နန္းက်ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ ျပႆနာ
ထက္ေခါင္လင္း၊ အန္ဆန္ဝါ / Myanmar Now
ရန္ကုန္ (Myanmar Now) – ရန္ကုန္၊ လိႈင္သာယာၿမိဳ႕နယ္မွာ ေနတဲ့ ကိုသန္းေဌးတစ္ေယာက္ အလုပ္ကို ၉ နာရီထိုး အေရာက္သြားရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အိမ္က ၆ နာရီခြဲေလာက္ကတည္းက ထြက္လာၿပီး လက္ဘက္ရည္ကိုေတာင္ အရသာခံမေသာက္ႏိုင္ဘဲ ကားမွတ္တိုင္ကို အလ်င္စလို ေလွ်ာက္ေနရပါတယ္။
ကားထဲ ေလွာင္ပိတ္ေနတဲ့ လူေတြၾကား အသက္ရႈရပ္မတတ္ ျဖစ္ေနရတာဟာ ရန္ကုန္မွာ ဘတ္စ္ကား အားကိုးၿပီး အလုပ္ဆင္းသူ အမ်ားအျပား မနက္တိုင္း ႀကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ပါ။ ေႏြရာသီဆိုရင္ေတာ့ ေခြ်းတရႊဲရႊဲနဲ႔ေပါ့။ တခ်ိဳ႕ခရီးသည္ေတြဟာ အလုပ္ကိုေရာက္ဖုိ႔ ကား ႏွစ္ဆင့္သံုးဆင့္ စီးၾကရပါတယ္။ ကိုသန္းေဌးအလုပ္က ကားတစ္ဆင့္နဲ႔ ေရာက္ေပမယ့္ သူက အဲဒီတစ္ဆင့္ကုိ တေမ့တေမာ စီးရသူပါ။
“အိမ္္ျပန္ေရာက္ခ်ိန္က ည ၁ဝ နာရီမွ။ အနားယူခ်ိန္ သီးသန္႔မရွိပါဘူးဗ်ာ၊ ကားေပၚမွာပဲ အခ်ိန္ေတြ ကုန္ေနပါတယ္” လို႔ ကုိသန္းေဌးက ဆိုပါတယ္။
ေတာင္ဒဂံုၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္ ၅၆ ရပ္ကြက္မွာ ေနထိုင္တဲ့ မေကသီထြန္းက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ ဖက္ရွင္ဆိုင္တစ္ခုမွာ လုပ္ကုိင္ေနပါတယ္။ အလုပ္ေနာက္က်ရင္ ဒဏ္ရိုက္ခံရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ၉ နာရီ မတိုင္ခင္ အလုပ္ကုိ ေရာက္ဖို႔ ႀကဳိးစားရသူပါ။
“ဆိုင္ဖြင့္ခ်ိန္ကို အမီလာဖို႔ဆို အနည္းဆံုး ၂ နာရီေလာက္ကို ႀကိဳထြက္ရတယ္။ အဲဒီလိုမွ မထြက္ရင္ ဆိုင္ဖြင့္အမီ မေရာက္ေတာ့ ကြ်န္မတို႔ လခထဲက ျပန္အျဖတ္ခံရတယ္” လို႔ သူက ရွင္းျပပါတယ္။
မေကသီထြန္း၊ ကိုသန္းေဌးတို႔ဟာ ေခတ္ေနာက္က်ေနတဲ့ ပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ပိုင္အားလပ္ခ်ိန္ေတြ ဆံုးရံႈး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ ဝင္ေငြ ထိခိုက္လာၾကတဲ့ ရန္ကုန္သူ ရန္ကုန္သား သန္းဂဏန္းအေရအတြက္ထဲက ႏွစ္ေယာက္ပါ။
စကၤာပူလိုမ်ဳိး ေဒသတြင္း ၿမ္ိဳ႕ေတာ္ႀကီးေတြမွာ ေတြ႔ရတဲ့ အမ်ားျပည္သူ ပုိ႔ေဆာင္ေရးစနစ္ကုိ အေကာင္အထည္မေဖာ္ေပးႏုိင္သေရြ႕ေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္း ခရီးသြားေတြဟာ လူအဆမတန္ျပည့္ေနတဲ့ ဘတ္စ္ကားေတြကိုပဲ အားကိုးေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။
နန္းက်ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး
————————————
ရန္ကုန္ဟာ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ခဲ့စဥ္က ဦးစားေပးအခံရဆံုး ၿမိဳ႕ႀကီးပါ။ သုိ႔ေသာ္လည္း လြန္ခဲ့တ့ဲ ဆယ္ႏွစ္က ၿမိဳ႕ေတာ္သစ္ရိွရာ ေနျပည္ေတာ္ကုိ ဝန္ႀကီးဌာနေတြ ေျပာင္းေရႊ႕သြားခ်ိန္ကစၿပီး ရန္ကုန္ဟာ အစုိးရရဲ႕ ပထမဦးစားေပးၿမိဳ႕ႀကီး မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။
အစုိးရက ေမာ္ေတာ္ကားေစ်းႏႈန္းေတြ က်ဆင္းသြားေအာင္ မူဝါဒေတြ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလုိက္တ့ဲအတြက္ ျမန္မာျပည္မွာ ကားဝယ္စီးႏုိင္သူ အမ်ားအျပား ေပၚလာပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္း ရန္ကုန္မွာ ကားေပါင္းစံု ၅ သိန္းေက်ာ္ ရွိေနပါၿပီ။
