News @ M-Media

Tag: Islam In Myanmar

  • ေဒါက္တာေဒၚသက္ေထြး (သုိ႔မဟုတ္) ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးထုကုိ အျမင္ဖြင့္ေပးေနသူ

    ေဒါက္တာေဒၚသက္ေထြး (သုိ႔မဟုတ္) ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးထုကုိ အျမင္ဖြင့္ေပးေနသူ

    ႏုိ၀င္ဘာ ၂၂၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    သင္တန္းတစ္ခုတြင္ ေတြ႕ရသည့္ ဆရာမ ေဒၚသက္ေထြး

    – ဟီဂ်ဘ္ ေခါင္းေဆာင္ပု၀ါကုိ ေနသားတက်ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေဒါက္တာ ေဒၚသက္ေထြးဟာ သင္တန္းသားေတြဖက္ လွည့္ၿပီး ေမးခြန္းတစ္ခု ေမးလုိက္ပါတယ္။

    “လူေတြရဲ႕ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ သေဘာသဘာ၀အေၾကာင္း သိခ်င္တဲ့သူ ရွိပါသလား”

    တစ္ခ်ိဳ႕ေတြက ရွက္ကုိးရွက္ကန္းျဖစ္ေနေပမယ့္ အတန္းထဲကလူတုိင္း လက္ေထာင္လာၾကပါတယ္။

    ‘မိန္းမကုိယ္’ ကုိ ရည္ညႊန္းဖုိ႔ သင့္ေလ်ာ္တဲ့စကားလံုး ေပၚလာေရးအတြက္ေတာင္ ျငင္းၾကခံုၾကျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လိင္ကိစၥ ေျပာဆုိတာဟာ မလုပ္သင့္မလုပ္အပ္တဲ့ကိစၥလုိ႔ ယူဆေနၾကတုန္းပါ။ ေဒါက္တာ ေဒၚသက္ေထြးကေတာ့ ဒီအတားအဆီးေတြကေန ေဖာက္ထြက္ေနပါတယ္။

    အသက္ ၃၅ ႏွစ္အရြယ္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အမ်ိဳးသမီးျဖစ္တဲ့ သူမဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက လိင္အသိပညာေပးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ထိပ္တန္းဆရာမေတြထဲက တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဓမၼတာအေၾကာင္းကေန၊ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ေတြအထိ အမ်ိဳးသမီးေတြ သိသင့္သိထုိက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းပတ္ကာ တစ္ရက္သင္တန္းကေန၊ တစ္ပတ္အထိ ၾကာျမင့္တဲ့သင္တန္းေတြ ဖြင့္လွစ္သင္ၾကားေပးေနပါတယ္။

    သူမဟာ Strong Flowers ဆုိတဲ့ အဖြဲ႕တစ္ခုကုိ ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ကစတင္ကာ ဒီအဖြဲ႕မွာ လိင္အသိပညာေပးသင္တန္းေတြ ဖြင့္လွစ္သင္ၾကားေပးေနပါတယ္။

    အေရွ႕ေတာင္အာရွက အျခားႏုိင္ငံေတြလုိပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံက စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ လိင္အသိပညာေပး သင္ၾကားမႈေတြ မရွိပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဒါက္တာေဒၚသက္ေထြးက ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြကေန အသက္ ၆၀ ေက်ာ္အရြယ္ေတြအထိ အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ အသိပညာေပးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ကုမၸဏီေတြက သူမကုိ ေခၚၿပီး ၀န္ထမ္းေတြကုိ သင္တန္းေပးခုိင္းတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။

    “မိန္းကေလးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီကိစၥေတြကုိ အေမေတြ၊ အေဒၚေတြဆီကေန သိရွိၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ မသင္ေပးၾကဘူး။ သင္ေပးျပန္ရင္လည္း အမွားေတြ အမ်ားႀကီးပါတတ္တယ္” လုိ႔ သူမက ေျပာပါတယ္။

    လစ္လ်ဴ႐ႈခံရသည့္ အေျခအေန

    သူမရဲ႕သင္တန္းေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္အေၾကာင္း၊ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈလုိ ကိစၥေတြကုိ တုိက္ဖ်က္ေရးအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးသင္ၾကားေပးေနပါတယ္။

    ကုလရဲ႕ Population Fund အဖြဲ႕က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ အၾကမ္းဖက္ခံေနရမႈဟာ ‘လစ္လ်ဴ႐ႈခံရတဲ့ အေရးေပၚအေျခအေန’မ်ိဳး ျဖစ္ေနၿပီး ဒီလုိ အၾကမ္းဖက္တာေတြဟာ လုပ္ေကာင္းတဲ့အရာေတြလုိ႔ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက လက္ခံထားတာ၊ ဥပေဒက အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ထိထိေရာက္ ကာကြယ္မေပးႏုိင္တာေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

    “မိန္းမကုိ အ႐ုိးကြဲေအာင္႐ုိက္မွ အသည္းစြဲေအာင္ခ်စ္တာ” ဆုိတဲ့ စကားပံုက လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈကုိ လက္ခံထားတယ္ဆုိတာ ေဖာ္ညႊန္းေနပါတယ္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ကေန ၄၉ ႏွစ္အၾကား လက္ထပ္ၿပီးအမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ၁၇ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ ခင္ပြန္းသည္ေတြရဲ႕ ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကုိ ခံေနရတယ္လုိ႔ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစား၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္ အက်ိဳးအျမတ္မယူတဲ့အဖြဲ႕ United Nations Population Fund တုိ႔က ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

    အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕အခြင့္အေရးကုိ မသိနားမလည္မႈ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက လက္မခံမွာကုိ ေၾကာက္ရြံ႕ၿပီး ထုတ္ေဖာ္ မေျပာမႈေတြေၾကာင့္ အမွန္တကယ္ အၾကမ္းဖက္ခံရတဲ့ အေရအတြက္ဟာ မ်ားျပားႏုိင္တယ္လို႔ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက သံုးသပ္ပါတယ္။

    “‘ငါတုိ႔ခြင့္မျပဳဘူးေနာ္’ လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရတယ္ဆုိတာကုိ ကၽြန္မတုိ႔ႏုိင္ငံက အမ်ိဳးသမီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မသိၾကပါဘူး။ ကုိယ့္ေယာက်္ားနဲ႔မွ မဟုတ္ဘူး၊ မိသားစုမွာျဖစ္ေစ၊ လုပ္ငန္းခြင္မွာျဖစ္ေစ ဒီလုိ ျငင္းလုိ႔ရပါတယ္။ ဒီသင္တန္းကုိ တက္ေရာက္တဲ့အတြက္ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္ဆႏၵကုိ အေလးထားရမယ္ဆုိတဲ့အေၾကာင္း သိရွိခဲ့ၿပီး ကုိယ့္ကုိယ္ကုိလည္း တန္ဖုိးထားတတ္လာပါတယ္” လို႔ အသက္ ၂၂ ႏွစ္အရြယ္ မဆုေမက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူမဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ ေဒါက္တာ ေဒၚသက္ေထြးရဲ႕သင္တန္းကို တက္ေရာက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

    သူမရဲ႕သင္တန္းကုိ အမ်ိဳးသမီးေတြအျပင္ အျခားသူေတြလည္း လာတက္ေနၾကၿပီလုိ႔ ေဒါက္တာက ေျပာပါတယ္။

    “အမ်ိဳးသမီးေတြ လာတက္ၾကတယ္ဆုိတာ မထူးဆန္းေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အမ်ိဳးသားေတြ လာတက္တဲ့အေရအတြက္ကလည္း ျမင့္တက္လာပါတယ္”

    အျမင္ဖြင့္သင္တန္း

    အမ်ိဳးသားအမ်ားစုဟာ အလုပ္ရွင္ေတြက လာတက္ခုိင္းလုိ႔ လာတက္ၾကတာမ်ိဳးျဖစ္ေပမယ့္ ကုိယ့္သေဘာဆႏၵနဲ႔ကုိယ္ စာရင္းေပးၿပီး လာတက္ၾကတဲ့ လူငယ္ေတြမ်ားလာတယ္ဆိုတာ သတိျပဳမိတယ္လုိ႔ ေဒါက္တာက ေျပာပါတယ္။

    “ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ေတာ့ ဒီသင္တန္းက အျမင္ေတြပြင့္ေစၿပီး အေတြ႕အႀကံဳေကာင္းေတြလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး ရပါတယ္။ လိင္ေစာ္ကားမႈ အေၾကာင္းကို သင္ရေတာ့ ေတာ္ေတာ္အံ့အားသင့္သြားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တစ္ျခားေနရာေတြကေန သိထားတာေတြနဲ႔ တစ္ျခားစီျဖစ္ေနတာကုိး” လုိ႔ အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ မင္းေဂ်ာ္က ေျပာပါတယ္။

    သင္တန္းၿပီးဆံုးသြားတဲ့ေနာက္ ဆရာမ ေဒၚသက္ေထြးရဲ႕ ေျပာၾကားမႈေတြကို ျပန္လည္ၾကားေယာင္ေနမိတဲ့အတြက္ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အရင္ကထက္ ပုိၿပီး ေလးေလးစားစား ဆက္ဆံတတ္လာလုိ႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။

    “အရင္ကဆုိ ကၽြန္ေတာ္ ေကာင္မေလးေတြကို လိုက္လုိက္စတယ္။ ဒါေပမယ့္ သင္တန္းတက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒါမ်ိဳးမျဖစ္ေအာင္ သတိထား တတ္လာတယ္။ ေသခ်ာတာက ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ အမူအက်င့္ ေျပာင္းသြားပါၿပီ”

    ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုရွိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေဒၚသက္ေထြးဟာ ဘာသာ၀င္ေတြအၾကား နားလည္မႈတည္ေဆာက္ေပးတဲ့ သံတမန္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္လာပါတယ္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံက ႐ုိဟင္ဂ်ာလူနည္းစုေတြကုိ စစ္တပ္က လူမ်ိဳးတုန္းသက္ျဖတ္လုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ အုပ္စုဖြဲ႕ အဓမၼက်င့္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ ကုလက ေျပာၾကားထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြဟာ ဘာသာေရးေစာ္ကားမႈ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြကို မၾကာခဏဆုိသလုိ ခံစားေနရပါတယ္။

    အေျပာင္းအလဲတစ္ခု

    ေခါင္းေဆာင္ပု၀ါ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး ျဖစ္ေနျခင္းက စာသင္ခန္းထဲမွာ စာေတြသင္ၾကားတဲ့ဘ၀ကုိ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနရတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဒါက္တာေဒၚသက္ေထြးက ၀န္ခံပါတယ္။

    “ေလာကႀကီးမွာ စိန္ေခၚမႈေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးရွိတာေပါ့။ ျမန္မာႏုိင္ငံက အမ်ိဳးသမီးေတြမွာလည္း စိန္ေခၚမႈေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနပါတယ္။ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ကၽြန္မအတြက္ အဲဒီစိန္ေခၚမႈဟာ ၂ ဆေလာက္ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရတယ္”

    “သင္တန္းသားေတြကို ေမးခြန္းေမးခ်ိန္ေပးတဲ့အခါ သူတုိ႔က ‘ဆရာမဟာ ဘာသာေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အျငင္းပြားစရာေတြ ေျပာမယ္လုိ႔ ထင္ထားတာ။ ဒါေပမယ့္ သင္တန္းကာလတစ္ခုလံုးကိုၾကည့္ရင္ ဆရာမဟာလည္း ကၽြန္မတုိ႔လုိပါပဲ။ ကၽြန္မတုိ႔နဲ႔ ဆရာမၾကားမွာ ဘာမွ ကြဲျပားတာမရွိဘူး’ လုိ႔ သူတုိ႔ေျပာၾကတယ္”

    လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုကို ေျပာင္းလဲဖုိ႔ဆုိတာ အခ်ိန္ယူရမွာျဖစ္ၿပီး သူမရဲ႕သင္တန္းေတြက လူေတြအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ႏုိင္ေအာင္ ကူညီေပးတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဒါက္တာက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “လူ ၂၀ ေလာက္ရွိတဲ့အတန္းမွာ တစ္ေယာက္ေလာက္ပဲ ေျပာင္းလဲမယ္၊ တစ္ခုခုရသြားတယ္လုိ႔ ခံစားရမယ္ဆုိရင္လည္း ဒါဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလံုးအေပၚ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ သက္ေရာက္မႈတစ္ခုပါ။ ကၽြန္မကေတာ့ သိထားတာေတြကုိ တတ္ႏုိင္သေလာက္မွ်ေ၀ၿပီး ကၽြန္မတုိ႔လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ လုိအပ္ေနတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြမွာ တစ္ႏုိင္သမွ် ပါ၀င္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။  ဒီလုိပဲ ကၽြန္မ ဆံုးျဖတ္ထားပါတယ္”

    Ref: Aljazeera

    (Aljazeera သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ The Muslim woman lifting the veil on sex education in Myanmar ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)

  • ျမန္မာစစ္တပ္၏ သတင္းမွား၊ လႈံ႕ေဆာ္၀ါဒျဖန္႔ အေကာင့္မ်ား၊ ေပ့ခ်္မ်ားကုိ Facebook က ထပ္ပိတ္

    ျမန္မာစစ္တပ္၏ သတင္းမွား၊ လႈံ႕ေဆာ္၀ါဒျဖန္႔ အေကာင့္မ်ား၊ ေပ့ခ်္မ်ားကုိ Facebook က ထပ္ပိတ္

    ေအာက္တုိဘာ ၁၆၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုအၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ေစရန္ လႈံ႕ေဆာ္၀ါဒျဖန္႔မႈ

    – ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ Facebook မွာ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးမုန္းတီးမႈေတြ ၀ါဒျဖန္႔ဖုိ႔အတြက္ အေျခစုိက္စခန္းတစ္ခု သပ္သပ္ထားၿပီး၊ လူ ၇၀၀ ေလာက္နဲ႔ ေငြေၾကးအေျမာက္အမ်ား သံုးစြဲကာ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ အေမရိကန္သတင္းဌာန New York Times က ေအာက္တုိဘာ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ Facebook က စစ္တပ္နဲ႔ႏြယ္တဲ့ အေကာင့္ေတြနဲ႔ page ေတြကုိ ထပ္မံ ပိတ္ပင္လုိက္ပါတယ္။

    page ၁၃ ခုနဲ႔ အေကာင့္ ၁၀ ခုတုိ႔ကုိ ပိတ္ပင္လုိက္တာျဖစ္ၿပီး ဒီအေကာင့္ေတြ၊ စာမ်က္ႏွာေတြဟာ ေဖ်ာ္ေျဖေရး၊ အလွအပ၊ သတင္းမွ်ေ၀ေရးအျဖစ္ အသြင္ယူထားေပမယ့္ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ႏြယ္ေနတဲ့ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးအေကာင့္ေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈအတြင္း ေတြ႕ခဲ့ရတယ္လုိ႔ Facebook ရဲ႕ Blog မွာ မေန႔က ေရးသားေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ပိတ္ပင္လုိက္တဲ့ အေကာင့္ေတြ၊ page ေတြမွာ စုစုေပါင္း follower ၁.၃၅ သန္းေလာက္ရွိၿပီး၊ follower အမ်ားဆံုး စာမ်က္ႏွာေတြက ‘Beauty and Classic’ ၊ ‘ဆရာမေလးမ်ား’၊ ‘စစ္သားဓာတ္ပံုမ်ားစုစည္းမႈ’ နဲ႔ ‘မုိးနတ္မင္း’ တုိ႔ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ Facebook သံုးစြဲသူေတြၾကားမွာ လူသိမ်ားတဲ့ Opposite Eyes ၀ါဒျဖန္႔ေပ့ခ်္ကုိ ကုိင္တြယ္တဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္က လက္ေျဖာင့္တပ္သား Ohn Maung ရဲ႕ အေကာင့္ကုိလည္း Facebook က ပိတ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။

    ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးေတြကုိ အေျခခံကာ အျခားသူေတြ လမ္းမွားေအာင္ ျပဳလုပ္တဲ့ ကိစၥေတြကုိ မိမိတုိ႔ရဲ႕ ၀ဘ္ဆုိက္မွာ အျဖစ္မခံလုိတဲ့အတြက္ ဒီအေကာင့္ေတြကုိ ဖယ္ရွားရတာျဖစ္တယ္လုိ႔ Facebook က ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး၊ စစ္တပ္ရဲ႕ အမုန္း၀ါဒျဖန္႔မႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ New York Times သတင္းဌာနရဲ႕ ေဖာ္ျပမႈဟာ စံုစမ္းစစ္ေဆးရာမွာ အေထာက္အကူျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။

    အမုန္း၀ါဒျဖန္႔မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ရဲ႕ အေကာင့္ အပါအ၀င္ စစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ အေကာင္ေတြ၊ page ေတြ စုစုေပါင္း ၅၂ ခုေလာက္ကုိ ဖယ္ရွားခဲ့တယ္လုိ႔ Facebook ဟာ ၾသဂုတ္လမွာ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီ page ေတြ၊ အေကာင့္ေတြမွာ Follower ၁၂ သန္းေလာက္ ရွိတယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။

    နယူးေယာက္တုိင္းမ္စ္ရဲ႕ ေဖာ္ျပခ်က္

    ပါကစၥတန္-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္စစ္ပြဲမွ ဓာတ္ပံုမ်ားကုိ အသံုးျပဳကာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္႐ံုးစာမ်က္ႏွာမွ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္ေရး ၀ါဒျဖန္႔မႈ

    ‘A Genocide Incited on Facebook, With Posts From Myanmar’s Military’ (ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ Facebook ပုိ႔စ္ေတြက လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈျဖစ္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ေန) ဆုိတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေအာက္တုိဘာ ၁၅ ရက္ေန႔က ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အမုန္း၀ါဒျဖန္႔ဖုိ႔အတြက္ စစ္တပ္က စီမံကိန္းနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ စစ္တပ္အသုိင္းအ၀ုိင္းအပါအ၀င္ သတင္းရင္းျမစ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ကုိးကားၿပီး ေရးသားထားပါတယ္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ Facebok ကုိသံုးစြဲသူအေရအတြက္ဟာ ၁၈ သန္းေလာက္ ရွိေနတာပါ။

    ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ Facebook ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးလုပ္ငန္းမွာ တပ္ဖြဲ႕၀င္ေပါင္း ရာနဲ႔ခ်ီပါ၀င္ၿပီး သတင္းစာမ်က္ႏွာေတြ၊ ေဖ်ာ္ေျဖေရး၊ အႏုပညာ စာမ်က္ႏွာေတြ၊ အလွယ္မယ္ေတြရဲ႕ စာမ်က္ႏွာေတြအျဖစ္ အသြင္ယူထားၾကကာ ၾကည့္႐ႈသူအေရအတြက္ အမ်ားဆံုးေရာက္တဲ့အခ်ိန္ေတြမွာ အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ႀကံဇာတ္လမ္းေတြ၊ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသားက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးကုိ အဓမၼက်င့္တယ္ဆုိတဲ့ လုပ္ႀကံသတင္းေတြလုိ ေသြးထုိးလႈံ႕ေဆာ္တဲ့ ပုိ႔စ္ေတြ၊ မွတ္ခ်က္ေတြကုိ ေရးသားေလ့ရွိတယ္လုိ႔ လုံၿခံဳေရးစုိးရိမ္ရတဲ့အတြက္ အမည္မေဖာ္လုိတဲ့ ရင္းျမစ္ ၅ ခုက New York Times သတင္းစာကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ဒီတပ္ဖြဲ႕ကုိ ေနျပည္ေတာ္နားက ေတာင္ေျခေတြမွာ အေျခစုိက္ထားၿပီး ၀ါျဖန္႔လုပ္ငန္းအျပင္ ထင္ရွားတဲ့အေကာင့္ေတြ၊ စစ္တပ္ကုိ ေ၀ဖန္တဲ့ အေကာင့္ေတြကုိ ေထာက္လွမ္းတာေတြကုိပါ လုပ္ရေၾကာင္း၊ အလြန္လွ်ိဳ႕၀ွက္ၿပီး တင္းၾကပ္ေၾကာင္း ဒီရင္းျမစ္ေတြက ထည့္သြင္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

    ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး Facebook ရဲ႕ ဆုိက္ဘာလံုၿခံဳေရးေပၚလစီ အႀကီးအကဲ နသန္နီယဲလ္ ဂလီခ်ာက ‘ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနသူေတြဟာ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ အသြင္ယူ ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ဆုိတာ ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္’ လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ဒီလုိ အမုန္း၀ါဒျဖန္႔တာေတြကုိ ဖယ္ရွားဖုိ႔နဲ႔ Facebook ေပၚ တက္မလာေအာင္ အားစုိက္ေဆာင္ရြက္ေနၿပီး၊ စံုစမ္းမႈေတြကုိလည္း ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ ဂလီခ်ာက ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္က စတင္ခဲ့တဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးလုပ္ငန္းမွာ လူ ၇၀၀ ေလာက္ ပါ၀င္ၿပီး ေငြေၾကးအပါအ၀င္ အျခားရင္းျမစ္ေတြကုိ အႀကီးအက်ယ္ သံုးစြဲေနတယ္လုိ႔ ဒီလုပ္ငန္းနဲ႔ နီးစပ္သူေတြက New York Times သတင္းစာကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီအေကာင့္ေတြ၊ စာမ်က္ႏွာေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြအေပၚ မုန္းတီးလာေစမယ့္ သတင္းမွားေတြအပါအ၀င္ ေသြးထုိးလႈံ႕ေဆာ္တဲ့ပုိ႔စ္ေတြ၊ ပံုေတြ လႊင့္တင္ေလ့ရွိတယ္လုိ႔လည္း သတင္းရင္းျမစ္ေတြက ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

    ရခုိင္ျပည္နယ္က ျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ဒီအေကာင့္ေတြ၊ page ေတြဟာ တစ္ျခားႏုိင္ငံေတြက ေသဆံုးသူေတြရဲ႕ ပံုေတြကုိ အသံုးျပဳကာ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြက လူေတြ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္တယ္လုိ႔ ၀ါဒျဖန္႔ေၾကာင္း၊ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ေျခရာလက္ရာေတြကုိ လုိက္ၾကည့္ရင္ ေနျပည္ေတာ္အထြက္မွာရွိတဲ့ စစ္စခန္းေတြကုိ ဦးတည္ေနေၾကာင္း ရင္းျမစ္ေတြက ဆုိပါတယ္။

    သတင္းရင္းျမစ္ေတြထဲက ၂ ဦးက စစ္တပ္ရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔လုပ္ငန္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ ျပည္သူေတြ အၾကည္အညိဳပ်က္ေစဖုိ႔အတြက္ သူမနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းမွားေတြ ျဖန္႔ေ၀တာကုိလည္း လုပ္ေဆာင္ေနၾကတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားခရီးစဥ္တစ္ခုမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘီးတပ္ကုလားထုိင္ေပၚ ထုိင္ေနတဲ့ပံုကုိ အသံုးျပဳကာ သူမဟာ ေတာင္ကုိရီးယားမွာ အသားအေရတင္းေဆး သြားထုိးလာတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းဟာ စစ္တပ္၀ါဒျဖန္႔အုပ္စုရဲ႕ လက္ခ်က္ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း သူတုိ႔က ဆုိပါတယ္။

    စစ္တပ္ရဲ႕ အဲဒီလုိ ၀ါဒျဖန္႔မႈေတြထဲမွာ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုးကိစၥက ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး မြတ္စလင္ေတြဟာ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ေန႔ၾကရင္
    ဂ်ီဟတ္လုပ္မယ္လုိ႔ ဗုဒၶဘာသာအသုိင္းအ၀ုိင္းကုိ Facebook Messenger ကေန ၀ါဒျဖန္႔ကာ တစ္ဖက္မွာလည္း ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသားေရး ဘုန္းႀကီးေတြက မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး ခ်ီတက္ပြဲလုပ္မယ့္အတြက္ အသင့္အေနအထားနဲ႔ သတိထားေနဖုိ႔ မြတ္စလင္အသုိင္းအ၀ုိင္းဖက္ကုိ ၀ါဒျဖန္႔မႈ ျဖစ္တယ္လုိ႔ New York Times ကုိ ေျပာၾကားခဲ့တဲ့ သတင္းရင္းျမစ္ေတြထဲက ႏွစ္ဦးက ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။

    ျမန္မာစစ္တပ္က စစ္သားတစ္ခ်ိဳ႕ဟာ ႐ု႐ုားမွာ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရး၊ ဟက္ကင္းနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာဆုိင္ရာ ပညာရပ္ေတြကုိ သင္ၾကားခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကုိျပန္လာကာ တစ္ဆင့္ျပန္ပုိ႔ခ်တယ္လုိ႔ New York Times သတင္းစာက ေဆာင္းပါးမွာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    နယူးေယာက္တုိင္းမ္စ္ သဌာနရဲ႕ ေဆာင္းပါး၊ Facebook ရဲ႕ အေကာင္ေတြ ထပ္မံပိတ္ပင္မႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာစစ္တပ္ဖက္က တုန္႔ျပန္တာမ်ိဳး မရွိေသးပါဘူး။

    Ref: New York Times, Facebook Blog

  • ့ျမန္မာမြတ္ဆလင္မ္တို႔ စည္းလံုးမႈသည္…အမိျမန္မာျပည္ တိုးတက္မႈ၏ အဖိုးတန္ေထာက္တိုင္တစ္ခု……

    ့ျမန္မာမြတ္ဆလင္မ္တို႔ စည္းလံုးမႈသည္…အမိျမန္မာျပည္ တိုးတက္မႈ၏ အဖိုးတန္ေထာက္တိုင္တစ္ခု……

    ေအာက္တုိဘာ ၁၀၊ ၂၀၁၈
    M-Media
    (ေဒါက္တာ သိန္းမိုး၀င္း ေရးသားသည္)

    1.0 နိဒါန္း

    ျမန္မာဆိုသည္႔ေ၀ါဟာရသည္ ျမန္မာျပည္နယ္နမိတ္အတြင္း မွီတင္းေနထိုင္ၾကေသာ လူမ်ိဴးစုအားလံုးကို ျခံဳငံုေခၚေ၀ၚျခင္းျဖစ္ျပီး မိမိတို႔နွစ္သက္ရာ ဘာသာတရားမ်ား ကိုးကြယ္ေနထိုင္ၾကသည္။ မိခင္ ျမန္မာ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွ အစၥလာမ္ဘာသာကိုးကြယ္သည္႔ ျမန္မာ-မူဆလင္ဆိုသည္ ေပါက္ဖြားလာခဲ႔သည္။ ဤစာတမ္းတြင္ ဆက္လက္၍ ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ၾကံဳေတြ႔ျဖတ္သန္းေနရေသာ အခက္အခဲမ်ား၊ အတန္းအစားမတူသည္႔သဖြယ္ ခြဲျခား ပံုေဖာ္ခံေနရမႈမ်ား၊ စိတ္ဓာတ္ခြန္အားေတြ ေလွ်ာ႔က်လာမႈမ်ား၊ အျခားဘာသာ၀င္အခ်ိဴ႔ဘက္မွ အျမင္သေဘာထား၊ အစိတ္စိတ္အမႊာအမႊာ ျဖစ္ေနသည္႔ ျမန္မာ-မူဆလင္ အစုအဖြဲ႔အားလံုးကို အင္အားအျဖစ္ စုစည္းရန္လိုအပ္မႈ၊ ျမန္မာ-မူဆလင္ ကိုယ္စားျပဳသည္႔ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ေဆာင္ရြက္ေနမႈပိုင္းဆိုင္ရာမ်ားနွင္႔ ေခါင္းေဆာင္မႈအေျခအေန သံုးသပ္ခ်က္၊ အဖြဲ႔အစည္းအမ်ား ေပါင္းစုျပီး တစ္ဖြဲ႔အသြင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းမွ ရရွိလာမည္႔ ၾကီးမားသည္႔ အက်ိဴးဆက္မ်ား၊ ေဆာင္ရြက္သင္႔သည္႔ ေရးရာ (၁၃)မ်ိဴး (ဘာသာေရး၊ နိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ လ၀ကေရး၊ သတင္းျပန္ၾကားေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူငယ္အေရး၊ စာေပ အနုပညာေရး၊ အားကစားေရး၊ ဥပေဒေရး၊ က်င္႔၀တ္ထိမ္းသိမ္းေရး၊…စသျဖင္႔) ထားရွိျခင္းျဖင္႔ ပိုမိုေကာင္းမြန္ထိေရာက္သည္႔ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ိဴးေပးနိုင္မည္ျဖစ္ျခင္း၊ အဖြဲ႔အစည္း၏ ပိုမိုပြင္႔လင္းျမင္သာသည္႔ Missions/Visions ရွိရန္လိုအပ္မႈ၊ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းဦးေဆာင္နိုင္မႈနွင္႔ ရွိအပ္သည္႔ အရည္အခ်င္း၊ ထိုထိုေသာ အေျခအေနအရပ္ရပ္တို႔ ေအာင္ျမင္လာနိုင္လွ်င္ စည္းလံုးျပီး စြမ္းပကားထက္သည္႔ ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္လာနိုင္ျပီး အမိျမန္မာျပည္ၾကီး တိုးတက္ေရးအတြက္လည္း အဖိုးတန္ ေထာက္တိုင္တစ္ခု သဖြယ္ စြမ္းေဆာင္အက်ိဴးျပဳနိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း…. စသည္တို႔ကို မီးေမာင္းထိုးျပထားသည္။

