News @ M-Media

Tag: Op-Ed

  • ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားတို႔၏ ဘဝအေမာ ဇာစ္ျမစ္မ်ား

    ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားတို႔၏ ဘဝအေမာ ဇာစ္ျမစ္မ်ား

    myanmar-migrants-wpcf_728x413
    ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း မိသားစုမ်ားကို ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႔မ်ားမွ စစ္ေဆးေနပံု ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က ပံုျဖစ္ပါသည္။ ဓါတ္ပံု (ဧရာဝတီ)

    David Scott Mathieson

    ထိုင္းတရား႐ံုးတစ္ခုက ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားႏွစ္ဦးကို ခရစၥမတ္အႀကိဳေန႔တြင္ ေသဒဏ္ ခ်မွတ္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္း ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်မႈမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ၂ဝ၁၄  စက္တင္ဘာလအတြင္းက ထိုင္းအပန္းေျဖစခန္း ခိုေတာင္ကြ်န္းတြင္ ၿဗိတိန္ကမၻာလွည့္ႏွစ္ဦး ျဖစ္သည့္ ေဒးဗစ္ေမလာႏွင့္ ဟန္နာဝီသာေဝ့ခ်္တို႔ကို သတ္ျဖတ္သည္ဆိုေသာ စြပ္စြဲမႈျဖင့္ အသက္ ၂၂ ႏွစ္ ဝန္းက်င္ အရြယ္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ေဇာ္လင္း၊  ဝင္းေဇာ္ထြန္းတို႔ကို ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။

    သံသယျဖစ္ခံရသူ ၎တို႔ႏွစ္ဦးထံမွ ကနဦးေျဖာင့္ခ်က္မ်ား ရရွိေစရန္ ရဲတို႔က ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းခဲ့သည္ဆိုေသာ ေျပာဆိုမႈမ်ားအပါအဝင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔၏ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ၊ တရား႐ံုးစစ္ေဆးၾကားနာမႈတို႔အေပၚ ေဝဖန္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ထုိင္းရဲတပ္ဖြဲ႔က ထိုစြပ္စြဲမႈမ်ားကို ျငင္းဆိုခဲ့သည္။ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ရာတြင္ အဓိကသက္ေသအျဖစ္ ဆြဲယူခဲ့သည့္ ဝီသာေဝ့ခ်္ အဓမၼျပဳက်င့္ ခံရမႈတြင္ ေတြ႔ရေသာ ဒီအင္န္ေအႏွင့္ပတ္သက္၍ ထုိင္း၊ ၾသစေၾတးလ်တို႔မွ ေသမႈေသခင္း စစ္ေဆးေရးပညာရွင္မ်ားက ေမးခြန္း ထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ တရားခံတို႔၏ ေရွ႕ေနမ်ားက တရား႐ံုး စီရင္ခ်က္အေပၚ အယူခံဝင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားထားသည္။

    ယင္းစီရင္ခ်က္အေပၚ ျပန္လည္ သံုးသပ္ေပးရန္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္၊ ထုိင္းႏိိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာ သံအမတ္ႀကီးအပါအဝင္ ျမန္မာအစိုးရ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ထုိင္းႏုိင္ငံသံ႐ံုးအနီးတြင္လည္း ဆႏၵျပေတာင္းဆိုမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၂၅,ဝဝဝ က စုေပါင္းလက္မွတ္ေရးထိုးကာ မွ်တေသာတရားစီရင္ေရး အတြက္ ေတာင္းဆိုခဲ့သကဲ့သို႔ ႏွစ္ႏုိင္ငံ နယ္စပ္ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ဆႏၵျပဳမႈမ်ားလည္း လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ အမ်ဳိးဘာသာ၊ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ကလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ဆႏၵျပမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

    အဆိုပါ အမႈသည္ ထုိင္းႏုိင္ငံေရာက္ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမား ႏွစ္သန္းေက်ာ္ ဆိုးရြားစြာ ဆက္ဆံခံေနရမႈကို မီးေမာင္းထိုးျပ သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ဆက္ဆံခံရမႈသည္လည္း  အိမ္နီးခ်င္းႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား မၾကာခဏတင္းမာမႈကို ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းရင္းတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ကမ္းလြန္ငါးဖမ္းလုပ္ငန္း၊ စားေသာက္ကုန္ ထုတ္လုပ္သည့္စက္႐ံုမ်ား၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ အထည္စက္႐ံုမ်ား၊ လူသံုးကုန္ပစၥည္းစက္႐ံုမ်ား အျပင္ ႏိုင္ငံ၏ဘ႑ာေငြအေျမာက္အမ်ားကို ရရွိေစသည့္ ကမၻာလွည့္ခရီးသြား လုပ္ငန္း၌ပင္ လူသတ္မႈ၊ ႐ိုက္ႏွက္မႈ၊ လူကုန္ကူးမႈ၊ အလုပ္သမားတို႔အေပၚ ႏွိပ္စက္မႈမ်ားကို ထိုင္းရဲမ်ား၊ အစိုးရအရာရွိမ်ား၊ အလုပ္ရွင္မ်ားက ပါဝင္က်ဴးလြန္ေနၾကသည္။ ယင္းလုပ္ရပ္မ်ားကို Human Rights Watch အဖြဲ႔ႏွင့္ အျခားအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ မွတ္တမ္းမ်ား ျပဳစုထားၾကသည္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈရွိလာသည့္တုိင္ အလုပ္သမားမ်ားက အႏၱရာယ္မ်ားေရာျပြမ္းေနသည့္ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ အဘယ္ေၾကာင့္ အလုပ္သြားေရာက္လုပ္ကုိင္ေနၾက  သနည္း။ ျမန္မာႏုိင္ငံေနရာအမ်ားအျပားတြင္ ရွိေနေသးသည့္ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား၊ ထိုက္သင့္သည့္လစာမရရွိမႈ၊ ညံ့ဖ်င္းသည့္ လုပ္ငန္းခြင္ အေျခအေန တို႔သည္လည္း  ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္ကိုင္ရမႈတြင္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားအျဖစ္  ပါဝင္ေနသည္။

    ယခုေသဒဏ္ခ်မွတ္ခံရသည့္ ျမန္မာလူငယ္ႏွစ္ဦးတို႔၏ ဇာတိျဖစ္ေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လုပ္ငန္းခြင္အေျခအေန ညံ့ဖ်င္းမႈ၊ အလုပ္အကိုင္ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းနည္းပါးမႈမ်ား ေပၚေပါက္ေနသည္။ စစ္အစိုးရ၏ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စီမံခန္႔ခြဲမႈညံ့ဖ်င္းမႈမ်ား၊ အေျခခံ လူေနမႈဘဝလိုအပ္ခ်က္မ်ား မရရွိျခင္း စသည္တို႔တြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္အေနျဖင့္ အျခား ျပည္နယ္တို႔ထက္ ပိုမိုဆိုးရြားစြာ ခံစားခဲ့ရသည္။

    အလုပ္သမားမ်ားမွာ မိသားစုထံ ေငြျပန္ပို႔ႏုိင္ရန္ ေရျခားေျမျခားသို႔ သြားေရာက္အလုပ္လုပ္ေနၾကရသည္။ မိမိတို႔ေဒသအတြင္း တ႐ုတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ေရနံႏွင့္သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ တူးေဖာ္ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ခြင့္ျပဳေပးေနေသာ္ လည္း ေဒသခံမ်ား အေနျဖင့္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းႏွင့္ အျခားအက်ဳိးေက်းဇူးမ်ား ခံစားရခြင့္ နည္းပါးသည္။ ထိုင္းတရား႐ံုးက ရခုိင္လူငယ္ႏွစ္ဦးကုိ ခိုေတာင္ကြ်န္းလူသတ္မႈျဖင့္ ေသဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္သည့္ အခ်ိန္မွာပင္     ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေျမဧက ၄,ဝဝဝ ေပၚတြင္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္တစ္ခု၊ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းတစ္ခုတို႔ကို တ႐ုတ္ႏွင့္  ထုိင္းစီးပြားေရးကုမၸဏီမ်ား လုပ္ကိုင္ခြင့္အတြက္ လြႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းခြင့္ျပဳခ်က္တြင္ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး ကာကြယ္မႈအတြက္  ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား မပါဝင္ဘဲ စီမံကိန္းတြင္ ေဒသခံမ်ား အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း ရရွိရန္သာ ေဆာင္ရြက္ထားသည္။

