ႏိုဝင္ဘာ ၁ ၊ ၂၀၁၅
M-Media
ကာလရွည္အညွဥ္းဆဲခံ လူမ်ဳိးစုတစ္ရပ္မွာ “တစ္အံုတစ္က်င္းအစေဖ်ာက္ခံရမႈ” ထဲသို႔ စတင္ေျခလွမ္းကၽြံေနၿပီဟု ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက အစိုးရ၏ႀကံရာပါ အေထာက္အထားသစ္တို႔ကို ရည္ညႊန္း၍ ဆိုၾကသည္။
အေမရိကန္ဦးေဆာင္သည့္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို လွည့္ေျပာင္းေလွ်ာ့ခ်ျခင္းႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံတကာမွ အားေပး ကူညီထားသည့္ ႏိုင္ငံ့ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားသည္ လာမည့္လအေစာပိုင္းတြင္ စတင္က်င္းပေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ သို႔တုိင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ လူ တစ္သန္းေက်ာ္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္မွ က်ားကန္ေပးေသာ Genocide စီမံခ်က္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း အစီရင္ခံစာသစ္တစ္ခုအရ သိရေပသည္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွမွ စစ္တပ္ႀကီးစိုး ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းသည္ အကြက္ခ် ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္မွ အၿပီးတိုင္ဖယ္ထုတ္ျခင္းတုိ႔ကို ခံထားရၿပီးျဖစ္သည္။ ရံဖန္ရံခါ လူမ်ားစု ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွ ၾသဇာႀကီး အၾကမ္းဖက္ အုပ္စုမ်ား၊ အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ား၏ သားေကာင္ဘ၀သို႔လည္း မၾကာခဏဆိုသလို က်ေရာက္လ်က္ရိွသည္။ အဆိုပါ အဆင့္မွသည္ ယခုေသာ္ လံုး၀ လက္စေဖ်ာက္ေတာ့မည့္ အေနအထားသို႔ ဆိုက္ေရာက္ သြားႏိုင္ေခ်ရိွေၾကာင္း လန္ဒန္ရိွ Queen Mary တကၠသိုလ္မွ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ျပစ္မႈေလ့လာ အကဲျဖတ္အဖြဲ႕ International State Crime Initiative (ISCI) ၏ အထူးေလ့လာခ်က္၌ ေဖာ္ျပလိုက္သည္။
၎ေလ့လာခ်က္ အစီရင္ခံစာ၌ “ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ Genocide အစီအမံ၏ေနာက္ဆံုးအဆင့္ကို ရင္ဆိုင္ေနရသည္” ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ထား၏။
ISCI သည္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားလွသည့္ Genocide ကၽြမ္းက်င္သူ Daniel Feierstein ျပဳစုေရးသားထားေသာ Genocide as Social Practice(2014) စာအုပ္မွ Genocide အဆင့္ေျခာက္ဆင့္အေပၚအေျချပဳ၍ ျမန္မာ့အေရးကို ထြင္းေဖာက္ေထာက္ျပထားခဲ့သည္။ လူမ်ဳိးစုဖယ္ရွား ရွင္းလင္းေရး၌ ႏွစ္ဖက္ ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနသူတို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းမႈမ်ား၊ မီဒီယာသတင္းႏွင့္ အစုိးရ စာရြက္စာတမ္းေပါက္ၾကားမႈမ်ားအားျဖင့္ အစီရင္ခံစာက ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ Genocide သတ္မွတ္ခ်က္၏ ပထမအဆင့္ေလးဆင့္ အထိ ျဖတ္သန္းခဲ့ရၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေရတြက္ေထာက္ျပထားသည္။ ထိုအဆင့္ေလးဆင့္မွာ တန္ဖိုးမဲ့ေအာင္ျပဳ၍ သိကၡာခ်ျခင္းႏွင့္ လူရာ မသြင္းျခင္း၊ အစဥ္တစိုက္ ဒုကၡေပးျခင္း၊ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းမွဖယ္ၾကဥ္ျခင္းႏွင့္ ထီးတည္း ကန္႔သတ္ခြဲထားျခင္း တို႔ျဖစ္သည္။ ပဥၥမအဆင့္သည္ အားေပ်ာ့ခ်ည့္နဲ႔သြားေအာင္ အကြက္ခ်လုပ္ေဆာင္မႈျဖစ္ၿပီး (ထိုအဆင့္သို႔ေရာက္လွ်င္) တစ္အံုတစ္က်င္း အစေဖ်ာက္မႈသို႔ ေျခလွမ္းကၽြံ၀င္ၿပီဟု ဆိုႏိုင္ေပသည္။ ေနာက္ဆံုးအဆင့္တြင္ အပါ၀င္တစ္ခုျဖစ္ေသာ “ဓားစားခံ အုပ္စုကို သမိုင္းေၾကာင္းမွ ဖယ္ရွားပစ္ျခင္း” အခ်က္ကိုလည္း သက္ဆုိင္ရာက႑ အေလ်ာက္ ေတြ႕ျမင္ေနရေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပသည္။
၁၉၈၂ ခုႏွစ္တြင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိးသာရိွသည္ဟု တစ္ဖက္သတ္ တရား၀င္သတ္မွတ္ခဲ့ခ်ိန္မွစ၍ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္းမ်ားကို ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ခံစားလာခဲ့ရသည္။ လက္ရိွ၌ အဆိုးဆံုး အေျခအေနသို႔ ေရာက္ေနသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ မ်ဳိးဆက္ အလီလီ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္လာခ့ဲေသာ္ျငား ျမန္မာအစိုးရက သူတို႔ကို အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ က်ဴးေက်ာ္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည့္အျပင္ ဘဂၤါလီ ဟူေသာအသံုးအႏႈန္းမွအပ သူတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္(လူမ်ဳိးစု)အမည္နာမ (ရိုဟင္ဂ်ာ)ကိုပင္ အသိအမွတ္ မျပဳေခ်။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး မုဒိန္းက်င့္ခံရသည့္သတင္းထြက္လာၿပီးေနာက္ ဘာသာေရးတင္းမာမႈျမင့္မားျခင္းမွ တဆင့္ ဇြန္ႏွင့္ေအာက္တိုဘာ ပင္မ အၾကမ္းဖက္လႈိင္းႀကီး ႏွစ္ခု ေပါက္ကြဲပြင့္အံလာခဲ့သည္။ ၎၌ ရာေပါင္းမ်ားစြာ အသတ္ျဖတ္ခံရၿပီး အဓိကအားျဖင့္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုပဋိပကၡကို ျမန္မာအစိုးရက အျမင္ေကာင္းေအာင္ ဖာေထးခဲ့ေသာ္ျငား ISCI အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ ယင္းတိုက္ခိုက္မႈမ်ားသည္ ေဒသခံအာဏာပိုင္တို႔၏ တင္ကူးႀကံစည္မႈႏွင့္စီမံမႈ ဟူသည္ကို မျငင္းႏိုင္ေသာ အေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ တင္ျပထား၏။
လက္ေရာက္ က်ဴးလြန္သူအခ်ဳိ႕မွာ အေထာက္အထားမခိုင္မာ ဆိုသည့္အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ အေရးယူျခင္း မခံၾကရ။ ထိုသူတို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းမႈျပဳခဲ့ရာ – သူတို႔ကို ရခုိင္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြသို႔ အနီးအနားရြာမ်ားမွတဆင့္ ကားႀကီးမ်ားျဖင့္ သယ္ေဆာင္ သြားေၾကာင္း၊ ေန႔စဥ္ ထမင္း ႏွစ္နပ္ ေကၽြးေမြးေၾကာင္း၊ “မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား တိုက္ခိုက္မႈ၌ ပါ၀င္ရန္မွာ ရခိုင္လူမ်ဳိး၏ တာ၀န္ျဖစ္သည္”ဟု ေျပာဆိုမွာၾကားေၾကာင္း ေပၚလြင္သြားခဲ့သည္။