    1.1 ျမန္မာ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္း

    ျမန္မာ-မူဆလင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအေရး ေဆြးေႏြးတင္ျပေဆြးေႏြးရာတြင္ ျမန္မာ႔သမိုင္းျဖင္႔ အစခီ်ရေပမည္။ ေရွးပေ၀သဏီ တေကာင္း၊ ပုဂံ၊ အင္း၀၊ ေတာင္ငူ၊ ကုန္းေဘာင္ေခာတ္ မင္းအဆက္ဆက္ကတည္းက ျမန္မာျပည္ နယ္နမိတ္အတြင္း မွီတင္းေနထိုင္ခဲ႔ၾကေသာ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု၊ လူမ်ိဴးစံု၊ ဘာသာဓေလ႔အစံုတုိ႔သည္ ယေန႔ထက္တိုင္ ေဖ်ာက္ဖ်က္၍ မရနိုင္ေသာ သမိုင္းသက္ေသသာဓကမ်ား ရွိဆဲဆိုသည္ကို မည္သူမွ် ျငင္းနိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ သမိုင္းေၾကာင္းအရ အေရွ႔ေတာင္အာရွ၏ အသက္ရႈေပါက္သဖြယ္ strategic location တစ္ခုျဖစ္သည္႔ ျမန္မာ႔ေျမသ႔ို ရပ္နီးရပ္ေ၀း နိုင္ငံေဒသမ်ားမွလည္းပဲ ေရၾကည္ရာမ်က္နုရာ လာေရာက္ေနထိုင္ ကူးလူးဆက္ဆံခဲ႔ၾကသည္ဆိုသည္႔ သမိုင္းအကိုးကား မ်ားစြာေတြ႔နိုင္သည္ (ပံု-၁)။

    ပံု(၁)-သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ ရပ္နီးရပ္ေ၀း နိုင္ငံမ်ားမွလူမ်ိဴးစံု ျမန္မာ႔ေျမသ႔ို လာေရာက္ေနထိုင္ ကူးလူးဆက္ဆံခဲ႔ၾကသည္႔ လမ္းအသြယ္သြယ္ျပ ေျမပံု

    ျမန္မာဆိုသည္ တိုင္းျပည္၏ အမည္နာမ တစ္ခုအျပင္ အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ႔ေသာ လူမ်ိဴးစုအားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳ ျခံဳငံု၍ သံုးနႈန္းျခင္း ဆိုသည္ကို ျပည္သူမ်ား သေဘာေပါက္ရန္လိုအပ္သည္။ (ဥပမာ- Singapore နိုင္ငံအတြင္း မွီတင္းေနထိုင္သူ နိုင္ငံသားအားလံုးကို Singaporean,…စသျဖင္႔ေပါ႔)။ ယခုကဲ႔သို႔ ျမန္မာဆိုသည္႔ ေ၀ါဟာရကို အက်ယ္တစ္၀င္႔ ရွင္းလင္းျပရျခင္းမွာ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားမ်ား အခ်င္းခ်င္းသည္ ေသြးခ်င္းညီေနာင္ေတြဟူေသာ အသိ၀င္ေစေရး ရည္ရြယ္ေဖာ္ျပရျခင္းျဖစ္သည္။ ထင္သာျမင္သာေအာင္ ပမာဆိုရလွ်င္- ေအာက္ပါ Playdoh ေလးမ်ားကိုၾကည္႔ပါ။ playdoh (ပံု-၂) တစ္ခုခ်င္းဆီပင္လ်င္ ingredients (ဓာတ္သတၱဳပစၥည္းစံု) ေပါင္းစပ္ထားရျပီး ထို Playdoh ေလးမ်ားစြာ (ပံု-၃) စုေပါင္းေရာေနွာကာ ဤကေန႔ျမင္ရေသာ ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ ေျမပံု (ပံု-၄) ဆိုတာျဖစ္လာခဲ႔သည္။ အဲဒီလိုဘဲ- လူတစ္မ်ိဴး အသားတစ္ေရာင္ ဆိုသည္မဟုတ္ဘဲ လူမ်ိဴးစံုတို႔ ေရာေနွာေနထိုင္လာခဲ႔ၾကျခင္း (ပံု-၂က) ၊ အသားအေရာင္ ရုပ္အသြင္အျပင္ ရိုးရာဓေလ႔ ဘာသာစကား မ်ားစြာ ကြာျခားမႈရွိေသာ္ျငားလည္း rich diversity (ပံု-၃က) ဆိုသည္႔ မတူကြဲျပာမႈ အင္အားအစုတို႔ႏွင္႔ ေပါင္းစပ္တည္ေဆာက္ထားသည္႔ ျမန္မာ႔ေျမေပၚမွ ျမန္မာလူမ်ိဴး (ပံု-၄က) ဆိုသည္ျဖစ္လာခဲ႔သည္ကို ပံုေဖၚထားသည္။

    1.2 ျမန္မာ-ကိုးကြယ္

    ဒို႔ျမန္မာေတြဆိုသည္ မိဘဘိုးဘြားဘီဘင္ ျမန္မာမ်ားမွ ေပါက္ဖြားလာၾကျပီး ဤေျမမွာေမြး ဤေရေသာက္ ၾကီးျပင္းလာၾကေသာ ျမန္မာ႔သားသမီးမ်ားသာျဖစ္ၾကသည္။ ေရွးမင္းအဆက္ဆက္ကတည္းက က်ြန္ုပ္တို႔ ျမန္မာေတြ မိမိတို႔နွစ္သက္ယံုၾကည္ရာ ဘာသာတရားမ်ား ကိုးကြယ္ျခင္းကို အမႈဳးျပဳ၍ ဗုဒၶဘာသာ ကိုးကြယ္သူမ်ားအား (ျမန္မာ-ဗုဒၶ)၊ အစၥလာမ္ဘာသာ ကိုးကြယ္သူမ်ားအား (ျမန္မာ-အစၥလာမ္)၊ ဟိႏၵဴဘာသာ ကိုးကြယ္သူမ်ားအား (ျမန္မာ-ဟိႏၵဴ)၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာ ကိုးကြယ္သူမ်ားအား (ျမန္မာ-ခရစ္ယာန္)၊ နတ္ကိုးကြယ္သူမ်ား စသျဖင္႔ ဆိုလိုသည္ (ပံု-၅)။

    1.3 ျမန္မာ-မူဆလင္ဆိုသည္…

    ဤေနရာတြင္ တစ္ခုသတိခ်ပ္သင္႔သည္မွာ အစၥလာမ္ဘာသာကိုးကြယ္သည္႔ ျပည္တြင္းေန ျမန္မာမ်ား (ယခင္အေခၚအေ၀ၚ ဗမာ-မူဆလင္။ ။ဒီးဒုုတ္ဂ်ာနယ္ 04-02-1946) ယခုအခါ ျမန္မာ-မူဆလင္ ဟု သံုးနႈန္းၾကသည္။ သို႔ပါ၍ ေရွ႔ဆက္ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားတြင္ ျမန္မာ-မူဆလင္ဟုသာ ရည္ညႊန္းပါမည္။ (ပံု-၅) တြင္ ပမာဆိုထားသည္႔အတိုင္း ျမန္မာ-ကိုးကြယ္ ဆိုသည္႔ ကိုးကြယ္သည္႔ဘာသာ ရႈေထာင္႔မွၾကည္႔လွ်င္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းၾကီးအတြင္း ျမန္မာ-အစၥလာမ္ ဆိုသည္လည္း အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္သည္ကို ခိုင္ခိုင္မာမာ ခံယူစြဲမွတ္ထားၾကဖို႔ လြန္စြာအေရးၾကီးသည္။ အစၥလာမ္ဘာသာ ကိုးကြယ္သျဖင္႔ ျမန္မာ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ဒုတိယလူတန္းစားအသြင္ ပံုေဖာ္ေနျခင္း၊ အမုန္းတရားျဖန္႔ေ၀ျခင္း၊ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမ်ား လြန္စြာမွားယြင္းသကဲ႔သို႔ ျမန္မာ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုလံုးကို မ်ားစြာနစ္နာေစသည္။

    တိုင္းျပည္၏ ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ႔ ေက်ာ္ျဖတ္ေနဆဲ အတက္အက်တိုင္းတြင္ အမ်ားနည္းတူ အစၥလာမ္ဘာသာကိုးကြယ္သည္႔ ျမန္မာ-မူဆလင္တို႔သည္လည္းပဲ ခါးစည္းခံ ရင္စည္းစံ တက္ညီလက္ညီရွိခဲ႔ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျပီးခဲ႔သည္႔ဆယ္စုနွစ္ အခ်ိဴ႔အတြင္း ျမန္မာ-မူဆလင္တို႔၏ ျပည္တြင္း အခမ္း႑မ်ား တစ္ျဖည္းျဖည္း ေမွးမွိန္လာခဲ႔ရျခင္း၊ ျမန္မာဆိုသည္႔ အသိေအာက္မွာ အားလံုးတန္းတူညီတူျဖစ္ေနခဲ႔ရာမွ (မူဆလင္) ဆိုသည္႔ ေ၀ါဟာရ ေပါင္းစပ္သည္႔အခါ ၾကံဳေတြ႔လာရသည္႔ အခက္အခဲမ်ားကို ဆက္လက္ သံုးသပ္ၾကည္႔ပါရေစ။

    1.4 ျမန္မာ- မူဆလင္တို႔ ၾကံဳေတြ႔ေနရသည္႔ အခက္အခဲမ်ား

    အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ႔သည္႔အတိုင္း ျမန္မာ-မူဆလင္တို႔ ၾကံဳေတြ႔ေနရသည္႔ အခက္ခဲေပါင္းမ်ားစြာက ခါးသီးလွသလို ျမန္မာ-မူဆလင္ပါဟု ဆိုလိုက္သည္နွင္႔အမွ် ေရွ႔ဆက္ၾကံဳေတြ႔ရဦးမည္႔ အခက္ခဲစံုက စီးၾကိဳလ်က္။ ဥပမာ-ဘာသာေရး၀တ္ျပဳေဆာင္ (ဗလီ) နွင္႔ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ၀တ္ျပဳခြင္႔၊ စာသင္ၾကားခြင္႔၊ ျပင္ဆင္မြန္းမံခြင္႔မ်ားအား တားဆီးပိတ္ပင္လာေနမႈမ်ား ၾကံဳေတြ႔ေနရသည္သာမက ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အခ်က္လက္မ်ားအား အဆီအေလွ်ာ္မဲ႔ တိုက္ခိုက္ ေစာ္ကားေနမႈမ်ားလည္း ပို၍ရွိလာေနသည္။ သို႔ပါ၍ နိင္ငံသားတိုင္း သာတူညီမွ် လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ခြင္႔ရွိဟု အေျခခံဥပေဒမွ အတိအလင္းခြင္႔ျပဳထားသည္႔အတိုင္း လက္ရွိၾကံဳေတြ႔ေနရေသာ အခက္အခဲ အက်ပ္အတည္းမ်ား ေျဖရွင္းရာတြင္ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ တာ၀န္ယူမႈ-တာ၀န္ခံမႈ ပိုမိုျပည္႔၀စြာရရွိနိုင္ရန္ အေရးၾကီးသည္။
    ထိုသည္သာမက- လ၀ကဆိုင္ရာ (ေသြးေနွာမ်ားအတြက္ ပတ္စ္ပို႔၊ မွတ္ပံုတင္၊သန္းေခါင္စာရင္း၊ ပံုစံ (၁၀) ေျပာင္း၊ ေမြးတိုး၊ လ၀ကေထာက္ခံစာ၊ ေနာက္တိုး NVC. …) ကိစၥရပ္မ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္နိုင္မႈ အခြင္႔အလမ္းမ်ား၊ လူမႈေရး နွင္႔ ပရဟိတ၊ လြယ္ကူစြာ ခရီးသြားလာနိုင္ေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ နိုင္ငံ႔၀န္ထမ္းေဆာင္ခြင္႔ရရွိေရး၊ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္နိုင္ငံေရး စသည္စသည္တို႔တြင္ ျမန္မာ-မူဆလင္ဟု သီးျခားအျမင္ထားျခင္း၊ သတ္မွတ္စည္းကမ္း ပိုတိုးျခင္းမ်ိဴး အလ်င္းမရွိေစပဲ နိုင္ငံသားတိုင္း ရရွိရမည္႔ အခြင္႔အေရးတန္းတူ ရွိဖို႔လိုသည္။

    1.5 ျမန္မာ-မူဆလင္ကို အျမင္ေစာင္းလာေစဖို႔..
    အမိျမန္မာျပည္ၾကီးကို ingredients အစံုေပါင္းစပ္ထားသည္႔ playdoh အသြင္ အထက္တြင္ တင္စားခဲ႔ျခင္းမွာ အျခားေၾကာင္႔မဟုတ္။ ထို playdoh ၾကီးမွ ျမန္မာ-မူဆလင္ဆို၍ သီးသန္႔ခြဲ ဆြဲထုတ္ျပီး (different ingredient မတူညီတဲ႔ ပစၥည္းစံုတစ္စု)) ပါလို႔ ဤ ဆယ္စုနွစ္အတြင္း ပံုေဖာ္ခံေနရသည္မွာ အမ်ားအသိပင္။ သို႔ေသာ္လည္းဘဲ ျမန္မာ-မူဆလင္တို႔သည္ ဤေျမ ဤေရ အမိျမန္မာျပည္ၾကီးအား အျခားျမန္မာမ်ားနည္းတူ သစၥာရွိစိတ္ ခ်စ္စိတ္ တစ္ျပားမွ် မေလွ်ာ႔ဟု အျပည္႔အ၀ခံယူထားၾကသည္။
    ယခုအခါ ျမန္မာ-မူဆလင္ ဟု ဆိုသည္နွင္႔ “ကုလား၊ ဧည္႔သည္၊ ေသြးေနွာ၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ညိဳညိဳျမင္ ခိုး၀င္၊ အမႈအခင္း တစ္ခု ျမန္မာ-မူဆလင္နွင္႔ ပက္သက္ဆက္ႏြယ္ပါက ကိုးကြယ္+အစၥလာမ္အမည္ပါ ပူးတြဲေဖာ္ျပျခင္း အစရွိသည္တို႔အား ဤဆယ္စုနွစ္ အခ်ိဴ႔အတြင္း ပိုမိုၾကံဳေတြ႔လာရသည္မွာမလြဲ။ သည္႔အတြက္ ေျပာဖန္မ်ားစကားျဖစ္ ဆိုသလို အမ်ားျပည္သူ၏ ျမန္မာ-မူဆလင္ေတြအေပၚ စိတ္ခံစားခ်က္-အမုန္းတရား-အျမင္ကြဲလြဲမႈ ျပင္းထန္လာေစဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ လုပ္ေဆာင္လာေနသေယာင္ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္လာရသည္။ မၾကာေသးမီက အေမရီကန္သမၼတေဟာင္း ေျပာၾကားခဲ႔ေသာ ေအာက္ပါ အဖိုးတန္ စကားရပ္ေလးကို အမွတ္ရမိသည္ (ပံု-၆)။

