News @ M-Media

Tag: Africa

  • သမိုင်းတစ်လျှောက် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် အာဖရိကဖလားတွင် ဆီနီဂေါ  ဗိုလ်စွဲ

    သမိုင်းတစ်လျှောက် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် အာဖရိကဖလားတွင် ဆီနီဂေါ ဗိုလ်စွဲ

    ဖေဖော်ဝါရီ ၇၊ ၂၀၂၂
    M-Media

    -မနေ့က ကစားခဲ့တဲ့ အာဖရိကဖလား ဘောလုံးပြိုင်ပွဲ နောက်ဆုံးဗိုလ်လုပွဲမှာ ဆီနီဂေါအသင်းက အီဂျစ်ကို ပင်နယ်တီအဆုံးအဖြတ်နဲ့ အနိုင်ရပြီး ဗိုလ်စွဲသွားခဲ့ပါတယ်။

    ဒါဟာ သမိုင်းတစ်လျှောက် အာဖရိကဖလားကို ပထမဆုံးအကြိမ် ရရှိမှုပါ။ ဒီအောင်မြင်မှုအတွက် ဆီနီဂေါတစ်နိုင်လုံးက အကြီးအကျယ် အောင်ပွဲခံခဲ့ကြပါတယ်။

    ပွဲကစားချိန်အတွင်း ဆီနီဂေါဟာ အီဂျစ်ကို အသာစီးနဲ့ ကစားနိုင်ခဲ့ပြီး အခွင့်အရေးတွေ ရခဲ့ပေမယ့် ဂိုးအဖြစ် မပြောင်းလဲနိုင်ခဲ့ပါဘူး။ ပွဲအစ ၇ မိနစ်မှာရတဲ့ ပင်နယ်တီကိုလည်း တိုက်စစ်မှူး ဆာဒီယိုမာနေး လွဲလျော်ခဲ့ပါတယ်။

    ဒါပေမယ့် ပင်နယ်တီမှာ မာနေးက အဆုံးအဖြတ် ဂိုးကို ကန်သွင်းယူကာ အီဂျစ်ကို ၄ ဂိုး ၂ ဂိုးနဲ့ အနိုင်ရခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် နောက်ဆုံးဗိုလ်လုပွဲမှာ အလ်ဂျီးရီးယားကို ရှုံးနိမ့်ပြီး ဒုတိယနဲ့သာ ကျေနပ်ခဲ့ရတဲ့ ကြမ္မာဆိုးကို ဆီနီဂေါတို့ ဒီတစ်ကြိမ်မှာ ချိုးဖျက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

    “ဆီနီဂေါဟာ ဗိုလ်လုပွဲမှာရှုံးပြီး ဖလားလက်လွှတ်ရတာတွေ များနေပါပြီ။ အခု အလုံးကြီး ကျသွားပြီ။ နောက်ဆုံးတော့ ချန်ပီယံဖြစ်ပြီပေါ့ဗျာ” လို့ ဆီနီဂေါမြို့တော် ဒါကာမှာ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့အတူ အောင်ပွဲခံနေတဲ့ အသက် ၃၁ နှစ်အရွယ် ပါပီ မာလစ် ဒီဘာက ပြောပါတယ်။

    အီဂျစ်က ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖိုင်နယ်မှာ ကင်မရွန်းကို ရှုံးပြီး ဒုတိယသာ ရခဲ့သလို အဲဒီနောက်ပိုင်း ပထမဆုံး ဖိုင်နယ်တက်လာတဲ့ အခုနှစ်မှာလည်း ဒုတိယနဲ့သာ ထပ်မံကျေနပ်ခဲ့ရပါတယ်။ နာမည်ကြီး တိုက်စစ်မှူး မိုဟာမက် ဆာလာဟ်က ပွဲအပြီးမှာ ဝမ်းနည်းကြေကွဲစွာ ငိုကြွေးခဲ့ပါတယ်။

    Ref: Reuters

  • တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးကြောင့် အာဖရိက ရှားပါးတိရစ္ဆာန်များ မျိုးတုန်းမည့် အန္တရာယ်ရှိလာ

    တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးကြောင့် အာဖရိက ရှားပါးတိရစ္ဆာန်များ မျိုးတုန်းမည့် အန္တရာယ်ရှိလာ

    နိုဝင်ဘာ ၁၃၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -အာဖရိကတိုက်မှာ တရုတ်က သူတို့ရဲ့ တိုင်းရင်းဆေးဝါးကို မိတ်ဆက်မြှင့်တင်မှု နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် တရားမဝင် သားရိုင်းတိရစ္ဆာန် ကုန်ကူးမှု မြင့်တက်လာပြီး ရှားပါးတိရစ္ဆာန်တွေ မျိုးတုန်းမယ့် အန္တရာယ်နဲ့ ရင်ဆိုင်လာရပါတယ်။

    တရုတ်ဟာ ခါးပတ်တစ်ကွင်း လမ်းတစ်စင်း ဖွံ့ဖြိုးရေး စီမံကိန်း (Belt and Road) နဲ့အတူ အာဖရိကတိုက်မှာ တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးကိုပါ မိတ်ဆက်တင်သွင်းလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်တိုင်းရင်းဆေး အများစုဟာ အပင်တွေကို အခြေခံပေမယ့် တစ်ချို့ဆေးတွေက သင်းခွေချပ်နဲ့ ကြံ့လို ရှားပါးတိရစ္ဆာန်တွေနဲ့ ဖော်စပ်ရတာပါ။

    လန်ဒန်အခြေစိုက် သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ သားရိုင်တိရစ္ဆာန် ရာဇဝတ်မှု စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ EIA ရဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ အာဖရိကနိုင်ငံတွေအတွင်း တရုတ်တိုင်းရင်းဆေး ကျယ်ပြန့်လာတာ၊ အဲဒီတိုင်းရင်းဆေးမှာ အသုံးပြုတဲ့ ပစ္စည်းတွေ ရနိုင်တဲ့ရင်းမြစ်အဖြစ် ရှုမြင်ခံလာရတာကြောင့် ကျားသစ်၊ သင်းခွေချပ်နဲ့ ကြံ့တို့လို ရှားပါး တိရစ္ဆာန်တွေအတွက် ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်လာတာကို တွေ့ရတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    “တရုတ်တိုင်းရင်းဆေး အထိန်းအကွပ်မရှိ ကျယ်ပြန့်လာတာဟာ အာဖရိကတိုင်းပြည် တော်တော်များများမှာ တွေ့ရတဲ့ ဇီ၀ညီညွတ်မှုအတွက် ဆိုးရွားတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်​စေတာကတော့ အသေအချာပါပဲ။ ရှားပါး တိရစ္ဆာန်တွေကို တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးမှာ အသုံးပြုမှုကြောင့် ဒီတိရစ္ဆာန်တွေရဲ့ ဝယ်လိုအား တက်လာတာ၊ သားရိုင်းတိရစ္ဆာန်တွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေကို တွန်းအားပေးတာကနေ အမြတ်ထုတ်တဲ့အထိ ဖြစ်လာစေနိုင်ပါတယ်”

    ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ တွန်းလှန်ရေး တရုတ်က ဆောင်ရွက်မှုနဲ့အတူ အာဖရိကမှာ ​တရုတ်တိုင်းရင်းဆေး ကုမ္ပဏီတွေ၊ ဆေးခန်းတွေဟာ အရင်တုန်းက မရှိခဲ့ဘူးတဲ့ အနေအထားမျိုးအထိရောက်အောင် များပြားလာကြောင်း၊ တစ်ချို့ ကုမ္ပဏီတွေဟာ ကုန်ကြမ်းရှာတာကနေ၊ ကုန်ချောထုတ်ရောင်းတဲ့အထိ လုပ်ငန်းအားလုံး တစ်ဦးတည်း လုပ်ဆောင်နိုင်အောင် ဆောင်ရွက်လာကြကြောင်း အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးလုပ်ငန်းကို ကြပ်ကြပ်မတ်မတ်စောင့်ကြည့်ဖို့ ဒီလုပ်ငန်းကြောင့် ရှားပါးတိရစ္ဆာန် မျိုးတုန်းတာတွေမဖြစ်အောင် ဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေနဲ့ တားဆီးဖို့လည်း အာဖရိက နိုင်ငံတွေကို EIA က တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

