ေအပီ သတင္းဌာန
မၾကာေသးမီက ျမန္မာရခုိင္ျပည္နယ္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည့္ ကန္အေျခဆိုက္ ဂ်ီႏိုဆိုဒ္တိုက္ဖ်က္ေရး အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္ အမတ္ေဟာင္း တစ္ဦးက ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ေဆး၀ါးကုသမွဳမ်ား ရရွိဖို႔အတြက္ အသက္အႏၱရာယ္ စိုးရိမ္ ရသည္ အထိ ခက္ခဲေနေၾကာင္း၊ တိုက္ခိုက္မွဳမ်ား ခံရမည့္အေရးကိုလည္း အထိတ္တလန္႔ျဖင့္ စိုးရိမ္ေနရေၾကာင္း သတိေပးေျပာဆိုလိုက္သည္။
United to End Genocide အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ Tom Andrews United to End Genocide ဟုအမည္ရသည့္ အေမရိကန္အေျခဆိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးလွဳပ္ရွားမွဳအဖြဲ႕႔ေခါင္းေဆာင္ တြမ္အင္ဒရူးက ယမန္ေန႔က အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထိုအစီရင္ခံစာကို ေအပီက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ထိုးႏွက္သည့္ အစီရင္ခံစာ (hard-hitting report) ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ United to End Genocide အဖြဲ႔သည္ ရခုိင္ျပည္နယ္သို႔ သြားေရာက္ေလ့လာ ခဲ့အျပီးမွ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းသည္။
အေမရိကန္ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ၊ ဥပေဒျပဳအမတ္ေဟာင္းတစ္ဦးကမူ သမၼတအိုဘားမားအား သူ၏ တတ္ႏိုင္သည့္ အခန္းက႑မွ နုိင္ငံမဲ့ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရအား ေတာင္းဆိုသြားရန္ တုိက္တြန္းႏွိဳးေဆာ္လိုက္သည္။
“အႏၱရာယ္ရဲ႕ အရိပ္လကၡဏာေတြက ရွင္းရွင္းလင္းလင္းၾကီးရွိေနတယ္။ အဲဒီအႏၱရာယ္ လကၡဏာေတြက တစတစ တိုးတက္ေနေသးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ကပ္ေဘး ဒုကၡၾကီးတစ္ခုကို ျမင္ေတြ႔ ရမယ့္အေနအထားပဲ။ အဲဒီ (ရခုိင္) မွာ အသက္ဆံုးရွံဳးသြားရတဲ့ အေရအတြက္ကလည္း ေျပာပေလာက္ေအာင္ရွိေနျပီးျပီ။ အဲဒီမွာ ရွိေနတဲ့လူေတြ ဘာမွမလုပ္ဘဲ ဒါေတြျဖစ္လာတာမွ မဟုတ္ဘဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲ၊ အဲဒီ (ရိုဟင္ဂ်ာ) ေတြက (ဘာေၾကာင့္ ဒီလို အလုပ္ခံရတာလဲဆိုေတာ့) သူတို႔က လူမိ်ဳးျခားျဖစ္ေနတယ္၊ (တသီးတျခားျဖစ္ေနတဲ့) သူတို႔လူမ်ိဳးစု၊ သူတို႔ကိုးကြယ္တဲ့ ဘုရားရွင္ စတဲ့ အေၾကာငး္မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ေတြ ဓါးစာခံျဖစ္ေနရတယ္။” ဟု အင္ဒရူးက ေအပီသို႔ ေျပာျပသည္။
ထုိ႔ျပင္ အင္ဒရူးက “အဲဒီရခုိင္မွာ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္ဖို႔ အစီအမံ အစိတ္အပိုင္းေတြ ရွိေနတယ္။ ၾကီးမားတဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳၾကီးျဖစ္ဖို႔ အရိပ္အေယာင္ေတြ ရွိေနတယ္” ဟု ဆိုသည္။
၂၀၁၂ ႏွစ္လည္ပိုင္းမွစ၍ ရခုိင္ပဋိပကၡေၾကာင့္ လူေပါင္း ၂၈၀နီးပါး ေသဆံုးခဲ့ရသည္။ အမ်ားစုမွာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားျဖစ္သည္။ ရိုဟင္ဂ်ာေပါင္း တစ္သိန္းေလးေသာင္းခန္႔မွာ လူဦးေရ ျပြပ္သိပ္က်ပ္တည္း ေနသည့္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသို႔ ပို႔ေဆာင္ခံခဲ့ရသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာမွာလည္း ပင္လယ္တြင္း ေလွစီး ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသည္။ အင္ဒရူးကမူ ယခုႏွစ္အတြင္း ေလွစီးထြက္ ေျပးရသည့္ ပမာဏမွာ နွစ္ဆျမင့္တက္ လာေၾကာင္း၊ ထိုသို႔ ထြက္သြားျခင္းမွာ အႏၱရာယ္ မ်ားလြန္းသလို အျခားေနရာမ်ား၌ ခိုလွံဳခြင့္ရနိုင္ေရးမွာလည္း အခြင့္အလမ္း အလြန္နည္းပါးေၾကာင္း ဆိုသည္။
ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ားစုက ျမန္မာျပည္တြင္းေမြးဖြားျပီး မ်ိဳးဆက္ေပါင္း မ်ားစြာကပင္ ျမန္မာျပည္တြင္း ေနထုိင္ေနၾကေသာ္လည္း ျမန္မာ အစိုးရက တရားမ၀င္ ခိုး၀င္လာသူမ်ားဟုသာ မွတ္ယူေနေၾကာင္း ေအပီက ဆုိသည္။
ျပီးခဲ့သည့္လအတြင္းကလည္း ရခုိင္ရွိ နယ္စည္းမျခား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႔၏ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအား ျမန္မာအစိုးရက အင္အားသံုး ရပ္တန္႔ပစ္ခဲ့သည္။ ထိုအဖြဲ႕က လူေပါင္း ၇ သိန္းခန္႔အား က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မွဳေပးေနသည့္ အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ ထိုလူေပါင္း ၇ သိန္းတြင္ ၂ သိန္းမွာ သြားလာေရးခက္ခဲသည့္ ရြာမ်ားတြင္ ေနထုိင္သည့္လူမ်ားႏွင့္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ေနထုိင္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ႏိုဘယ္ဆုတံဆိပ္ရရွိထားသည့္ ထိုအဖြဲ႕အစည္းကို ျမန္မာ အစိုးရက ဗုဒၶဘာသာမ်ားထက္ မြတ္စလင္မ်ားကို မ်က္ႏွာသာေပးသည္ဟု စြပ္စြဲခဲ့သည္။