    ခိုင္ခံ့လံုျခံဳမႈမရွိသည့္  ေလွမ်ားျဖင့္ ျမန္မာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံတို႔မွ  မေလးရွားသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေနၾကသည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမြတ္ဆလင္မ်ား၏ ဒုကၡကိုလည္း ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္။ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း  လူမ်ဳိးေရးအဓိက႐ုဏ္းအျပင္  ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသည့္ ရခုိင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအေနျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ အလုပ္သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ၿပီး ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပန္းမႈမ်ား ၾကံဳေတြ႔ေနရသည့္အျပင္  လူကုန္ကူးသမားမ်ား၊  အလုပ္အကိုင္ပြဲစားမ်ား၏ လိမ္လည္မႈမ်ားႏွင့္လည္း ရင္ဆိုင္ေနရသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ဒုကၡႏွင့္ ရင္ဆုိင္ၾကံဳေတြ႔ေနရျခင္းသည္ ျမန္မာစစ္အစိုးရေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ဟု ရခုိင္တုိင္းရင္းသား အမ်ားအျပားက နားလည္ထားၾကသည္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံအေရွ႕ပိုင္းႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္  ေျမသိမ္းမႈမ်ားျဖစ္ပြားေနျခင္းကလည္း  ေက်းလက္ေနျပည္သူတို႔၏ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း လုပ္ငန္းမ်ား ထိခိုက္ေစၿပီး ၎တို႔၏ သားသမီးမ်ားကို နယ္စပ္မွတစ္ဆင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံသို႔ ပို႔ကာ အလုပ္လုပ္ခုိင္းထားရသည္။ သဘာဝရင္းျမစ္မ်ား တူးေဖာ္ ထုတ္လုပ္ရာတြင္ ေျမယာဆံုး႐ႈံုးမႈအမ်ားအျပား ျဖစ္ပြားေနျခင္းေၾကာင့္ ေက်းလက္ေဒသအခ်ဳိ႕တြင္ မတည္ၿငိမ္မႈႏွင့္ လာေရာက္လုပ္ကုိင္သည့္ ကုမၸဏီတို႔အေပၚ ဆႏၵျပမႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနသည္။ ေျမယာသိမ္းမႈအခ်ိဳ႕တြင္ စစ္တပ္၏ ပါဝင္မႈမ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း Global Witness အဖဲြ႔၏ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈတစ္ရပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အတြင္းက ကရင္ျပည္နယ္၊ ဘားအံၿမိဳ႕အတြင္းရွိ ေက်းရြာအခ်ဳိ႕သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ရာတြင္ အာဏာပိုင္မ်ား၊ စစ္တပ္အရာရွိႀကီးမ်ား၏ မတရားသျဖင့္ ေျမသိမ္းယူမႈ၊ စီးပြားေရးလက္ဝါးႀကီးအုပ္မႈ၊ အစိုးရကိုေဝဖန္သူမ်ားကို ၿခိမ္းေျခာက္ ဖမ္းဆီးမႈ၊ ေျမယာဆံုး႐ႈံုးျခင္း အတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးမရမႈတို႔ေၾကာင့္  ထုိင္းႏုိင္ငံသို႔ သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကသည့္ အသက္ ၂ဝ ဝန္းက်င္ လူငယ္တခ်ဳိ႕ႏွင့္ ေတြ ႔ခဲ့ရသည္။ ၂ဝ၁၁ တြင္ အရပ္သားတစ္ပုိင္းအစိုးရ တက္လာရာ  ႏုိင္ငံအတြင္း အခြင့္အလမ္းေကာင္းမ်ား ေပၚေပါက္ လာၿပီး ထုိင္းမွ ျပန္လာရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း မိမိတို႔ဘဝတိုးတက္မလာသည့္အျပင္ ပိုမိုဆိုးရြားမႈမ်ားကို ၾကံဳေတြ႔လာရသည့္ ေနာက္ထပ္ မ်ဳိးဆက္တစ္ခုသည္လည္း ျပည္ပသို႔ပင္ ထြက္ခြာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကရျပန္သည္။

    ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း လက္နက္ကုိင္တို္က္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနၿပီး မၾကာမီလပိုင္းအတြင္းကပင္ အရပ္သား တစ္ေသာင္းေက်ာ္ ေနရပ္ စြန္႔ခြာ  ထြက္ေျပးရသည္။ ၎တို႔အနက္မွ အမ်ားအျပားသည္  ထိုင္းႏုိင္ငံေျမာက္ပိုင္းသို႔ ေရာက္ရွိသြားၾကကာ ၁၉၈ဝ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပုိင္း ျပည္တြင္း စစ္ေၾကာင့္ ထြက္ေျပးၿပီး ယင္းေဒသသို႔ ေရာက္ရွိေနၾကသည့္ ရွမ္းတုိင္းရင္းသား ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာထံ ေရာက္ရွိသြားၾကသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္တစ္ႏုိင္ငံလံုးပစ္ခတ္တိုက္ခုိက္မႈ ရပ္စဲေရးကို ေျပာေနၾကေသာ္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္  ၂ဝ၁၁  မွစတင္၍ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျပန္လည္ျမင့္တက္လာသည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ျပင္းထန္သည့္ တုိက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္  အရပ္သား  ၁၃ဝ,ဝဝဝ ခန္႔ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာေနရၿပီး အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား ထပ္မံ ေရႊ႕ေျပာင္းမည့္အေျခအေနရွိေနသည္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွ ျပည္သူအမ်ားအျပားက ခုိေတာင္ကြ်န္းလူသတ္မႈတြင္ ေသဒဏ္ခ်မွတ္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္တုန္လႈပ္ေနၾကၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား အႏိွမ္ခံေနရမႈအေပၚ မေက်နပ္ၾကသည္မွာ ျငင္းဆိုဖြယ္ရာ မရွိေပ။  ေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ်ေနထုိင္သူမ်ားအေပၚ  လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား  ရပ္တန္႔ရန္  ထုိင္းအစိုးရကို ေတာင္းဆိုေနၾကေသာ္လည္း မၾကာမီအာဏာရလာေတာ့မည့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အစိုးရအေနျဖင့္  လူေနမႈဘဝမ်ားစြာကြာဟျခင္း၊ လုပ္အား ေခါင္းပံုျဖတ္ ခံရျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ား ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ ျပည္ပထြက္ အလုပ္လုပ္ေနရမႈ ျပႆနာကို အျမန္ဆံုးေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္ေနသည္။

    သဘာဝရင္းျမစ္သယံဇာတမ်ားမွရရွိေသာ အက်ဳိးအျမတ္၊ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈတို႔ကို အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း အာမခံခ်က္မရွိေသးေသာ ေက်းလက္ေဒသေန ႏြမ္းပါးသည့္ ျပည္သူမ်ား အတြက္ ထိထိေရာက္ေရာက္  မွ်ေဝသံုးစြဲျခင္း မျပဳသေရြ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အနာဂတ္စီးပြားေရး အလားအလာေကာင္းမ်ား ရွိေနသည့္ ႏိုင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ ခဲယဥ္းေပလိမ့္မည္။     ။

    David Scott Mathieson သည္ Human Rights Watch ေခၚ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ အာရွေရးရာဌာန၏ အႀကီးတန္းသုေတသီတစ္ဦးျဖစ္သည္။

    Myanmar Now သတင္းဌာနမွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။

  • အစၥလာမ ္သာသနာ အတြင္းမွ မတူျခားနား ကြဲျပားမႈမ်ား

    အစၥလာမ ္သာသနာ အတြင္းမွ မတူျခားနား ကြဲျပားမႈမ်ား

    ေအာက္တိုဘာ ၁၈ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    SG6XDS4D2ZZ7GTH
    လြန္ခဲ့တဲ့ရက္အနည္းငယ္က ကၽြန္ေတာ္ဟာ HBO က Bill Maher ရဲ႕ တီဗြီတင္ဆက္ပြဲဆိုင္ရာအုပ္စုထဲ ေရာက္ခဲ့ရတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ဘာသာေရးစစ္ပြဲတစ္ခု ျဖစ္ေနခဲ့တယ္။

    အစၥလာမ္သာသနာကိုယ္တိုင္က ပဋိပကၡျဖစ္ေပၚလာေစတာ ဟုတ္မဟုတ္ အျငင္းအခုံ အေခ်အတင္ ျဖစ္ရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုမႈက ေအာ္ႀကီးဟစ္က်ယ္ စကား၀ိုင္းအဆင့္အထိျဖစ္သြားခဲ့ၿပီး အင္တာနက္ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္ေပၚအထိ ကူးစက္ေရာက္ရိွသြားတယ္။ Maher နဲ႔ ဧည့္သည္ေတာ္တစ္ဦးျဖစ္သူ Sam Harris တို႔က အစၥလာမ္ဟာ အႏၱရာယ္ႀကီးတဲ့သာသနာျဖစ္ေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအရ ကြဲလြဲမႈကိုခြင့္ျပဳထားတယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ အဲ့ဒီအေပၚ သရုပ္ေဆာင္ Ben Affleck က သူတို႔ရဲ႕မွတ္ခ်က္ဟာ အေျခအျမစ္မဲ့ၿပီး လူမ်ဳိးေရးဆန္လြန္းတယ္လို႔ ရႈတ္ခ်ခဲ့တယ္။ Ben Affleck ဖက္မွာ ကၽြန္ေတာ္ ရပ္တည္ခဲ့တယ္။

    ျပပြဲၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီအစီအစဥ္ထဲပါ၀င္တဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ကင္မရာေနာက္ကြယ္မွာ ဒီအေၾကာင္းအရာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္ထပ္တစ္နာရီၾကာတဲ့အထိ အေခ်အတင္ ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ Maher က ဒီအျငင္းအခံုျဖစ္လာေအာင္ မီးေမႊးခဲ့ၿပီ။ ေရွ႕ဆက္ ဂယက္ရိုက္လာပါေတာ့မယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ သံတူေၾကာင္းကြဲအခ်က္သံုးခုကို အသိေပးတင္ျပပါရေစ။

    ပထမဆံုးအခ်က္ကေတာ့ – သမိုင္းေၾကာင္းအရ အစၥလာမ္ဟာ (သူတို႔ထင္ျမင္ေနသလို) သေဘာထားေသးသိမ္မႈ မရိွခဲ့ဘူး။ ဒါ့အျပင္ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕အခန္းက႑ကို စဦးျမွင့္တင္ ေပးခဲ့တဲ့ သာသနာျဖစ္ေနတယ္။ ၂၀ ရာစုႏွစ္သမိုင္းေတြေလာက္လာ ၾကည့္ရႈသံုးသပ္သူမည္သူမဆို အစၥလာမ္သာသနာကို ေသြးဆာေနတဲ့သာသနာအျဖစ္ အေပၚယံရွပ္ၿပီးေတြးမိပါလိမ့္မယ္။ သမိုင္းမွတ္တမ္းေတြကို ျပန္ၾကည့္လိုက္ပါ။ ဥေရာပက ခရစ္ယာန္၊ နာဇီ၊ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ၊ အာရွတိုက္က ဗုဒၶ၊ တာအို(ေတာက္)၊ ဟိႏၵဴနဲ႔ ဘုရားမဲ့၀ါဒီေတြရဲ႕ တအံုတက်င္းသတ္ျဖတ္မႈမ်ားကို ေတြ႕ၾကရပါလိမ့္မယ္။

    အလားတူစြာ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္မွာ (အၾကမ္းဖက္မႈလို႔ မဆင္မျခင္သမုတ္ၾကတဲ့) စာပုိဒ္မ်ားပါ၀င္တာ အမွန္ပါ။ သို႔ေသာ္ ခရစ္ယာန္မ်ားရဲ႕ Bible က်မ္းဂန္မွာလည္း ပါ၀င္ေနတာ၊ ထာ၀ရဘုရားရွင္က မ်ဳိးျဖဳတ္ရွင္းလင္းဖို႔ အမိန္႔ေပးထားတာကို ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါက မေကာင္းသူပယ္ ေကာင္းသူကယ္ျခင္းတစ္မ်ဳိးလို႔ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။

    ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ – ယေန႔အစၥလာမ့္ေလာကမွာ အနည္းနဲ႔အမ်ား သေဘာထားေသးသိမ္ခ်က္၊ ဖိႏွိပ္ခ်က္ ဆိုတဲ့ အစြန္းအထင္းတစ္ရပ္ အမွန္တကယ္ကို  ရိွေနပါတယ္။ IS က လူရမ္းကားေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ဆိုးသြမ္းတဲ့အမူအက်င့္ေတြကို သာသနာ့အယူ၀ါဒလို႔ အေၾကာင္းျပလိုက္ၾကတယ္။ သိပ္မၾကာေသးခင္က ၿဗိတိသွ် ကူညီေရးလုပ္သားတစ္ဦးကို ေခါင္းျဖတ္သတ္ျဖတ္ျခင္းဟာ မြတ္စ္လင္မ္ေတြရဲ႕ဘ၀ေတြကို ကယ္တင္ဖို႔လို႔ ဆိုၿပီး အစၥလာမ္ကို အမည္ပ်က္ေစခဲ့တယ္။ ထပ္ၿပီးေျပာရရင္ ကမာၻ႕စီးပြားေရးဖိုရမ္အစီရင္ခံစာမွာ အဆင့္အနိမ့္ဆံုး ၁၀ ႏိုင္ငံစာရင္းအနက္ ၉ ႏိုင္ငံဟာ မြတ္စ္လင္မ္လူမ်ားစုတိုင္းျပည္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ Pew ရဲ႕စစ္တမ္းမွာလည္း အာဖဂန္နစၥတန္၊ အီဂ်စ္၊ ေဂ်ာ္ဒန္က သံုးပံုတစ္ပံုအထက္ မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ ေသဒဏ္ေပးျခင္းကို ပိုမိုလက္ခံၾကတယ္လို႔ ေဖာ္ျပတယ္။

