ဧျပီ ၄ ၊ ၂၀၁၅
M-Media
ေဆာင္းပါးရွင္- K (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)
ေတာင္တန္းပူးေပါင္းၿပီး လြတ္လပ္ေရးရယူဖုိ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္တကြ ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ၾကီးက မားမားမတ္မတ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ရာမွာ ဤအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ၾကီး၏ လုပ္ငန္းတာဝန္အခ်ိဳ႕ကို ေနာက္တန္းကေနၿပီး အပင္ပန္းဆင္းရဲခံၿပီး ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သူမွာ မည္သူနည္း။
သံအမတ္ႀကီး ဦးေဖခင္ပင္ျဖစ္သည္။ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး (၁၉၁၂) ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၂၇)ရက္မွာ ေပ်ာ္ဘြယ္ၿမိဳ႕မွာ ဖြားျမင္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းထက္ အသက္သံုးႏွစ္ႀကီးသည္။
(၁၀၃) ႏွစ္ျပည့္ ဦးေဖခင္၏ ရာျပည့္ကိုလည္း အထူးဂုဏ္ယူစြာက်င္းပလိုက္သည္သာ။ ေမ့ေလ်ာ့မေနသင့္ပါ။ ျပည္တြင္းျပည္ပ မြတ္စလင္မ်ားအားလံုးမွာ တာဝန္႐ွိပါသည္ဟု ဆိုပါရေစသား။
ဦးေဖခင္သည္ အစၥလာမ္သာသနာေရးရာ ေကာင္စီဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ ျမန္မာမြတ္စလင္ အမ်ိဳးသားေရးရာ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တို႔၏ ရာသက္ပန္ နာယကႀကီးျဖစ္သည္။ ေပ်ာ္ဘြယ္သားမ်ား အပါအဝင္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္အားလံုးမွာ ဦးေဖခင္ ရာျပည့္အလြန္ အတြက္ တာဝန္႐ွိပါသည္။
ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ ဟူ၍ ၁၉၄၈-ခု၊ ဇန္နဝါရီလ ၄-ရက္ေန႔က ကမာၻ႔ေျမပံုေပၚတြင္ ၾကြားဝင့္စြာ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ကံၾကမၼာကို ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂-ရက္ေန႔ ႐ွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ပင္လံုကုန္းျမင့္၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အမႈးျပဳေသာ တိုင္းရင္းသားမိ်ဳးႏြယ္စု ကုိယ္စားလွယ္ ၂၂-ဦးတို႔က ဖန္တီးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းကို ယေန႔အမ်ားျပည္သူတို႔က သိၿပီးျဖစ္ပါသည္။
အေၾကာင္းမူကား ထိုေန႔ ၁၂-၂-၁၉၄၇ ေန႔က တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညႊတ္ေရး၏ အမွတ္အသားျဖစ္ေသာ “ပင္လံုစာခ်ဳပ္ႀကီး” ေအာင္ျမင္စြာ လက္မွတ္ေရးထိုး ခ်ဳပ္ဆိုႏုိင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ပင္တည္း။
သို႔ရာတြင္ ၁၉၄၇ခုႏွစ္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္၏ အဓိကဇာတ္ေဆာင္ကိုလည္း သိ႐ွိ မွတ္သားသင့္သည္။ အဓိကအားျဖင့္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္က ႐ွမ္းျပည္ေတာင္ပုိင္း ပင္လံုၿမိဳ႕မွာပင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ “ပထမပင္လံု ကြန္ဖရင့္”ကို ဆိုလိုပါသည္။
ယင္း “ပထမပင္လံုကြန္ဖရင့္” ၏ ဇာတ္ေၾကာင္းကား ဤသို႔တည္း။
၁၉၄၁-ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လဆန္းတြင္ ဒုတိယကမာၠစစ္ႀကီး တရားဝင္ၿပီးဆံုးသြားခ်ိန္၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစံု ေသနာပတိခ်ဳပ္ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေမာင့္ဘက္တန္းက ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ရာထူးျဖင့္ အသစ္ျပန္လည္ ဖြဲ႔စည္းလာခဲ့ေသာ ဗမာ့တပ္မေတာ္ကို ကြက္ကဲအုပ္ခ်ဳပ္ပါ ဟူေသာ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို ျငင္းပယ္ကာ ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တည္း ဟူေသာ အမ်ိဳးသားတပ္ဦးႀကီးကို ဦးစီးေခါင္းေဆာင္လ်က္ ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္မွ အၿပီးအပိုင္ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို အထူးတည္ႀကိဳးပမ္းေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။
သူ၏ အမိ်ဳးသားတပ္ဦးႀကီးတြင္ မန္းဘခိုင္ (ကရင္)၊ ဦးေအာင္ဇံေဝ (ရခိုင္) စေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႔ဝင္မ်ားျဖင့္ စည္း႐ုံးသိမ္းသြင္းထားခဲ့ၿပီး ၁၉၄၅-ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ “ဆမားဒူးဝါးဆင္ဝါးေနာင္” ကိုလည္း ဆက္သြယ္စည္း႐ုံးခဲ့၏။ “ဗမက” ေခၚ ဗမာ့မြတ္စလင္ကြန္ဂရက္မွ ဆရာၾကီးဦးရာဇတ္၊ ဦးေဖခင္ (ယခုႏုိင္ငံဂုဏ္ရည္ ပထမအဆင့္)၊ ဦးခင္ေမာင္လတ္ (ကြယ္လြန္သူ ဝန္ႀကီးေဟာင္း) စေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို လည္းေကာင္း၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ ဦးဝမၼသူးေမာင္ကဲ့သို႔ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို လည္းေကာင္း စည္း႐ုံးႏုိင္ခဲ့ၿပီးျဖစ္၏။ ႐ွမ္းျပည္နယ္မွ လူထုေခါင္းေဆာင္ ဦးတင္ေအး (ႏုိင္ငံေတာ္ေကာင္စီဝင္ ျဖစ္လာသူ) လင္းေခးဦးထြန္းျမင့္စေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုလည္း စည္း႐ုံးႏိုင္ၿပီ ျဖစ္ေလသည္။
၁၉၄၆-ခုႏွစ္ဆန္းလတ္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ေခါင္းေဆာင္မႈသမားက ရိပ္စားမိ႐ုံမက တန္ျပန္ ထိုးစစ္ဆင္သည့္ သေဘာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ႏုိင္ငံေရးအရ ထိုးႏွက္တိုက္ဖ်က္ရန္ ဥာဏ္နီဥာဏ္နက္ ထုတ္ေလေတာ့သည္။
မၾကာမီအလြန္ပိရိေသာ အၾကံအစည္တစ္ခုကို ျဗိတိသွ်တို႔အား စိတ္ကူးရခဲ့ေလရာ ယင္းအၾကံအစည္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရသူကေတာ့ ထိုအခ်ိန္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္ဘုရင္ခံ “ဆာ- ေဒၚမန္စမစ္” ျဖစ္ေလသည္။
၁၉၄၆-ခုႏွစ္၊ မတ္လဆန္းတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သခင္ျမ၊ ဟသာၤတ ဦးျမ၊ ဦးေအာင္ဇံေဝ စေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္အတူ ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ စည္း႐ုံးေရးထြက္ခဲ့၏။ အစိုးရအာဏာမရေသးေသာ ကာလျဖစ္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔အဖြဲ႔မွ အေဆာင္အေယာင္ အခြင့္အေရး ဘာမွ်မ႐ွိ၊ နယ္ထြက္ရာ၌ စီးစရာယာဥ္လည္းမ႐ွိဘဲ အလြန္ဆင္းရဲပင္ပန္းစြာ ပန္းေတာင္းၿမိဳ႕မွတစ္ဆင့္ ေတာင္ကုတ္လမ္းအတုိင္း ရခိုင္သို႔သြားခဲ့ရ၏။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ မ႐ွိသည့္အခ်ိန္ကို တြက္ခ်က္ၿပီးေနာက္ အကြက္ေစ့ေစ့ လုပ္တတ္သူ ျဗိတိသွ်ဘုရင္ခံ ဆာ- ေဒၚမန္စမစ္ကိုယ္တိုင္ ကမကထျပဳလ်က္ ေတာင္တန္းေဒသမွ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ဖိတ္ေခၚ၍ အထူးအစည္းအေဝး တစ္ရပ္ကို ႐ွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ပင္လံုၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေလသည္။