    တိုင်းရင်းဆေးတွေမှာ ရှားပါးတိရစ္ဆာန်ထွက် ပစ္စည်းတွေ အသုံးပြုတာကို တရုတ်အစိုးရက တားမြစ်ထားပေမယ့် ကာမအားတိုးဆေး၊ ကင်ဆာကုဆေးကနေ အရေပြားရောဂါ ပျောက်ဆေးအထိ တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးတွေမှာ သားရိုင်းတိရစ္ဆာန်ထွက်ပစ္စည်းတွေကို ဆက်လက် အသုံးပြုနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။

    တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးဝါး ထွန်းကားရေး ဆောင်ရွက်ဖို့ တောင်အာဖရိက၊ ကင်မရွန်း၊ တန်ဇန်းနီးယားနဲ့ တိုဂိုတို့ အပါအဝင် အာဖရိကနိုင်ငံတစ်ချို့က တရုတ်နဲ့ လက်မှတ်ရေးထိုးထားပြီး၊ တောင်အာဖရိကနဲ့ နမီးဘီးယားတို့က တရုတ်တိုင်းရင်းဆေးကို အစိုးရ ကျန်းမာရေးစနစ်မှာ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနေပါတယ်။

    တရုတ်ဟာ အမေရိကန်ကိုကျော်ပြီး ၂၀၀၉ ခုနှစ်ကတည်း အာဖရိကရဲ့ အကြီးဆုံး ကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံ ဖြစ်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    Ref: Aljazeera

  • အာဖရိကတွင် ၆ လအတွင်း လူသန်းချီ ကိုဗစ်ကူးနိုင်ဟု WHO သတိပေး

    အာဖရိကတွင် ၆ လအတွင်း လူသန်းချီ ကိုဗစ်ကူးနိုင်ဟု WHO သတိပေး

    ဧပြီ ၁၉၊ ၂၀၂၀
    M-Media

    -အာဖရိကတိုက်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်သူ အရေအတွက်ဟာ ၆ လအတွင်း သန်းချီ ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO က သတိပေးလိုက်ပါတယ်။

    လက်ရှိ အာဖရိက တစ်တိုက်လုံးမှာ ကူးစက်သူ ၁၇၀၀၀ ကျော်နဲ့ သေဆုံးသူ ၉၀၀ လောက်သာ ရှိသေးတဲ့အတွက် အခြားဒေသတွေနဲ့ယှဉ်ရင် အလွန်အမင်း နည်းပါးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကမ္ဘာ့အဆင်းရဲဆုံးတိုက်ဖြစ်ပြီး ကောင်းမွန်တဲ့ ကျန်းမာရေးစနစ်တွေ မရှိတဲ့အတွက် ကူးစက်သူ အလွန်အမင်း များလာနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေ ရှိနေပါတယ်။