    ခရစ္ယာန္၊ အဟ္မဒီ၊ ယဇီဒီ၊ ဘဟာအီနဲ႔ ရွီအိုက္(ရွီအဟ္)ေတြရဲ႕ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္း ဆက္ဆံျပဳမူပံုေတြကိုလည္း အစၥလာမ့္ကမာၻထဲမွာ ေတြ႕ေနတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အသံထုတ္ေပးသင့္ပါတယ္။

    တတိယအခ်က္ကေတာ့ – အစၥလာမ့္ကမာၻမွာ လူဦးေရ အင္မတန္မ်ားျပားတယ္၊ အသြင္မတူမႈနဲ႔ကြဲလြဲမႈေတြ ႀကီးမားတယ္။ အာဖဂန္ႏို္င္ငံသား ၅ ဦးမွာ ၄ ဦးက အယူ၀ါဒေဖာက္ျပန္မႈအတြက္ ေသဒဏ္ေပးျခင္းကို ႏွစ္သက္ၾကတယ္။ ကမာၻ႕မြတ္စ္လင္မ္ လူဦးေရအမ်ားဆံုးရိွတဲ့ အင္ဒိုနီးရွားက မြတ္စ္လင္မ္ေတြအနက္ ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္းသာလွ်င္ အဲ့ဒီလိုျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္းကို လက္ခံၾကတယ္။ အယ္လ္ေဘးနီးယား၊ အဇာဘိုင္ဂ်န္နဲ႔ ကာဇက္စတာန္မွာဆိုရင္ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းသာသာပဲ ဒီစနစ္ကို လက္ခံတာေတြ႕ရတယ္။ ဒါလည္း Pew ရဲ႕ စစ္တမ္းေဖာ္ျပခ်က္ပါပဲ။

    အဓိက ကြာျခား ကြဲျပားေနမႈက ယံုၾကည္ခ်က္ဆိုင္ရာ ကိစၥေတြမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာမဆို သေဘာထားေသးသိမ္တဲ့ တေဇာက္ကန္းေတြရိွပါတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈတိုင္း အသိုင္းအ၀ိုင္းတိုင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနထိုင္ ရွင္သန္တဲ့ ယံုၾကည္သက္၀င္သူေတြလည္း ရိွၾကပါတယ္

    ဘယ္ဘာသာ တရားမွာမဆို အခ်ဳိ႕သူေတြဟာ လူမ်ဳိးေရးကို ဘာသာေရးနဲ႔ တန္းညိွပစ္တဲ့ ဖန္တီးခ်က္မ်ားရိွတယ္ဆိုတာ သတိျပဳရပါမယ္။ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ထဲမွာ ဂႏၵီလုိ လူမ်ဳိးရိွသလို၊ ဂႏၵီကို လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္လိုက္တဲ့ အယူသည္း အစြန္းေရာက္သူလည္း ရိွတယ္။ လက္ရိွ ဒလိုင္းလားမားက လူသား၀ါဒအေပၚ သူမတူေအာင္ ရပ္တည္ေနေပမယ့္ ၁၆၆၀ ခုႏွစ္က ပဥၥမေျမာက္ ဒလိုင္းလားမားကေတာ့ ေက်ာက္တံုးေပၚ ၾကက္ဥေတြ ပစ္ခြဲသလို ကေလးသူငယ္ေတြ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္ပစ္ဖု႔ိ အမိန္႔ေပးခဲ့ေလရဲ႕။