ဤကား “ပင္လံုကြန္းဖရင့္တည္း”။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ျဗိတိသွ်ဘုရင္ခံ ဦးစီးကြပ္ကဲ၍ က်င္းပမည့္ ပင္လံု ကြန္ဖရင့္အေၾကာင္း သတင္းကို ရခိုင္ျပည္သို႔ ခရီးထြက္အံ့ဆဲဆဲ အခ်ိန္က်မွ သိရေလသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ စည္း႐ုံးေရးလုပ္ငန္းမ်ား အစီအစဥ္ ႀကိဳတင္ေရးဆြဲ ျပင္ဆင္ထားၿပီးျဖစ္၍ ရခိုင္ခရီးစဥ္ကို မည္သို႔မွ် ဖ်က္၍မရႏိုင္ေတာ့။ ပင္လံုၿမိဳ႕တြင္ ျဗိတိသွ်တို႔က ေတာင္တန္းေဒသ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ျဖားေယာင္းစည္း႐ုံးရန္ ႀကိဳးစားလိမ့္မည္ဟုလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္က တထစ္ခ်သိေနသျဖင့္ သူကုိယ္တိုင္ ပင္လံုၿမိဳ႕သို႔ လိုက္သြားခ်င္သည္။
သို႔ေသာ္ သြားရန္မျဖစ္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ဖဆပလ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဒုတိယဥကၠဌဦးႏုႏွင့္ ႐ွမ္းျပည္ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕မွ ဦးေဖခင္ (ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႔ဝင္) တို႔အား ပင္လံုသို႔ လႊတ္လိုက္ေလသည္။ သို႔ရာတြင္ ဦးႏုႏွင့္ ဦးေဖခင္တို႔မွာ ပင္လံုတြင္ “ေလ့လာသူမ်ား”အျဖစ္သာ တက္ေရာက္ခြင့္ရသျဖင့္ လံုးဝ ပါဝင္ေဆြးေႏြးေျပာဆိုခြင့္ မရခဲ့ၾကပါေခ်။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ ပထမ ပင္လံုညီလာခံ၌ အဓိကဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခု ခ်မွတ္ခဲ့သည္ကား (United Hill People’s Orginization ) ပင္လံုၿမိဳ႕သို႔ ႀကိဳတင္သြားေရာက္လ်က္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ႀကိဳစားစည္း႐ုံးခဲ့ေလသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂-ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအမွဴးျပဳလ်က္ လူမ်ိဳးစု ေခါင္းေဆာင္ ၂၂-ဦးတို႔သည္ သမိုင္းဝင္ ပင္လံုညီညြတ္ေရး စာခ်ဳပ္ႀကီးကို မိနစ္ပိုင္းအတြင္း ေအာင္ျမင္စြာ လတ္မွတ္ေရးထိုး ခ်ဳပ္ဆိုႏုိင္ခဲ့ၾက ေလသည္။
ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕သမားမွာလည္း မွန္းခ်က္ႏွင့္ ႏွမ္းထြက္မကိုက္ဘဲ လက္မႈိုင္ခ်သြားရေလေတာ့သည္။
လုပ္သားျပည္သူ အေပါင္းတို႔သည္ အတိတ္က အထက္ေဖာ္ျပပါျဖစ္ရပ္မ်ားကို ျပန္လည္ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ကာ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂-ရက္ေန႔ က်င္းပသည့္ က်ဳိကၠဆံကြင္း ျပည္ေထာင္စုေန႔ လူထုအစည္းအေဝးပြဲႀကီးသို႔ ႏုိင္ငံေရးဦးတည္ခ်က္ သံုးရပ္ကိုပါ အေလးအနက္ႏွလံုးသြင္းလ်က္ စိတ္ပါတက္ၾကြစြာျဖင့္ ခ်ီတက္သင့္ၾကေၾကာင္း ႏႈိးေဆာ္တိုက္တြန္းလိုက္ရပါသတည္း။
(ရည္ညႊန္း ။ ။ တကၠသိုလ္ေနဝင္း၏ “ပထမပင္လံုကြန္ဖရင့္”၊ လုပ္သားျပည္သူ႔ေန႔စဥ္သတင္းစာ၊ ၁၉၈၆ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္၊ ဗုဒၵဟူးေန႔)
= = = = = = = = = = =
ျပည္ေထာင္စုေန႔ ေပၚေပါက္လာပံု
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ သမိုင္းဝင္ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ ျပည္ေထာင္စုေန႔ ေပၚေပါက္လာပံု ထူးျခားျဖစ္စဥ္ရက္စြဲအခ်ဳိ႕ႏွင့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္၌ လတ္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားစာရင္းကို ေဖာ္ျပလိုပါသည္။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၂၀
ဖဆပလျပည္လံုးကၽြတ္ညီလာခံ (ေ႐ႊတိဂံု အလယ္ပစၥယံညီလာခံႀကီး) တြင္အဆို (၇) ရပ္ တင္သြင္းခဲ့ရာ အဆိုအမွတ္ (၇) မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရသည့္အခါ ႐ွမ္းျပည္နယ္အပါအဝင္ ေတာင္တန္းေဒသအားလံုးကုိ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ တစ္စုတစ္စည္းတည္း ေပါင္းစည္းေရးအဆို ျဖစ္၏။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၁ မွ ၁၂
႐ွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႔ႏွင့္ သခင္ႏု၊ ဦးေဖခင္ အစ႐ွိသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ေတာင္တန္းႏွင့္ ျပည္တစ္သားတည္းျဖစ္ေရး ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၁၃
ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕သို႔ သြားေရာက္၍ နန္းရင္းဝန္ကလီးမင့္ (က္) အက္တလီ Clement Attle ေခါင္းေဆာင္ေသာ ျဗိတိသွ်ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ႏွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၂၇
ေအာင္ဆန္း- အက္တလီစာခ်ဳပ္ လတ္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၄
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အဂၤလန္မွျပန္ေရာက္လာၿပီး နန္းရင္းဝန္အက္တလီႏွင့္ စာခ်ဳပ္အေၾကာင္း တိုင္းျပည္သို႔ ထုတ္လႊင့္အစီရင္ခံခဲ့သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၈
ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္တြင္ပါဝင္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လြတ္လပ္ေရးေပးသည့္အခါ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားကိုပါ တစ္ပါတည္းထည့္သြင္းေပးရန္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေတာင္တန္းေဒသသား တို႔၏ သေဘာထားကို ေလ့လာရန္လိုအပ္ေၾကာင္း ယင္းတြင္ ပင္လံုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ျဖစ္ေစ၊ အစည္းအေဝးတစ္ရပ္ ေခၚယူ၍ျဖစ္ေစ ေလ့လာရန္ဟူေသာ အခ်က္အရ ပင္လံုညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္ရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း မိတၳီလာၿမိဳ႕သို႔ ေလယာဥ္ျဖင့္ထြက္ခြာခဲ့သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၉ မွ ၁၁
ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုႏုိင္ေရးအတြက္ ေတာင္တန္းေဒသေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ ညွိႏႈိုင္းေဆြးေႏြးမႈျပဳသည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေတာင္တန္းေဒသေခါင္းေဆာင္ (၂၂) ဦးပါဝင္ေသာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားစာရင္း
ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ
– ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း
႐ွမ္းေကာ္မတီ
၁။ ခြန္ပန္းစိန္ – ေတာင္ပုိင္စဝ္ဖလံု
၂။ စပ္ေ႐ႊသိုက္ – ေညာင္ေ႐ႊစင္ဖလံု
၃။ စဝ္ဟံုဖ – ေျမာက္သႏၷီစဝ္ဖလံု
၄။ စဝ္ႏြံ – လဲခ်ားစဝ္ဖလံု
၅။ စဝ္စံထြန္း – မိုင္းပြန္စဝ္ဖလံု
၆။ စဝ္ထြန္းေအး – သာမိုင္းခမ္းစဝ္ဖလံု
၇။ ဦးျဖဴ – သထံုၿမိဳ႔စားကိုယ္စားလွယ္
၈။ ခြန္ပန္း – လူထုကိုယ္စားလွယ္
၉။ ဦးတင္ဧ – လူထုကိုယ္စားလွယ္
၁၀။ ဦးထြန္းျမင့္ – လူထုကိုယ္စားလွယ္
၁၁။ စဝ္ယိပ္ဖ – လူထုကိုယ္စားလွယ္
၁၂။ ဦးခြန္ထီး – လူထုကိုယ္စားလွယ္
၁၃။ ဦးၾကာပု – လူထုကိုယ္စားလွယ္
၁၄။ ဦးခြန္ေစာ` – လူထုကိုယ္စားလွယ္
ကခ်င္ေကာ္မတီ
၁။ ဆမားဒူးဝါးဆင္ဝါးေနာင္ – ျမစ္ၾကီးနား
၂။ ဒူးဝါးေဇာ္ရစ္ – ျမစ္ၾကီးနား
၃။ ဦးဒင္းရတန္ – ျမစ္ၾကီးနား
၄။ ဒူးဝါးေဇာ္ထြန္း – ဗန္းေမာ္
၅။ လဗန္ဂေရာင္း – ဗန္းေမာ္
ခ်င္းေကာ္မတီ
၁။ ဦးလႊာမုန္း – ဖလမ္း
၂။ ဦးေသာင္ဇာခုပ္ – တီးတိန္
၃။ ဦးကြယ္မန္း – ဟားခါး
ထိုစဥ္ကဆိုလွ်င္ ပင္လံုကား မထင္႐ွားေသာ ႐ြာကေလးမွ်သာတည္း။ ေစာ္ဘြား႐ုံးစိုက္ ရာၿမိဳ႕ကား လဲခ်ားျဖစ္၏။ အဂၤလန္အစိုးရတို႔ ႐ုံးစိုက္ၿမိဳ႕လည္း မဟုတ္။ အဂၤလန္အစိုးရတို႔ ႐ုံးစိုက္ရာၿမိဳ႕ကား လြယ္လင္ျဖစ္၏။ ပင္လံုသည္ လံခ်ာၿမိဳ႕ႏွင့္ လြယ္လင္ၿမိဳ႕အၾကားတြင္ တည္႐ွိ၏။ ႐ွမ္းျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ေသာ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ႏွင့္ မိုင္ ၆၀ ခန္႔ေဝး၏။
ပင္လံုသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအားျဖင့္သာ အေရးမပါသည္ မဟုတ္။ စီးပြားေရးအားျဖင့္လည္း ႐ွမ္းဖက္ (သနပ္ဖက္) အေရာင္းအဝယ္သာလွ်င္ အသင့္အတင့္ ျဖစ္ထြန္း၏။ ထို႔ျပင္ လမ္းပန္းအဆက္အသြယ္ အားျဖင့္လည္း ကားလမ္းတစ္လမ္းတည္းသာလွ်င္႐ွိ၏။ ႐ွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း ရထားလမ္းဆံုရာျဖစ္ေသာ ေ႐ႊေညာင္ၿမိဳ႕ႏွင့္ မိုင္ေပါင္း ၇၀ ေက်ာ္ ကြာလွမ္း၏။ ႐ွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း သီေပါ၊ လား႐ႈိး စသည္တို႔ႏွင့္လည္း မိုင္ေပါင္း ရာေက်ာ္ကြာေဝး၏။ ႐ွမ္းျပည္နယ္အေ႔႐ွပုိင္း က်ိဳင္းတံုၿမိဳ႕ႏွင့္လည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္း ကြာလွမ္း၏။ မည္သည့္ေဒသမွပင္ သြားသည္ျဖစ္ေစ ေတာင္အထပ္ထပ္ လွ်ိအတန္တန္ ခဲယဥ္းပင္ပန္းစြာ ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီးသြားမွသာလွ်င္ ပင္လံုသို႔ေရာက္မည္ျဖစ္၏။ ဤသို႔လွ်င္ ပင္လံုသည္ မထင္႐ွားေသာ ႐ြာကေလးအျဖစ္ႏွင့္ ႐ွမ္းျပည္နယ္အလယ္ပိုင္းတြင္ ေအးေဆးျငိမ္သက္စြာ ဘာသာဘာဝ တည္႐ွိေနေလသည္။ (ထိုစဥ္က ပင္လံု႐ြာ၏သူႀကီးမွာ ဂ်မားလ္ခန္းဟူေသာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တစ္ဦး ျဖစ္သည္ဟု စာဆိုသုေတသီ ဗိုလ္ေဒြး (ကြယ္လြန္) ကေျပာျပခဲ့သည္။ သူ႔အိမ္တြင္ ႐ြာသူၾကီး ဂ်မားလ္ခါးန္၏ ဓါတ္ပံုကို အျမတ္တႏိုး ထိန္းသိမ္းထားရာ ဤစာေရးသူႏွင့္ ေဒါက္တာသန္းဝင္းတို႔ ေတြ႔႐ွိခဲ့ရပါသည္။)
ေညာင္ေ႐ႊၿမိဳ႕မွာ ေဟာခဲ့တာ
၁၆၄၆ ခု၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၆ ရက္ နံနက္က ေညာင္ေ႐ႊေစာ္ဘြားၾကီး၏ စီရင္ခ်က္အရ က်င္းပေသာ လူထုတရားပြဲၾကီး၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဤသို႔ေဟာေျပာခဲ့၏။ (ဦးပုကေလး ေရးသားေသာ “ငါတို႔ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဘာေတြလုပ္ခဲ့သလဲ” မွ)
“ဗမာျပည္ေတာ့ မၾကာမီ လြတ္လပ္ေရးရေတာ့မယ္။ ႐ွမ္းျပည္ကုိေတာ့ အဂၤလိပ္က ေျခကုပ္ထားၿပီး အခြင့္အေရးေတြကို သူတို႔လက္ထဲမွာထားဖို႔ စိတ္ကူး႐ွိေနၾကတယ္။ ရာဇဝင္မွာၾကည့္ရင္ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္က အျခားတိုင္းျပည္တစ္ျပည္ကုိ သိမ္းပိုက္ထားတာဟာ ေစတနာ႐ွိလို႔မဟုတ္ဘူး။ လိုခ်င္လုိ႔ သိမ္းပိုက္ထားတာျဖစ္တယ္။ လက္လႊတ္ၾကျပန္ေတာ့လည္း လက္မလႊတ္ခ်င္ၾကဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဗမာျပည္ကုိ လက္မလႊတ္ရင္မျဖစ္တဲ့အေန ေရာက္ေနတယ္။ ကမာၻစစ္ႀကီးၿပီးကတည္းက ႏိုင္ငံတကာ အခြင့္အေရးေတြဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္အရ သ မၼတအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့တိုင္းျပည္မ်ား ျဖစ္လာၾကရတယ္။ စာေပက်မ္းဂန္မ်ားမွာ ပါ႐ွိတဲ့အတိုင္း ေ႐ွးအခါမ်ားက တိုင္းျပည္သူသားေတြဟာ မူလ (သမၼတ) တင္ေျမွာက္ၾကရတယ္။ ဓီသမၼတဟာ မင္းက်င့္တရား (၁၀) ပါးကို လိုက္နာက်င့္ၾကံၾကရတယ္။ (အဝိေရာဓနတရား) ကိုဆန္႔က်င္လွ်င္ တိုင္းျပည္ကေပးတဲ့ျပစ္ဒဏ္ကို ခံရတယ္။ ဥပမာ ေဝသႏၱရာမင္းႀကီးဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕အလိုနဲ႔ ဆန္႔က်င္တဲ့အတြက္ တိုင္းျပည္မွႏွင္ထုတ္ျခင္း ခံရတာျဖစ္တယ္။ ယခုအခါလည္း အဲဒီေခတ္မ်ိဳး ျပန္ေရာက္လာတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔က ႐ွမ္းျပည္ကို လြတ္လပ္ေစခ်င္တယ္။ လြတ္လပ္တယ္ဆိုတာမွာလည္း တိုက္႐ုိက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝိုက္၍ျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရက ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ႐ွိေစတဲ့ လြတ္လပ္တာမ်ိဳးကို ဆိုလိုတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေဟာေျပာေရးသားခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ စည္း႐ုံးခြင့္မ်ားလည္း ႐ွိရမယ္။ ႐ွမ္းလူမ်ိဳးအစိုးရ၊ ႐ွမ္းလူမ်ိဳးအရာ႐ွိမ်ားႏွင့္ ႐ွမ္းျပည္ကို လြတ္လပ္စြာ အုပ္ခ်ဳပ္ႏုိင္ခြင့္႐ွိရမယ္။ ယခုေတာ့ ဘုရင္ခံလက္ေအာက္မွာထားၿပီးေတာ့ အဂၤလိပ္ေတြက ခ်ယ္လွယ္ေနတာပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆိုလိုတာက ေတာင္တန္းနယ္မ်ားကို ဘုရင္ခံက တိုက္႐ိုက္မအုပ္ခ်ဳပ္ဘဲ ႐ွမ္းဝန္ႀကီးတစ္ဦး ခန္႔ထားအုပ္ခ်ဳပ္ေစရန္ လိုလားတယ္။ ဒီအတိုင္းျဖစ္ဖို႔လည္း ဘိလပ္အစိုးရထံမွာ ေတာင္းဆိုထားတယ္။ ႏုိင္ငံျပန္လည္ထူေထာင္တဲ့ ေနရာမွာ ႐ွမ္းျပည္ကုိ ႐ွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္လို႔ ႏုိင္ငံျခား၊ စီးပြားေရး၊ ကာကြယ္ေရးစေသာ ကိစၥႀကီးမ်ိဳးေတြကုိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔နဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုတယ္။ ယခုႏွယ္အခါမွာ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းေတြ ညီညြတ္စြာ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အခ်င္းခ်င္းေတြသာမက အာ႐ွတိုက္တိုင္းျပည္ႏုိင္ငံမ်ားပင္ ေပါင္းစုဖို႔ဟာ အေရးႀကီးတာပဲ”။