    “ဗိုင်းရပ်တွေဟာ နိုင်ငံတွေအလိုက် ဆက်လက် ကူးစက်ပြန့်နှံ့သွားမှာကို ကျွန်တော်တို့ စိုးရိမ်ပါတယ်။ ကူးစက်သူ အရေအတွက်ဟာ တစ်နေ့တစ်ခြား တိုးလာပါတယ်” လို့ WHO အာဖရိကဒေသ ဒါရိုက်တာ မက်ရှီဒီဆို မိုတီက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    လန်ဒန်မြို့ Imperial ကောလိပ်ရဲ့ ခန့်မှန်းတွက်ချက်မှုမှာတော့ အာဖရိကမှာ Covid-19 ကူးစက်မှုကို အကောင်းဆုံး တုန့်ပြန်နိုင်ရင်တောင် လူ ၃ သိန်းလောက် သေဆုံးနိုင်ခြေရှိပြီး အဆိုးဆုံးအခြေအနေမှာ လူ ၃.၃ သန်းလောက် သေဆုံးကာ သန်း ၁၂၀၀ လောက် ကူးစက်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    အာဖရိကတိုက်အတွင်း ကူးစက်မှုအများဆုံးဖြစ်တဲ့ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံမှာ တိုင်းပြည်ကို တံခါးပိတ်ကာ ရွေ့လျားသွားလာမှု ကန့်သတ်ထားတာကြောင့် ကူးစက်မှုအရေအတွက် ကျဆင်းနေပေမယ့် ဘာကီနာဖာဆို၊ ကွန်ဂို၊ အလ်ဂျီရီးယားတို့လို အခြား အာဖရိက နိုင်ငံတွေမှာတော့ ကူးစက်မှု၊ ပျမ်းမျှသေဆုံးမှုအရေအတွက်တွေဟာ မြင့်မားနေပါတယ်။

    Ref: Aljazeera

  • တစ္ေက်ာ့ျပန္ အီဘုိလာေၾကာင့္ ကြန္ဂုိတြင္ ေသဆံုးသူ တစ္ေထာင္ေက်ာ္ၿပီ

    တစ္ေက်ာ့ျပန္ အီဘုိလာေၾကာင့္ ကြန္ဂုိတြင္ ေသဆံုးသူ တစ္ေထာင္ေက်ာ္ၿပီ

    ေမ ၄၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -တစ္ေက်ာ့ျပန္ျဖစ္ပြားတဲ့ အီဘုိလာေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးသူအေရအတြက္ဟာ တစ္ေထာင္ေက်ာ္ရွိၿပီလုိ႔ အာဖရိကတုိက္ ကြန္ဂုိႏုိင္ငံ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနက မေန႔မွာ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာလုိက္ပါတယ္။

    ကြန္ဂိုမွာၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၾသဂုတ္လကတည္းက အီဘုိလာ တစ္ေက်ာ့ျပန္ ျဖစ္ပြားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
    ေရာဂါကူးစက္ေနသူေတြထဲက ၁၄ ဦး ေသာၾကာေန႔မွာ ထပ္မံေသဆံုးခဲ့ၿပီး စုစုေပါင္း ေသဆံုးသူအေရအတြက္ဟာ ၁၀၀၈ ဦးအထိ ရွိလာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါကူးစက္ေနသူ ၁၄၅၀ က တစ္ေထာင္ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့တာပါ။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ တနဂၤေႏြေန႔က ကုန္ဆံုးခဲ့တဲ့ သီတင္းတစ္ပတ္တာ ကာလအတြင္း အီဘုိလာ ေနာက္ထပ္ ကူးစက္မႈ အေရအတြက္ဟာ ၁၂၆ ဦးအထိ ရွိလာတာေၾကာင့္ ေသာၾကာေန႔မနက္ပုိင္းမွာ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ WHO က သတိေပးခဲ့ပါတယ္။

    ကြန္ဂိုက်န္းမာေရးန္၀ႀကီးဌာနရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူက ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ေတြအတြင္း အီဘုိလာကုသေပးတဲ့ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြကုိ လက္နက္ကုိင္ေတြက တုိက္ခုိက္တာ၊ ကုသမႈကို ေႏွာက္ယွက္တာေၾကာင့္ ကူးစက္သူ အေရအတြက္ တုိးျမင့္လာရျခင္း ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ကြန္ဂုိမွာ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြဟာ အီဘုိလာကာကြယ္ေဆး လုိက္လံထုိးႏွံေပးေနၿပီး ယေန႔အခ်ိန္အထိ လူ တစ္သိန္းတစ္ေသာင္းနီးပါး ကာကြယ္ေဆး ထုိးထားပါတယ္။ ကာကြယ္ေဆးဟာ စမ္းသပ္ဆဲအဆင့္မွာသာ ရွိေပမယ့္ ၉၇.၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ ေအာင္ျမင္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။