    နိုင္ငံေရး ပေရာဟိတ္ၾကီး ေျပာၾကားခဲ႔ေသာ ဤစကားရပ္ေလးအရဆိုလွ်င္ ျမန္မာ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းၾကီးထဲမွ ျမန္မာ-မူဆလင္ကို သီးျခားအျဖစ္ ခြဲျမင္ေအာင္ လုပ္ၾကံဖန္တီးေနမႈ မျဖစ္ပါေစနဲ႔လို႔ ဆုေတာင္းမိသလို ျပည္သူေတြအၾကားလည္း အသားအေရာင္၊ ဘာသာတရား၊ လူမ်ိဴးဓေလ႔ အေျခခံေၾကာင္႔ ဒို႔ျမန္မာ႔ေသြးခ်င္းေတြ စိတ္၀မ္းမကြဲၾကေစဖို႔ ဤစာတမ္းမွတစ္ဆင္႔ ေဆာ္ၾသလိုက္ပါသည္။

    1.6 စိတ္ဓာတ္ခ်ိဴးနွိမ္ခံရမႈမ်ိဴးကို ျမန္မာ-မူဆလင္တို႔ ေရွာင္ၾကဥ္နိုင္ေရး…

    မိမိတို႔သည္ ျမန္မာ (ျမန္မာျပည္ နယ္နမိတ္အတြင္း မွီတင္းေနထိုင္ၾကေသာ တိုင္းရင္းသားစံု လူမ်ိဴးစံုမ်ားေပါင္းစုသည္႔ ေ၀ါဟာရ)ျဖစ္ျပီး အစၥလာဘာသာ ကိုးကြယ္ပါက ျမန္မာ-မူဆလင္ ဟုေခၚသည္။ သို႔ေသာ္ တိုင္းျပည္၏ Political Climate ေၾကာင္႔ လက္တေလာ နွိမ္ခ်ရႈျမင္ ေခၚေ၀ၚခံေနသည္႔ ထိုသို႔ေသာ ခြဲျခားေခၚေ၀ၚဆက္ဆံခံေနရမႈမ်ားေၾကာင္႕ စိတ္ဓာတ္က်ရပါမူ ၂-ခါ ရံႈဳးသူျဖစ္လိမ္႔မည္။ မည္သို႔ပင္ ထိုးနွက္စြတ္စြဲ ခြဲျခားဆက္ဆံခံေနရလင္႔ကစား တစ္ဦခ်င္းစီေရာ ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုလံုးကပါ စိတ္ဓာတ္မက်ဖို႔ စိတ္မႈိင္မခ်ဖို႔လိုသည္။ သို႔မွသာ မည္သို႔မည္ပံု ျပန္လည္ correct လုပ္နိုင္မည္႔နည္းလမ္းမ်ားကို စီစဥ္ေဆာင္ရြက္နိုင္ေပလိမ္႔မည္။

    1.7 ျမန္မာ႔-မူဆလင္တို႔အေပၚ အျခားဘာသာ၀င္အခ်ိဴ႔ဘက္မွ သံုးသပ္ခ်က္အျမင္
    ျမန္မာ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းအတြင္းမွ အျခားဘာသာကိုးကြယ္သည္႔ ေရာင္းရင္းမ်ား၏ သေဘာထားမ်ားကို ေလ႔လာၾကည္႔သည္႔အခါ- ယခင္႔ယခင္က ျမန္မာ-မူဆလင္တို႔၏ ၀တ္စားဆင္ယဥ္မႈမ်ားသည္ အျခားျမန္မာမ်ားနည္းတူ ေျပာင္းလဲျခင္း မရွိခဲ႔ေသာ္လည္း ယခုဆယ္စုနွစ္အတြင္း သိသိသာသာ ျမန္မာ႔ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ၀တ္စားဆင္ယဥ္မႈမ်ိဴး မဟုတ္သည္႔ ျခံဳထည္မ်ား ၀တ္ဆင္လာၾကျခင္းကို သတိထားမိၾကေၾကာင္း၊ ဤသည္ကို ေထာက္ျပ၍ တိုင္းျပည္တြင္း Islamization ၾကီး အလုပ္ခံေနရျပီဟု စိတ္ခုလာေအာင္ တစ္ဖက္မွာ ဖန္တီးလံႈ႔ေဆာ္မႈ မ်ားစြာရွိေနေၾကာင္း၊ ဘာသာျခား လူမ်ိဴးျခားဆိုသည္႔ အျမင္မ်ားလည္း တိုးပြားလာေနေၾကာင္း၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈနွင္႔ အေျခခံဥပေဒ အားနည္းခ်က္မ်ား ရွိေနျခင္းတို႔ေၾကာင္႔ ဘာသာေရး လူမ်ိဴးေရး အသြင္ေဆာင္သည္႔ ပဋိပကၡ တစ္စံုတစ္ရာ ေပၚေပါက္လာပါက ျမန္မာ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း အခ်ိန္မီွ တားဆီးနိုင္ရန္ ေနွးေကြးလာေစေၾကာင္း….စသည္႔ ေကာက္ခ်က္အခ်ိဴ႔ကို ၾကားသိရသည္။

    1.8 ျမန္မာ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ကြဲျပားေနမႈမ်ားအားသံုးသပ္ခ်က္

    ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ လူမႈေရးနွင္႔ ပရဟိတအဖြဲ႔မ်ား၊ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႔မ်ား၊ ပညာေရး ၀န္ေဆာင္မႈ……. စသျဖင္႔ မိမိတို႔ယံုၾကည္ခ်က္ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားနွင္႔ ေရွ႔ရႈဴေဆာင္ရြက္ ေနၾကသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ အထိုက္အေလွ်ာက္ အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိေတာ႔ ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ေကာ တိုင္းျပည္အတြက္ပါ အက်ိဴးျဖစ္ထြန္းသည္ဟု ဆိုနိုင္ေပမယ္႔ အခုလို အစိတ္စိတ္အမႊာအမႊာ ျဖစ္ေနျခင္းသည္ တိုင္းျပည္နွင္႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တိုးတက္မႈအတြက္ ထိေရာက္ေသာ အေရြ႔႔တစ္ခု မရွိနိုင္ေခ်။
    လက္ရွိအေနအထားအားျဖင္႔ စိတ္ဓာတ္ ခ်ိဴးနွိမ္ခံေနရမႈ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံေနရမႈ၊ တရားဥပေဒစိုးမိုး၏ အနွစ္သာရကို အျပည္႔အ၀ မခံစားရမႈ၊ တန္းတူညီမွ်အခြင္႔အေရးမရရွိမႈ…တို႔ကေန အမွန္တကယ္ ရုန္းထြက္လိုၾကလွ်င္ တစ္ခုသာ လုပ္ရန္လိုအပ္သည္။ မိမိတို႔ “လက္ရွိလုပ္ေဆာင္ေနမႈ ၀န္တာမ်ားကို” စြန္႔လႊတ္ရန္မဟုတ္ မိမိတို႔ကိုယ္စီ ရင္ဘတ္ထဲက “မတူဘူးဟူသည္႔ စိတ္ခံစားခ်က္မ်ားနွင္႔ အခ်င္းခ်င္း ပုဂၢိဳလ္ေရးဆန္ေသာ ပုတ္ခတ္မႈမ်ားကို” စြန္႔လႊတ္ဖုိ႔လိုအပ္သည္။ သို႔မွသာ ညီညြတ္ျခင္း ဆိုသည္႔ ၾကိဳးကို ပူးေပါင္းကိုင္တြယ္နိုင္မည္ျဖစ္ျပီး တိုင္းျပည္နွင္႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တိုးတက္မႈအတြက္ ထိေရာက္ေသာ ၀န္ေဆာင္ေပးနိုင္ရန္ အားအင္တစ္ခု ျဖစ္လာေပမည္။ ဆရာၾကီးဦးကိုနီ၏ အဖိုးတန္မိန္႔ခြန္းကို ကိုးကားပါရေစ (ပံု-၇)။

    2.0 ျမန္မာ-မူဆလင္မ်ားအား ကိုယ္စားျပဳသည္႔ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ လုပ္ေဆာင္မႈပိုင္းဆိုင္ရာနွင္႔ ေခါင္းေဆာင္မႈအေျခအေန

    2.1 အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ လုပ္ေဆာင္မႈပိုင္းဆိုင္ရာ

    ယေန႔ေခာတ္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ missions/visions ဆိုတာ ရွိၾကမည္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔အတိုင္း- ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး၊က်န္းမာေရး၊ ပရဟိတ….စသျဖင္႔တို႔ကို မိမိတို႔ နိုင္ရာ capacity limit ထဲမွ ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း တိုးတက္ေျပာင္းလဲေအာင္ ၾကိဳးစားရင္း တိုင္းသူျပည္သား အားလံုးအတြက္ပါ အက်ိဴးျဖစ္ထြန္းေစမည္႔ ခိုင္မာသည္႔ Solution တစ္ခု လိုအပ္လာခဲ႔ျပီ။
    အဘယ္ေၾကာင္ဆိုေသာ္… ဥပမာ- သာေကတ အာရ္ဗီစာသင္ေက်ာင္း ပိတ္ပင္ခံရသည္႔ ကိစၥကိုၾကည္႔လွ်င္ နိုင္ငံေတာ္မွ ခြင္႔ျပဳထားသည္႔ အေထာက္အထားစံုရွိပါလ်က္ ျဖစ္စဥ္အတြင္း အခိုင္အမာ ၀င္ေရာက္ေျဖရွင္းမည္႔သူ တစ္စံုတစ္ဦး တစ္ဖြဲ႔တစ္သံ မရွိခဲ႔ေပ။ ေဂါပကအဖြဲ႔တာ၀န္ရွိသူမွ ေနာက္ပိုင္းတြင္ သတင္းမီဒီယာ အခ်ိဴ႔မွတစ္ဆင္႔ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ျပီး အေထာက္အထားစံုနွင္႔ ရွင္းျပခဲ႔ေသာ္ျငားလည္း ပိတ္ပင္ခံခဲ႔ရျခင္းအျပင္ မီဒီယာမွတစ္ဆင္႔ တိုက္ရိုက္ ရႈစားေနသည္႔ ပရိတ္သတ္အတြက္ အစြန္းေရာက္မ်ား စြတ္စြဲေနသည္႔ သို႔ေလာသို႔ေလာ သတင္းအမွားမ်ား အမွန္သဖြယ္ ျဖစ္ေစခဲ႔သည္။ အလားတူ ဗလီ၊ စာသင္ေက်ာင္း၊ သခ်ၤိဳင္းနယ္ေျမ၊ ကုရ္ဘာနီ ကိစၥရပ္မ်ားစြာ ေပၚေပါက္ခဲ႔ျပီး သက္ဆိုင္ရာ ေဂါပကမ်ားမွ ဦးေဆာင္ေျဖရွင္းရျခင္းမႈမ်ား ရွိခဲ႔သည္။
    ထိုမ်ားသာမက ဘာသာေရးကိစၥ၊ လ၀ကအေရးကိစၥ (အရႈပ္အေထြးမ်ား အထူးေျပာစရာမရွိ၊ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား မွတ္ပံုတင္ေလွ်ာက္ရာတြင္ပင္ ေသြးေနွာမ်ားဟုသံုးနွံဴးခြဲျခား)၊ ပညာေရးကိစၥ (မွတ္ပံုတင္မရွိလို႔ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း တကၠသိုလ္ မတက္နိုင္)၊ စီးပြားေရးဆိုင္ရာနွင္႔ အလုပ္အကိုင္အခြင္႔အလမ္း (ဥပမာ- မူဆလင္ ဒီမွာေစ်းမေရာင္းရ၊..)၊ မူဆလင္ကင္းစင္ရြာမ်ားေပၚေပါက္လာျခင္း၊ ခရီးသြားေရး၊ ပတ္စ္ပို႔လွ်ာက္ေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ခံစားခြင္႔၊ နိုင္ငံ႔အေရး…စသည္တို႔တြြင္ ပိုမိုထူးျခားစြာ ခြဲျခားခံလာၾကရသည္မွာ လြန္စြာစိုးရိမ္ဖြယ္ ျဖစ္လာခဲ႔သည္။ ျမန္မာ-မူဆလင္အဖြဲ႔မ်ား၊ လူမႈေရးပရဟိတအဖြဲ႔မ်ားမွ မိမိတို႔ နိုင္ရာ စြမ္းေဆာင္ခဲ႔ၾက စြမ္းေဆာင္ေနၾကဆဲကိုလည္း ေလ႔လာမိသည္။ သို႔ေသာ္ အထက္ပါအေျခအေန ကိစၥရပ္မ်ားအားလံုးကို တစ္ဖြဲ႔ တစ္ဦး လူအခ်ိဴ႔ ၾကိဳးစားေနရံုနွင္႔လြယ္ကူေခ်ာေမြ႔မည္မဟုတ္။ တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ-ဤအေျခအေနတြင္ ကိုယ္စားျပဳေနသည္႔ အဖြဲ႔ (၅)ဖြဲ႔မွ ထိေရာက္သည္႔ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ိဴး မစြမ္းေဆာင္နိုင္ရေလျခင္းဟု မေက်မခ်မ္းျဖစ္ online social media မ်ားမွတစ္ဆင္႔ ျမန္မာ-မူဆလင္လူထု အသံမ်ား ထုတ္ေဖၚေနသည္ကိုလည္း ရံဖန္ရံဖါ ေတြ႔ရွိရသည္။

