News @ M-Media

Tag: Islam in China

  • ေဘဂ်င္းရွိ ဟာလာလ္ဆိုင္မ်ားတြင္ အစၥလာမ့္အမွတ္သညာမ်ား ဖယ္ရွားရန္ တ႐ုတ္အစိုးရ အမိန္႔ထုတ္

    ေဘဂ်င္းရွိ ဟာလာလ္ဆိုင္မ်ားတြင္ အစၥလာမ့္အမွတ္သညာမ်ား ဖယ္ရွားရန္ တ႐ုတ္အစိုးရ အမိန္႔ထုတ္

    ၾသဂုတ္ ၂၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    အာရဘီစာတန္းကို ဘုပ္ထားသည့္ ဟာလာလ္ဆိုင္တစ္ခု

    -ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕က အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ ေစ်းဆိုင္ေတြ၊ ဟာလာလ္ စားေသာက္ဆိုင္ေတြမွာ
    အစၥလာမ္နဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ အမွတ္သညာေတြ၊ အာရဘီဆိုင္းဘုတ္ေတြကို တ႐ုတ္အာဏာပိုင္တြက ဖယ္ရွားခိုင္းခဲ့ၿပီး လူနည္းစုေတြကို တ႐ုတ္ဇာတ္သြင္းေရးစီမံကိန္းမွာ ေနာက္တစ္ဆင့္ ထပ္တိုးလာတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ႐ိုက္တာသတင္းဌာနက ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ၊ ေစ်းဆိုင္ေတြကို ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္း သြားေရာက္စံုစမ္းၿပီး ဒီကိစၥကို ေဖာ္ထုတ္တင္ျပခဲ့တာပါ။

    ဟာလာလ္စားေသာက္ဆိုင္နဲ႔ ေစ်းဆိုင္ ၁၁ ခုရဲ႕ ၀န္ထမ္းေတြက တ႐ုုတ္အာဏာပိုင္ေတြဟာ
    လနဲ႔ၾကယ္လို အစၥလာမ့္အမွတ္သညာေတြ၊ ကိုရန္က်မ္းက စာေၾကာင္းေတြ၊ အာရဘီဘာသာစကားနဲ႔ ေရးသားထားတဲ့ ‘ဟာလာလ္’ ဆိုင္းဘုတ္ေတြကို ဖယ္ရွားခိုင္းခဲ့တယ္လို႔ ႐ိုက္တာသတင္းဌာနကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ေခါက္ဆြဲဆိုင္တစ္ဆိုင္မွာဆိုရင္ ဟာလာလ္ဆိုင္းဘုတ္ကို မ်က္စိေရွ႕မွာတင္ ျဖဳတ္ခ်ဖို႔ အာဏာပိုင္ေတြက ခိုင္းေစခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

    “ဒါေတြဟာ ႏိုင္ငံျခားယဥ္ေက်းမႈျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ယဥ္ေက်းမႈကို ပိုအသံုးျပဳသင့္တယ္လို႔ သူတို႔က ေျပာပါတယ္” လို႔ လံုျခံဳေရးစိုးရိမ္ရမႈေၾကာင့္ အမည္မေဖာ္လိုတဲ့ ေခါက္ဆြဲဆိုင္မန္ေနဂ်ာက ေျပာပါတယ္။

    ႏိုင္ငံအတြင္းက ဘာသာေရးအမွတ္သညာေတြအေပၚ ပစ္မွတ္ထားဖိႏွိပ္တဲ့လုပ္ငန္းကို တ႐ုတ္အစိုးရက ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အစၥလာမ္ အမွတ္သညာေတြနဲ႔ အာရဘီစာပန္းခ်ီေတြကို ပစ္မွတ္ထားလာတာဟာ ဒီလုပ္ငန္းရဲ႕ ေနာက္ဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

    အရင္ကလည္း တ႐ုတ္အစိုးရဟာ ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းက ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြရဲ႕ အမိုးခံုးေတြကို ဖ်က္ဆီးခဲ့ၿပီး ဒါေတြဟာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းစတိုင္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီလို ေဆာင္ရြက္ရတာလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    တရား၀င္ကိန္းဂဏန္း ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြအရ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ သန္း ၂၀
    ေလာက္ရွိၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း တ႐ုတ္ဇာတ္သြင္းမႈ၊ ကြန္ျမဴနစ္အေတြးအေခၚ သြတ္သြင္းမႈေတြကို ပိုမို ခံစားလာရပါတယ္။

    ခရစ္ယာန္မ်ားကိုလည္း ပစ္မွတ္ထား

    တ႐ုတ္အစိုးရက Golden Lampstand ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းကို ေဖာက္ခြဲဖ်က္ဆီးေနစဥ္

    တ႐ုတ္အစိုးရက ဘာသာေရးအေဆာက္အဦးေတြ၊ အမွတ္သညာေတြအေပၚ ပစ္မွတ္ထား ဖ်က္ဆီးေနမႈကို ႏိုင္ငံအတြင္းက လူနည္းစု ခရစ္ယာန္ေတြလည္း ခံစားေနရပါတယ္။

    အခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလက ႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ရွန္ဇီျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ Golden Lampstand ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္းကို တ႐ုတ္အစိုးရက စက္ယႏၲရားႀကီးေတြ၊ ဒိုင္းနမိုက္ေတြ အသံုးျပဳၿပီး
    ေဖါက္ခြဲဖ်က္ဆီးခဲ့ပါတယ္။

    Golden Lampstand ဘုရားေက်ာင္းက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ အႀကီးဆံုး ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းေတြထဲက တစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္အစိုးရဟာ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ေႏွာင္းပိုင္းနဲ႔ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ အေစာပိုင္းေတြမွာ ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းႀကီး ၂ ခုကို ေဖာက္ခြဲဖ်က္ဆီးခဲ့ပါတယ္။

    ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းမွာ စိုက္ထူထားတဲ့ လက္ဝါးကပ္တိုင္ေတြကို ၿဖိဳခ်တာ၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕
    ဘာသာေရး စာအုပ္စာေပေတြကို သိမ္းဆည္းတာ၊ ဘုရားေက်ာင္းေတြကို ၀င္ေရာက္စီးနင္းၿပီး
    ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းသူေတြကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းတာေတြကိုလည္း တ႐ုတ္အစိုးရက ပိုမို လုပ္ေဆာင္လာပါတယ္။

    တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ သန္း ၆၀ ေလာက္ ရွိေနၿပီး တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ဖိႏွိပ္မႈေၾကာင့္ ထက္၀က္ေလာက္က ဘာသာေရးကို လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ က်င့္သံုးေနရပါတယ္။

    စိုးရိမ္

    ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕မွ ဟာလာလ္ဆိုင္

    ဘာသာေရးအသင္းအဖြဲ႕ေတြကတစ္ဆင့္ ႏိုင္ငံျခားၾသဇာလႊမ္းမိုးကာ ထိန္းခ်ဳပ္ရခက္မွာကို တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြက စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ ဘာသာေရးအသင္းအဖြဲ႕ေတြကို ဒီလို ပစ္မွတ္ထား ႏွိမ္ႏွင္းတာျဖစ္တယ္လို႔ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက သံုးသပ္ေျပာဆိုၾကပါတယ္။

    “အာရဘီကို ႏိုင္ငံျခား ဘာသာစကားတစ္ခုအျဖစ္ ႐ႈျမင္ၿပီး၊ ဒီဘာသာစကားနဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ အ အသိပညာေတြဟာ အစိုးရရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ မရွိဘူးလို႔ ယူဆေနတာပါ။ အာရဘီဟာ တစ္ကမ႓ၻာလံုးက က်င့္သံုးေနတဲ့ ဘာသာေရးပံုစံနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနၿပီး တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြက အစြန္းေရာက္ဝါဒနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတယ္လို႔ မွတ္ယူထားပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အစၥလာမ္ဘာသာကို တ႐ုတ္ဘာသာစကားနဲ႔ပဲ သူတို႔က က်င့္သံုးခ်င္ၾကတာပါ” လို႔ ဝါရွင္တန္တကၠသိုလ္က မႏုႆေဗဒ ပညာရွင္ျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းက ရွင္က်န္းျပည္နယ္အေၾကာင္း ေလ့လာေနသူ ဒါရန္ဘိုင္လာက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အစားအေသာက္ေတြကို လိုက္လံပို႔ေဆာင္ေပးေနတဲ့ Meituan Dianping အက္ပလီေကးရွင္းအရ ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕မွာ ဟာလာလ္ စားေသာက္ဆိုင္နဲ႔ ေစ်းဆိုင္ေပါင္း အနည္းဆံုး တစ္ေထာင္ေလာက္ရွိၿပီး အမ်ားစုက ေဘဂ်င္းရဲ႕ သမိုင္း၀င္ မြတ္စလင္ရပ္ကြက္က ျဖစ္ပါတယ္။

    ဟာလာလ္အမွတ္သညာေတြ၊ အာရဘီစာပန္းခ်ီနဲ႔ ေရးသားထာားတဲ့ ကိုရန္က်မ္းက စာတန္းေတြ ဖယ္ရွားဖို႔ ၿမိဳ႕တြင္းက ဟာလာလ္ဆိုင္ေတြအားလံုးကို တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြက အမိန္႔ေပးထားလားဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးပါဘူး။

    မိမိတို႔ သတင္းေထာက္ေတြရဲ႕ ေလ့လာမႈအရ ဆိုင္ႀကီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အာရဘီနဲ႔ ေရးသားထားတဲ့ ဟာလာလ္ဆိုင္းဘုတ္အစား တ႐ုတ္ဘာသာစကားနဲ႔ ေရးသားထားတဲ့ ဟာလာလ္ဆိုင္းဘုတ္ေတြကို တပ္ဆင္ထားတယ္လို႔ ႐ိုက္တာသတင္းဌာနက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ေဘဂ်င္းအစိုးရရဲ႕ တိုင္းရင္းသားနဲ႔ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ေကာ္မတီကေတာ့ ႐ိုက္တာသတင္းဌာနရဲ႕ ေမးျမန္းမႈကို ေျဖၾကားဖို႔ ျငင္းဆိုခဲ့ၿပီး၊ ဟာလာလ္ဆိုင္ေတြကို ဒီလိုအမိန္႔ေပးတာဟာ ဗဟိုအစိုးရရဲ႕ ၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္းျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ဗဟိုအစိုးရရဲ႕ တိုင္းရင္းသားေရးရာေကာ္မရွင္အႀကီးအကဲ က်ားရွီက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံဥပေဒမွာ လူနည္းစုေတြ အားလံုးရဲ႕ အခြင့္အေရးနဲ႔ အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ေပးထားတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ေပမယ့္၊ ေဘဂ်င္းက ကိစၥအတြက္ ဗဟိုက ဘယ္လိုၫႊန္ၾကားထားသလဲဆိုတာကို ရွင္းျပခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး။