    အေနာက္အာဖရိကႏုိင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ဂီရီ၊ ဆီရာလီယုိနီနဲ႔ လုိက္ေဘးရီးယားတုိ႔မွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြင္း အီဘုိလာကူးစက္မႈ အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၁၁၃၀၀ ေလာက္ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ အာဖရိကမွာ အီဘုိလာေၾကာင့္ေသဆံုးမႈ ဒုတိယေျမာက္အမ်ားဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။

    Ref: Aljazeera

  • အာဖရိကတုိက္ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး လြတ္လပ္သည့္ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ ျဖစ္လာေတာ့မည္

    အာဖရိကတုိက္ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး လြတ္လပ္သည့္ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ ျဖစ္လာေတာ့မည္

    ဒီဇင္ဘာ ၂၆၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    – အာဖရိကတုိက္ လြတ္လပ္တဲ့ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ AfCFTA ဖန္တီးေရး သေဘာတူညီခ်က္မွာ ပါ၀င္ဖုိ႔အတြက္ ေတာင္အာဖရိကနဲ႔ တုိဂုိႏုိင္ငံတုိ႔ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ေတြက အခုလအတြင္း ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အာဖရိကဟာ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး လြတ္လပ္တဲ့ ကုန္သြယ္မႈဧရိယာ ျဖစ္လာမယ့္ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္လာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

    AfCFTA သေဘာတူညီခ်က္ဟာ လက္ရွိ ရွိေနတဲ့ ပုိ႔ကုန္ခြန္ ၆.၁ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ ေလွ်ာ့ခ်ေပးမွာျဖစ္ၿပီး သြင္းကုန္ခြန္ကုိ ဖယ္ရွားေပးၿပီးတဲ့ေနာက္ အာဖရိကတုိက္အတြင္း ကုန္သြယ္ေရးတန္ဖုိးဟာ ၅၂ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ျမင့္တက္လာဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။ အငယ္စားနဲ႔ အလယ္စား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ အာဖရိကတုိက္အႏွံ႔ ေျခဆန္႔ႏုိင္ဖုိ႔လည္း ဒီသေဘာတူညီခ်က္က ရည္ရြယ္ပါတယ္။

    လက္ရွိမွာ AfCFTA သေဘာတူညီခ်က္ကုိ လက္ခံေၾကာင္းေျပာၾကားတဲ့ အာဖရိကႏုိင္ငံေပါင္း ၄၉ ႏုိင္ငံအထိ ရွိလာၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ႏုိင္ငံေပါင္း ၅၅ ႏုိင္ငံက လူေပါင္း ၁.၂ ဘီလီယံအထိ ေစ်းကြက္ရွိမွာျဖစ္ကာ GDP တန္ဖုိးကလည္း ကန္ေဒၚလာ ၃ ထရီလီယံ ျဖစ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြက အခြန္ကင္းလြတ္တဲ့ စနစ္ေၾကာင့္ အာဖရိကတုိက္ရဲ႕ ေစ်းကြက္ကုိ စုစည္းမိၿပီး ကုန္ထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြကုိ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ တုိးတက္လာလိမ့္မယ္လုိ႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။

    အာဖရိက လြတ္လပ္တဲ့ ကုန္သြယ္မႈဇုန္ ဖန္တီးဖုိ႔အတြက္ အနည္းဆံုး ႏုိင္ငံ ၂၂ ႏုိင္ငံက လက္မွတ္ေရးထုိးရမွာျဖစ္ၿပီး လက္ရွိ ၁၅ ႏုိင္ငံက လက္မွတ္ေရးထုိးထားကာ ၇ ႏုိင္ငံ လုိအပ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အာဖရိက လြတ္လပ္တဲ့ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ AfCFTA တည္ေထာင္ေရး လုိအပ္ေနတဲ့မဲေတြကို ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာလုပ္မယ့္ အာဖရိကသမဂၢ (AU) ရဲ႕ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲမတုိင္ခင္ ရမယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ေၾကာင္း AU ရဲ႕ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ စက္မႈလုပ္ငန္းဆုိင္ရာ ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး အဲလ္ဘတ္ မူခ်န္ဂါက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Ref: RT