အင္ဒရူးက သူ႔အေနျဖင့္ စစ္ေတြအနီးရွိ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ေလးရက္တိတိ အခ်ိန္ေပးေလ့လာခဲ့ေၾကာင္း၊ စခန္းတြင္ေနထုိင္သူမ်ား၏ ေျပာျပခ်က္အရ ဒုကၡသည္မ်ားက ေလွျဖင့္ထြက္ေျပးတိုင္း စခန္းလံုျခံဳေရးအေစာင့္မ်ားက မသိခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနၾကေၾကာင္း၊ စစ္ေတြေဆးရံုသို႔ ေဆးကုသလိုသည့္ ဒုကၡသည္တိုင္း လံုျခံဳေရးမ်ားကို လာဘ္ထိုးဖို႔ လိုေၾကာင္း ေျပာျပသည္။ အင္ဒရူးက မက်န္းမမာျဖစ္ေနသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ေဆး၀ါး လံုေလာက္မွဳမရွိသည့္အေၾကာင္းႏွင့္ အခ်ိဳ႕မွာ မိမိတို႔ကိုယ္ကိုပင္ ေသလူအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၾကသည့္ အခ်က္မ်ားကို ေလးေလးနက္နက္ ေျပာျပခဲ့သည္။
နယ္စည္းမျခားဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕ကလည္း ၄င္းတို႕႔၏ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ပိတ္ပင္ခံရသည့္အတြက္ လူအမ်ား၏အသက္ ထိခိုက္မည္ကို စိုးရိမ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ၾကသည္။ နယ္စည္းမျခားဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕၏ ေခါင္းေဆာင္က ျပီးခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္အတြင္း ျမန္မာျပည္သို႔ လာခဲ့ျပီး ျမန္မာအစိုးရထိပ္ပိုင္း ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ေဆးကုသေရးလုပ္ငန္းမ်ား ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း တနလၤာေန႔က ထုတ္ျပန္သည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပသည္။
၀ါရွင္တန္အေျခဆိုက္ ျမန္မာသံရံုးကမူ (ထံုးစံအတိုင္း) အထက္ပါအေၾကာင္းမ်ားအတြက္ သံုးသပ္ခ်က္ေပးဖို႔ရာ တုံ႕ဆိုင္းေနခဲ့သည္။ ျမန္မာအစိုးရမူ ရခုိင္ျပည္တြင္း တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးက ဦးစားေပး အခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ သံုးႏွစ္အတြင္း ျမန္မာျပည္၌ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ ကူညီခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံတကာ သံအဖြဲ႕မ်ားအား ဦးေဆာင္သူ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံတကာ လူ႕သားခ်င္းစာနာ ေထာက္ထားေရး အဖြဲ႕မ်ားအား ႏုိင္ငံတြင္း အကြပ္အထိန္းမဲ့ သြားလာလွဳပ္ရွား ခြင့္ေပးေရးအတြက္ ျမန္မာအစိုးရအား တုိက္တြန္းလိုက္သလို ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား ႏုိင္ငံသားျပဳေပးေရး အတြက္လည္း ေဆြးေႏြးေဆာင္ရြက္ဖို႔ တိုက္တြန္းသည္။
အင္ဒရူးကမူ ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ဘာသာေရးႏွင့္ လူမ်ိဳးေရးတင္းမာမွဳမ်ားအား ကိုင္တြင္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လုပ္ကိုင္ရာတြင္ (ရခုိင္ မ်ား၏) ဖိအားေပးမွဳ အနည္းငယ္ရွိေနေၾကာင္း၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသားေရး ဦးစားေပး မဲဆြယ္မွဳကလည္း တိုးတက္ျမင့္မားလာေနေၾကာင္း ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ အင္ဒရူုးက ျမန္မာအစုိးရအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ႏိုင္ေရး သေဘာ ဆႏၵရွိေနသျဖင့္ အေမရိကန္ကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားက ၄င္းတို႔၏ အခန္းက႑ကို ဆုပ္ကိုင္ထား (ျပီး လိုသလို ေဆာင္ရြက္) ၾကဖို႔လိုေၾကာင္း ဆိုသည္။
အင္ဒရူးမွာ ၁၉၉၁ မွ ၁၉၉၅ အထိ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္တြင္ အမွဳထမ္းခဲ့သည္။ သူ၏ ျမန္မာခရီးစဥ္မွာ တရား၀င္ခရီးစဥ္ မဟုတ္သလို ျပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ဇြန္လမွစ၍ ေရတြက္ပါက သူ၏ ခရီးစဥ္မွာ ဒုတိယအၾကိမ္ျဖစ္သည္။
United to End Genocide မွာ ဆီးရီးယား၊ ဆူဒန္စသည့္ နိုုင္ငံမ်ားအေရးကိုလည္း ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။
