုစံပါ ၊ပကတိကေတာ့ Raphael ရဲ႕ ဝိညဥ္ဟာ သူ႕ရဲ႕ ခႏၶာကို စြန္႕ခြာသြားခဲ႕ရွာပါျပီ။
ဟုတ္ကဲ႕ Dr.Raphael Lemkin ဟာ ကြယ္လြန္ေသဆံုးသြားခဲ႕ပါျပီ။
၁၉၅၉ ႀသဂုတ္လ ၂၈ မွာပါ
မနုသလူသားမ်ိဳးႏြယ္အတြက္ ကိုယ္က်ိဳးမဖက္ ဇြဲနပဲနဲ႕ အလုပ္လုပ္ခဲ႕ေသာDr.Raphael Lemkinကြယ္လြန္သြားခဲ႕ပါျပီ။
ေယးလ္ဥပေဒတကၠသိုလ္မွာ ကထိက အဆင့္ရွိသူ ၊ႈ ဥပေဒနဲ႕ ပတ္သတ္လို႕ Dr. အဆင့္ရွိသူ၊ ကမၻာ့နိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုရဲ႕ အျမင့္ဆံုးကိုတက္ျပီး တကိုယ္ေတာ္က်ဲ နိုင္ပြဲထူခဲ႕သူ သူ ေသဆံုးသြားေတာ့ ပိုင္ဆိုင္မႈ ဘယ္ေလာက္ရွိပါသလဲ၊
ျခဴး တျပားေတာင္ မရွိပါဘူး။
တင္စားေျပာတာ မဟုတ္ပါ တကယ္ပဲ ပိုက္ဆံတျပားမွကို မရွိတာပါ။
ဒီေလာက္ထိ လူသားထုအတြက္ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႕ေပးဆပ္ခဲ႕ သူအတြက္ မနုသလူသားထုႀကီးတရပ္လံုး ႀကိမ္အံုးပူမီးႀကြ၍ Dr.Raphael Lemkin အတြက္ ဝမ္းနည္းႀကျပီး စ်ာပနကို စည္ကားသိုက္ျမိဳက္စြာ
No No
မဟုတ္ပါဘူး
Raphael ရဲ႕ စ်ာပန ဟာ လိုက္ပို႕သူေတာင္ ၇ ေယာက္ပဲ ရွိခဲ႕ရွာပါတယ္။
ဝမ္းနည္းဖို႕ေကာင္းေလစြ
Raphael ရဲ႕အလုပ္လုပ္ရင္းေသဆံုးသြားတဲ႕အေနအထားကလဲ မင္းတို႕လူသားေတြ genocide တားဆီးဖို႕ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးလိုေနေသးတယ္ေနာ လို႕ေျပာေနသလိုပါပဲလား။
ဒါေပမဲ႕ ဘယ္သူကမ်ား နားေထာင္ေလမလဲ
Raphael ထြန္းညွိသြားတဲ႕ ဥပေဒမီးရွဴ းတိုင္ဟာလဲ ၊မျငိမ္းေပမဲ႕ အလင္းေလ်ာ့ခဲ့ေလပီလားေတာ့မသိ၊ ၁၉၄၈ UN မွာ Genocide တားဆီးေရး convention ႀကီးရွိလ်က္နဲ႕ ကမၻာႀကီးမွာ genocide ေတြ ဆက္ျဖစ္ခဲ႕ပါတယ္။
လူသန္း ၅၀ အသက္ေပ်ာက္ခဲ႕ရျပီး၊ ေနာက္ထပ္ လူသန္း ၅၀ ထြက္ေျပးခဲ႕ရတဲ႕ genocide ျဖစ္စဥ္ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ ျဖစ္ပြားခဲ႕ပါတယ္။
ဒါဆို Raphael လုပ္သမ်ွ သဲထဲေရသြန္ေပါ့
ဟား
အဲ႕လိုဘယ္ဟုတ္ပါ့မလဲ
က်ေနာ္ ေရးထားတဲ႕ kosovo ျဖစ္စဥ္ကိုသာ ျပန္ဖတ္ႀကည့္ေလ။
ဒါဆို Raphael ထြန္းညွိခဲ႕တဲ႕ ဥပေဒမီးရႈးတန္ေဆာင္ကို ဆက္လက္ထြန္းညွိသူေတြ ရွိတယ္ေပါ့