ဗမာလူစု သတိျပဳ
၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၅ ရက္ က်င္းပေသာ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ လူထုတရားပြဲႀကီး၌ ႐ွမ္းျပည္႐ွိ ဗမာမ်ားသတိထားရန္အေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဤသို႔ေဟာခဲ့၏။
“႐ွမ္းျပည္မွာ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားေနထိုင္ၾကတဲ့ ဗမာေတြကို သတိေပးလိုတယ္။ ႐ွမ္းအမ်ိဳးသားေတြအေပၚမွာ အထင္မေသးရဘူး။ ေသြးခ်င္းသားခ်င္းရင္းရင္းခ်ာခ်ာ သေဘာထားၾကရမယ္။ သူတို႔ရဲ႕ဓေလ့ထံုစံမ်ားကို မေထမဲ့ျမင္မလုပ္ရဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔ကို အထူးသတိေပးလိုတာက ႐ွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံၾကရာတြင္ ဓန႐ွင္ဝါဒသမားေတြကို ေခါင္းပံုျဖတ္တဲ့ အဓမၼဝါဒမိ်ဳးကို မလုပ္ရဘူး။ အကယ္၍ က်ဳပ္သတိေပးတဲ့အတိုင္း မလိုက္နာၾကဘဲ ဓန႐ွင္ဝါဒသမားေတြကို ထင္ထာလုပ္ေနၾကမယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ဳပ္တို႔ ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႀကီးက ခင္ဗ်ားတို႔အေပၚမွာ လ်စ္လ်ဴ႐ႈေနမယ္ မဟုတ္ဘူး။”
စိတ္ခပ္ေလးေလး သတိေပး
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၂ ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဘိလပ္သို႔ ထြက္ခြာသြား၍ နယူးေဒလီတြင္ ေခတၱ႐ွိေနစဥ္ နယူးေဒလီေရဒီယိုမွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က “အိႏၵိယမွာ မဟာရာဇာေစာ္ဘြားမ်ားအေပၚ၌ အဂၤလိပ္က စီမံထားပံု၊ အခ်င္းခ်င္းေတြကို ေသြးခြဲထားပံုမ်ားကို ၾကည့္ရတာဟာ အေတာ္စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းတယ္။ ဗမာျပည္မွာလည္း ဒီလိုလုပ္မွာပဲ။ သြားတာသြားရတယ္။ စိတ္ခပ္ေလးေလးပဲ၊ အခ်င္းခ်င္းေတြ ညီညြတ္စည္းလံုးတဲ့ အင္အားႀကီးမားသည္ထက္ ႀကီးမားဖို႔ အေရးႀကီးဆံုးျဖစ္တယ္” စသည္ျဖင့္ အသံလႊင့္သတိေပးလိုက္၏။ သခင္ႏုစေသာ ဖဆပလအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ လူႀကီးမ်ားလည္း ေနာက္ခံလူထုအင္အားျပၾကရန္ အေရးႀကီးသည့္အတိုင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီးႏွင့္တကြ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအံုၾကြကာ လြတ္လပ္ေရးမရလွ်င္ ေဆာ္မည့္သေဘာမ်ိဳးႏွင့္ အင္အားျပပြဲႀကီးမ်ား က်င္းပၾက၏။ ဘိပ္သို႔လည္း ေၾကးနန္းအေစာင္ေစာင္ ႐ုိက္ၾကားေပးပို႔ၾက၏။
ေတာင္တန္းနယ္မ်ားသို႔လည္း ေစလႊတ္ရန္ အေရးႀကီးသျဖင့္ ခ်င္း-ဗမာခ်စ္ၾကည္ေရးအတြက္ ဦးဘဆုိင္၊ ဦးဝမ္းသူေမာင္၊ ဦးေမာင္ကေလး၊ ရဲေဘာ္စံထြန္းႏွင့္ ဦးေအာင္မင္းတို႔အား ခ်င္းေတာင္သိ႔ ေစလႊတ္၏။ ၎တို႔သည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီ ၁၂ ရက္တြင္ ရန္ကုန္မွထြက္ႀကၿပီးေနာက္ ထီးလင္းသို႔ေရာက္ေသာအခါ ဦးဘဆိုင္ႏွင့္ ဦးဝမ္းသူေမာင္တို႔သည္ ဂန္႔ေဂါမွလွည့္၍ ဟက္ကာဖလန္ႏွင့္ တစ္ဒင္ၿမိဳ႕မ်ားသို႔ သြားေရာက္ကာ ကေလးဝဘက္သို႔ လွည့္ျပန္ႀက၏။ ဦးေမာင္ကေလး၊ ရဲေဘာ္စံထြန္းႏွင့္ ဦးေအာင္မင္းတို႔လည္း ထီးလင္းမွ ကန္ပက္လက္သို႔၊ ၎မွ ရခုိင္႐ုိးမကို ျဖတ္ေက်ာ္၍ ပလက္ဝဘက္သို႔လွည့္ၿပီး ျပန္ၾက၏။ ၎တို႔ေဟာေျပာေဆာင္႐ြက္မႈေၾကာင့္လည္း ထီးလင္းၿမိဳ႕ ခ်င္းဗမာခ်စ္ၾကည္ေရးအစည္းအေဝးၾကီး ျဖစ္လာခဲ့ရ၏။
ဗိုလ္ေမာင္ကေလးအမွဴး႐ွိေသာ အဖြဲ႔တစ္ဖြ႔ဲကိုလည္း ကခ်င္ ဗမာခ်စ္ၾကည္ေရးအတြက္ ျမစ္ႀကီးနားဘက္သို႔ ေစလႊတ္၏။
အထူးအားျဖင့္ ႐ွမး္ျပည္မွ လူထုအင္အားျပပြဲက်င္းပရန္လည္း အေရးႀကီးသျဖင့္ ႐ွမ္းျပည္နယ္မိတ္ဆက္အဖြဲ႔ႏွင့္ ဦးေဖခင္ ဗိုလ္မွဴးေအာင္ႏွင့္ ဗိုလ္ထြန္းလင္းတို႔အာူ ေစလြတ္၏။ သူတို႔လည္း ေတာႀကီးၿမိဳ႕၌ လူထုအစည္းအေဝးၾကီးက်င္းပၿပီးလွ်င္ ႐ွမ္းျပည္ကို ဗမာျပည္ႏွင့္ တစ္ခ်ိန္တည္း လြတ္လပ္ေရးေပးရန္ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔၏လိုလားခ်က္မ်ားကို ေထာက္ခံသည့္အေၾကာင္းမ်ားကို ဆံုးျဖတ္ၾကၿပီးလွ်င္ လူထုအင္အားျပပြဲႀကီးမ်ား က်င္းပၾက၏။ ဗ္ုလ္ခ်ဳပ္တို႔ထံလည္း ေၾကးနန္း႐ုိက္ၾကားၾက၏။
ေၾကးနန္း႐ုိက္ၾကား ေစာ္ဘြားမ်ား
၁၉၄၆ ခု၊ ဒီဇင္ဘာ၂၅ ရက္ညက ေညာင္ေ႐ႊေစာ္ဘြားႀကီးေတာ္၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ ေစာ္ဘြားအစည္းအေဝးတစ္ရပ္ က်င္းပေဆြးေႏြးၾကေသာအခါ “ဗမာျပည္အေရး ေဆြးေႏြးရန္ ဘိလပ္အစိုးရက ကၽြန္ေတာ့္အား ဖိတ္ထားပါတယ္။ ဘိလပ္ေရာက္တဲ့အခါ ေတာင္းတန္းျပည္နယ္ကိစၥကိုလည္း ေျပာရပါလိမ့္မယ္။ ႐ွမ္းျပည္၏ အက်ိဳးကိစၥအတြက္ ကၽြန္ေတာ္ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား အတိုင္း လက္မွတ္ထိုးေပးလိုက္ႏုိင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါပဲ” ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကေျပာေသာအခါ “ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစတနာကို ယံုၾကည္ပါတယ္။ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ညႊန္ၾကားခ်က္မွာလည္း အလြန္သင့္ျမတ္ပါတယ္။ သို႔ရာတြင္ ယခုအစည္းအေဝးမွာ ေျမာက္ပိုင္းေစာ္ဘြားႀကီးမ်ားမပါေသး။ အေရးႀကီးသည့္ကိစၥလည္း ျဖစ္ေနျပန္သည့္အတြက္ ေျမာကပိုင္းေစာ္ဘြားႀကီးမ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၿပီးလွ်င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထံသို႔ အျမန္ဆံုးအေၾကာင္းၾကားပါမည္။” ဟုေစာ္ဘြားႀကီးမ်ားက ကတိျပဳလိုက္ၾကသည္။