ခိုင္မာအားေကာင္းသည့္ ေထာက္ျပခ်က္မ်ားလည္း ရိွပါေသးသည္။ အစိုးရသည္ တစ္ပတ္နီးပါး အရွိန္မေလွ်ာ့ အၾကမ္းဖက္ရန္ ခြင့္ျပဳေပးခဲ့သည္သာမက ရဲ၊ စစ္တပ္ႏွင့္ အျခားလံုၿခံဳေရးတပ္သားမ်ားကိုယ္တိုင္ အၾကမ္းဖက္မႈအတြင္း ပါ၀င္ေစခဲ့ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။
ထိုအခ်ိန္ကာလမွစတင္ကာ ရိုဟင္ဂ်ာေပါင္း တစ္သိန္းေလးေသာင္းနီးပါးသည္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ျပင္ရိွ က်ဥ္းၾကပ္ညစ္ပတ္ေသာ စခန္းမ်ားထံ ခြဲျခားပို႔ေဆာင္ခံရသည္။ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားမွ တင္းၾကပ္စြာ ေစာင့္ၾကပ္ထားၿပီး ျပင္ပထြက္ခြင့္ကို တားဆီးထားသည္။ စစ္ေတြၿမိ်႕တြင္း မြတ္စ္လင္မ္ရပ္ကြက္ထဲ က်န္ရစ္ေနထိုင္ေနေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ ၄၅၀၀ ဦးသည္လည္း အလားတူ သြားလာခြင့္ ကန္႔သတ္ခံထားရသည္။ လူဦးေရ ၈ ေသာင္း၀န္းက်င္ရိွ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ားစုမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း အျခားၿမိဳ႕နယ္ႏွစ္ခု၌ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနၿပီး စစ္တပ္မွ ၎တို႔အား ျပင္ပေလာကႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ျဖတ္ေတာက္ထားသည္။
ႏိုင္ငံတကာ ကယ္ဆယ္ကူညီေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ စားနပ္ရိကၡာကို ေထာက္ပံ့ေပးပို႔ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသို႔ မည္သည့္အခါမွ် အျပည့္အ၀ မေရာက္ရိွခဲ့။ ထို႔ျပင္ လံုေလာက္ေသာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ရရိွေရးကိုလည္း ျငင္းပယ္ခံရသျဖင့္ ၎သူတို႔မွာ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္းႏွင့္ ေရာဂါျဖစ္ပြားျခင္း စစ္တလင္းထဲ တြန္းပို႔ ခံရသည့္ႏွယ္ ျဖစ္ေနသည္။ ယင္းသို႔ ဘက္စံုခြဲျခား ဆက္ဆံေရး အစီအမံမ်ားေၾကာင့္ ဒုကၡသည္စခန္းရိွလူမ်ားသည္ ပညာသင္ခြင့္ႏွင့္ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းခြင့္ကိုလည္း တားဆီးခံ ထားရပါသည္။
“ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ႀကံဳဆံုေနရတဲ့ က်ဴးလြန္ေစာ္ကားခ်က္ အဆင့္နဲ႔အတိုင္းအတာေတြလိုမ်ဳိး အေရွ႕ေတာင္အာရွတစ္ခြင္မွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မေတြ႕ဖူးေသးပါဘူး။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို မ်ဳိးျပဳန္းၿဖိဳလဲမႈျပစ္မႈအတြက္ တစ္စံုတစ္ေယာက္က မ်ဳိးျဖဳတ္တဲ့ အလုပ္မလုပ္ဖို႔ တာ၀န္ခံရပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ (ဗမာအာဏာပိုင္မ်ား)ဟာ လူတစ္သန္းေက်ာ္ ပ်က္စီးသြားေစမယ့္ ဘ၀ပံုဟန္ကို ဖန္တီးေနၾကပါတယ္” ဟု ဘန္ေကာက္အေျခစိုက္ Fortify Rights လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းထူေထာင္သူႏွင့္ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာ မက္သယူးစမစ္ Matthew Smith က TIME သို႔ ေျပာျပသည္။ ထိုအဖြဲ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို ေလ့လာ စုေဆာင္းေနၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ လူမ်ဳိးစုရွင္းလင္းေရး အစီအမံမ်ားဟု ယံုၾကည္စရာ ခုိင္ခိုင္မာမာ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ရိွသည့္အခ်က္အေပၚ စမစ္က အထက္ပါစကားအတိုင္း ထင္ဟပ္ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ နာက်င္ဒုကၡမ်ား