    ႐ိုက္တာသတင္းဌာနက ေမးျမန္းခဲ့တဲ့ ဆိုင္ရွင္အမ်ားစုက ဟာလာလ္ဆိုင္းဘုတ္ေတြ အစားထိုးရတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူတို႔မွာ ဘာျပႆနာမွ မရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ၾကၿပီး၊ တစ္ခ်ိဳ႕ေတြကေတာ့
    ဒါဟာ စားသံုးသူေတြအတြက္ ႐ႈတ္ေထြးမႈ ျဖစ္ေစလိမ့္မယ္လို႔ ေျဖခဲ့ၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေတြက တ႐ုတ္အစိုးရဟာ အစၥလာမ္ဘာသာရဲ႕ အမွတ္သညာေတြ၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြကို ဖယ္ရွားဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေနတာလို႔ ေ၀ဖန္ခဲ့ပါတယ္။

    “ႏိုင္ငံေတာ္ညီၫြတ္ေရး၊ ႏိုင္ငံတကာမွာ၀င္ဆံ့ေရးလို႔ သူတို႔ တစ္ခ်ိန္လံုး ေျပာေနၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ ညီၫြတ္ေရးဆိုတာ ဒါမ်ိဳးလား”

    Ref: Reuters, NY Times

  • ရွင္က်န္းအက်ဥ္းစခန္းမွ ၀ီဂါအမ်ားစုကို ျပန္လႊတ္ေပးလုိက္ၿပီဟု တ႐ုတ္ေျပာ

    ရွင္က်န္းအက်ဥ္းစခန္းမွ ၀ီဂါအမ်ားစုကို ျပန္လႊတ္ေပးလုိက္ၿပီဟု တ႐ုတ္ေျပာ

    ဇူလုိင္ ၃၀၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -ရွင္က်န္းျပည္နယ္က အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း စင္တာေတြမွာ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသူ အမ်ားစုဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းကုိ ျပန္လည္ေရာက္ရွိသြားၿပီး အလုပ္အကုိင္ေတြ ရေနၾကၿပီလုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ထုတ္ျပန္ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။

    တ႐ုတ္အစုိးရဟာ ရွင္က်န္းျပည္နယ္က အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ၀ီဂါလူမ်ိဳးေတြနဲ႔ တစ္ျခား လူမ်ိဳးစု
    ငယ္ေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ကာ လူတစ္သန္းေလာက္ကုိလည္း အက်ဥ္းစခန္းေတြထဲမွာ ထည့္ထားတယ္လုိ႔ ကမၻာ့မီဒီယာေတြ၊ လူ႕အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ေတြက ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

    တ႐ုတ္ကေတာ့ ဒါေတြဟာ အက်ဥ္းစခန္းေတြမဟုတ္ဘဲ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းပညာရပ္ေတြ
    သင္ၾကားေပးတဲ့ စင္တာေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အစြန္းေရာက္၀ါဒ တုိက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္တာသာျဖစ္ေၾကာင္း ျပန္လည္ တုန္႔ျပန္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    မေန႔က ေဘဂ်င္းမွာျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ရွင္က်န္းျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ၀ီဂါလူမ်ိဳး ႐ႈိရတ္ ဇာကီရ္က သင္တန္းေက်ာင္းေတြမွာ ရွိေနသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေဒသတြင္း ကုမၸဏီေတြနဲ႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ကာ အလုပ္လုပ္ေနၾကၿပီလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း စင္တာေတြကေန ဘြဲ႕ရသြားသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းထဲ ျပန္ေရာက္ေနပါၿပီ။ ဘြဲ႕ရသူ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ေက်ာ္ေက်ာ္ဟာ လခေကာင္းေကာင္းနဲ႔ အဆင္ေျပတဲ့ အလုပ္ေတြလည္း ရေနပါတယ္”

    အဲဒီစင္တာေတြမွာ လူဘယ္ေလာက္ကုိ ထိန္းသိမ္းထားလဲဆုိတာနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ကုိ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့တယ္ ဆုိတာေတြကုိေတာ့ ဇာကီရ္က ထည့္သြင္းေျပာၾကားျခင္း မရွိပါဘူး။

    ရွင္က်န္းျပည္နယ္ရဲ႕ ဒုတိယအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး အဲလ္ကန္ တူနီယက္ဇ္က စင္တာေတြမွာ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈေတြ ရွိတယ္ဆုိတဲ့သတင္းဟာ ႏိုင္ငံအနည္းငယ္နဲ႔ သတင္းဌာန အနည္းငယ္က လုပ္ႀကံေဖာ္ျပခ်က္သာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    သင္တန္းေက်ာင္းမွာ တက္ေရာက္ေနသူေတြကုိ ပံုမွန္ အိမ္ျပန္ခြင့္ျပဳေၾကာင္း၊ သင္တန္းေက်ာင္းမွာ ဘာသာေရးလုပ္တာကုိ ခြင့္မျပဳေပမယ့္ အိမ္ျပန္ေရာက္ရင္ လုပ္ဆာင္ႏုိင္ေၾကာင္း တူနီယက္ဇ္က ထည့္သြင္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

    စခန္းေတြကေန ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာသူေတြက စခန္းေတြဟာ ေထာင္သေဘာမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး
    ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္တာေတြ၊ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ သြတ္သြင္းတာေတြ ရွိတယ္လုိ႔ ဖြင့္ဟ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Ref: Aljazeera

  • အက်ဥ္းစခန္းကလြတ္ေပမယ့္ ဆင္းရဲဒုကၡ ဆက္ရွိေနဆဲ တ႐ုတ္မြတ္စလင္မ်ား

    အက်ဥ္းစခန္းကလြတ္ေပမယ့္ ဆင္းရဲဒုကၡ ဆက္ရွိေနဆဲ တ႐ုတ္မြတ္စလင္မ်ား

    ဇူလိုင္ ၂၅၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    ရွင္က်န္းျပည္နယ္မွ ျမင္ကြင္း တစ္ခု