ေနာက္တစ္ေန႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လည္း ရန္ကုန္သို႔ျပန္၊ ေညာင္ေ႐ႊေစာ္ဘြားႀကီးလည္း ထိုကိစၥအတြက္ ႐ွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းသို႔ ထြက္သြားေလ၏။ ေစာ္ဘြားႀကီး သြားရာခရီး ပန္ေကတု ဗိုလ္တဲတြင္႐ွိေနေသာ (မာရ္နတ္သားပမာ) စတီဗင္ဆင္သည္ စပါးႀကီးညႈိ႕အသြင္ျဖင့္ ေစာ္ဘြားႀကီးအား ညႈိ႕၍ထားလိုက္၏။ ေနာက္မ်ားမၾကာမီပင္ သီေပါၿမိဳ႕၌ ေစာ္ဘြားမ်ားအစည္းအေဝးတစ္ရပ္ က်င္းပၿပီးလွ်င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဟာ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ား၏ ကုိယ္စားလွယ္မဟုတ္ေၾကာင္း ေတာင္တန္းနယ္ကိစၥမ်ားကို ေဆြးေႏြးရန္ ေစာ္ဘြားမ်ားအား သီးျခားဖိတ္ေခၚပါဟု ဘိလပ္နန္းရင္းဝန္ႀကီးက “ဘယ့္ႏွယ့္လဲ ဦးေအာင္ဆန္း ေစာ္ဘြားမ်ားက ႐ုိက္ၾကားလိုက္တဲ့ေၾကးနန္းကို ၾကည့္ပါဦး” ဟုဆိုၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္အား ျပေလ၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကား စိတ္ပ်က္သည့္အမူအရာမ႐ွိ၊ သူ႔နဂိုႏွင့္မူႏွင့္ပင္ “သူတို႔ကိုယ္စားလွယ္မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ဟုတ္တာပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ႐ွမ္းျပည္ေကာင္းဖို႔အတြက္ ေျပာတာပဲ” ဟု ျပန္ေျပာလိုက္၏။
ေနာက္တစ္ေန႔ နံနက္တြင္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ လူထုအစည္းအေဝးပြဲႀကီးက ႐ုိက္ၾကားလိုက္ေသာ ေၾကးနန္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ထံသို႔ေရာက္လာေရာ နန္းရင္းဝန္ႀကီးအား ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ထိုေၾကးနန္းကုိ ျပျပန္၏။ နန္းရင္းဝန္ႀကီးက “ဒီလိုဆိုရင္ ယခုလာမည့္ ေဖေဖာ္ဝါရီလအတြင္းမွာ ပင္လံုၿမိဳ႕တြင္ ေစာ္ဘြားမ်ားစီမံထားတဲ့ အစည္းအေဝးမွာ ဦးေအာင္ဆန္းတို႔ပါ မ်က္ႏွာစံုညီ အစည္အေဝးက်င္ပၿပီး ဆံုးျဖတ္ၾကေပေတာ့” ဟုေျပာသည္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္သေဘာတူသျဖင့္ ရာဇဝင္ေျပာင္းလဲေသာ ပင္လံုညီလာခံႀကီး ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရေပသတည္း။
(ဦးေဖခင္ ဗိုလ္မွဴးေအာင္ႏွင့္ ဗိုလ္ထြန္းလင္းတို႔ သြားေရာက္လႈ႔ံေဆာ္စီမံခ်က္အရ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ လူထုအစည္းအေဝးပြဲႀကီးက ႐ုိက္ၾကားလိုက္ေသာ ေၾကးနန္းသည္ ဘိလပ္၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေရးဆိုရာတြင္ ေတာင္တန္းနယ္ကိစၥအတြက္ အထူးအေရးပါအရာေရာက္ခဲ့၏။ ထိုေၾကးနန္းသာမေရာက္ပါလွ်င္ အေျခအေန တစ္မ်ိဳးျဖစ္သြားဖြယ္ရာ႐ွိသည္ဟု ကၽြႏု္ပ္ ဦးပုကေလးအား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေျပာဖူး၏။)
လက္တစ္လံုးၾကား လွည့္၍ထား
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဘိလပ္မွာ႐ွိေနခုိက္ ေတာင္တန္းနယ္မ်ား၌ နယ္ခ်ဲ႕သမားတို႔ အလိုေတာ္က် မလိမ့္တပတ္ လွည့္ပတ္ေျခထိုးပံုမ်ား ေတြ႔ရေသး၏။ “႐ွမ္းျပည္ကုိ ဗမာျပည္ထဲ ေပါင္းေပးပါဆိုၿပီး ဗမာေတြက ဘိလပ္မွာ ေတာင္းေနၾကၿပီ၊ ဂ်ပန္ေခတ္တုန္းက ခင္ဗ်ားတို႔ ဘယ္လိုနစ္နာခဲ့လဲဆိုတာကို သတိျပဳၾကပါ ” ဟူေသာ စကားလံုးျဖင့္ ေစာ္ဘြားမ်ား အေယာင္ေယာင္အမွားမွားျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾက၏။ သိန္းနီၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပသည့္ ေစာ္ဘြားမ်ား အစည္းအေဝးတြင္ ႐ွမ္းျပည္ႏွင့္ ဗမာျပည္မေပါင္းလိုေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ ၾကံ႐ြယ္ႀကိဳးစားလ်က္႐ွိ၏။
ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕သို႔ေရာက္႐ွိေနၾကေသာ ဦးေဖခင္၊ ဗုိလ္မွဴးေအာင္၊ ဗိုလ္ထြန္းလင္းႏွင့္ ႐ွမ္းလူထုေခါင္းေဆာင္ ဦးတင္ေအး တို႔သည္ သတင္းကိုၾကားသျဖင့္ ဘိန္းနီသို႔ သုတ္တင္ေျခရာ အခ်ိန္မီဆိုက္ေရာက္သြားၾက၏။ ေစာ္ဘြားႀကီးမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၿပီး လူထုတရားပြဲႀကီး က်င္းပေဟာေျပာၾကရ၏။ ႐ွမ္းျပည္ကို ဗမာျပည္ႏွင့္ေပါင္းေပးရန္ ဗမာမ်ားက ဘိလပ္မွာ ေတာင္းေနၾကၿပီဆိုတာဟာ မမွန္ေၾကာင္း ဗမာျပည္ကို လြတ္လပ္ေရးေပးလွ်င္ ႐ွမ္းျပည္ကိုပါ တပါတည္းေပးရန္က္ိုသာ ေတာင္းေၾကာင္း ႐ွမ္းျပည္ႏွင့္ ဗမာျပည္ ပူးေပါင္းသင့္ကိစၥမွာ ႏွစ္ျပည္ေထာင္ေခါင္းေဆာင္မ်ား အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ၾကရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေတာ့မည္မွာ ေသခ်ာေနၿပီ။ ဗမာျပည္လြတ္လပ္ၿပီးလွ်င္ ႇရွမ္းျပည္မလြတ္လပ္ဘဲ က်န္ေနမည္ကို ဗမာမ်ားက မၾကည့္ႏုိင္သည့္အတြက္ ယခုလို ေဆာင္႐ြက္ေနရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဗမာျပည္ကုိ အဂၤလိပ္တို႔ သိမ္းပိုက္စဥ္အခါက ႐ွမ္းျပည္ကိုပါ တစ္ပါတည္းသိမ္းပိုက္ခဲ့၍ ယခုဗမာျပည္ကုိ လက္လႊတ္ေသာအခါမွာလည္း ႐ွမ္းျပည္ကိုပါ လက္လႊတ္ဖို႔ျဖစ္ေၾကာင္း အကယ္၍ ႐ွမ္းျပည္က အဂၤလိပ္ကၽြန္အျဖစ္ ဆက္ခံလိုလားၾကေသးတယ္ဆိုရင္လည္း ခင္ဗ်ားတို႔သေဘာအတိုင္း ျဖစ္ေၾကာင္းမ်ားကို အက်ယ္တဝင့္ေဟာေျပာၿပီးေနာက္ ဗမာျပည္ႏွင့္ ႐ွမ္းျပည္လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္လို႔ ေစာ္ဘြားမ်ား၏ သေဘာကို မေျပာလိုေသာ္လည္း လူထုကေတာ့ ဆံုးျဖတ္ၿပီးၿပီဟုဆိုလွ်င္ ေတာင္ႀကီး လူထုအစည္းအေဝးႀကီး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဖတ္ျပၾက၏။
၎ေနာက္ ေစာ္ဘြားမ်ားႏွင့္ သီးျခားေဆြးေႏြးၾကေသာအခါ၌ ဗမာျပည္ကို လြတ္လပ္ေရးေပးၿပီးလွ်င္ ႐ွမ္းျပည္ကို အႏွစ္-၃၀ မွ် ျဗိတိသွ်တို႔လက္ေအာက္တြင္ ထား႐ွိရန္ မည္သုိၾကံစည္ထားေၾကာင္း မ်ားကို အတြင္းစာသက္ေသခံ ပစၥည္းခိုင္ခိုင္လံုလံုႏွင့္ ေစာ္ဘြားမ်ားအား ႐ွင္းျပၾကေသာအခါ “ဟာ ဒီလိုဆိုရင္ မျဖစ္ဘူး။ ဗမာျပည္ႏွင့္ ေပါင္းမွျဖစ္မည္” ဟုေစာ္ဘြားမ်ားနားလည္ၾကၿပီးလွ်င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ယံုၾကည္ေၾကာင္း၊ ဖဆပလကို အားထားေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ၾက၏။
(ဤကား ဖဆပလမိတ္ဆက္အဖြဲ႔၏ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ ေအာင္ျမင္မႈပင္တည္း။)
႐ွမ္းျပည္သူထု စည္း႐ုံးျပဳ
႐ွမ္းျပည္ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႀကီးကို ေမြးထုတ္ဖန္တီးေပးၾကေသာ ႐ွမ္းျပည္သူရဲေကာင္း ၅-ဦးကား ဦးေဖခင္၊ ဦးတင္ေအး၊ ဦးထြန္းျမင့္၊ ဦးဘဇံႏွင့္ ဦးခြန္ေစာတို႔ပင္တည္း။ ပထမ ပင္လံုညီလာခံသဘင္ႀကီး ၿပီးသည့္ေနာက္ တစ္ေန႔ေသာအခါတြင္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ဦးေဖခင္ေနအိမ္၌ အဆိုပါငါးဦးသားတို႔သည္ ႐ွမ္းျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ လူထုအစည္းအ႐ုံး တည္ေထာင္ေရးကိစၥ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ၾကၿပီးလွ်င္ ႐ွမ္းျပည္လြတ္လပ္ေရးအသင္း တည္ေထာင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကေလသတည္း။