အရပ္သားအစုိးရသစ္ရဲ႕ ၿပီးခဲ့တ့ဲ ေလးႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ကာလအတြင္း ရန္ကုန္ရဲ႕ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အေရအတြက္ ႏွစ္ဆခဲြနီးပါး တိုးျမင့္လာျခင္းဟာ ကားလမ္းပိတ္ဆို႔မႈရဲ႕ အဓိကအေၾကာင္းအရင္း တစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔ တုိင္းအစုိးရအဖဲြ႔ဝင္ ဦးေက်ာ္စိုးက ဒီဇင္ဘာ လဆန္းပိုင္း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတစ္ခုမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ရန္ကုန္ရဲ႕ ကားလမ္းပိတ္ဆို႔မႈျပႆနာ ေပၚေပါက္လာျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဦးေက်ာ္စုိးက အစုိးရရဲ႕ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မူဝါဒကုိ ကာကြယ္ ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
“အားလံုးအဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးခင္မွာ မူဝါဒအသစ္ေတြ ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ အက်ိဳးဆက္လို႔ ဆိုလို႔ေတာ့ မရပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ရန္ကုန္ပဲျဖစ္တာေလ၊ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုး ျဖစ္တာမွ မဟုတ္တာ” လို႔ ဦးေက်ာ္စုိးက ေျပာပါတယ္။
ကားအေရအတြက္ ေပါက္ကဲြသြားတဲ့ နန္းက်ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္ရဲ႕ ရံုးတက္၊ ရံုးဆင္းခ်ိန္နဲ႔ ေန႔ခင္းဘက္မွာ လမ္းေတြေပၚ ကားပိတ္ေနတတ္ၿပီး ညဘက္ေရာက္မွပဲ ကားနဲ႔သြားလာသူေတြ အဆင္ေျပၾကပါတယ္။
လုပ္သက္ ၁ဝ ႏွစ္ေက်ာ္ၿပီျဖစ္တဲ့ အငွားယာဥ္ေမာင္း ကိုေဇာ္မင္းက ကားလမ္းပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ ဝင္ေငြ ထိခိုက္တယ္လို႔ ေျပာျပတယ္။
“မိနစ္ ၂ဝ ေလာက္ပဲ သြားရမယ့္ခရီးကို အခုက ၂ နာရီ ေလာက္အခ်ိန္ေပးသြားေနရတာ၊ ေန႔ဘက္ကား ေမာင္းတာကိုေတာင္ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္ကုန္ေနၿပီ” လို႔ ကိုေဇာ္မင္းက ရွင္းျပပါတယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲ က်န္းမာေရး ျပႆနာ
————————————-
ခရီးသည္ျပည့္ေနတဲ့ ဘတ္စ္ကားအတြင္း ရွဴရတဲ့ ေလထဲမွာ ေအာက္ဆီဂ်င္ နည္းပါးမႈ၊ စိတ္ဖိစီးမႈ၊ ကားမီးခုိး၊ ကားထဲကလူေတြရဲ႕ ေခြ်းနံ႔၊ ယာဥ္ေမာင္းတခ်ဳိ႕ရဲ႕ ေဆးလိပ္ေငြ႔၊ ကားအတြင္းပိုင္း သန္႔ရွင္းမႈမရွိလို႔ ထြက္လာတဲ့ အနံ႔ဆိုးေတြေၾကာင့္ ခရီးသြားေတြရဲ႕ က်န္းမာေရး ထိခိုက္ေစေၾကာင္း ရန္ကုန္က အတိုင္ပင္ခံ ဆရာဝန္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာေအာင္စိုးဝင္းက ေျပာပါတယ္။
“တခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ခရီးသည္တင္လိုင္းကားေတြမွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေစာ္ကားခံရမလားဆိုတဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈေတြလည္း ရွိလာတယ္” လို႔ ေဒါက္တာေအာင္စိုးဝင္းက ေျပာပါတယ္။
ကားထဲမွာပဲ အခ်ိန္ကုန္ရတဲ့အတြက္ ဆီးခ်ဳပ္ဝမ္းခ်ဳပ္ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရိွတယ္၊ တက္သုတ္ရိုက္ သြားရသူအမ်ားအျပားက အသင့္စား ဆီေၾကာ္္ အစားအစာေတြကို ပုိမို အားကုိးလာရတာကလည္း က်န္းမာေရး ထိခုိက္ေစတ့ဲ အေၾကာင္းအရာေတြပဲလုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။
ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြမ်ားတဲ့ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ ေလထုညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္အတြင္း ျပင္းထန္တဲ့ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ေရာဂါကို ျပသခဲ့ၾကရသူေပါင္း ၈ဝ၅,၆၂၅ ဦး ရိွခဲ့တယ္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ေျမာက္ကယ္ရိုလိုင္းနားတကၠသိုလ္ရဲ႕ သုေတသနစာတမ္းတစ္ခုမွာ ေရးထားပါတယ္၊ အဲဒီထဲကမွ ေသဆံုးသူ ၁,၆၈၃ ဦး ရိွပါတယ္။
ရန္ကုန္ရဲ႕ ေလထုညစ္ညမ္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ စစ္တမ္းေတြေတာ့ ထြက္ေပၚလာျခင္း မရိွေသးပါဘူး။
အမွတ္ ၃၉ ယာဥ္လိုင္းရဲ႕ ယာဥ္ေမာင္းတစ္ဦးျဖစ္သူ ကိုေအာင္က ကားလမ္းပိတ္တာ ၾကာျမင့္လာတဲ့အခါ သူတို႔ေတြ စိတ္တိုလြယ္လာတယ္၊ စိတ္ဖိစီးမႈလည္း တိုးလာတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာမွာ ဘယ္လိုေျဖရွင္းေနလဲ
———————————-
ေဒသတြင္းႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာလည္း လမ္းပိတ္ဆို႔မႈေတြ ျဖစ္ေပၚၾကေပမယ့္ ေကာင္းကင္ရထား၊ ေျမေအာက္အျမန္ရထား၊ ဆိုင္ကယ္၊ ကားမသြားရလမ္း၊ ခရီးသည္တင္ယာဥ္သီးသန္႔လမ္း စသျဖင့္ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံုသံုးၿပီး ေျဖရွင္းခဲ့ၾကပါတယ္။
ဘန္ေကာက္မွာ အငွား ဆိုင္ကယ္ေျပးဆြဲလုပ္ကိုင္ခြင့္ ေပးထားတာဟာ ကားပိတ္ဆို႔မႈ ေလ်ာ့က်ေစတဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေျမေအာက္ရထား၊ မုိးပ်ံရထားေတြ ေျပးဆြဲတဲ့အတြက္ ဘန္ေကာက္ဟာ ၁၉၉ဝ အလြန္ႏွစ္ေတြကလို ကားပိတ္ဆို႔မႈ အလြန္အကြ်ံ မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။
အင္ဒုိနီးရွားရဲ႕ ဂ်ကာတာၿမိဳ႕မွာေတာ့ ၿမိဳ႕တြင္းသြား မီးရထားေတြကို စနစ္တက်နဲ႔ တိုးျမွင့္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ စီမံကိန္းေတြခ်မွတ္ၿပီး မုိးပ်ံရထား ေျပးဆဲြႏိုင္ေအာင္လည္း လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဆိုင္ကယ္ စီးနင္းဖို႔ စနစ္တက် ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ၿပီး အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကသူေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြ ေတာ္ေတာ္ေလး အဆင္ေျပေစခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ရန္ကုန္စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီကေတာ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတကာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ေအဂ်င္စီ (JICA) ရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ခရီးသည္တင္ကားေတြအတြက္ သီးသန္႔လမ္း၊ ကင္မရာတပ္ဆင္ထားတဲ့ ေခတ္မီမီးပြိဳင့္မ်ား ေဆာက္လုပ္ေရး၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ပတ္ မီးရထားလမ္း အဆင့္ျမွင့္တင္ေရးတို႔ကုိ စီမံေနေၾကာင္း သိရပါတယ္။