    -လူနည္းစုေတြအတြက္ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းသင္တန္းလုိ႔ ေခၚတဲ့ ေနရာမွာ အလုပ္လုပ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ မႏွစ္က တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေန ထြက္ေျပးလာတဲ့ ကာဇက္လူမ်ိဳး Sairagul Sauytbai တစ္ေယာက္ သင္တန္းေက်ာင္းမွာ သူျမင္ခဲ့ရတဲ့ ႐ုိက္ႏွက္မႈ၊ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈေတြကုိ တစ္ျခားသူေတြသိေအာင္ ေျပာျပခ်င္ေနပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ဒုကၡသည္အျဖစ္ ခံယူဖုိ႔ ေရာက္ရွိလာတဲ့ အိမ္နီးခ်င္း ကာဇက္စတန္ႏုိင္ငံကေတာ့ သူမကုိ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာတယ္လုိ႔ စြပ္စြဲတာ၊ ကုိယ္လံုးတီးခၽြတ္ၿပီးစစ္တာ၊ တ႐ုတ္အစုိးရရဲ႕ ‘အစြန္းေရာက္တိုက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္မႈ’ အေၾကာင္း ထုတ္မေျပာဖို႔ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြက သတိေပးတာေတြ ရွိေနပါတယ္။ တ႐ုတ္အစိုးရဟာ အစြန္းေရာက္တိုက္ဖ်က္ေရး ေခါင္းစဥ္တပ္ၿပီး သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့သူေတြကို ေထာင္ေတြနဲ႔တူတဲ့ စခန္းထဲမွာ ပိတ္ေလွာင္ထားတယ္လို႔
    Sairagulနဲ႔ သူမရဲ႕ ေရွ႕ေနတို႔က Reuters သတင္းဌာနကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အက်ဥ္းစခန္းေတြေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရွင္းက်န္းျပည္နယ္ကေန ထြက္ေျပးလာရတဲ့ Sairagul နဲ႔ အျခားသူေတြရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ တ႐ုတ္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ဆက္ဆံေရးရွိတဲ့ အိမ္နီးခ်င္း ကာဇက္စတန္ႏိုင္ငံမွာ ၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ ဒုကၡဆင္းရဲေတြကို မီးေမာင္းထိုးျပေနသလို၊ ဒီလို အျဖစ္ဆိုးေတြ ၾကံဳေတြ႕ေနရေပမယ့္ ဘာ့ေၾကာင့္ သူတို႔ အသံတိတ္ေနရလဲဆိုတာကိုပါ ေဖာ္ျပနပါတယ္။

    ရွင္က်န္းျပည္နယ္တစ္၀ွမ္းမွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အက်ဥ္းစခန္းေတြအတြင္း တ႐ုတ္အစိုးရဟာ လူတစ္သန္းေလာက္ကို ထိန္းသိမ္းထားတယ္လို႔ လူ႕အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ေတြက ေျပာၾကားထားပါတယ္။ ရွင္က်န္းမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ဝီဂါလူမ်ိဳးေတြ အမ်ားဆံုးေနထိုင္ၿပီး အရင္က လူမ်ိဳးစု အၾကမ္းဖက္မႈေတြလည္း ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။

    စခန္းမွာေနခဲ့ဖူးသူေတြကေတာ့ ဒီေနရာေတြဟာ ေထာင္ေတြသာျဖစ္ၿပီး လူေတြကို လခ်ီထိန္းသိမ္းကာ ကြန္ျမဴနစ္အေတြးအေခၚေတြ ႐ိုက္သြင္းေပးေနတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္အစိုးရက စခန္းေတြဟာ အၾကမ္းဖက္ဝါဒနဲ႔ အစြန္းေရာက္ဝါဒေတြကို တားဆီးဟန္႔တားဖို႔ ရည္ရြယ္တဲ့ ‘အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း ေလ့က်င္ေရးစင္တာေတြ’ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားထားပါတယ္။

    အ၀တ္ခၽြတ္၊ ၿခိမ္းေျခာက္

    အသက္ ၄၂ ႏွစ္အရြယ္ ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ Sauytbai ဟာ ရွင္က်န္းျပည္နယ္ ကာဇက္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသမွာ မူႀကိဳေက်ာင္းအုပ္အျဖစ္ အလုပ္လုပ္ခဲ့ဖူးသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလမွာေတာ့ စခန္းတစ္ခုမွာ တ႐ုတ္ဘာသာနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကြန္ျမဴနစ္ အေတြးအေခၚေတြကို သင္ၾကားဖို႔အတြက္ ႐ုတ္တရက္ လာေရာက္ေခၚေဆာင္ျခင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။

    သူမရဲ႕ ခင္ပြန္းနဲ႔ ကေလး ၂ ဦးဟာ ကာဇက္စတန္ကို ေျပာင္းေရႊ႕သြားေပမယ့္ သူမ မလိုက္ႏိုင္ေအာင္ တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြက ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ကို သိမ္းဆည္းခဲ့ပါတယ္။ စခန္းမွာ လူေတြအေပၚ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ဆက္ဆံမႈေတြ၊ ညႇင္းပမ္းမႈေတြ၊ ႐ိုက္ႏွက္မႈေတြကို Sauytbai တစ္ေယာက္ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။