သို႔ရာတြင္ အခ်ိန္အားေလ်ာ္စြာ နယ္႐ွင္ေစာ္ဘြားႀကီးမ်ား၏ အၾကံဥာဏ္အကူအညီရမွ ေကာင္းမည္ဟု ယူဆၾကၿပီးလွ်င္ ေညာင္ေ႐ႊေစာ္ဘြားႀကီး၊ သထံုေစာ္ဘြားႀကီး၊ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားႀကီးမ်ားထံ၌ လူထုအစည္းအ႐ုံးမ်ား၊ တည္ေထာင္လိုေၾကာင္း အၾကံဥာဏ္မ်ား ေတာင္းၾကေသာအခါ ေစာ္ဘြားႀကီးမ်ားကလည္း ခ်ဳပ္ခ်ယ္တားျမစ္ျခင္းမ႐ွိ။ လူထု၏ သေဘာအရ ျပဳလုပ္ႏုိင္ေၾကာင္း ခြင့္ျပဳလိုက္ၾကသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားၾကီးမွဴးကာ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕၌ ႐ွမ္းျပည္လူထု အစည္းအေဝးက်င္းပၿပီးလွ်င္ ႐ွမ္းျပည္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ကို တည္ေထာင္ဖြဲ႔စည္း လိုက္ၾက၏။ ထိုအခ်ိန္အတြင္းမွာ နယ္႐ွင္ေစာ္ဘြားတို႔အား ႏုိင္ငံေရးသမားတို႔အား ဖမ္းဆီးႏုိင္ခြင့္အာဏမ်ားကို အဂၤလိပ္အစိုးရက ေပးကမ္းခ်ီးျမွင့္ၾကေသး၏။ သို႔ရာတြင္ ေစာ္ဘြားမ်ားက ေခတ္ႀကီးေျပာင္းလဲလ်က္႐ွိေနသည္ကို အကဲခတ္မိၿပီးျဖစ္ၾကေသာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးသမားတို႔၏ ေဆာင္႐ြက္ေဟာေျပာမႈမ်ားကို လစ္လ်ဴ႐ႈခဲ့ၾက၏။
ႇရွမ္းျပည္နယ္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔သည္ ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႀကီး၏ တစ္ဆင့္ထက္တစ္ဆင့္ တိုးတက္လ်က္႐ွိေနစဥ္ ကြန္ျမဴနစ္မ်ားကို ထုတ္ပစ္သည့္အခ်ိန္တြင္ ႐ွမ္းျပည္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔တြင္ သေဘာကြဲလြဲခ်က္မ်ား ေပၚေပါက္႐ႈပ္ေထြး စိတ္မေအးဖြယ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာေသး၏။ သုိ႔ရာတြင္ ၁၉၄၆ ခု၊ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕သို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေရာက္သြားေသာအခါ ထိုစိတ္မေအးမႈတို႔ ကင္းစင္လြင့္ေပ်ာက္လ်က္ လူထုအင္အားလည္း တ႐ွိန္ထိုး တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာ၏။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဘိလပ္တြင္ ႐ွိစဥ္ အေရးႀကီးေသာ ေၾကးနန္း႐ုိက္ၾကားႏုိင္ခဲ့၏။ ၁၉၄၇ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလအတြင္းက က်င္းပေသာ ဒုတိယာပင္လံုညီလာခံသဘင္ႀကီး၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏အလိုဆႏၵျပည့္ဝေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ႀကိဳးပမ္းႏုိင္ခဲ့ၾက၏။ ဗမာျပည္ႏွင့္ ေတာင္တန္းနယ္မ်ား ပူးေပါင္းေရးစာခ်ဳပ္ကို လတ္မွတ္ေရးထိုးၾကရာ၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ အလိုသေဘာက် လူထုကုိယ္စားလွယ္မ်ား ပါဝင္လတ္မွတ္ေရးထိုးၾကရ၏။
ဦးပုကေလး
၁၃၀၉ ခု၊ သတင္းကၽြတ္လဆန္း ၉ ရက္
၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလထုတ္ သေျပေတးမဂၢဇင္းတြင္ တကၠသိုလ္ေနဝင္းက “ႏုိင္ငံ့ဂုဏ္ရည္မွသည္ အတိတ္ဆီသို႔” ေဆာင္းပါးတြင္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုႏုိင္ေရးတြင္ ဦးေဖခင္၏ စြမ္းစြမ္းတမံေဆာင္႐ြက္ခ်က္တို႔ကို ဤသို႔ ကမၼည္းတင္ထားခဲ့သည္မွာ-
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးစီးကြပ္ကဲေသာ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္တည္ရာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အမွတ္ (၈) ကိုယ့္မင္းကုိယ့္ခ်င္းလမ္း႐ွိ ဌာနခ်ဳပ္႐ုံးမွ ႐ုံးအဖြဲ႔မွဴး ဦးေဖသိန္း (ယခုကြယ္လြန္သူ) သည္ တစ္ေန႔တြင္ ကၽြန္ေတာ့္အား
“ေဟာ ဟိုက သခင္ ဝတင္ နားမွာထိုင္ေနတာ ဘယ္သူလဲဗ်၊ ကၽြန္ေတာ္ျမင္ဖူးသလိုေတာ့ ႐ွိတယ္။ အခုဒီမွာ အလြန္တက္တက္ၾကြၾကြ အလုပ္လုပ္ေနတာပဲ”။ ဟုေမးသျဖင့္ ဦးေဖခင္ဆိုတာေလဗ်ာ၊ တကၠသုိလ္တုန္းက သူကအတန္းႀကီးလို႔ ခင္ဗ်ားမမီလုိက္ဘူးနဲ႔တူတယ္။ ဘီေအဘီအယ္ဘြဲ႔ရၿပီး စစ္မျဖစ္ခင္က ဘီစီကုမၸဏီမွာ အလုပ္သမားအရာ႐ွိ ခဏဝင္လုပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အခုေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ အမ်ိဳးသားတပ္ဦးႀကီးမွာ အခ်ိန္ျပည့္လုပ္အားေပးၿပီး လြတ္လပ္ေရးမရမခ်င္း ဆက္မလုပ္လုပ္မယ္လို႔ ဆုိတဲ့သူေပါ့။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က သူ႔ကိုသေဘာက်ၿပီး ေတာင္တန္းေဒသ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းတာဝန္ ေပးထားတယ္။
သည္ေတာ့မွ ဦးေဖသိန္းလည္း သေဘာေပါက္သြားကာ ေခါင္းညိတ္လိုက္ပါသည္။
ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးၿပီးဆံုးသြားသည့္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ အေ႔႐ွေတာင္အာ႐ွ မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစံု ေသနာပတိခ်ဳပ္ ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး “ေမာင့္ဘက္တန္” က ကမ္းလွမ္းေသာ စစ္ၿပီးေခတ္ ဗမာ့တပ္မေတာ္တြင္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ရာထူးကို လက္မခံဘဲ ျငင္းပယ္ကာ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈ၏ ေနာက္ဆံုးအဆင့္တိုက္ပြဲ၌ သူကုိယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ကြပ္ကဲမွ ျဖစ္ေခ်မည္ဟု ဆံုးျဖတ္လ်က္ ဖဆပလ အမ်ိဳးသားတပ္ဦးႀကီး၏ ဥကၠဌအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။
ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕သမားထံမွ လြတ္လပ္ေရးရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းရာ၌ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္မႈ အင္အားအျပည့္အဝရ႐ွိရန္ အထူးလိုအပ္သည္ဟု ယံုၾကည္သူဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ သူ၏အမ်ိဳးသားတစ္ဦးႀကီး၌ ဌာနမွဴးမ်ား အသီးသီး တာဝန္ခြဲေပးထားသည့္အနက္ ေတာင္တန္းေဒသ စည္း႐ုံးေရးဌာနတစ္ခုကို သီးျခားဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါသည္။ ယင္းဌာနခြဲတြင္ ဦးေဖခင္အား တာဝန္ေပးခဲ့ပါသည္။
ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ဇာတိျဖစ္သူ ဦးေဖခင္သည္ ႐ွမ္းျပည္နယ္တြင္ အသိမိတ္ေဆြ ေပါမ်ားသည့္အျပင္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး၌ ေဖာ္ေ႐ႊခင္မင္တတ္သူ ျဖစ္၍ ထိုေခတ္က ၾသဇာ႐ွိေသာ ႐ွမ္းျပည္နယ္မွ ႐ွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားႏွင့္လည္း ရင္းႏွီးသူျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံေတာ္ေကာင္စီဝင္ (အၿငိမ္းစား) ဦးတင္ေအး (႐ွမ္းျပည္ တင္ေအး) တို႔ ဦးေဆာင္ေသာ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္လည္း အတူတြဲလုပ္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက သူ႔အားေတာင္တန္းေဒသမွ တိုင္းရင္းသားမ်ား စည္းလံုးညီညြတ္မႈ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ တာဝန္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။
၁၉၄၆ ခု၊ မတ္လဆန္းတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးတည္ေဆာက္မႈ စီမံခ်က္တစ္ရပ္အျဖစ္ ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ သခင္ျမ (အာဇာနည္ဝန္ႀကီး) ၊ ဟသာၤတ ဦးျမ၊ ဦးေအာင္ဇံေဝ (ႏုိင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ဘြဲ႔ရ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္) တို႔ႏွင့္အတူ ခရီးထြက္ေတာ့မည့္ဆဲဆဲ ျဗိတိသွ်ဘုရင္ခံဆာေဒၚမန္စမစ္ကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္လွ်က္ ေတာင္တန္းေဒသ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ United Hill People’s Originazition တည္ေထာင္ဖြဲ႔စည္းရန္အတြက္ ပထမပင္လံုကြန္ဖရင့္ကို က်င္းပရန္ စီစဥ္စိုင္းျပင္းေနေၾကာင္း သတင္းရ႐ွိေလသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ျဗိတိသွ်ဘုရင္ခံသည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းထက္ ဦးေအာင္ ၾကိဳတင္စည္း႐ုံးရန္ ၾကံစည္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သည္ သူကိုယ္တိုင္ ပင္လံုၿမိဳ႕သို႔ သြားေရာက္လိုပါေသာ္လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ခရီးစဥ္ကို ဖ်က္၍မရသျဖင့္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဖဆ၏ ပလအဖြဲ႔ ဒုဥကၠဌျဖစ္သူ ဦးႏု၊ ဦးေအာင္ဇံေဝ၊ ဦးဘဂ်မ္း၊ မန္းဘခိုင္တို႔ပါဝင္ေသာ အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ကို ပင္လံုသို႔လႊတ္ရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။ ယင္းအဖြဲ႔၏ အတြင္းေရးမွဴးမွာ ဦးေဖခင္ျဖစ္ေလသည္။
၁၉၄၆ ခု၊ စက္တင္ဘာ (၂၆) ရက္ေန႔တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ျဗိတိသွ်ဘုရင္ခံ၏ ကမ္းလွမ္း ဖိတ္ေခၚခ်က္အရ အစိုးရအဖြဲ႔အာဏကိုလက္ခံရယူခဲ့ၿပီး ဖဆပလအစိုးရဟူ၍ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။ ရာထူးရသည္ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး တည္ေဆာက္ရန္ အစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားခဲ့ေလသည္။ ထိုစဥ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ဝန္ႀကီးအဖြဲ႕မွာ “ဘုရင္ခံ၏ အတိုင္ပင္ခံေကာင္စီ” ဟုေခၚေလသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က အစိုးရအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေသာ္လည္း လြတ္လပ္ေရးမရေသးသျဖင့္ ဘုရင္ခံသည္သာလွ်င္ စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္လွ်က္႐ွိေသးသည့္ သေဘာလည္းျဖစ္သည္။ ယင္းအေျခအေနတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္က
ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕သမားထံမွ အၿပီးသတ္လြတ္လပ္ေရးအေရးဆိုရာ၌ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္မႈအင္အားကို အဓိကအားျပဳရန္ အေရးဆိုရမည္ဟု အႀကြင္းမဲ့ယံုၾကည္လ်က္ စည္း႐ုံးေရးလုပ္ငန္းကို အာ႐ုံစိုက္လုပ္ခဲ့ေလသည္။
ယင္းသို႔ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလကုန္မွ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလအထိ ကာလအတြင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ေတာင္တန္းေဒသမွ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားအား စည္း႐ုံးရာတြင္ ဦးေဖခင္သည္ ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၊ ေတာင္တန္းေဒသ စည္း႐ုံးေရးဌာနမွဴးအျဖစ္ မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳခဲ့သည္။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၂၅) ရက္ေန႔က ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ လူထုစည္းေဝးပြဲႀကီး၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ႐ွမ္းႏွင့္ ျမန္မာ ခ်စ္ၾကည္ေရးမိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ ထိုေန႔ညဘက္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ေညာင္ေ႐ႊေစာ္ဘြား “ေဟာ္” ၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ နယ္႐ွင္ေစာ္ဘြားႀကီးမ်ား ေဆြးေႏြးၾကရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာ (၂၆) ရက္ေန႔ နံနက္က ေညာင္ေ႐ႊၿမိဳ႕ လူထုအစည္းအေဝးႀကီး၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မိန္႔ခြန္းေျပာရာတြင္လည္းေကာင္း ဦးေဖခင္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အတူ ေတာင္ေလွ်ာက္လိုက္ပါကာ လိုအပ္ေသာအကူအညီမ်ား ေပးခဲ့ေလသည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလက ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ အဂၤလန္ျပည္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕သြား၍ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အေရးဆိုေနၾကစဥ္ ႐ွမ္းေစာ္ဘြားအခ်ိဳ႕က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ႐ွမ္းျပည္နယ္ကို ကိုယ္စားျပဳသူမဟုတ္ေၾကာင္း ျဗိတိသွ်ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ထံ ေၾကးနန္း႐ိုက္ခဲ့ရာ ဗုိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွာ လန္ဒန္ၿမိဳ႕တြင္ အက်ပ္အတည္း ေတြ႔ခဲ့ရေလသည္။ အမွန္ေတာ့ ထိုစဥ္က ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေတာင္တန္းေဒသအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရာ႐ွိ “စတီဗင္” ဆိုသူက ေတြေဝေနေသာ ေစာ္ဘြားအခ်ိဳ႔အား စည္း႐ုံးေသြးထိုးကာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔၏ လန္ဒန္ေဆြးေႏြးပြဲမပ်က္ပ်က္ေအာင္ လုပ္ၾကံခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ေလသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕႐ွိ ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ခ်က္ခ်င္းတန္ျပန္ လႈပ္႐ွားသည့္အေနျဖင့္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ လူထုအစည္းအေဝးႀကီး တစ္ရပ္က်င္းပကာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ျမန္မာျပည္သာမက ေတာင္တန္းေဒသအသီးသီးကိုပါ ကုိယ္စားျပဳေသာ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ အႀကြင္းမဲ့ ေထာက္ခံပါသည္ ဟူေသာ အဆိုတစ္ရပ္တင္သြင္းဆံုးျဖတ္ၿပီး လန္ဒန္ၿမိဳ႕သို႔ ေၾကးနန္းျဖင့္ အေၾကာင္းၾကားလိုက္ေလသည္။