    2.2 ေခါင္းေဆာင္မႈအေျခအေန
    သမိုင္းေၾကာင္းအရ ဗ-မ-က (ဗမာမြတ္ဆလင္ကြန္ဂရက္) အပါအ၀င္ ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ရွိေနခဲ႔သည္သာမက တိုင္းက်ိဴးျပည္ျပဳ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားလည္း ထြန္းကားခဲ႔သည္။ ဥပမာ- အာဇာနည္ ဦးရာဇတ္၊ အာဇာနည္ ရဲေဘာ္ကိုေထြး၊ ဦးရာရွစ္၊ ဦးခင္ေမာင္လတ္၊ ဦးေဖခင္၊ ၀မ္းအို၀မ္းေက်ာ္၀င္းေမာင္၊ ဗိုလ္မႈဳးဘေသာ္၊ ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ ဗိုလ္မႈဳးဘရွင္၊ ဂါဇီဟာရွင္၊ ဦးကိုနီ၊….) တို႔အပါအ၀င္ အျခားမ်ားစြာပါရွိခဲ႔ ပါရွိေနဆဲျဖစ္သည္။
    ယခုလို ခြဲျခားခံေနရမႈမ်ား၊ ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ခံေနရမႈမ်ား၊ သာတူညီမွ် အခြင္႔အေရးနွင္႔ အလွမ္းေ၀းေနမႈမ်ား၊ ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ေရတိုေရရွည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ အေရးတၾကီး လိုအပ္လာမႈမ်ား၊ စိတ္ဓာတ္ခ်ိဴးနွိမ္ခံလာရမႈမ်ား၊ အနာဂါတ္ ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ေရာင္ခ်ည္မ်ား ေမွးမွိန္လာရသျဖင္႔ ဘ၀တိုးတက္ေအာင္ ၾကိဳးစားလိုစိတ္မ်ား ေလွ်ာ႔နည္းလာေနျပီျဖစ္ေသာ ျမန္မာ-မူဆလင္ သားသမီးမ်ား လူငယ္မ်ားအတြက္ ဤအခ်ိန္တြင္ အလိုအပ္လာဆံုးက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ျမန္မာ-မူဆလင္ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းမ်ားစြာ ေပၚထြန္းလာေရး ျဖစ္သည္။
    ဆိုလိုသည္မွာ- (ပံု-၈ က)ပါ ကားတာယာ တစ္ဘီးအေရြ႔ကဲ႔သို႔ လက္ရွိ အဖြဲ႔အစည္းၾကီးငယ္မ်ား တစ္ခုခ်င္းစီမွ မိမိတို႔ capacity limit နွင္႔ missions/visions မ်ားအရ ျမန္မာ-မူဆလင္မ်ား အပါအ၀င္ နိုင္ငံနွင္႔ တိုင္းသူျပည္သူမ်ားအား အက်ိဴးျပဳရင္း တစ္နိုင္တစ္ပိုင္သာ ေရြ႔နိုင္ေပမည္။ အကယ္၍ ပိုမိုထိေရာက္ေသာ ၀န္ေဆာင္မႈေပးနိုင္ရန္အတြက္ ဆိုရင္ေတာ႔ (ပံု-၈ ခ)ပါ ၁၄-ဘီးကားၾကီးတစ္စီးကဲ႔သို႔ လိုအပ္သည္႔ အခမ္း႑ ၁၄ ခု (ပမာ) ခြဲျပီး တစ္ထီးတစ္မိုးေအာက္ကေန ခ်ိတ္ဆက္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ရန္ အေရးၾကီးသည္သာမက အရည္အခ်င္းျပည္႔၀သည္႔ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတစ္ေယာက္မွ ထိုကားၾကီးကို ထိမ္းေက်ာင္းေပးနိုင္ပါမူ ပိုျပီးအဓိပၸါယ္ရွိ အနွစ္သာရရွိ အက်ိဴးျဖစ္ထြန္းနိုင္တဲ႔ အေရြ႔မ်ိဴးနွင္႔ အထစ္အေငါ႔နည္းပါးျပီး လိုရာခရီးကိုနွင္နိုင္မည္မွာ အေသအခ်ာျဖစ္သည္။ အနာဂါတ္ ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနွင္႔ ေခါင္းေဆာင္မႈကို ဆက္လက္ေဆြးေႏြးပါမည္။

    3.0 အနာဂါတ္ ျမန္မာ-မူဆလင္အဖြဲ႔အစည္း

    အနာဂါတ္ ျမန္မာ-မူဆလင္အဖြဲ႔အစည္းကို ေအာက္ပါကဲ႔သို႔ တစ္ဖြဲ႔တည္းအသြင္ ဖန္တီးနိုင္သည္။ အသစ္တစ္ဖြဲ႔ထပ္ဖြဲ႔ရန္ ဆိုလိုျခင္းမဟုတ္။ ျမန္မာ-မူဆလင္တို႔သည္ တစ္နိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနွင္႔ အခမ္းက႑ အသီးသီးတို႔တြင္ တစ္ဦးခ်င္းျဖစ္ေစ အမ်ားနွင္႔ျဖစ္ေစ ပက္သက္ဆက္ႏြယ္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကသည္မွာ အားရစရာပါ။ သို႔ေသာ္ အဲဒီ႔တစ္ဦး တစ္ဖြဲ႔မွာဘဲ လုပ္ေဆာင္မႈအင္အားက ရပ္တန္႔သြားျပီး ျမန္မာ-မူဆလင္ထု large scale အေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္မႈ ၾကိဳးပမ္းမႈ အက်ိဴးျပဳ အသြင္ကို မေပၚလြင္လာခဲ႔ေပ။ အဘယ္႔ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္- Corporate body ၾကီးအသြင္ မရွိေသးလို႔ပါဘဲ။ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဦးရာဇာတ္၏ အခ်င္းခ်င္း စည္းလံုးရန္လိုအပ္ေၾကာင္း ယင္းေတာ္ညီလာခံတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း မွတ္သားဖြယ္ ေျပာၾကားခဲ႔ဘူးသည္ (ပံု-၉)။

    ထိုသို႔ျဖစ္လာေစရန္မွာ-လက္ရွိ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳ ငါးဖြဲ႔မွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ တစ္ျခားျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ပရဟိတမ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ပညာေရး၀န္ေဆာင္မႈအသင္း၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ နိုင္ငံေရး၊ ဥပေဒေရး၊ အနုပညာ၊ အားကစား၊ သတင္းနွင္႔စာနယ္ဇင္း၊ စသည္ စသည္႔ ဘက္စံုမွ အသိပညာရွင္ အတတ္ပညာရွင္မ်ား တက္ၾကြလူငယ္မ်ား အားလံုးပူးေပါင္း ပါ၀င္နိုင္သည္႔ one-umbrella မိခင္အသင္း လုိအပ္သည္။ ဤေနရာတြင္ တစ္ခုသတိခ်ပ္ေစလိုသည္မွာ မိမိတို႔ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳေနေသာ နိုင္ရာစြမ္းေဆာင္ေနၾကေသာ အဖြဲ႔မ်ား၊ different groups မ်ား ကိုပယ္ဖ်က္ရန္ မရည္ရြယ္ပါ။ မတူညီမႈေတြကို ဖယ္ထား၊ မိခင္အသင္းအတြက္ စိတ္ဓါတ္ပြားျပီး ညီညြတ္မႈၾကိဳးကို ကိုင္ၾကေစလိုသည္။ အဖြဲ႔အသီးသီး၊ တစ္ဦးခ်င္းစီတို႔၏ က်ြမ္းက်င္ရာ resources မ်ားကို ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ေရးရာမ်ားတြင္ ပါ၀င္ပံ႔ပိုးမႈ အထူးအေရးၾကီးသည္။ လုပ္ေဆာင္နိုင္သည္႔ အခမ္းက႑ ၁၃-ခု အေနျဖင္႔ ေအာက္ပါအတိုင္း ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ေဆာင္ရြက္သင္႔ေၾကာင္း အၾကံျပဳ တင္ျပလိုပါသည္။

    3.1 ေဆာင္ရြက္နိုင္သည္႔ အခမ္းက႑ ၁၃-ခု

    ၁) ဘာသာေရး။ ။ဗလီ၊စာသင္ေက်ာင္း ျပဳျပင္-မြမ္းမံ-ထိမ္းသိမ္းေစာင္႔ေရွာက္ျခင္းကိစၥရပ္မ်ား၊ ဖ်က္သိမ္း ပိတ္ပင္ ရပ္နားဆိုင္ရာမ်ား ကိစၥ၊ အစၥလာမ္ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ အခက္ခဲမ်ားၾကံဳလာပါက ဘာသာေရး ဥပေဒေရး ညီညြတ္မႈရွိေရး အျမင္မွား အထင္မွားမ်ားအား လ်င္ျမန္စြာ အသိေပး ေျဖရွင္းနိုင္ေရး၊ ပ႗ိပကၡလမ္းေၾကာင္းေပၚ မေရာက္သြားရေလေအာင္ Professional ဆန္ဆန္ ထိမ္းသိမ္းေဆာင္ရြက္နိုင္ရမည္။ ေဆာင္ရြက္နိုင္မည္႔ သူမ်ားအားလည္းပဲ ဖိတ္ေခၚတြဲေခၚ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္နိုင္ရမည္။ ပုဂၢိဳလ္စြဲ အာဏာစြဲ ေဒသစြဲ မာန္မာနစြဲ တို႔ကို ခ၀ါခ်ေဆာင္ရြက္နိုင္ရမည္။
    “ယဥ္ေက်းလိမၼာ ေအးခ်မ္းသာ၊ ဘာသာအဆံုးအမ လိုက္နာၾကစို႔”

    ၂) နိုင္ငံေရးရာ။ ။နိုင္ငံေရးအင္အားစု ျဖစ္ေပၚလာနိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားေဖာ္ေဆာင္ရမည္။ ဤနိုင္ငံေရးအင္အားစုဆိုသည္ ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းၾကီးတစ္ခုလံုး၏ Energy, Talent, Capability, Strength, Roles and Responsibilities တို႔ကို ျမန္မာျပည္ၾကီး တိုးတက္ေရးအတြက္ အဖိုးတန္ ေထာက္တိုင္တစ္ခု ျဖစ္လာေအာင္ ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္ရြက္ေပးရာတြင္ အလြန္အေရးပါေသာ ေရးရာတစ္ခုျဖစ္လာသင္႔သည္။ အဘယ္႔ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ နိုင္ငံေရး (တစ္နည္း။ နိုင္ငံ႔အေရး)ဆိုသည္ နိုင္ငံဘက္စံုတိုးတက္ေရးကို တစ္ေထာင္႔တစ္ေနရာမွ ၀င္ေရာက္ပါ၀င္နိုင္ျခင္းျဖင္႔ တိုင္းျပည္ ျပည္သူ ျမန္မာမူဆလင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အားလံုး ခ်ိတ္ဆက္ တိုးတက္နိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ဒီ႔အတြက္ ျမန္မာ-မူဆလင္မ်ားထဲမွာ နိုင္ငံေရး သုေတသီမ်ား၊ နိုင္ငံေရးနယ္ပယ္တြင္း သံုးသပ္ေဆြးေႏြး ေတြးေခၚဖလွယ္နိုင္မည္႔ နိုင္ငံေရးသမားေကာင္း မ်ားစြာ ေမြးထုတ္နိုင္ရမည္။ “တိုင္းျပည္ လူမ်ိဴး အက်ိဴးျဖစ္ထြန္းဖို႔၊ နိုင္ငံေရးသမားေကာင္းမ်ား ေမြးထုတ္စို႔”

    ၃) လူမႈေရးရာ။ ။စိတ္၀င္တစား ကိုယ္က်ိဴးမဖက္ အမ်ားအက်ိဴးငဲ႔ ေဆာင္ရြက္နိုင္မည္႔ ေစတနာ႔၀န္ထမ္း ပရဟိတ လုပ္နိုင္သူမ်ား ေမြးထုတ္ရမည္။ တစ္ျခား ပရဟိတ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ဘာသာေရး လူမႈေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားနွင္႔ ထဲထဲ၀င္ Engage လုပ္ေဆာင္ရြက္နိုင္ရမည္။ “ေသြးခ်င္းျမန္မာတို႔ အဆင္ေျပဖို႔၊ လူမႈ၀န္တာ ေဆာင္ရြက္စို႔”

    ၄) က်န္းမာေရးရာ။ ။က်န္းမာေရး၀န္ေဆာင္ေပးနိုင္ေသာ ေဆးရံု ေဆးခန္းမ်ား၊ သဘာ၀ေဘးအႏၲရယ္ က်ေရာက္ခ်ိန္ ၀င္ကူနိုင္မည္႔ ေစတနာ႔ ၀န္ထမ္းေကာင္းမ်ား၊ တိုင္းသူျပည္သားေတြ မၾကာခဏၾကံဳေတြ႔ရနိုင္သည္႔ ျဖစ္လြယ္ ကုလြယ္ ေရာဂါမ်ား Outbreak (ဥပမာ- ေသြးလြန္တုတ္ေကြး၊ ေရ ေလ ေနပူဒဏ္တို႔ ေၾကာင္႔ျဖစ္နိုင္ေသာ ကူးစက္ေရာဂါ ျဖစ္လာလွ်င္ ကြင္းဆင္းေဆာင္ရြက္နိုင္မႈ၊ က်န္းမာေရး ေဆးေပးနိုင္မႈ၊ အသိပညာျဖန္႔ေ၀မႈ၊ ေသြးလႈဴနိုင္မႈ၊ ေဆးရံုကား၀န္ေဆာင္နိုင္မႈ၊ နာေရးကူညီမႈ) အျခား က်န္းမာေရး ကူညီေစာင္႔ေရွာက္ေပးေနေသာ အသင္းအဖြဲ႔မ်ားနွင္႔လည္း Active Engage လုပ္ထားနိုင္မႈတို႔ကို အက်ိဴးရွိရွိ ေဆာင္ရြက္နိုင္မည္ျဖစ္သည္။
    “ျပည္သူတစ္၀ွမ္း စိတ္ရႊင္လန္းဖို႔၊ က်န္းမာေရးရာ အေလးေပးစို႔”

    ၅) ပညာေရးရာ။ ။ပညာတတ္မ်ား၊ အသိပညာရွင္ အတတ္ပညာရွင္မ်ား၊ နိုင္ငံ႔၀န္ထမ္းေကာင္းမ်ား၊ သမိုင္းပညာရွင္မ်ား၊ သိပၸံပညာရွင္မ်ား၊ တိုင္းျပည္နွင္႔ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးအက်ိဴး ေရွ႔ရႈထမ္းေဆာင္နိုင္မည္႔ သားေကာင္း သမီးေကာင္းမ်ား ပ်ိဴးေထာင္နိုင္ရမည္။ “အနာဂတ္သာယာေျဖာင္႔ျဖဴးဖို႔၊ ပညာတတ္ေအာင္ ၾကိဳးစားစို႔”

    ၆) လ၀က ေရးရာ။ ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း အၾကီးမားဆံုး ရင္ဆိုင္ေနရသည္႔ အခက္အခဲမ်ားမွာ အထက္တြင္ ေဆြးေႏြးခဲ႔သည္႔အတိုင္း “ကုလား” “ေသြးေနွာ” “လူမ်ိဴးျခား” “ဧည္႔သည္” “ညိဳညိဳျမင္…ခိုး၀င္”… စသည္႔ ပံုေဖာ္ခံေနရမႈေတြေၾကာင္႔ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားမ်ားမွ ေပါက္ဖြားၾကီးျပင္း ဤေျမမွာေန ဤေရေသာက္ဟု ဆိုၾကသည္႔ အမ်ားနည္းတူ ျမန္မာဆိုသည္ ျဖစ္လင္႔ကစား (မူဆလင္) ဆိုသည္႔ ေ၀ါဟာရ ေပါင္းလိုက္သည္နွင္႔ တစ္ျပိဳင္နက္ အသင္သည္ ခုေလးတင္ ျမန္မာျပည္တြင္း ၀င္ေရာက္ေနထိုင္သူအသြင္ Label မ်ိဴးစံုအတပ္ခံရ သူစိမ္းၾကည္႔ၾကည္႔ခံရ အေျခအေနသို႔ ေရာက္ရွိသြားသည္။ တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ မွတ္ပံုတင္၊ သန္းေခါင္စာရင္း၊ ပံုစံ-၁၀၊ ပတ္စ္ပို႔၊ ေထာက္ခံစာ စသည္႔ လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရး (လ.၀.က)ဆိုင္ရာမ်ားတြင္ အခက္အခဲစံုၾကံဳေတြ႔ေနရသည္။ ဤသည္တို႔ကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျဖရွင္းနိုင္ေရး ျမန္မာ-မူဆလင္ကို သီးသန္႔ လူတန္းစားတစ္ရပ္အျဖစ္ အျမင္သက္ေရာက္ေနမႈမွ Correct လုပ္နိုင္ေရးတို႔အတြက္ လ.၀.က ဆိုင္ရာ ဥပေဒဆိုင္ရာ ကြ်မ္းက်င္ပညာရွင္မ်ား ဤ လ.၀.က ေရးရာမွ အက်ိဴးျပဳေဆာင္ရြက္နိုင္ရမည္။
    “ခြင္႔တူညီမွ် ျဖဴစင္၀ါဒရွိေရး၊ လ.၀.က မ႑ိဳင္ အေလးေပး”