ဒါေပါ့ဗ်ာ
Raphael ေနာက္ပိုင္းဆက္လက္တိုက္ပြဲဝင္သူေတြထဲမွာ ၊အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီးေတြ CIA လူတခ်ိဳ႕ ေတာင္ ပါခဲ႕ႀကတယ္ဗ်။
အဲ့ ကန္႕လန္႕တိုက္သူေတြလည္းရွိတာေပါ့ဗ်ာ။
၁၉၈၆ ခုနွစ္မွာေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ genocide တားဆီးေရးနဲ႕ က်ဴ းလြန္သူကိုအေရးယူဖို႕ ဥပေဒျပဌာန္းနိုင္ခဲ႕ပါတယ္။
ဒီလိုနဲ႕ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ UN General Assembly မွာ Raphael ကိုယ္တိုင္ေမြးဖြားေပးခဲ႕တဲ႕ genocide ကာကြယ္တားဆီးေရးနဲ႕ က်ဴ းလြန္သူကို အျပစ္ေပးေရး ဥပေဒဟာ ၁၉၉၀ ျပည့္နွစ္အလြန္မွာ ဗလ ထြက္ခါစ လူပ်ိဳေပါက္ေလးလို သန္စြမ္းလာခဲ႕ပါတယ္။ သူရဲ႕ အားေကာင္းစ ဗလ နဲ႕ ရာဇဝတ္ေကာင္ မီလိုဆီဗစ္ နဲ႕ အေပါင္းအပါေတြကို အလဲလဲအကြဲကြဲျဖစ္ေအာင္ ထိုးနွက္နိုင္ခဲ႕ပါတယ္။ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာဆိုတဲ႕ ဒိုင္းနဲ႕ ကာကြယ္ဖို႕ ႀကိဳးစားလဲ အဲ႕ဒီ ဒိုင္းကိုပါ ကြဲထြက္သြားေအာင္ လက္သံေျပာင္ခဲ႕ပါတယ္။
၂၀ ရာစု အစပိုင္း မွာျဖစ္ခဲ႕တဲ႕ အာေမနီးယန္းေတြကို တူရကီျပည္ထဲေရးက genocide လုပ္တုန္းက လူသားထုဟာ ဒီျဖစ္စဥ္ကို ဘယ္လိုနာမည္တပ္ရေကာင္းမွန္းေတာင္ မသိႀကပါဘူး။ ၂၀ ရာစု အဆံုးသတ္ခါနီး ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္နွစ္ေတြမွာေတာ့ လူသားထုဟာ genocide ျဖစ္စဥ္တရပ္ကို စတင္ျဖစ္ပြားစဥ္မွာပဲ ႀကိဳတင္သိရွိနိုင္ခဲ႕ျပီး ႀကီးထြားမလာေအာင္ တားဆီးနိုင္ခဲ႕ပါတယ္။
၂၁ ရာစုမွာေတာ့ Genocide Watch လို အဖြဲ႕အစည္းေတြ International Criminal Court လို နိုင္ငံတခုခ်င္းစီရဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ ထက္ပိုျပင္းတဲ႕ တရားစီရင္ေရးအာဏာရွိတဲ႕ တရားရံုးေတာ္ေတြ ေပၚေပါက္လာခဲ႕ပါျပီ။
လူသားသမိုင္းဟာ ေျပာင္းခဲ႕ပါျပီ။
ဒါဟာ Dr.Raphael Lemkin ရဲ႕ ဥာဏ္ပညာ အားထုတ္မႈ၊ ဇြဲထက္သန္မႈ နဲ႕ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႕မႈတို႕ ေႀကာင့္ပါပဲ Dr. ရဲ႕ ဒီႀကိဳးပမ္းမႈအတြက္ ေကာင္းေသာအစားရပါေစသတည္း