သည္ေတာ့မွ ျဗိတိသွ်အစိုးရလည္း အေလွ်ာ့ေပးကာ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ခဲ့ ေလသည္။ “ေအာင္ဆန္း- အက္တလီ” စာခ်ဳပ္ ကိုလည္း ၂၇-၁-၄၇ လန္ဒန္ၿမိဳ႕၌ ဗုိလ္ခ်ဳပ္က ေအာင္ျမင္စြာ လတ္မွတ္ေရးထုိးခ်ဳပ္ဆိုႏုိင္ခ့ဲေလသည္။
ေဖာ္ျပပါ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕လူထုအစည္းအေဝးပြဲႀကီးျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားစည္း႐ုံးသူမ်ားမွာ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕မွ ဦးတင္ေအး (ႏုိင္ငံေတာ္ ေကာင္စီဝင္ေဟာင္း) ဦးထြန္းျမင့္စေသာ ႐ွမ္းျပည္မွ လူငယ္မ်ားအျပင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ဗုိလ္မွဴးေအာင္ (ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္) ဗိုလ္ထြန္းလင္း (ႏုိင္ငံ့ဂုဏ္ရည္) တို႔လည္း ပါဝင္ခဲ့ၾကၿပီး ဗုိလ္မွဴးေအာင္အဖြဲ႔ကို ဦးေဆာင္၍ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕သို႔ သြားေရာက္စည္း႐ုံးလႈံ႕ေဆာ္ခဲ့သူမွာ ဦးေဖခင္ျဖစ္ေလသည္။
ဦးေဖခင္သည္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္က ႐ွမ္းျပည္ ဦးတင္ေအး (ႏုိင္ငံေတာ္ ေကာင္စီဝင္ေဟာင္း) တို႔ႏွင့္အတူ “႐ွမ္းျပည္နယ္ ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္” ကို တည္ေထာင္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။
လန္ဒန္ၿမိဳ႕၌ လတ္မွတ္ေရးထိုးခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ “ေအာင္ဆန္း- အီတလီ” စာခ်ဳပ္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံအား လြတ္လပ္ေသာအခ်ဳပ္အျခာအာဏပိုင္ႏုိင္ငံအျဖစ္ လြတ္လပ္ေရးတစ္ႏွစ္အတြင္း ေပးပါမည္ဟု ျဗိတိသွ်အစိုးရက အာမခံခဲ့ေသာ္လည္း ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕သမားမ်ား၏ ပရိယာယ္တစ္ခုက ျမန္မာႏုိင္ငံကို လြတ္လပ္ေရးေပးရာတြင္ “ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္” ပံုသ႑န္ျဖင့္ေပးရန္အတြက္ ေတာင္တန္းေဒသမွ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုယ္တိုင္က ျမန္မာျပည္ႏွင့္အတူ ေအးအတူပူအမွ် လြတ္လပ္လိုပါသည္ဟုဟူ၍ စာခ်ဳပ္တစ္ရပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးၾကမွသာလွ်င္ “ျပည္ေထာင္စု” ပံုစံျဖင့္ လြတ္လပ္ေရးေပးႏုိင္မည္ဟု အက်ပ္ကိုင္ထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ျဗိတိသွ်တို႔က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ျပည္နယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားရေအာင္ စည္း႐ုံးေလာ့ဟု “စိန္ေခၚ” လိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ကလည္း စိန္ေခၚခ်က္ကို လက္ခံကာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၆ ရက္မွစ၍ ႐ွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ပင္လံုၿမိဳ႕သို႔ ႀကိဴတင္သြားေရာက္လ်က္ လူမ်ိဳးစုေခါင္းေဆာင္မ်ားအား အစြမ္းကုန္စည္း႐ုံးခဲ့ေလသည္။
ယင္းသို႔ စည္းလံုးရာတြင္ ဦးေဖခင္သည္ မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳ ကူညီႏုိင္ခဲ့ေပသည္။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္မထိုးမီတစ္ရက္ ၁၉၄၇ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၁ ရက္ေန႔ညက ပင္လံု၌က်င္းပေသာ ညစာစားပြဲႀကီးဆီသို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအမွဴးျပဳေသာ ျမန္မာျပည္ပမွ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဝင္မ်ား တက္ေရာက္ရာတြင္ ဦးေဖခင္သည္လည္း တစ္ေယာက္အပါအဝင္ ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ထိုညစာစားပြဲႀကီးတြင္ အိမ္႐ွင္ေတာင္ပိုင္း ေစာ္ဘြားႀကီး ေစာခြန္ပန္ဆိုင္ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ အျပန္အလွန္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားရာတြင္ ဦးေဖလင္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အနီး၌ ထပ္ခ်ပ္မကြာ ႐ွိေနခဲ့ေပသည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဦးေဖခင္သည္ ျပည္ေထာင္စုဘြား တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရး တည္ေဆာက္ရာတြင္ စြမ္းစြမ္းတမံ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္႐ြက္ခဲ့သူ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျဖစ္သည္ဟု ဆိုရေပမည္။
ထို႔ေၾကာင့္လည္း ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ ေမလ ၂၈ ရက္ေန႔က ႏုိင္ငံေတာ္ေကာင္စီက အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာအမွတ္ ၁/၈၀ ျဖင့္ “ပထမအသုတ္” ႏုိင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ဘြဲ႕ ခ်ီးျမွင့္ရာတြင္ ဦးေဖခင္သည္ ႏိုင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ ဦးေဖခင္သည္ ႏုိင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ဘြဲ႕ (ပထမအဆင့္) ခ်ီးျမွင့္ခံခဲ့ရေလသည္။
သံအမတ္ႀကီး ဦးေဖခင္သည္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၅ ရက္တြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ရာ သန္လ်င္ၿမိဳ႕၊ မြတ္စလင္ဥယ်ာဥ္ (ငါးပါးသခင္ ဒရ္ဂါဝင္းအနီး) တြင္ ဒဖ္နာျပဳ ျမွဳပ္ႏွံထားပါသည္။
စာကိုး။ ။ (၁) ကိုယ္ေတြ႔ပင္လံု (မဟာသေရစည္သူ- ဦးေဖခင္) ႏုိင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ ပထမအဆင့္
(၂) တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအေရးႏွင့္ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒ (ပထမတြဲ)
K (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)