    ၇) သတင္းနွင္႔ ျပန္ၾကားေရးရာ။ ။ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ ေဆာင္ရြက္ေနမႈအစံု ၾကံဳေတြ႔ေနရသည္႔ အေျခအေနစံုကို အမ်ားျပည္သူ ရွင္းလင္းစြာသိနိုင္ေရးနွင္႔ အျမင္ရွင္းနိုင္ေရးတို႔အတြက္ အခ်ိန္နွင္႔တစ္ေျပးညီ သတင္းဆက္သြယ္ထားနိုင္မႈက လြန္စြာအေရးၾကီးသည္။ ထင္ေယာင္ထင္မွား ပ႗ိပကၡျဖစ္ေအာင္ သတင္းအမွားျဖန္႔ ၾကံံစည္လံႈ႔ေဆာ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာပါကလည္း အလ်င္မွီ ကာကြယ္နိုင္ရာေရာက္မည္။ ျပည္သူနွင္႔ တိုက္ရိုက္ထိေတြ႔နိုင္မည္႔ နည္းလမ္းအသြယ္သြယ္မ်ား (စာေစာင္၊ ေရဒီယို၊ သတင္းမီဒီယာ၊ Social Media၊ Facedbook၊ Youtube၊ Twitter) မ်ားတည္ေထာင္ရန္လိုအပ္သည္။ “သတင္းမီဒီယာ ျပည္သူ႔ နား မ်က္စိမို႔၊ ျပန္ၾကားေရးမ႑ိဳင္ ပဲ႔ကိုင္စို႔”

    ၈) စီးပြားေရးရာ။ ။လက္ရွိတြင္ ျမန္မာ-မူဆလင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းရွိသည္ကို ၀မ္းေျမာက္စြာေလ႔လာမိသည္။ ဤအသင္းသည္ ယခုေပါင္းစုျဖစ္ေပၚလာမည္႔ မိခင္အသင္းၾကီး၏ စီးပြားေရးရာ အခမ္း႑တြင္ ပူးေပါင္းပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္နိုင္လွ်င္ လြန္စြာေကာင္းေပလိမ္႔မည္။ တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ ျမန္မာ-မူဆလင္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ထက္ျမတ္စီးပြားရွင္မ်ား ပိုမိုေပၚလာနိုင္ေရး အခ်င္းခ်င္း Network ေကာင္းမ်ား ခ်ိတ္ဆက္လုပ္ေဆာင္လာနိုင္ရန္ ၾကိဳးစားရေပမည္။ “တိုးတက္ၾကီးပြား အာရွက်ားျဖစ္ဖို႔၊ ညီညာစီးပြား ေဖးမစို႔”
    ၉) လူငယ္ေရးရာ (Youth Wing)။ ။တိုင္းျပည္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တိုးတက္မႈ၏ အနာဂါတ္သည္ လူငယ္မ်ား မည္သည္႔အတိုင္းအတာထိ ေလွ်ာက္လွမ္းလာနိုင္သည္ဆိုသည္႔ အေျခအေနေပၚမူတည္သည္။ စိတ္ဓာတ္ေတြက် အနာဂါတ္တိုးတက္မည္႔ လမ္းစမျမင္၊ မူဆလင္ျဖစ္ေနသည္႔အားေလွ်ာ္စြာ ပညာေရးနွွင္႔ အျခားမိမိစိတ္သန္ရာ ၾကိဳးစားဖို႔ မွတ္ပံုတင္ရေရးေတာင္ မလြယ္ကူ၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြက အလြယ္ေလး အနားေရာက္လာ၊ Facebook ေခာတ္ၾကီးမွာ ရည္းစားစာ လိုက္ေပးစရာမလိုဘဲ အလြယ္ေလး ေစာေစာအိမ္ေထာင္သားေမြးျပဳ၊ သူလိုကိုယ္လို တစ္ရက္ 5000 က်ပ္အတြက္ ေန႔တစ္ဓူ၀ရုန္းကန္၊ ဒီလိုနဲ႔ ဘ၀ေလးေတြ အညြန္႔တုန္း ျဖစ္သြားေနမည္ကို ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း လက္ပိုက္ၾကည္႔ေန၍မရ။ စာရိတၱေကာင္းမြန္သည္႔ အနာဂါတ္ၾကယ္ပြင္႔မ်ား ျဖစ္လာၾကေရး၊ လူငယ္မ်ားတိုးတက္ေရး၊ တိုင္းျပည္အတြက္ အက်ိဴးျပဳနိုင္ေရး ဘက္ေပါင္းစံုမွ ေျမေတာင္ေျမွာက္ေပးနိုင္ရန္ ၾကိဳးစားရမည္။

    “ျပည္႔အနာဂါတ္ ထြန္းေတာက္ဖို႔၊ လူခ်ြန္လူမြန္ ပ်ိဴးေထာင္စို႔”

    ၁၀) စာေပ အနုပညာ ေရးရာ။ ။ျမန္မာျပည္တစ္၀ွမ္း ျပည္သူတို႔၏ စိတ္ခြန္အား၊ အသိပညာခြန္အား၊ ဘ၀ခြန္အား၊ ၾကည္နူးေပ်ာ္ရႊင္မႈ ခြန္အားေတြျဖစ္ေစဖို႔ အဓိက စြမ္းေဆာင္ရွင္မ်ားတြင္ စာေပပညာရွင္မ်ား၊ အနုပညာရွင္မ်ား၏ အခမ္း႑သည္ လြန္စြာ အေရးၾကီးသည္။ ဂီတ၊ ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္၊ စာေရးဆရာ ကဗ်ာဆရာ စာေပဆိုင္ရာ ပညာရွင္၊ ေဟာေျပာသူ စသည္တို႔သည္ ျပည္သူမ်ား၏ Role model, Public influencer မ်ားျဖစ္သျဖင္႔ ထိုသို႔ေသာ ထြန္းေပါက္သူမ်ားကို ေမြးထုတ္နိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားရမည္။
    “ျပည္သူ႔နီတိ လင္း၀င္းေစဖို႔၊ စာေပ အနုပညာျဖင္႔ စြမ္းေဆာင္စို႔”

    ၁၁) အားကစားေရးရာ။ ။တိုင္းျပည္ဂုဏ္ေဆာင္နိုင္ခဲ႔သည္႔ ထြန္းေပါက္အားကစားသမားမ်ား၊ ဂုဏ္ေဆာင္ေနဆဲ အားကစားသမားေကာင္းမ်ားစြာ ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ရွိခဲ႔ ရွိေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။ အားကစားသမားေကာင္းမ်ား ဘက္စံုမွ ဆက္လက္ ေပၚထြန္းလာနိုင္ေရးအတြက္ ျပဳစုပ်ိဴးေထာင္ရမည္။ “ျမန္မာ႔အားကစား ကမၻာလႊမ္းေစရမည္” ဆိုသည္႔ ေဆာင္ပုဒ္ အေကာင္အထည္ေပၚလာေရး အခ်ိန္မေနွာင္းေသးပါ။ ျမန္မာ႔လူ႔အဖြဲ႔စည္းၾကီးအတြင္း ေျပာင္ေျမွာက္ေသာ ရြက္ပုန္းသီး အားကစားသမားေကာင္း မ်ားစြာရွိသည္။ တန္းတူညီမွ် အရည္အခ်င္းျပသခြင္႔ ပိုမိုရွိလာေရးနွင္႔ ေရျမင္႔ေလ ၾကာတင္႔ေလ ဆိုသလို ေတာ္သူကို ေျမေတာင္ေျမွာက္ေပးဖို႔လိုမည္။ သို႔မွသာ တိုင္းျပည္ဂုဏ္သတင္း ကမၻာတစ္ခြင္ လင္းေစမည္မို႔ တတ္က်ြမ္းအားကစားသမားေကာင္း မ်ားစြာ ေပၚထြန္းလာေရးနွင္႔ အခက္ခဲမရွိ ေျမေတာင္ေျမွာက္ေပးနိုင္ေရးတို႔ကို ၾကိဳးစားရမည္။
    “ျပည္႔ဂုဏ္သတင္း ကမၻာတစ္ခြင္လင္းဖို႔၊ အားကစားသမားေကာင္း ေျမေတာင္ေျမွာက္စို႔”

    ၁၂) ဥပေဒေရးရာ။ ။ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ဥပေဒေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား ညွိနိႈင္းတိုင္ပင္ အၾကံျပဳ ေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္ အထူးလိုအပ္သည္။ တစ္ဖက္မွာလည္းပဲ ျပည္သူျပည္သားမ်ား ထိေရာက္သည္႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ၏ အကာအကြယ္ရရွိနိုင္ေရး အစိုးရနွင္႔ ျမန္မာ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရာတြင္ မ်ားစြာအေထာက္အကူ ျဖစ္ေစလိမ္႔မည္။ “တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ စဥ္တည္႔မတ္ဖို႔၊ ဥပေဒေရးရာနွင္႔ထိမ္းညွိစို႔”

    ၁၃) က်င္႔၀တ္ထိမ္းသိမ္းေရးရာ။ ။ေရးရာဌာနတိုင္းတြင္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္ Guidelines မ်ား ရွိရမည္ျဖစ္ျပီး က်င္႔၀တ္ထိမ္းသိမ္းေရးေကာ္မတီ အေနျဖင္႔ ဤမိခင္အသင္းၾကီး၏ ေရးရာဌာနဆိုင္ရာအားလံုးကို အက်င္႔ပ်က္ ျခစားမႈကင္းျပီး စည္းကမ္းတက်ျဖစ္ေအာင္ ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္ ေဆာင္ရြက္ရမည္။ သို႔မွသာ ကိုယ္က်ိဴးမဖက္ အမ်ားအက်ိဴး ဌဲ႔ကြက္ေဆာင္ရြက္နိုင္သည္႔ ေရးရာ Team မ်ားအျဖစ္ ကမၺည္းတင္နိုင္မည္ျဖစ္ျပီး ျမန္မာ-မူဆလင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အတြက္သာမက တိုင္းျပည္အတြက္ပါ အက်ိဴးျဖစ္ထြန္းေစလိမ္႔မည္။

    “က်င္႔ပ်က္ျခစား ပိုးကိုနိုင္၊ အသင္းအဖြဲ႔အိမ္တိုင္ ဘယ္မယိုင္”

    3.2 အဖြဲ႔အစည္း Structure
    အခ်ဴပ္ဆိုရေသာ္- တိုင္းျပည္အတြက္ အဖိုးတန္ေထာက္တိုင္တစ္ခု ျဖစ္လာေစမည္႔ ျမန္မာ-မူဆလင္အဖြဲ႔အစည္းၾကီး ျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္ အထက္ပါ အခ်က္ (၁၃)ခ်က္ကို ပဏာမအေနနဲ႔ ရွင္းျပခဲ႔ျပီးျဖစ္ပါသည္။ အေျခခံဥပေဒပါ ခြင္႔ျပဳခ်က္အတိုင္း ျမန္မာ-မူဆလင္မ်ားလည္း ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင္႔ အျပည္႔ရရွိလာေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေပးနိုင္မည္။ အျခားလိုအပ္ခ်က္မ်ားစြာကိုလည္း ထိေရာက္ေသာ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား ေပးနိုင္မည္ျဖစ္သည္။ တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ ဘာသာစံုအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ သာသနာေရးနွင္႔ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ၾကီးဌာနဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားအားလည္း ပိုမိုေလွ်ာ္ကန္စြာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ နိုင္ေပလိမ္႔မည္။ အဖြဲ႔အစည္း Structure (ပံု-၁၀) တစ္ခုလံုးကို coordinate လုပ္နိုင္ဖို႔နွင္႔ ေရးရာဌာနမ်ားအၾကား cooperate လုပ္နိုင္ေအာင္၊ တစ္ဌာန လိုအပ္သည္႔ အကူအညီကို အျခားဌာနတစ္ခုက ကူညီေပးနိုင္ေအာင္ ပိုမို Effective ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရမည္။

    ပံု(၁၀)- အဖြဲ႔အစည္း structure (အၾကံျပဳခ်က္သာ)

    အဖြဲ႔အစည္း၏ Clear Missions/Visions ထားရွိဖို႔ လိုအပ္သည္။ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္း၏ ခြန္အားသည္ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳသည္႔ အဖြဲ႔အစည္းတြင္ရွိသည္ကို ျမန္မာ-မူဆလင္ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ျမန္မာ႔သမိုင္းပညာရွင္ၾကီး ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ ဗိုလ္မွဴးဘရွင္မွ ေအာက္ပါအတိုင္း အမွာထားခဲ႔သည္ (ပံု-၁၁)။

    ပံု(၁၁)- ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ ဗိုလ္မွဴးဘရွင္

    3.3 ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတစ္ဦးစီ၏ အရည္အခ်င္း

    ေခါင္းစဥ္ အမွတ္ (2.2) တြင္ ေဖာ္ျပခဲ႔သည္႔အတိုင္း ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတစ္ဦးသည္ ၁၄-ဘီးကားၾကီးကို အႏၲရယ္ကင္းေဘးရွင္းေအာင္ ေမာင္းနွင္မည္႔ ဒရိုင္ဘာေကာင္းသဖြယ္ ျဖစ္ရမည္။ အရည္အခ်င္းေကာင္းမ်ားစြာ ရွိဖို႔လိုအပ္သည္။ ျမန္မာဆန္ရမည္။ ေခာတ္ပညာတတ္ရမည္။ ျမန္မာ႔အေရး အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို Up to Date နွံ႔စပ္ရမည္။ သတၱိရွိရမည္။ ရဲရင္႔ျပတ္သားျပီး ေျပာရဲဆိုရဲ ရွိသူျဖစ္ရမည္ (မာေက်ာခက္ထန္ဖို႔မလို)၊ ခ်မ္းသာဖို႔မလို၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအားလံုးအၾကား သဟဇာတျဖစ္ေရး၊ တိုင္းျပည္တိုးတက္ေရး၊ ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ဘက္စံုေရးရာ တိုးတက္ေရးတို႔ကို ေရွ႔ရႈေမွ်ာ္ျမင္၍ အေကာင္းဆံုး ဦးေဆာင္မႈျပဳနိုင္သူ ျဖစ္ရမည္။ ပါ၀ါ အာဏာ ေနာက္လိုက္သူ မျဖစ္ေစရ။ မိမိကိုယ္က်ိဴးစီးပြား ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားမႈ အက်ိဴးျဖစ္ထြန္းမႈမ်ိဴးကို ဦးစားမေပးရ။ ေသာကထား ၾကိဳးစားသူ၊ လူမႈဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္သူ၊ ဥပဓိရုပ္ေကာင္းမြန္ျပီး လူခ်စ္လူခင္ေပါသူ၊ ရိုးသားေျဖာင္႔မတ္သူ ျဖစ္ရမည္။ အထက္ဖားေအာက္ဖိ၊ သစၥာသမာဓိရွိျပီး ငါ ဆိုသည္႔ အတၱမာန ကင္းရမည္။ ျမန္မာစာေပ-စကား ေျပာင္ေျမာက္စြာ ေရးဖတ္ေျပာ က်ြမ္းက်င္ရမည္။ ရာဇ၀တ္မႈကင္းရွင္းရမည္။ အျခားေသာ သင္႔ေတာ္မည္႔ အေရးပါမည္႔ အခ်က္မ်ား လိုအပ္ပါက ျဖည္႔စြက္နိုင္သည္။