ေရရွည္အဆင္ေျပေစဖို႔ကေတာ့ လုပ္ေဆာင္စရာ အမ်ားအျပားက်န္ေနေသးတယ္လို႔ JICA အႀကီးတန္းကိုယ္စားလွယ္ စန္ဂ်ိဳအာခီဟီထိုက ဆိုပါတယ္။
“ကြ်န္ေတာ္တို႔ စည္ပင္ကို တင္ျပထားတဲ့ ၿမိဳ႕ျပသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္ မဟာစီမံကိန္းမွာ ခရီးသည္တင္ကားေတြအတြက္ သီးသန္႔လမ္းစနစ္က ေကာင္းေပမယ့္ ေရတိုအတြက္ပဲ အဆင္ေျပမွာ” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ခံုးေက်ာ္တံတားကုထံုး
—————————
ကားပိတ္ဆို႔မႈရဲ႕ အဓိကအေၾကာင္းရင္း ႏွစ္ခုကေတာ့ စည္းကမ္းမဲ့ေမာင္းႏွင္မႈ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းလမ္းမ်ားမွာ ကားေတြ ျပည့္ႏွက္ေနမႈတို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ရန္ကုန္တုိင္း ယာဥ္ထိန္းရဲတပ္ဖြဲ႕က ဒုတိယရဲမႉးဝင္းႏိုင္က ေျပာပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က အထင္ကရ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ျဖစ္တ့ဲ ေဒါက္တာျမတ္ဉာဏစိုးကလည္း အလားတူ မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္ – ၿမိဳ႕ျပႀကီးရဲ႕ အဂၤါရပ္နဲ႔ မညီျခင္း၊ ယာဥ္ေမာင္း သူေတြ စည္းကမ္းမရွိျခင္းလုိ႔ သူက ဆိုပါတယ္။
ဒီအေျခအေနမွာပဲ ရန္ကုန္ရဲ႕ လမ္းဆံုတခ်ဳိ႕မွာ ခံုးေက်ာ္တံတားႀကီးေတြ တည္ေဆာက္ေနတာ ေတြ႔ရမွာပါ။ ခံုးေက်ာ္တံတားမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဝဖန္မႈအမ်ားအျပား ခံေနရေပမယ့္ တုိင္းအစုိးရအဖဲြ႔ဝင္ ဦးေက်ာ္စိုးကေတာ့ ဒီအစီအစဥ္ကို ကာကြယ္ေျပာဆုိပါတယ္။
“ခံုုးေက်ာ္တံတား ေဆာက္လိုက္လို႔ ကားက်ပ္မႈေတြ ေပ်ာက္သြားၿပီလားဆိုရင္ေတာ့ အတိုင္းအတာ တစ္ခုထိေတာ့ ေျပေလ်ာ့သြားတယ္လို႔ ဆိုရမယ္။ အရင္ကလည္း က်ပ္တယ္၊ အခု ကားအစီးေရ ျမင့္တက္လာမႈေၾကာင့္ ပိုက်ပ္လာမွာကို ျမင္လို႔ အခုလို ေဆာက္ရတာ” လို႔ ဦးေက်ာ္စုိးက ဆိုပါတယ္။
ေဒါက္တာျမတ္ဉာဏစုိးကေတာ့ ဒီအစီအစဥ္ကုိ သေဘာမက်ပါဘူး။
“ခံုးေက်ာ္ကို လမ္းတစ္ေလွ်ာက္လံုးကို လုပ္ရမွာ။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ ေတာင္နဲ႔ေျမာက္တစ္တန္းလံုး၊ အေရွ႕နဲ႔အေနာက္ တစ္တန္းလံုးနဲ႔ကို အဲဒီလိုလမ္းမ်ိဳး ၄ လမ္းေလာက္ကို လိုအပ္တာ” လို႔ ေဒါက္တာျမတ္ဉာဏစုိးက ေျပာပါတယ္။
ၿမိဳ႕ေဟာင္းၿမိဳ႕ကြက္အေနအထားနဲ႔ ဆိုရင္ လမ္းပိတ္ဆို႔မႈကို ေျဖရွင္းဖို႔ ခက္ခဲေနဦးမယ္၊ ၿမိဳ႕သစ္ တုိးခ်ဲ႕ တည္ေဆာက္ဖို႔ လုိအပ္မယ္လို႔ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး၊ ၿမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာဌာနက ဦးျမတ္ကိုကိုက သံုးသပ္ပါတယ္။
ရန္ကုန္မွာ ယခင္အစိုးရ အဆက္ဆက္က ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ အထပ္ျမင့္တိုက္ခန္းမ်ားမွာ ကားရပ္နားဖို႔ ေနရာ မပါဝင္ျခင္းကလည္း ကားလမ္းပိတ္ဆို႔ရတ့ဲ အေၾကာင္းအရင္းတစ္ခု ျဖစ္တယ္လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းလိုလုိ ကားရပ္နားဖို႔ သီးသန္႔ လုပ္ထားတဲ့ အေဆာက္အဦေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း ကားေတြကို ရပ္နားဖုိ႔ ေနရာရမွာ။ ၿမိဳ႕တြင္း ၆ ၿမိဳ႕နယ္မွာေတာ့ အဲဒီလို အေဆာက္အဦေတြ ျဖစ္လာဖို႔က ေျမေနရာမရွိေတာ့သလိုျဖစ္ေနတယ္” လို႔ ဦးျမတ္ကိုကိုက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ။