    “အဲဒီကလူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ကၽြန္မသိတယ္။ သာမန္ ေမြးျမဴေရးလုပ္သူေတြ၊ စာေရးဆရာေတြ၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ အစံုပါပဲ။ ဘာရာဇ၀တ္မႈမွ မက်ဴးလြန္ထားၾကသူေတြပါ” လို႔ သူမက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ၄ လအၾကာမွာေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြက Sauytbai ကို အိမ္ျပန္လႊတ္လိုက္ၿပီး မူႀကိဳေက်ာင္းအုပ္အလုပ္ကလည္း ျပဳတ္သြားပါတယ္။ အက်ဥ္းစခန္းကို အက်ဥ္းသားတစ္ေယာက္အျဖစ္ ျပန္ေရာက္မွာ စိုးရိမ္လာတဲ့အတြက္ သူမဟာ Khorgos နယ္ျခားဂိတ္ကေနတစ္ဆင့္ ကာဇက္စတန္ႏိုင္ငံကို တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္သြားခဲ့ပါတယ္။

    ေရာက္ၿပီး သိပ္မၾကာခင္မွာ Sauytbai ကို ကာဇက္အာဏာပိုင္ေတြက ဖမ္းဆီး တရားစြဲဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တရား႐ံုးက သူမကို တ႐ုတ္ျပည္ျပန္မပို႔ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၿပီး၊ ဆိုင္းင့ံျပစ္ဒဏ္သာ ေပးခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီေနာက္မွာ ခိုလႈံခြင့္ေလွ်ာက္ထားေပမယ့္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ ခံရတယ္ဆိုတဲ့ သက္ေသအေထာက္အထား လံုလံုေလာက္ေလာက္ မေတြ႕ရတာေၾကာင့္ အာဏာပိုင္ေတြက လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့လမွာေတာ့ သူမနဲ႔ သူမရဲ႕ မိသားစုဟာ ဆြီဒင္ကို ေျပာင္းကာ ေနထိုင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါတယ္။

    ဆြီဒင္ႏိုင္ငံTrelleborg ၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္ေနတဲ့ Sauytbai ကို ႐ိုက္တာသတင္းဌာနက ေမးျမန္းရာမွာ တ႐ုတ္အစိုးရကို မေ၀ဖန္ဖို႔အတြက္ ကာဇက္ရဲတပ္ဖြဲ႕က သတိေပးခဲ့တယ္လို႔ ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “အားလံုး မ်က္ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရတာေၾကာင့္ ကာဇက္စတန္ေရာက္တဲ့အခါ ဒီအေၾကာင္းေတြကို ကၽြန္မ ကမ႓ၻာႀကီးကို ေျပာျပခ်င္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါပမယ့္ ကာဇက္စတန္ လံုျခံဳေရး ေကာ္မတီနဲ႔ ကၽြန္မေရွ႕ေန အဘ္ဇဲလ္ ကူစ္ပန္တို႔က မေျပာဖို႔ တားခဲ့ပါတယ္”

    ကူစ္ပန္က သူ ဒီလိုပိတ္ပင္ခဲ့ေၾကာင္း ၀န္ခံခဲ့ၿပီး၊ တ႐ုတ္က အက်ဥ္းစခန္းေတြအေၾကာင္း ေျပာရင္ Sauytbai ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အမႈနဲ႔ ေလွ်ာက္ထားမယ့္ ခိုလႈံခြင့္ကိစၥေတြကို ထိခိုက္မွာစိုးတဲ့အတြက္ တားရတာလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပထမဆံုးလုပ္ရမယ့္အခ်က္က သူမကို တ႐ုတ္ျပည္ ျပန္မလႊဲေပးေအာင္ပါ”

    ကာဇက္စတန္မွာ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံရၿပီး ခ်က္ျခင္းဆိုသလိုပဲ Sauytbai တစ္ေယာက္ ဖိအားေအာက္ ေနခဲ့ရတယ္ဆိုတာ သူသိတယ္လို႔လည္း ကူစ္ပန္က ေျပာပါတယ္။

    “ကိုယ္တုံးလံုးခၽြတ္ၿပီး အေဆာက္အဦးတစ္ခုမွာ သူ႕ကို ထိန္းသိမ္းထားတာပါ”

    ကာဇက္စတန္ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးေကာ္မတီက Sauytbai ရဲ႕ ေျပာၾကားမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး
    ႐ိုက္တာသတင္းဌာနရဲ႕ ေမးျမန္းမႈကို ေျဖၾကားျခင္း မရွိပါဘူး။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီဌာနက ‘Sairagul Sauytbai ရဲ႕ ခရစ္ဒစ္ကတ္ လိမ္လည္မႈ၊ တရားမ၀င္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္မႈေတြဟာ ထင္ရွားတာေၾကာင့္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အျပစ္ေပးရမယ္’ လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Sauytbai မိသားစုကေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္မွာ ဘဏ္ေခ်းေငြေတြ ပိတဲ့အတြက္ အိမ္ေရာင္းၿပီး ဆပ္ခဲ့ရတယ္လို႔ ကာဇက္ မီဒီယာတစ္ခုကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ေလ့က်င့္ေရးစင္တာေတြမွာ တင္းၾကပ္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို ခ်မွတ္ထားၿပီး၊ လူ႕အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာဖို႔၊ ကာကြယ္ဖို႔လည္း သတ္မွတ္ထားသလို၊ သင္တန္းသားေတြရဲ႕ လူ႕ဂုဏ္သိကၡာကို ခ်ိဳးေဖာက္မႈ မရွိေအာင္ အေသအခ်ာ ေဆာင္ရြက္ထားတယ္လို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ရွင္က်န္းျပည္နယ္ အစိုးရကေတာ့ ႐ိုက္တာသတင္းဌာနရဲ႕ ေမးျမန္းမႈကို ျပန္လည္ေျဖၾကားျခင္း မရွိပါဘူး။