——————————–
ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာသက္သက္ ဒုကၡေပးမႈမ်ားအျပင္ အျခားအခ်က္မ်ားလည္း ရိွေသးသည္။ သူတို႔ကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္မွ ဖယ္ထုတ္သည္။ သူတို႔၏ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ ေမြးစာရင္း ထုတ္မေပး။ ထိမ္းျမားခြင့္ႏွင့္ေမြးဖြားခြင့္ကိုလည္း ဥပေဒမ်ားျဖင့္ ကန္႔သတ္ထားသည္။ အစိုးရကိုယ္တိုင္ကပင္ သူတို႔လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအား ဘဂၤါလီဟု မခံယူသမွ် ၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္းမွ ဖယ္ထုတ္ထားသည္။
ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္က မဲေပးခြင့္ရခဲ့ကာ လႊတ္ေတာ္အမတ္အခ်ဳိ႕ပင္ ထြက္ရိွလာခဲ့ေသာ္လည္း ယခုလာမည့္ ႏို၀င္ဘာ ၈ ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲ၌မူ ပါ၀င္ႏိုင္ခြင့္ မေပးေတာ့ေပ။ စစ္တပ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံအစိုးရသည္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားပါတီကိုလည္း ၿပိဳင္ဖက္အျဖစ္ အၿငိဳးတံပိုးအျဖစ္ ထမ္းထားေသး၏။
တစ္ဖက္သတ္အစၥလာမ္ေၾကာက္ေရာဂါကို ျပန္လည္အံတုမည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီဟူ၍ တစ္ခုတစ္ရပ္မွ် မရွိ။ ႏုိဘယ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ NLD ပင္လွ်င္ မြတ္စ္လင္မ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တစ္ဥိးမွ် မထည့္သြင္းထား။ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ရင္နင့္စရာ အေနအထားကမူ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ဤအတိုင္းပင္ ေရွ႕ဆက္ဖို႔ မ်ားေနပါသည္။
“ရိုဟင္ဂ်ာေတြအတြက္ ဘာမွ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လူ႔အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔လူမ်ဳိးစုကုိ အစိုးရဖက္က လံုး၀ဥႆံု ျငင္းပယ္ေနပါတယ္။ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္မွာကေတာ့ ဒီလူေတြကို လက္စတံုးပစ္မယ့္ – ေမာင္းထုတ္ပစ္မယ့္ အၾကြင္းမဲ့ အစီအမံမ်ဳိးပါပဲ” ဟု ျပန္လည္ေရြးေကာက္ခံရန္ တားျမစ္ခံရေသာ လက္ရိွ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း လႊတ္ေတာ္အမတ္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး ဦးေရႊေမာင္က ဆိုသည္။
ေနာက္ဆံုးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေရာင္ျခည္ ကုန္ဆံုးၿပီျဖစ္၍ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အတြင္း လာမည့္လမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံစြန္႔ခြာထြက္ေျပးရန္ ပင္လယ္ထဲဆင္းၾကမည့္သူမ်ား တိုးပြားလာဖြယ္ ရိွေနသည္။ ယခုႏွစ္အေစာပိုင္းကလည္း ယင္းသို႔ ႀကံစည္ခဲ့သျဖင့္ လူကုန္းကူသူမ်ား၏ေထာင္ေခ်ာက္ထဲ သက္ဆင္းရကာ ေထာင္ခ်ီၿပီး ေသဆံုးသြားခဲ့ရသည္။
“ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာပဲ ေနၿပီး ေသျခင္းတရားကို ရင္ဆိုင္ဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ ႏိုင္ငံစြန္႔ထြက္ေျပးဖို႔ – တစ္ခုခုကို ေရြးခ်ယ္ရေတာ့မယ္လို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ားအျပားက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ေျပာျပပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲကအေျခအေနေတြ ဆိုး၀ါးသထက္ ဆိုး၀ါးလာေနတာေၾကာင့္ ေသမထူးေန မထူးျဖစ္မယ့္အတူတူ ဒီစြန္႔စားမႈကို သူတို႔ လိုလားေနၾကတာပါပဲ” ဟု စမစ္က ဆိုပါသည္။
ၿပီးခဲ့ေသာ နယ္ေျမစြန္႔ခြာထြက္ေျပးမႈမွာ အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ား၏ တြန္းအားေပးခြင့္ျပဳခ်က္သာမက အဓမၼတြန္းထုတ္ျခင္းလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း မ်ဳိးျပဳန္းေစေရးအစီအမံကိုဖြင့္ခ်ထားသည့္ အလ္ဂ်ဇီးရားသတင္း႒ာနတင္ဆက္မႈ အင္တာဗ်ဴးသတင္းမွတ္တမ္းတင္ ရုပ္ရွင္တြင္ ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ အဆိုပါ နယ္စြန္႔ထြက္ေျပးႏႈန္းသည္ ဇြန္လက အျမင့္မားဆံုး ျဖစ္ခဲ့သည္။
“မင္းတို႔ဟာ မြတ္စ္လင္မ္ေတြျဖစ္လို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲ ေနထိုင္ခြင့္ မရိွဘူး။ ေလွေပၚတက္ၿပီး ဆႏၵရိွရာကို ထြက္သြားၾကလို႔ သူတို႔က ေျပာတယ္” ဟု ရိုဟင္ဂ်ာ သက္ၾကားအိုတစ္ဦးက လက္ရိွ ျမန္မာ့လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၊ စစ္တပ္ႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားမွ သူတို႔ကို ေသတြင္းထဲဆင္းခိုင္းသည့္အေၾကာင္း ျပန္ေျပာင္းေျပာျပခဲ့သည္။ ထိုလူႀကီး၏ အစ္ကိုျဖစ္သူမွာ ျပန္လည္ေခ်ပေျပာဆို တုန္႔ျပန္ရန္ႀကိဳးစားသျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ရခိုင္မ်ားက ဓားျဖင့္ ေနရာမွာတင္ ခုတ္ပိုင္း သတ္ျဖတ္ခဲ့သည့္အျဖစ္ကို အလ္ဂ်ာဇီးရားသို႔ ေျပာျပၿပီးေနာက္ မ်က္ရည္ၿဖိဳင္ၿဖိဳင္ က်ဆင္းခဲ့ေလသည္။
အလ္ဂ်ဇီးရားမွ ႏွစ္လံုးေပါက္ ေထာင့္ေစ့ေအာင္ ေလ့လာစံုစမ္းထားၿပီး၊ ျမန္မာလူထုအၾကား မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈ ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း ဟူေသာ အနိမ့္ဆံုးအဆင့္မွသည္ ျငင္းပယ္ မရသည့္ အစိုးရ၏ သရုပ္မွန္ အေထာက္အထားတို႔ပါ၀င္ေနေသာ အဆိုပါ မွတ္တမ္းတင္ ရိုက္ကူးခ်က္ကို တနလၤာေန႔က ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည္။ ၎၌ လူမ်ဳိးေရးအမုန္းတရားမိႈ္င္းတိုက္ခ်က္မ်ား၊ ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မႈ တြန္းအားေပးခ်က္မ်ားကို အစုိးရကိုယ္တိုင္ ၾကပ္မတ္စီမံသည့္ အေထာက္အထားမ်ားစြာကို တင္ဆက္ထားသည္။