    4.0 နိဂံုး

    ျမန္မာ-မူဆလင္တို႔သည္ သမိုင္းစဥ္ဆက္ အမိေျမကို သစၥာရွိစြာ မိမိတို႔နိုင္ရာ႔၀န္ထမ္း အက်ိဴးျပဳခဲ႔ၾကသည္။ ျမန္မာဟု ဂုဏ္ယူ၀င္႔ၾကြားစြာ ေအးအတူပအမွ် ျပည္႔အေရး အတက္အက်ဟူသမွ်တို႔တြင္ ပါ၀င္ခဲ႔ၾကေပမယ္႔ 1962 ဦးေန၀င္း အာဏာသိမ္းျပီးေနွာင္းပိုင္း ဘာသာေတြအၾကား လူမ်ိဴးေတြအၾကား တိုင္းရင္းသားေတြအၾကား ခြဲျခားအုပ္ခ်ဴပ္ရင္း အာဏာစက္ ရွည္ရန္ၾကိဳးပမ္းခဲ႔ျခင္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲရလာဒ္ေတြကေတာ႔ ကေန႔ ျမန္မာ-မူဆလင္ရယ္လို႔ ျမင္လိုက္လွ်င္ျဖင္႔ အေရာင္မ်ိဴးစံုျခယ္သထားသည္႔ အသြင္မတူသည္႔ အျမင္ေတြ ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းအၾကား တိုးပြားလာခဲ႔သည္မွာ လြန္စြာ၀မ္းနည္းစရာ။ က်ြန္ုပ္တို႔ ျမန္မာေတြအၾကား ကိုးကြယ္သည္႔ဘာသာ အသားအေရာင္ေတြ မည္သို႔ပင္ကြဲေစ ျမန္မာဟာ ျမန္မာပါပဲဆိုတဲ႔အသိ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးစိတ္မွာ ခံယူလာဖို႔ အခ်ိန္ယူရေပဦးမည္။ သို႔ေသာ္ လက္မိႈင္ခ် စိတ္ဓါတ္က်၍မရ။ “ဒို႔ဗမာအစည္းအရံုး” ေပၚလာနိုင္ခဲ႔ျခင္း သမိုင္းသက္ေသပါ။ ဤမွာဘက္ေခာတ္မွာလည္း ျမန္မာေတြအခ်င္းခ်င္း ညီညြတ္ မွ်တ သဟဇာတျဖစ္ ခ်စ္ခင္စြာ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္နိုင္ၾကေရးအတြက္ “ဒို႔ျမန္မာအစည္းအရံုး” ျဖစ္လာေအာင္ ျမန္မာ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုလံုးက ၾကိဳးစားရေပမည္။ The Power of Unity, Harmony, and Diversity ျဖစ္ေပၚလာေရး ခိုင္မာေသာ သံႏၷိဌာန္ခ်မွတ္ ေဖာ္ေဆာင္ရမည္။
    ျမန္မာ-မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ၾကံဳေတြ႔ေနၾကရသည္႔ အခက္အခဲမ်ား ေျပလည္ေစေရးနွင္႔ ပိုမိုစည္းလံုးညီညြတ္သည္႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းၾကီးအသြင္ ျဖစ္ေပၚလာနိုင္ေရးအတြက္ မတူညီမႈမ်ားကိုေဘးထား တစ္ဦးခ်င္းနိုင္နိုင္ တစ္စုခ်င္းနိုင္နိုင္ နိုးနိုးၾကားၾကား တက္တက္ၾကြၾကြ စြမ္းအားျဖည္႔ေဆာင္ရြက္သင္႔သည္႔ အနာဂါတ္အဖြဲ႔အစည္းအသြင္နွင္႔ အခမ္းက႑ ၁၃-ခု တို႔ကိုလည္း အၾကံျပဳတင္ျပရင္း…………….ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလာမည္႔ အနာဂါတ္ ျမန္မာ-မူဆလင္အဖြဲ႔အစည္းၾကီးသည္ ျမန္မာျပည္ တိုးတက္မႈအတြက္ အဖိုးတန္ ေထာက္တိုင္တစ္တိုင္ ျဖစ္လာနိုင္ပါေစလို႔။။။။။။။

    ေဒါက္တာ သိန္းမိုး၀င္း
    Sydney, Australia
    Mobile:+614 5138 9185

  • ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဗမာမြတ္စလင္မ်ား

    ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဗမာမြတ္စလင္မ်ား

    ေမ ၄၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    ဒရ္ဂါတြင္ ဆုေတာင္းေနသူတစ္ဦး

    – မႏၱေလးၿမိဳ႕ေတာင္ဘက္ ဆင္ေျခဖံုးမွာရွိတဲ့ နန္းၿမိဳ႕ေဟာင္း အမရပူရက ဗလီတစ္လံုးကုိ ကၽြန္ေတာ္သြားတဲ့အခါ လံုခ်ည္ႏြမ္းႏြမ္း၊ ရွပ္အက်ႌနဲ႔ လူႀကီးတစ္ဦးက ‘ဟယ္လုိ’ ဆုိၿပီး ကြမ္းဂ်ိဳးတက္ေနတဲ့သြား ေပၚတဲ့အထိ ေဖာ္ေဖာ္ေရြေရြ လွမ္းႏႈတ္ဆက္ပါတယ္။

    ဦးညီလွျဖစ္ၿပီး အသက္ ၇၁ ႏွစ္အရြယ္ရွိၿပီလုိ႔ သူ႕ကုိယ္သူ မိတ္ဆက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူ႕ရဲ႕ မြတ္စလင္အမည္ကုိ ေျပာဖို႔အတြက္ မိနစ္အနည္းငယ္ေလာက္ စဥ္းစားခဲ့ရပါတယ္။

    “ဘာသာေရးနာမည္ကုိ ကၽြန္ေတာ္ သိပ္မမွတ္မိေတာ့ဘူးဗ်။ အင္း.. အဘ္ဒူလ္ျဖစ္မယ္” လုိ႔ သူက အၿပံဳးတစ္ပုိင္းနဲ႔ ေျပာပါတယ္။

    မုတ္ဆိတ္မရွိတဲ့ ဦးညီလွဟာ ကုလားပ်ိဳဗလီမွာ ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းမႈကုိ ဦးေဆာင္ရတဲ့ ေရွ႕ေဆာင္အီမာမ္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတာ ၁၂ ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

    ကုလားပ်ိဳဗလီရဲ႕သက္တမ္းဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ဘုရင္ ဘုိေတာ္ဘုရားက သကၠရာဇ္ ၁၇၈၃ ခုႏွစ္မွာ အမပူရနန္းၿမိဳ႕အျဖစ္ ၿမိဳ႕သစ္တည္ၿပီး သိပ္မၾကာခင္ တည္ေဆာက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ဘုိးေတာ္ဘုရားဟာ မြတ္စလင္ေတြ တည္ရွိမႈကုိ ေတာ္၀င္အမိန္႔စာခၽြန္လႊာနဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့တဲ့ ပထမဆံုး ဗမာဘုရင္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ သမုိင္းေကာ္မရွင္က ၁၉၆၃ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေ၀တဲ့ “ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ အစၥလာမ္သာသနာ ေရာက္ရွိလာျခင္း” (The Coming of Islam to Burma down to 1700 A.D) စာအုပ္မွာ ဗုိလ္မွဴးဘရွင္က ေရးသားထားပါတယ္။

    မႏၱေလး-အမရပူရလမ္းေပၚမွာ တည္ရွိတဲ့ ကုလားပ်ိဳဗလီဟာ ေတာ္၀င္ၾကည္းတပ္မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္တဲ့ လူငယ္ မြတ္စလင္စစ္သားေတြအတြက္ ဘုိးေတာ္ဘုရားအမိန္႔နဲ႔ ေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ အလံုး ၄၀ ထဲကတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

    ဂ်နယ္လစ္တစ္ေယာက္အျဖစ္ အလုပ္လုပ္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြမွာ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္းက ဗလီေတြကုိ အႀကိမ္မ်ားစြာ ၀င္ထြက္သြားလာခဲ့ဖူးပါတယ္။ မြတ္စလင္တစ္ေယာက္ မဟုတ္တာေၾကာင့္ ဗလီထဲမွာ အမွတ္တမဲ့ အဂါရ၀ျဖစ္မွာ စုိးရိမ္တဲ့အတြက္ အၿမဲတမ္း ကၽြန္ေတာ္ရဲ႕အျပဳအမူကုိ ဂ႐ုစုိက္ပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ကုလားပ်ိဳဗလီထဲ ၀င္တဲ့အခါမွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ခ်က္ခ်င္းဆုိသလုိ အသားက်သြားပါတယ္။ ျမင္ကြင္းအားလံုးကုိ ရင္းႏွီးေနၿပီး တကယ္ေတာ့ ဗလီတစ္လံုးဆုိတဲ့ လကၡဏာမ်ိဳး မေတြ႕ရဘဲ ဘုန္းႀကီးတစ္ေက်ာင္းအျဖစ္ ထင္မွတ္မွားေလာက္ရေအာင္ပါပဲ။

    အစၥလာမ့္ေကာက္ေၾကာင္း

    ဦးပိန္အုတ္ဂူ

    ျမန္မာႏုိင္ငံက မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အတိတ္၊ ပစၥဳပၸန္နဲ႔ အနာဂတ္အေၾကာင္းေတြကို ပုိမို ေလ့လာသိရွိႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ကၽြန္ေတာ္ဟာ မႏၱေလးၿမိဳ႕ကုိ သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလုိသြားေရာက္ရာမွာ မြတ္စလင္ေတြဟာ သေဘာထားတင္းမာတဲ့ အမ်ိဳးသားေရးသမားေတြရန္ကုိ ေၾကာက္ရြံ႕ေနရၿပီး ေသာကပင္လယ္ေ၀ကာ ေနထုိင္ေနရတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းရဲ႕ ေဖာ္ျပမႈ၊ ဗုဒၶဘာသာကုိ အနီးကပ္ဆံုး ၿခိမ္းေျခာက္မႈအျဖစ္ အမ်ိဳးသားေရးသမားေတြက ႐ႈျမင္ေနမႈ စတဲ့ သမ႐ုိးက်အျမင္ေတြဟာ ခ်က္ျခင္းဆုိသလုိ ေပ်ာက္ကြယ္သြားပါတယ္။ လူအဖြဲ႕အစည္းမွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ရွိၿပီး၊ တစ္သားတည္ျဖစ္ကာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနထုိင္ေနၾကတဲ့ စိတ္၀င္စားစရာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကုိ ေတြ႕ျမင္လုိက္ရလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။

    အမရပူရဟာ ကၽြန္ေတာ့္ခရီးစဥ္ရဲ႕ မူလဘူတ ျဖစ္ပါတယ္။ အမရပူရနန္းၿမိဳ႕မွာ ကုလားပ်ိဳဗလီအျပင္ ဘုိးေတာ္ဘုရားရဲ႕အမိန္႔နဲ႔ ေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ ေနာက္ထပ္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ငလ်င္ဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးေနတဲ့ အုိးေတာ္ဗလီနဲ႔ ကုိယ္ရံေတာ္ဗလီေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ အုိးေတာ္ဗလီရဲ႕ ျပတင္းေပါက္တြ၊ မုခ္ဦးေတြနဲ႔ ၀တ္ျပဳရာေနရာေတြကုိ ျမန္မာ့ကႏုတ္ပန္းလက္ရာေတြရဲ႕ ခ်ယ္မႈန္းထားပါတယ္။

    အာဖဂန္နစၥတန္ကေန လာေရာက္တယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ရၿပီး မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက ျပႆနာေတြကုိ တရားစီရင္ျဖတ္ထံုးေပးဖုိ႔အတြက္ ဘုိးေတာ္ဘုရားရဲ႕ ခန္႔အပ္တာ၀န္ေပးမႈကုိ ခံခဲ့ရတဲ့ မြတ္စလင္ပညာရွိ အာဘစ္ရွားဟူစိန္နီရဲ႕ ဒရ္ဂါဂူဗိမာန္တစ္ခုလည္း အမရပူရမွာ ရွိေနပါတယ္။

    ဟူစိန္နီ ဂူဗိမာန္ပရ၀ုဏ္အတြင္းမွာ ေနာက္ထပ္ရွိေနတဲ့ ဂူဗိမာန္တစ္ခုကေတာ့ မြတ္စလင္မင္းမွဴထမ္းတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဦးပိန္ရဲ႕ ဂူပါ။ သူဟာ ေတာင္တမန္အင္းကုိျဖတ္ကာ ကၽြန္းသစ္နဲ႔ နာမည္ေက်ာ္တံတားတစ္စင္း တည္ေဆာက္ခဲ့ၿပီး သူရဲ႕အမည္အတုိင္း ဦးပိန္တံတားလုိ႔ တြင္ပါတယ္။ ကုန္ေဘာင္မင္းဆက္ရဲ႕ န၀မေျမာက္ဘုရင္ ပုဂံမင္း (၁၈၄၆-၁၈၅၂) လက္ထက္မွာ ဦးပိန္နဲ႔ အမရပူရက ထင္ရွားတဲ့ မြတ္စလင္တစ္ဦးျဖစ္သူ အမရပူရၿမိဳ႕စား ဘုိင္ဆပ္တုိ႔ဟာ ကြပ္မ်က္ခံခဲ့ရပါတယ္။

    အမရပူရက အစၥလာမ့္အေမြအႏွစ္ေတြဟာ လစ္လ်ဴ႐ႈခံထားရတယ္ဆုိတာကုိ သိသာေနၿပီး ဒီလုိ လစ္လ်ဴခံထားရတာမွာ အစုိးရရဲ႕ ပေယာဂါလည္း တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားေတြကုိ စြဲေဆာင္ရာေနရာျဖစ္တဲ့ ဦးပိန္တံတားရဲ႕ မလွမ္းမကမ္းမွာ ရွိေနတဲ့ ဦးပိန္ရဲ႕ဂူဗိမာန္ ျပင္ဆင္မႈကို ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ တားျမစ္ခဲ့တာမ်ိဳးပါ။