    တ႐ုတ္ျပည္ျပန္ပို႔

    ရွင္က်န္းျပည္နယ္က ကာဂ်စ္လူမ်ိဳး အသက္ ၅၅ ႏွစ္အရြယ္ ကုန္သည္ Aishan Memetrasul က ေနမေကာင္းတဲ့ အမ်ိဳးတစ္ေယာက္ကို သြားၾကည့္ဖို႔အတြက္ အက်ဥ္းစခန္းကေန ထြက္လာခဲ့တဲ့အခ်ိန္တုန္းက ေဘးကင္းၿပီလို႔ ေတြးခဲ့ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ရဲ႕ ေနာက္ထပ္ အိမ္နီးခ်င္း ကာဂ်စ္စတန္ႏိုင္ငံကို Aishan တစ္ေယာက္ ေျပးလာၿပီး ကာဂ်စ္လူမ်ိဳးေတြကို ႏိုင္ငံသားေပးတဲ့ ဥပေဒေၾကာင့္ သူဟာ ႏိုင္ငံသား ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ကာဂ်စ္စတန္ အာဏာပိုင္ေတြက တ႐ုတ္ျပည္ကေန သြားယူရမယ့္ စာရြက္စာတမ္းတစ္ခု လိုအပ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ Aishan ကို တ႐ုတ္ျပည္ ျပန္ပို႔ခဲ့ၿပီး အက်ဥ္းစခန္းထဲမွာ ေနာက္ထပ္ ၆ ပတ္ ထပ္ေနခဲ့ရပါတယ္။

    အသက္ႀကီးေနတဲ့အေမကို ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ရမယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ပဲ Aishan ဒုတိယအႀကိမ္ အက်ဥ္းစခန္းကထြက္ၿပီး ကာဂ်စ္စတန္ကို ျပန္၀င္လာခ့ဲပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ရွင္က်န္းမွာက်န္ခဲ့တဲ့ သူ႕အမ်ိဳးေတြဆီကေန စာရြက္စာတမ္းေတြေတာင္းဖို႔ အစိုးရထံမွာ အကူအညီ ေတာင္းခံထားပါတယ္။

    “ကာဂ်စ္အစိုးရဆီကေန ဘာအေျဖမွ မလာေသးဘူးဗ်”

    တ႐ုတ္ျပည္က အက်ဥ္းစခန္းေတြအေၾကာင္း ကာဂ်စ္စတန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနကို ႐ိုက္တာက ေမးျမန္းရာမွာ လက္ရွိ အေျခအေနေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေနေၾကာင္း တ႐ုတ္နဲ႔ ျပႆနာရွိလာရင္ သံတမန္နည္းလမ္းအရ ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Ref: Reuters

    (Reuters သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ For some Chinese Muslims, fleeing doesn’t end trouble ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္)

  • ဝီဂါမ်ား၏ အမွတ္သညာကို တ႐ုတ္ျငင္းဆန္၊ ရွင္က်န္းျပည္နယ္ကို ၃ ရာစုကတည္းက မိမိတို႔ပိုင္ဆိုင္ခဲ့ဟု ေျပာ

    ဝီဂါမ်ား၏ အမွတ္သညာကို တ႐ုတ္ျငင္းဆန္၊ ရွင္က်န္းျပည္နယ္ကို ၃ ရာစုကတည္းက မိမိတို႔ပိုင္ဆိုင္ခဲ့ဟု ေျပာ

    ဇူလိုင္ ၂၂၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -ႏိုင္ငံအေနာက္ေျမာက္ပိုင္းက ရွင္က်န္းျပည္နယ္ဟာ ၃ ရာစုကတည္းက တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ၿပီး တူရကီနဲ႔ အစၥလာမ့္မစ္အုပ္စုေတြက ေဒသရဲ႕သမိုင္းကို ပံုဖ်က္ေျပာဆိုေနတယ္လို႔ တ႐ုတ္အစိုးရရဲ႕ မေန႔က စကၠဴျဖဴစာတမ္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ရွင္က်န္းျပည္နယ္က ဝီဂါမြတ္စလင္ေတြနဲ႔ တစ္ျခားလူနည္းစုေတြအေပၚမွာ ကြန္ျမဴနစ္အစိုးရက ဖိႏွိပ္ညႇင္းပမ္းမႈေတြ လုပ္ေနၿပီး၊ ဝီဂါတစ္သန္းေလာက္ကိုလည္း အက်ဥ္းစခန္းေတြထဲမွာ ထည့္ထားတယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာေတြက စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္အစိုးရကေတာ့ ဒီသတင္းေတြကို ျငင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဝီဂါေတြဟာ တူရကီစကားေျပာတဲ့ တာ့ခ္မ်ိဳးႏြယ္၀င္ေတြျဖစ္ၿပီး၊ အစၥလာမ္ဘာသာ ကိုးကြယ္ၾကပါတယ္။

    တ႐ုတ္အစိုးရရဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္ေကာင္စီက မေန႔မွာထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ စာတမ္းမွာေတာ့ ဝီဂါေတြ တာ့ခ္မ်ိဳးႏြယ္က ဆင္းသက္လာတယ္ဆိုတာ တူရကီနဲ႔ အစၥလာမ့္မစ္အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ပံုဖ်က္ထားတဲ့ မွားယြင္းတဲ့ ေျပာဆိုခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ဒါအျပင္ “တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအျပင္ဘက္က ရန္လိုတဲ့အဖြဲ႕ေတြ – အထူးသျဖင့္ ခြဲထြက္ေရးသမား၊ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္နဲ႔ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြဟာ ပံုဖ်က္ထားတဲ့ သမိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ၿဖိဳခြဲဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္” လို႔ ေၾကျငာခ်က္က ဆိုပါတယ္။

    အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မိုက္ ပြမ္ပီယိုက ဝီဂါေတြအေပၚ တ႐ုတ္ရဲ႕ ဖိႏွိပ္ညႇင္းပမ္းမႈေတြဟာ ‘ရာစုႏွစ္ရဲ႕ အစြန္းအထင္းတစ္ခု’ လို႔ ၾကာသာပေတးေန႔မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ရွင္က်န္းျပည္နယ္ဟာ ဟန္မင္းဆက္လက္ထက္ ၃ ရာစုကတည္းက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာရွိတဲ့ခဲ့ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်မႈ၊ ေပါင္းစပ္ျဖစ္တည္မႈေတြေၾကာင့္ ရွင္က်န္းျပည္သူေတြနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေတြဟာ ယေန႔လိုအေနအထားမ်ိဳးကို ေရာက္ရွိခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အစၥလာမ္သာသနာဟာ ဝီဂါေတြရဲ႕ ဌာေနဝါဒ၊ တစ္ခုတည္းေသာဝါဒမဟုတ္ဘဲ က်ယ္ျပန္႔လာတဲ့ အာရပ္အင္ပါယာက သြတ္သြင္းေပးခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကျငာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ဒါ့အျပင္ ဘာသာေရးအေျခခံ အုပ္ခ်ဳပ္မႈနဲ႔ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္မႈေတြဟာ ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ သစၥာေဖာက္မႈျဖစ္တယ္လို႔လည္း စကၠဴျဖဴစာတမ္းက ဆိုပါတယ္။

    “သမိုင္းကို ပံုဖ်က္ရာမွာ ပူးေပါင္းပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံျခားက အဖြဲ႕ေတြ၊ ခြဲထြက္ေရးသမားေတြနဲ႔ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ေတြကို သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔ ျပည္သူလူထုက ေဘးဖယ္ထုတ္သြားပါလိမ့္မယ္”

    Ref: CNA

  • ဝီဂါမ်ားအေပၚ တ႐ုတ္ကဖိႏွိပ္မႈကို မြတ္စလင္ႏိုင္ငံမ်ားမွလြဲ၍ ႏိုင္ငံ ၂၀ ေက်ာ္က ကန္႔ကြက္႐ႈတ္ခ်

    ဝီဂါမ်ားအေပၚ တ႐ုတ္ကဖိႏွိပ္မႈကို မြတ္စလင္ႏိုင္ငံမ်ားမွလြဲ၍ ႏိုင္ငံ ၂၀ ေက်ာ္က ကန္႔ကြက္႐ႈတ္ခ်

    ဇူလိုင္ ၁၃၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံျမင္ကြင္း

    -ႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရွင္က်န္းျပည္နယ္က ဝီဂါမြတ္စလင္ေတြအေပၚ တ႐ုတ္အစိုးရက နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈကို ဆန္႔က်င္ ႐ႈတ္ခ်တဲ့ ေၾကျငာခ်က္တစ္ခုကို ကမ႓ၻာ့ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၂ ႏိုင္ငံက လက္မွတ္ေရးထိုးကာ ကုလလူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ တင္သြင္းခဲ့ၿပီး လက္မွတ္ထိုးတဲ့ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ မြတ္စလင္အမ်ားစုရွိရာ ႏိုင္ငံေတြ တစ္ႏိုင္ငံမွ ပါ၀င္ျခင္း မရွိပါဘူး။

    ရွင္က်န္းက ဝီဂါေတြနဲ႔ အျခားလူနည္းစုေတြကို တ႐ုတ္အစိုးရက တရားလက္လြတ္ ဖမ္းဆီးမႈေတြ၊ သြားလာလႈပ္ရွားမႈကို ကန္႔သတ္တာေတြကို ဆက္လက္မလုပ္ေဆာင္ဖို႔ ေၾကျငာခ်က္မွာ တိုက္တြန္းေဆာ္ၾသထားပါတယ္။

    ေၾကျငာခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေတြက ၾသစေတးလ်၊ ၾသစႀတီးယား၊ ဘယ္ဂ်ီယံ၊ ကေနဒါ၊ ဒိန္းမတ္၊ အက္စတိုးနီးယား၊ ဖင္လန္၊ ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမနီ၊ အိုင္ယာလန္၊ အိုက္စလန္၊ ဂ်ပန္၊ လတ္ဗီးယား၊ လစ္သူေယးနီးယား၊ လူဇင္ဘတ္၊ နယ္သာလန္၊ နယူးဇီလန္၊ ေနာ္ေ၀၊ စပိန္၊
    ဆြီဒင္၊ ဆြစ္ဇာလန္နဲ႔ ယူေကတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