    ခရစ္ယာန္ေလာကမွာဆိုရင္လည္း ေဒါက္တာ မာတင္လူသာကင္း ဂ်ဴနီယာ လို ေလးစားေလာက္ဖြယ္ ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးရိွသလို၊ ၁၃ ရာစုႏွစ္ ျပင္သစ္ျပည္က ပုပ္ရဟန္း ကေတာ့ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ကေလးငယ္ေပါင္း ႏွစ္ေသာင္းေလာက္ကို လမ္းမွားသူေတြလို႔ တံဆိပ္ကပ္ၿပီး စုၿပံဳ သတ္ျဖတ္ပစ္ဖို႔ အမိန္႔ေပးခဲ့တယ္။ “သူတို႔အားလံုးကို အရွင္မထားနဲ႔၊ သတ္ပစ္လိုက္၊ (ဒီလိုလုပ္တာ) ထာ၀ရ ဘုရားသခင္ ကိုယ္တိုင္ သိလာလိမ့္မယ္”လို႔ လူသိရွင္ၾကားေျပာဆိုခဲ့တဲ့ အထိပါပဲ။

    အင္မတန္ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ အုပ္စုေတြကို ကၽြန္ေတာ္ ႀကံဳဆံုဖူးတယ္။ အဲ့ဒီထဲက တစ္ေယာက္က ဂ်ာဗားကၽြန္းသား မြတ္စ္လင္မ္ပါ။ သူတို႔ဟာ စုန္း၊ ကေ၀၊ ေအာက္လမ္းပညာရွင္လို႔ စြပ္စြဲခံရသူေတြကို ေခါင္းျဖတ္သတ္ၿပီး အဲ့ဒီဦးေခါင္းေတြကို ေတာင္ကုန္းေပၚ သြားပစ္ထားေလ့ရိွတယ္။ အဲ့ဒီလို ရက္စက္တတ္တဲ့ စိတ္အခံရိွတဲ့ ကြန္ဂို စစ္ဘုရင္ႀကီးကိုလည္း ဆံုဖူးတယ္။ သူက သူ႔ကိုယ္သူ (၁၉၀၁ ခုႏွစ္ အေမရိကန္မွာ ေပၚထြက္ခဲ့တဲ့ Bible ထဲကအခ်က္မွန္သမွ် သစၥာတရားလို႔ ခံယူတဲ့ ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းခြဲ တစ္ခု) Pentecostalism ရဲ႕ ဂိုဏ္းအုပ္လို ပံုဖမ္းထားသူေပါ့။ ဒါေပမယ့္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈကို ရင္ဆိုင္ေနရခ်ိန္ကာလ ကၽြန္ေတာ့္ကို ညစာစားပြဲဖိတ္ေခၚတဲ့အခါမွာ တကယ့္ သူေတာ္စင္ ပံုစံအတုိုင္း ျပဳမူဆက္ဆံတာကို ေတြ႕ခဲ့ရတယ္။

    အစၥလာမ္သာသနာကို အၾကမ္းဖက္ဘာသာ၊ သေဘာထားေသးသိမ္တဲ့ ဘာသာအျဖစ္ ပံုပ်က္ပန္းပ်က္ရုပ္လံုးေဖာ္ျခင္းက ေတာ္ေတာ့္ကို လြဲေခ်ာ္ဆိုး၀ါးလြန္းပါတယ္။ ပါကစၥတန္မွာ မြတ္စ္လင္မ္ အမ်ဳိးသား အုပ္စုတစ္စုဟာ Mukhtar Mai ဆိုတဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ မိန္းကေလးတစ္ဦးကို အုပ္စုဖြဲ႕အဓမၼက်င့္ႀကံခဲ့တယ္။ တရားရံုးအမႈမွာ သူမ အႏိုင္ရရိွခဲ့တယ္။ သူမဟာ (အဲ့ဒီလူေတြကို ေသဒဏ္ မေတာင္းဆိုဘဲ) ေလ်ာ္ေၾကးေငြကိုသာ အစိုးရဆီက လက္ခံရယူခဲ့ၿပီး သူမရဲ႕ရြာသူမိန္းကေလးေတြ အတြက္ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းျဖစ္လာေအာင္ မတည္ေပးခဲ့တယ္။ ပညာေရး က႑အတြက္လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ မာလာလာ မိန္းမရြယ္ေလးကို တာလီဘန္ေတြက ေသနတ္နဲ႔ပစ္ခတ္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲ့ဒီ ေသနတ္သမားေတြကလည္း မြတ္စ္လင္မ္ေတြပါပဲ။ ေကာင္းက်ဳိးကို သက္စြန္႔ဆံဖ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ မာလာလာကလည္း မြတ္စ္လင္မ္ပါပဲ။