Fortify Rights ၏ သုေတသနနည္းတူ ၎မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္၌ ေယးလ္ဥပေဒတကၠသိုလ္မွ Lowenstein ေလ့လာမႈ႒ာန၏ ၈ လတာ စူးစမ္းေဖာ္ထုတ္မႈမ်ား ပါ၀င္ေနသည္။ ၎သည္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏အေနအထားမ်ားကို Genocide အစီအမံမ်ား တားဆီးကာကြယ္ေရးႏွင့္ အေရးယူမႈဆိုင္ရာ ၁၉၄၈ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပဋိညာဥ္အရလည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒစည္းမ်ဥ္းမ်ားအရလည္းေကာင္း စိစစ္ေလ့လာခဲ့ၿပီးေနာက္ ျမန္မာျပည္ထဲ၌ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးစုကို ဖ်က္ဆီးရန္ရည္ရြယ္ေဖာ္ေဆာင္ေသာ Genocide ျပစ္မႈထင္ရွားေစသည့္ အခိုင္အမာအေထာက္အထားမ်ား တည္ရိွေနေၾကာင္း ေကာက္ခ်က္ခ်သံုးသပ္ထားေပသည္။ ၾကာသပေတးေန႔က ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ယင္းအစီရင္ခံစာတြင္ အဆိုပါအေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အေရးေပၚလြတ္လပ္စြာ စုေပါင္းစုံစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္တစ္ရပ္ဖြဲ႕စည္းရန္ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီသို႔ တိုက္တြန္းထား၏။
“ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္ေစာ္ကားမႈမ်ားက က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အစီအစဥ္ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးမူ၀ါဒ တစ္ခုျဖစ္ေနတဲ့ အေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း အေနနဲ႔ ရွင္းလင္းနက္ရိႈင္းစြာ နားလည္သိျမင္ဖို႔ လိုအပ္ေနပါၿပီ။ အေရးယူဖို႔ လိုအပ္ေနပါၿပီ။ ဒီက်ဴးလြန္ေစာ္ကားမႈမ်ားဟာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ဆက္တိုက္ျဖစ္ပြားေနခဲ့တာပါ” ဟု စမစ္က TIME သို႔ ေျပာၾကားပါသည္။
TIME ေသာ္လည္းေကာင္း အလ္ဂ်ဇီးရားေသာ္လည္းေကာင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ႀကိဳးစားေသာ္လည္း ျမန္မာအစိုးရ၏တုန္႔ျပန္မႈတစ္စံုတစ္ရာ မရရိွခဲ့ပါ။ သို႔ေသာ္ ယမန္ႏွစ္က သတင္းႏွင့္ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က ဤသို႔ ဆိုခဲ့သည္။ “Fortify Rights အဖြဲ႕လို ဘဂၤါလီေတြအတြက္ ေလာ္ဘီလုပ္ေပးေနတဲ့အုပ္စုေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေရးစိုက္ေနစရာ အေၾကာင္းမရိွပါဘူး”။
ယင္းသို႔သေဘာထားမ်ားသည္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ နိမိတ္မေကာင္းပါ။ ISCI မွ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခဲ့ေသာ ဒုကၡသည္စခန္းမွ အမ်ဳိးသမီးႀကီးတစ္ဦး၏ အျပင္းစား ညည္းရိႈက္သံက သူတို႔၏ဒုကၡ၀န္ပိုးအား မီးေမာင္းထိုးျပလ်က္ ရိွပါေတာ့သတည္း။
“တကယ္လို႔မ်ား ကၽြန္မတို႔ကို ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းက မကူညီႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ ကၽြန္မတို႔အားလံုး ေနာက္ဘ၀ကူးႏိုင္ေအာင္ ကၽြန္မတို႔အေပၚ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ဗံုးတစ္လံုးသာ ႀကဲခ်ေပးလိုက္ပါေတာ့ရွင္”။
Ref : TIME
ျပန္ဆိုသူ – ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္
http://time.com/4089276/burma-rohingya-genocide-report-documentary/