    တ႐ုတ္အစိုးရဟာ ဝီဂါမြတ္စလင္ တစ္သန္းခြဲေလာက္ကို အက်ဥ္းစခန္းေတြထဲမွာ ထိန္းသိမ္းထားၿပီး ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ညႇင္းပမ္းမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ကမ႓ၻာ့မီဒီယာေတြက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တ႐ုတ္အစိုးရက ဒီသတင္းကို အေစာပိုင္းမွာ ျငင္းဆိုခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ၀န္ခံခဲ့ၿပီး ဒါဟာ အစြန္းေရာက္တိုက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္မႈတစ္ခု ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ဟာ အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူေတြသာမကဘဲ ဝီဂါကေလးငယ္ေတြကိုလည္း မိဘေတြမသိေအာင္ ေပၚတာဆြဲကာ ဦးေႏွာက္က်င္းမႈ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ အခုလအေစာပိုင္းမွာ BBC သတင္းဌာနက ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္ကတည္းက ဝီဂါေတြအေပၚ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဗုဒၶဟူးေန႔က တင္သြင္းတဲ့ အဲဒီေၾကျငာခ်က္ေၾကာင့္ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီကေန တရား၀င္ေၾကျငာခ်က္ ထြက္လာမွာမဟုတ္ေပမယ့္ ရွင္က်န္းျပည္နယ္က ဝီဂါမြတ္စလင္ေတြကိစၥအတြက္ ကမ႓ၻာ့ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ပထမဆံုး စုေပါင္းတုန္႔ျပန္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဂန္႔ရႊမ္က ကုလမွာတင္သြင္းတဲ့ ဒီေၾကျငာခ်က္ဟာ တ႐ုတ္ရဲ႕ျပည္တြင္းေရးကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈ ျဖစ္တယ္လို႔ တုန္႔ျပန္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေတြ တ႐ုတ္ကို ေထာက္ခံ

    ေဆာ္ဒီအာေရဗ်နဲ႔ ႐ုရွားတို႔အပါအ၀င္ အျခားႏိုင္ငံေပါင္း ၃၅ ႏိုင္ငံကေတာ့ ရွင္က်န္းျပည္နယ္မွာ တ႐ုတ္ကေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ေပၚလစီေတြကို ေထာက္ခံေၾကာင္း ကုလကို စာတစ္ေစာင္ ေရးသားေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစာ မိတၱဴကို ႐ိုက္တာသတင္းဌာနာက ေသာၾကာေန႔မွာ ရရွိခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ဟာ လူ႕အခြင့္အေရးက႑မွာ သိသာထင္ရွားတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရရွိခဲ့တယ္လို႔ အဲဒီစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    “အစြန္းေရာက္ဝါဒနဲ႔ အၾကမ္းဖက္ဝါဒကို သိသိသာသာ ရင္ဆိုင္လာရတဲ့ တ႐ုတ္ဟာ ရွင္က်န္းျပည္နယ္မွာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ဖ်က္ေရး၊ အစြန္းေရာက္တိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္း အမ်ားအျပားကို ေဆာင္ရြက္ေနၿပီး အဲဒီအထဲမွာ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း သင္တန္းေပးတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္”

    ရွင္က်န္းေဒသမွာ ျပန္လည္ လံုျခံဳလာခဲ့ၿပီး တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြရဲ႕ အေျခခံ လူ႕အခြင့္အေရးကိုလည္း တ႐ုတ္အစိုးရက ကာကြယ္ေပးထားေၾကာင္း၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အတြင္း အဲဒီေဒသမွာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ မျဖစ္ေတာ့ဘဲ ျပည္သူေတြကလည္း ေပ်ာ္ရႊင္မႈ၊ ၿပီးျပည့္စံုမႈေတြကို အျပည့္အ၀ ခံစားေနရေၾကာင္း ဒီစာမွာ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    ကုလကို တင္သြင္းခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ေထာက္ခံေၾကာင္းစာကို ေဆာ္ဒီ၊ ႐ုရွားနဲ႔ အာဖရိကႏိုင္ငံေတြ၊ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ ဗင္နီဇြဲလား၊ က်ဴးဘား၊ ဘီလာ႐ုဇ္၊ ျမန္မာ၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ဆီးရီးယား၊ ပါကစၥတန္၊ အိုမန္၊ ကူဝိတ္၊ ကာတာ၊ ယူေအအီးနဲ႔ ဘာရိန္းတို႔က လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ၃ ပတ္တာၾကာျမင့္ခဲ့တဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀း ေနာက္ဆံုးေန႔ျဖစ္တဲ့ မေန႔မွာေတာ့ တ႐ုတ္သံအမတ္ ႐ွဴခ်န္က အခုလို ေထာက္ခံမႈရတဲ့အတြက္ လက္မွတ္ေရးထိုးတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ကိုေၾကာက္ရ

    ဝီဂါေတြအေပၚ တ႐ုတ္က ညႇင္းပမ္းမႈေတြကို မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေတြက လူသိရွင္ၾကား မေ၀ဖန္ရဲတာဟာ တ႐ုတ္က စီးပြားေရးနဲ႔ ျပန္လည္လက္စားေခ်မွာကို ေၾကာက္ရြံ႕မႈ၊ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံတစ္ခ်ိဳ႕မွာ လူ႕အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းေကာင္းေတြ မရွိမႈ စတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြက သံုးသပ္ပါတယ္။

    အဖြဲ႕၀င္ ၅၇ ႏိုင္ငံပါ၀င္တဲ့ အစၥလာမ့္မစ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႕ OIC ဟာ တ႐ုတ္က ဝီဂါေတြအေပၚ ညႇင္းပမ္းမႈရွိတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြအတြက္ စိုးရိမ္မိတယ္လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာ ေျပာၾကားခဲ့ေပမယ့္ အခုႏွစ္မတ္လမွာ ဒီစကားကို ျပန္လည္ ႐ုပ္သိမ္းသြားခဲ့ပါတယ္။
    OIC က သူတို႔ဟာ ‘အစၥလာမ္ကမ႓ၻာရဲ႕ အသံ’ ျဖစ္တယ္လို႔ ခံယူထားတဲ့အဖြဲ႕ ျဖစ္ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ဟာ သူ႕ႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံသား အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြအေပၚ ေစာင့္ေရွာက္တဲ့အတြက္ ခ်ီးက်ဴးတယ္လို႔ OIC က ေနာက္ပိုင္းမွာ ျပန္လည္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

    Ref: Reuters, Business Insider