က်ေနာ္ documentary ေတြ အေတာ္ႀကည့္ျဖစ္တယ္။ ဒီထဲကမွ စိတ္ကိုနစ္နစ္နဲနဲ ထိခိုက္ေစတဲ႕ documentary တခုရွိတယ္။ BBC က ရိုက္ကူးထားတဲ႕ Auswitch, The Nazi’s Final Solution to the Jewish Problem ဆိုတာပါ။ Auswitch အက်ဥ္းစခန္းအေႀကာင္း အဓိက ရိုက္ကူးထားျပီး နာဇီေတြရဲ႕ ကမၻာစစ္မတိုင္ခင္ ဂ်ဴ းေတြ အေပၚ နွိမ့္ခ် ဆက္ဆံမႈေတြကေနစျပီး ေနာက္ဆံုးစစ္ႀကီးျပီးတဲ႕ အထိ ရိုက္ကူးထားတာပါ။
documentary တခုလံုးဟာ စိတ္သက္သာစရာ တစက္မွ မရွိပါဘူး၊ ရင္ဆို႕စရာ ဝမ္းနည္းစရာ ေႀကာက္မက္ဖြယ္ရာေတြနဲ႕ခ်ည္းျပည့္ေနတာပါ။ မႀကည့္ေတာ့ဘူးကြာ လို႕ ထပိတ္မိတာလည္း ခဏခဏပါ
ဒါလည္းမႀကာခင္ ျပန္ႀကည့္မိတာပါပဲ။
အသတ္ျဖတ္ခံရခါနီး ဂ်ဴ းအမ်ိဳးသမီးေတြကို ကေလးေတြနဲ႕ခြဲခြာတဲ႕ ျမင္ကြင္း ဒီကေလးေတြကို လည္း နာဇီဆရာဝန္ေတြက လူသားစမ္းသပ္ေကာင္အျဖစ္ အသံုးခ်ဖို႕ရည္ရြယ္ထားတဲ႕ အေႀကာင္းေတ ပါလာေတာ့ က်ေနာ္ မ်က္ရည္ေတာင္က်မိပါတယ္။
ဒီ post ေတြကို ေရးရတဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ တခုတည္းပါ။
Dr.Raphael Lemkin ဆိုတဲ႕ လူတေယာက္ရဲ႕ လူသားထုအေပၚ ျပဳ ခဲ႕တဲ႕ ေက်း ဇူးကို ျပန္လည္ေအာက္ေမ့ရာမွာ အုပ္တခ်ပ္သဲတပြင့္ ျဖစ္ေစဖို႕ရာပါ။
လူ႕သမိုင္းစကတည္းက စစ္နဲ႕ သတ္ျဖတ္မႈေတြ မကင္းခဲ႕ႀကပါဘူး။ အားႀကီးသူက အားနဲသူကို အနိုင္က်င့္စျမဲပါ။ ဒီလိုလုပ္ရပ္ေတြေႀကာင့္ ကမၻာေပၚကေန လူသားမ်ိဳးႏြယ္ေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ႕တာ နည္းလွမွာ မဟုတ္ပါဘူး
”အဲ႕လူမ်ိဳးေတြေပ်ာက္သြားေတာ့ေကာ ဘာျဖစ္လဲကြ ကိုယ့္ထမင္းကိုယ္စားေနရ ျပီးတာပဲ မဟုတ္လား။ ငါတို႕လူမ်ိဳး ဘာမွ မျဖစ္ရင္ ျပီးတာပဲ ေဟ့ ”လို႕ အတၱအေျခခံ အသိေခါက္ခက္နဲ႕ ျပန္ပက္သူလဲ ရွိနိုင္ပါတယ္။