    အီရန္မွာ ခရစ္ယာန္နဲ႔ ဘဟာအီေတြကို ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ မြတ္စ္လင္မ္ ေရွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Mohammad Ali Dadkhah အဲ့ဒီဖိႏွိပ္မႈအေပၚ ရဲရဲေတာက္ စိန္ေခၚအာခံခဲ့တယ္။ ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းအုပ္တစ္ဦးကို လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးခဲ့တယ္။ ခုအခ်ိန္မွာ သူဟာ ေထာင္ဒဏ္ ၉ ႏွစ္ က်ခံေနရဆဲပါ။

    ပါကစၥတန္က ကၽြန္ေတာ့္မိတ္ေဆြ ေရွ႕ေနႀကီး  Rashid Rehman ဆိုရင္ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဘာသာေပါင္းစံုသဟဇာတျဖစ္ေရးေတြမွာ အႀကီးအက်ယ္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သူပါ။ ဒီႏွစ္အတြင္း အစြန္းေရာက္သူမ်ားက သူ႔ရံုးခန္းကို ၀င္ဖ်က္ၿပီး သူ႔ကို သတ္ျဖတ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။

    ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ၊ လိင္ခြဲျခားမႈ၊ သေဘာထားေသးသိမ္မႈေတြနဲ႔ သက္၀င္လႈပ္ရွားေနတဲ့  – အစၥလာမ္ကို အက်ည္းတန္ေအာင္ ဖန္တီးေနတဲ့ IS ကို ေ၀ဖန္ ရႈတ္ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစၥလာမ္၊ မြတ္စ္လင္မ္မွန္သမွ်ကို အဲ့ဒီအရာေတြနဲ႔ မေရာေထြးလိုက္ပါနဲ႔။ Mukhtar ၊ Malala ၊ Dadkhah နဲ႔ Rehman တို႔လို သူရဲေကာင္းေတြဟာ အလြန္အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳထားတာကိုလည္း ထည့္တြက္ေစခ်င္ပါတယ္။

    ေၾကာက္စရာပံုရိပ္မ်ားကိုသာ ေဇာင္းေပးေဖာ္ျပၿပီး အစၥလာမ္ကို တစ္ဖက္သတ္ မုန္းတီးရြံေၾကာက္ေနသူမ်ားရဲ႕ လူမ်ဳိးေရး/ဘာသာေရး တစ္ယူသန္မႈမ်ားကို အားေပးအားေျမွာက္ မျပဳၾကပါနဲ႔လား။ အျခားတစ္ဖက္မွာလည္း သေဘာထားႀကီးမႈ၊ ေခတ္အျမင္ရိွမႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရးေတြမွာ စြမ္းစြမ္းတမံေဆာင္ရြက္သူမ်ား အပါအ၀င္ သန္း ၁၆၀၀ ေသာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ မြတ္စ္လင္မ္ေတြ အတြင္း မတူကြဲျပားမႈရိွေနတဲ့ အခ်က္ကိုလည္း လ်စ္လ်ဴမရႈလိုက္ပါနဲ႔လား။ အဓိက ကြာျခား ကြဲျပားေနမႈက ယံုၾကည္ခ်က္ဆိုင္ရာ ကိစၥေတြမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာမဆို သေဘာထားေသးသိမ္တဲ့ တေဇာက္ကန္းေတြရိွပါတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈတိုင္း အသိုင္းအ၀ိုင္းတိုင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနထိုင္ ရွင္သန္တဲ့ ယံုၾကည္သက္၀င္သူေတြလည္း ရိွၾကပါတယ္။ ဒီအုပ္စုႏွစ္ရပ္ရဲ႕ အစဥ္အဆက္ ကြဲျပားကြာျခားမႈ လို႔ပဲ ဆိုခ်င္ပါတယ္။

    ဒီလုိအေၾကာင္းအရာက တီဗီြအစီအစဥ္တစ္ခုတည္းအတြင္းမွာ ရွင္းလင္းတင္ျပဖို႔ အလြန္အင္မတန္ မလြယ္ကူလွေအာင္ ရႈပ္ေထြးနက္နဲလွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ အမွန္တရားျဖစ္စဥ္ပါပဲခင္ဗ်ာ။

    xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
    NewYork Time မွ Nicholas Kristof ေရးသားေသာ  The Diversity of Islam ကို  မင္းထြဋ္ေခါင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။