Tag: Environment in Myanmar

ဇန်နဝါရီ ၃၊ ၂၀၂၁
M-Media

-ဘုန်းကြီးနဲ့ ကိုရင်တစ်ချို့က စုပ်ခွက်ငါးတွေ အကောင်ရေထောင်ချီ မြစ်ထဲလွှတ်ပေးမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး အခုရက်ပိုင်း ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ ဝေဖန်မှုတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြစ်လာပါတယ်။
တကယ်တော့ စုပ်ခွက်ငါးပြဿနာဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်အနည်းငယ်က စတင် ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ပြဿနာပါ။ တောင်အမေရိကမျိုးရင်း စုပ်ခွက်ငါးတွေဟာ အလှမွေးငါးအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံထဲ ဝင်ရောက်လာပြီး မြစ်ချောင်းအင်းအင်အိုင်ထဲ ရောက်သွားရာကနေ ဂေဟစနစ်ကို ထိခိုက်တဲ့အထိ အန္တရာယ် ကြီးလာပါတယ်။
အပင်နဲ့ သတ္တဝါလို မျိုးစိတ်တွေဟာ မူရင်းဒေသကနေ အခြားဒေသတစ်ခုကို ရောက်သွားပြီး ဒေသသစ်မှာ သူတို့ကို ထိန်းကွပ်မယ့် သဘာ၀အခြေအနေတွေ မရှိတာကြောင့် ဂေဟစနစ်ကို ဒုက္ခပေးလာပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးစိတ်တွေကို ‘အင်ဗေးစစ် စပီးရှိ’ (Invasive Species) ‘ကျူးကျော်မျိုးစိတ်’ လို့ခေါ်ပြီး အခုဗီဒီယိုမှာ ဒီအန္တရာယ်ကို လိုတိုရှင်း လေ့လာကြည့်ရှုနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
Video Source – TED Ed
(M-Media မှ ဘာသာပြန်ဆို စာတမ်းထိုး တင်ဆက်ပါသည်)

စက်တင်ဘာ ၁၀၊ ၂၀၂၀
M-Media

-ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါ ကာလအတွင်း ရန်ကုန်နေပြည်သူတွေရဲ့ ပလက်စတစ်စွန့်ပစ်မှု မြင့်တက်လာတာကို သတိပြုမိတဲ့ ထင်ရှားတဲ့ ဘုန်းတော်ကြီးတစ်ပါးဟာ တစ်ခုခုလုပ်ဆောင်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။

သန်လျင်မြို့က ‘သဘာ၀ တရားရိပ်သာ’ ကို ဦးစီးနေတဲ့ ဆရာတော် ဦးဥတ္တမသာရဟာ ရိပ်သာက ထောင်နဲ့ချီတဲ့သူတွေကို ကျွေးမွေးရာမှာ အသုံးပြုတဲ့ ပန်းကန်ခွက်ယောက်တွေနေရာမှာ အစားထိုးအသုံးပြုဖို့ စွန့်ပစ်ပလက်တစ်ဘူး စုဆောင်းရေး လှုပ်ရှားမှုကို လုပ်ဆောင်နေပြီး အံ့ဩဖွယ် တုန့်ပြန်မှုကိုလည်း ရရှိနေပါတယ်။

ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့ စေတနာ့၀န်ထမ်းတွေရဲ့ ကူညီမှုနဲ့အတူ ဆရာတော်ရဲ့အဖွဲ့ဟာ တစ်နေ့ကို အသုံးပြုပြီးသား ပလက်စတစ်ဘူး ထောင်ချီ စုဆောင်းလာနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီထဲက တစ်ချို့ကို အစားအသောက်ထည့်တဲ့ဘူးတွေအဖြစ် ပြောင်းလဲအသုံးပြုပြီး၊ တစ်ချို့ကိုတော့ တရားရိပ်သာက အဆောက်အဦး ဆောက်လုပ်ရာမှာ ပေါင်းစပ် အသုံး ပြုနေပါတယ်။

“ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း လမ်းတွေမှာ စွန့်ပစ်ပလက်စတစ်တွေ တောင်လိုပုံလာတယ်” လို့ သက်တော် ၅၁ နှစ်အရွယ် ဦးဥတ္တမသာရပြောပါတယ်။

နေ့စဥ်ဆွမ်းခံကြွစဥ် လမ်းတွေမှာ စွန့်ပစ်ပလက်စတစ်တွေ ပုံနေတာကို တွေမြင်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ဆရာတော်ဟာ ပြန်လည်သန့်စင် အသုံးပြုရေး လှုပ်ရှားမှုကို လွန်ခဲ့တဲ့ ၃ လက စတင်ခဲ့တာပါ။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စွန့်ပစ်အမှိုက်တွေ ပြန်လည်သန့်စင် အသုံးပြုတဲ့ အစီအစဥ်ကို အာဏာပိုင်တွေက ပုံမှန်လုပ်ဆောင်တာမျိုး မရှိပါဘူး။ ရန်ကုန်မှာ နေ့စဥ် စွန့်ပစ်အမှိုက်ဟာ တန်ချိန် ၂၅၀၀ ၀န်းကျင် ရှိပြီး များသောအားဖြင့် လမ်းတွေ၊ ချောင်းတွေမှာ စွန့်ပစ်တာ၊ မီးရှို့ဖျက်ဆီးကြတာမျိုးပါ။

“ဘုန်းကြီးတို့တရားရိပ်သာက စွန့်ပစ်ပလက်စတစ်ဘူးတွေ တောင်းတဲ့အခါကြတော့ လူတွေက သန့်သန့်ရှင်းရှင်းလုပ်ပြီး ပေးကြတယ်။ ဒီဘူးတွေကို ဘုန်းကြီးတို့က အစားအသောက်ထည့်တဲ့ ခွက်တွေအဖြစ် ပြန်အသုံးပြုပါတယ်။ ဒါဟာ ပိုက်ဆံချွေတာနိုင်ရုံသာမက၊ စွန့်ပစ်ပလက်စတစ်ပြဿနာကို ဖြေရှင်းပြီးသားလည်း ဖြစ်သွားပါတယ်”

ဆရာတော်တို့အဖွဲ့ဟာ အခုအချိန်အထိ စွန့်ပစ်ပလက်စတစ်ဘူး ၂ သိန်း၊ တန်ချိန် ၂ တန်လောက်ကို ပြန်လည်သန့်စင် အသုံးပြုထားပြီး ဒါဟာ ကန်ဒေါ်လာ ၁ သောင်းလောက်ကို ချွေတာနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

၉ ဧကကျယ်တဲ့ ဆရာတော်ရဲ့ တရားရိပ်သာမှာ စွန့်ပစ်ပလက်စတစ် ပြန်လည်သန့်စင် အသုံးပြုရေး အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲတွေကိုလည်း ပြုလုပ်ပေးနေပါတယ်။

စေတနာ့၀န်ထမ်းတွေဟာ ပလက်စတစ်ဘူးတွေကို နေရောင်ကာပစ္စည်းအဖြစ် ဖန်တီးအသုံးပြုကြသလို၊ နားနေစရာ နေရာတွေ တည်ဆောက်ရာမှာလည်း ကားတာယာတွေ၊ ဘိလပ်မြေတွေနဲ့ပေါင်းစပ်အသုံးပြုနေပါတယ်။

Ref: The Star