နည္းနည္းေလာက္စဥ္းစားႀကည့္ရေအာင္ ဟစ္တလာ သတ္ျဖတ္ခဲ႕တဲ႕ ဂ်ဴ းကေလးေတြထဲမွာ အိုင္စတိုင္းလို genius ဘယ္နွစ္ေယာက္ပါသြားမလဲ။ အဲ႕ကေလးေတြထဲမွာ အိုင္းစတိုင္း မေျဖရွင္းနိုင္ခဲ႕တဲ႕ သီအိုရီေတြကို ရွင္းထုတ္မဲ႕ ကေလးတေယာက္ေလာက္ မပါနိုင္ဘူးလားတ တကယ္လို႕ပါသြားခဲ႕ရင္ လူ႕သိပၸံပညာတိုးတက္မႈဟာ နွစ္ ဘယ္ေလာက္ ေနာက္ဆုတ္သြားျပီလဲ အိုင္းစတိုင္းစခဲ႕တဲ႕ ရူပေဗဒသီအိုရီအခ်ိဳ႕ဆို ခုထိ ဘယ္သူမွ
ဆံုးေအာင္ မတြက္နိုင္ေသးဘူး။
ဟစ္တလာ သတ္ခဲ႕တဲ႕ဂ်စ္ပစီ ကေလးေတြထဲမွာ အနုပညာ ဂီတ ထြန္းေပါက္မဲ႕ ကေလး ဘယ္နွစ္ေယာက္ပါသြားမလဲ။ ပါသြားခဲ႕ရင္ လူ႕ယဥ္ေက်းမႈဟာ နွစ္ဘယ္ေလာက္ ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားခဲ႕သလဲ။ ဘယ္သူမွ တြက္ခ်က္မရေတာ့ဘူး။ ဒီလိုနဲ႕ မ်ိဳးျဖဳတ္ခံရတဲ႕ red indian ေတြ မာယာလူမ်ိဳးေတြထဲမွာေကာ လူသားတိုးတက္မႈကို ေရွ႕တိုးေစမဲ႕ ကေလး ဘယ္နွစ္ေယာက္ေလာက္ပါသြားျပီလဲ။ ဒါဆို နွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီ အတြင္း သတ္ျဖတ္လာခဲ႕တဲ႕ စစ္ပြဲေတြ genocide ျဖစ္စဥ္ေတြဟာ မနုသလူသားတိုးတက္ေရးကို ဘယ္ေလာက္ထိ ေနာက္ျပန္ဆြဲေစခဲ႕ျပီလဲ။
လူ႕သမိုင္းသာနွစ္ေထာင္ရွိလာခဲ႕တယ္။ ဒီလိုသတ္ျဖတ္မႈေတြ ဖ်က္ဆီးမႈေတြကို တားရေကာင္းမွန္း အေရးယူရေကာင္းမွန္း မသိခဲ႕ႀကဘူး။
အဲ႕လို မသိရံုမက ဒီလို သတ္ျဖတ္မႈ ရိုင္းစိုင္းမႈ ယုတ္မာမႈေတြဟာ ”နိုင္ငံေတာ္အတြက္” ”အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာအတြက္” လုပ္တာမို႕ လိုအပ္လို႕လုပ္တာ ဘာမွ တြန္႕ဆုတ္ေနစရာ မလိုဘူးဆိုတဲ႕သေဘာေတြအထိ ခံယူႀကတယ္
မ်က္ေမြးတေထာက္စာသာ ရွိတဲ႕ တမ်ိဳးသားေရးအတၱအတြက္ မ်က္စိတဆံုးစာမကေသာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ တခုလံုးရဲ႕အနာဂတ္ကို ဖ်က္ဆီးႀကတယ္။
ဒီလို တမ်ိဳးသားေကာင္းစားေရး ဝါဒေတြ အရွိန္ေကာင္းေနဆဲမွာ Dr.Raphael Lemkin ဟာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္အားလံုး အတြက္ ကိုယ္က်ိဳးမဖက္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ႕သူပါ။
သူ႕ေက်းဇူးကို က်ေနာ္တို႕ေအာက္ေမ့ရပါမယ္။ အေလးထားရပါမယ္။ ဒါမွသာ က်ေနာ္တို႕ဟာ လူပီသရာေရာက္ပါလိမ့္မယ္။
ေက်ာ္လွဦး ေရးသည္။