    မင္းတုန္းမင္းက ေနျပည္ေတာ္ကုိ မႏၱေလးေရႊ႕တဲ့အခ်ိန္မွာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အမရပူရကေန ေျပာင္းသြားၾကပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္က အျခားဗလီေတြဟာ အရမ္းကုိ အုိမင္းေဟာင္းႏြမ္းေနကာ အသံုးျပဳလုိ႔မရတာေၾကာင့္ ဒီေဒသမွာ ကုလားပ်ိဳဗလီတစ္လံုးကုိသာ အသံုးျပဳေနရၿပီး ေသာၾကာေန႔၀တ္ျပဳသူဟာ အေယာက္ ၅၀ ေလာက္ရွိတယ္လုိ႔ ဦးညီလွက ေျပာပါတယ္။

    ဗလီတစ္၀ုိက္ကို ၾကည့္႐ႈၿပီး စကားေျပာတဲ့အခါမွာ ဦးညီလွက အတိတ္ကုိ ျမင္ေယာင္ၾကည့္သလုိ အေ၀းတစ္ေနရာကုိလွမ္းၾကည့္ေနပါတယ္။

    “မင္းတုန္းမင္းဟာ ေနျပည္ေတာ္ကို မႏၱေလးေရႊ႕တဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီေနရာတစ္၀ုိက္မွာ မြတ္စလင္ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းမွာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မြတ္စလင္ေတြဟာ အျခားေနရာေတြကုိ ေျပာင္းေရႊ႕သြားၾကတယ္။ ေနာက္ပုိင္းေတာ့ အားလံုးေျပာင္းလဲသြားတယ္ဗ်။ ဟုတ္တယ္ အားလံုးေျပာင္းလဲသြားတယ္” လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။

    လူ႕အဖြဲ႕အစည္းၾကား ဆက္ဆံေရးႏွင့္ တင္းမာမႈမ်ား

    ေတာင္ဘလူဗလီတြင္ ၀တ္ျပဳေနၾကသူမ်ား

    ဦးညီလွဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မ်ိဳးဆက္မ်ားစြာ ေနထုိင္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ၊ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ တစ္သားတည္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ သမ႐ုိးက် မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ျပယုဂ္ပါ။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းအရ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူဦးေရ သန္းငါးဆယ္ ႏွစ္သိန္းခုႏွစ္ေသာင္း ကုိးေထာင့္ ကုိးရာမွာ မြတ္စလင္အေရအတြက္ဟာ ၂.၃ ရာခုိင္ႏႈန္းတစ္သန္း တစ္သိန္း ေလးေသာင္း ခုႏွစ္ေထာင့္ ေလးရာ ကုိးဆယ့္ငါးဦး ရွိေနပါတယ္။

    ရခုိင္ျပည္နယ္က တစ္သန္းကုိးေသာင္းေသာ မြတ္စလင္ေတြကေတာ့ ဘဂၤါလီလုိ႔ထည့္ဖုိ႔ ျငင္းဆုိတဲ့အတြက္ သန္းေခါင္းစာရင္းမွာ မပါ၀င္ခဲ့ပါဘူး။ သူတုိ႔သာပါ၀င္မယ္ဆုိရင္ မြတ္စလင္ေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံလူဦးေရရဲ႕ ၄.၃ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိမွာျဖစ္ၿပီး ၁၉၈၃ ခုႏွစ္က သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈမွာ ေတြ႕ရတဲ့ ၃.၉ ရာခုိင္ႏႈန္းထက္ နည္းနည္းေလး ျမင့္တက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    တရား၀င္သတ္မွတ္ထားတဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳးစာရင္းမွာ မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက တစ္ခုသာပါ၀င္ပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြက ကမန္လူမ်ိဳးေတြျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း လူဦးေရ ၄၅၀၀၀ ၀န္းက်င္ေလာက္ရွိတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

    က်န္တဲ့မြတ္စလင္ေတြကေတာ့ အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး တြင္ပါတယ္။ လူေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သိၾကတာက ႐ုိဟင္ဂ်ာျဖစ္ၿပီး အစုိးရနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသားအမ်ားစုက ဘဂၤါလီလုိ ေခၚတြင္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေတာင္အာရွနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းေဒသေတြနဲ႔ ႏြယ္တဲ့လူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေတြမွာ ထူျခားတဲ့ လူမ်ိဳးအမည္နာမေတြ ရွိပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ေတာင္ပုိင္းဇာတိ ပန္းေသးလုိ၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း တမီလ္နာဒူးျပည္နယ္က တမီလ္စကားေျပာတဲ့ က်ိဳလီယာလူမ်ိဳးေတြပါ။ က်န္တဲ့ အျခားမြတ္စလင္ေတြကေတာ့ သူတုိ႔ကုိယ္သူတုိ႔ ျမန္မာ၊ ဗမာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဗမာမြတ္စလင္လုိ႔ ေခၚဆုိၾကပါတယ္။

    သန္းေခါင္စာရင္းအရ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးနဲ႔ မြန္ျပည္နယ္တုိ႔မွာ မြတ္စလင္ေတြ အမ်ားဆံုး ေနထုိင္ၾကတယ္လုိ႔ ေတြ႕ရပါတယ္။ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးမွာ မြတ္စလင္ ၃၄၅၆၁၂ ဦးရွိၿပီး (စုစုေပါင္းလူဦးေရရဲ႕ ၄.၇ ရာခုိင္ႏႈန္း)၊ မႏၱေလးတုိင္းေဒသႀကီးမွာ ၁၈၇၇၈၅ ဦး (၃ ရာခုိင္ႏႈန္း)၊ မြန္ျပည္နယ္မွာ ၁၁၉၀၈၆ ဦး (၅.၈ ရာခုိင္ႏႈန္း) ရွိပါတယ္။

    မြတ္စလင္ေဘာ္ဒါေက်ာင္းက ေက်ာင္းသား ၃၀ နဲ႔ လူအမ်ားအျပား အသတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မိတၳီလာက တုိက္ခုိက္မႈအပါအ၀င္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း ျ ပန္႔ႏွံ႔ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေသြးထြက္သံယိုမႈေတြေနာက္ပုိင္း လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြအၾကား ဆက္ဆံေရးဟာ အဖုအထစ္ ေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

    ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ေပၚထြန္းလာမႈနဲ႔ တုိက္တုိက္ဆုိင္ဆုိင္ ျဖစ္လာခဲ့တဲ့ ဒီအၾကမ္းဖက္မႈဟာ အရင္ကရွိခဲ့တဲ့ မိတ္ေဆြေတြ၊ အိမ္နီးခ်င္းေတြနဲ႔ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလံုးအၾကား အရင္ကရွိခဲ့တဲ့ သဟဇာတျဖစ္ေနတဲ့ ဆက္ဆံေရးကုိ ဖ်က္ဆီးလုိက္သလုိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    ရန္ကုန္နဲ႔ မိတၳီလာလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္းက ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ေယာက္ မြတ္စလင္ဆုိင္မွာ ရွိေနတာ၊ မြတ္စလင္တစ္ေယာက္ ဗုဒၶဘာသာဆုိင္မွာရွိေနတာေတြကို ျမင္ရတာ နည္းလာပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ မႏၱေလးနဲ႔ အနီးအနားတစ္၀ုိက္ကေတာ့ ႁခြင္းခ်က္ျဖစ္ၿပီး အဲဒီမွာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းၾကား ဆက္ဆံေရးဟာ ေႏြးေထြးၾကပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာ ဗမာသေဘၤာက်င္းလုပ္သားေတြနဲ႔ အိႏၵိယ အလုပ္သမားေတြၾကား ၁၉၃၀ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဆုိးဆုိးရြားရြားအဓိက႐ုဏ္းလုိ တင္းမာမႈမ်ိဳးလည္း မႏၱေလးမွာ သမုိင္းအစဥ္အအဆက္ မရွိခဲ့ပါဘူး။

    ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လမွာ လူ ၂ ဦးေသဆံုးခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးေရးအဓိက႐ုဏ္းတစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့ေပမယ့္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ဒီအျဖစ္အပ်က္ဟာ မႏၱေလးၿမိဳ႕က လူမႈသဟဇတျဖစ္မႈကုိ မီးေမာင္းထုိးျပေနတဲ့ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုလုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။ ဦး၀ီရသူရဲ႕ ဆုိရွယ္မီဒီယာက ေသြးထုိးလႈံ႕ေဆာ္မႈေနာက္ပုိင္း ေဒသခံမဟုတ္သူေ
    တြက အဓိက႐ုဏ္းျဖစ္ေအာင္ ဆြေပးဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္လုိ႔ဆုိတဲ့ အဲဒီအျဖစ္အပ်က္ကုိ တြန္းလွန္ဖုိ႔နဲ႔ တင္းမာမႈေလ်ာ့က်ေရးအတြက္ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႕ေတြ၊ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ၿမိဳ႕ေနျပည္သူေတြဟာ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ဦး၀ီရသူရဲ႕ပုိ႔စ္မွာ လက္ဖက္ရည္ဆုိင္ပုိင္ရွင္ မြတ္စလင္က ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးကုိ အဓမၼက်င့္တယ္လုိ႔ စြပ္စြဲေရးသားခဲ့ၿပီး အဲဒီစြပ္စြဲခ်က္ဟာ မွားယြင္းေၾကာင္း ေနာက္ပုိင္းမွာ သိခဲ့ရပါတယ္။

    “မႏၱေလးမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ကိစၥရဲ႕ ဇာတ္ညႊန္းက အရင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ပံုစံအတူတူပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အေရးပါသြားတဲ့ ျခားနားခ်က္တစ္ခုက ေဒသခံေတြဟာဆူပူမႈမွာ ပါ၀င္ဖုိ႔ ျငင္းဆိုခဲ့တာပါ” လုိ႔ ဇူလုိင္လ ၁-၂ ရက္ေန႔ေတြမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ မတ္လမွာ ထုတ္ျပန္တဲ့ အေမရိကန္အေျခစုိက္ Justice Trust ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ဆူပူသူေတြဟာ သန္းေခါင္ေက်ာ္ေနာက္ပုိင္း ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းႏွစ္ခုကုိ သြားေရာက္ကာ ဘုန္းႀကီးေတြ သူတုိ႔ကိစၥမွာ ပါ၀င္ဖုိ႔ ဆြယ္ခဲ့ေပမယ့္ ၀ါေတာ္ႀကီးတဲ့ ဘုန္းႀကီးေတြက လက္မခံခဲ့ဘူးလုိ႔ အစီရင္ခံစာက ဆုိပါတယ္။

    “အဲဒီအခ်ိန္မွာ မႏၱေလးၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မတီလုိ႔ေခၚတဲ့ ဘာသာေပါင္းစံုမဟာမိတ္အဖြဲ႕က တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ရဟန္းေတာ္မ်ားသမဂၢက ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြဟာ အေျခအေနကုိ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ပဲ ထိန္းသိမ္းခဲ့ၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ ကြန္ယက္အဖြဲ႕ေတြကုိ အသိေပးတာ၊ လမ္းေတြေပၚ သြားေရာက္ထိန္းသိမ္းတာေတြနဲ႔ ထိခုိက္မႈပမာဏနည္းေအာင္ ကူညီေပးခဲ့ၾကပါတယ္”

    ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ ၇ ရက္ေန႔က ထုတ္လႊင့္ခဲ့တဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕မိန္႔ခြန္းမွာ ပဋိပကၡျဖစ္ေအာင္လႈံ႕ေဆာ္သူေတြ ရွိခဲ့ေပမယ့္ မႏၱေလးၿမိဳ႕တြင္း အၾကမ္းဖက္မႈ မျပန္႔ႏွံ႔ေအာင္ တားဆီးခဲ့တဲ့ မႏၱေလးေဒသခံေတြကုိ ခ်ီးက်ဴးစကား ဆုိခဲ့ပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္က မႏၱေလးဟာ ‘ငါတို႔အားလံုး မႏၱေလးသူ မႏၱေလးသားေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ စိတ္ဓာတ္နဲ႔’ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဘာသာေပါင္းစံု အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္ခဲ့တဲ့ ‘စံျပလူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု’ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ‘မႏၱေလးျပည္သူတြဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြအၾကား စည္းလံုးညီညြတ္မႈ၊ အျပန္အလွန္ယံုၾကည္မႈေတြကို ျပသႏုိင္ခဲ့တယ္’ လို႔လည္း ဦးသိန္းစိန္က ဆုိပါတယ္။

    ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လက အဲဒီအျဖစ္အပ်က္မွာ တည္ၿငိမ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းခဲ့သူေတြထဲက တစ္ေယာက္ဟာ မႏၱေလးခ်က္ျမႇဳပ္ျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရးသမား ကုိသန္းေဆြျဖစ္ပါတယ္။ လူေတြ တည္ၿငိမ္လာေအာင္ သူဟာ ဘုန္းႀကီးေတြ၊ ဘာသာေရးနဲ႔ လူမႈေရးဆုိင္ရာ အျခားေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔အတူ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။

    ရန္ကုန္လို ဘာသာတစ္ခုထဲကလူေတြ စုေနၾကတဲ့ ရပ္ကြက္ေတြ၊ ၿမိဳ႕နယ္မ်ိဳးေတြ မႏၱေလးမွာမရွိဘဲ ဘာသာစံုကလူေတြ အတူေနထုိင္ကာ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကတယ္ဆုိတဲ့အခ်က္က ဒီလုိတည္ၿငိမ္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ပုိမိုလြယ္ကူေစခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႀကီးျပင္းလာတဲ့ ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုး ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကုန္ဆံုးခဲ့တာပါ။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေဆာ့ကစားခဲ့ၾကၿပီး မႏၱေလးက အျခားေသာ မြတ္စလင္ေတြလုိပဲ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ရင္းႏွီးခဲ့ပါတယ္”

    မႏၱေလးက သည္းခံႏုိင္စြမ္းနဲ႔ တစ္သားတည္းျဖစ္မႈသမုိင္းဟာ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ မင္းဆက္ေတြလက္ထက္ကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ သမုိင္းအေမြအႏွစ္တစ္ခုလုိ႔ ဆုိႏိုင္ပါတယ္။

    သကၠရာဇ္ ၁၈၅၇ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ေနာက္ဆံုးေနျပည္ေတာ္ မႏၱေလးကုိ တည္ခဲ့ၿပီး ေခတ္အျမင္ရွိကာ ျပည္သူေတြက ၾကည္ညိဳၾကတဲ့ မင္းတုန္းမင္းဟာ နန္းတြင္းမွာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္တစ္လံုး ေဆာက္လုပ္ခြင့္ျပဳခဲ့ကာ ျမန္မာႏုိင္ငံကမြတ္စလင္ေတြ မကၠာၿမိဳ႕သြားေရာက္ ဟဂ်္ျပဳတဲ့အခါ တည္းခုိႏုိင္ေအာင္လုိ႔ ေဆာ္ဒီမွာ ဇရပ္တစ္ေဆာင္ကုိ ေငြေၾကးစုိက္ထုတ္ ေဆာက္လုပ္ပးခဲ့ပါတယ္။

    မႏၱေလးက ဗလီေတြ၊ တ႐ုတ္ဘံုေက်ာင္းေတြနဲ႔ ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ မင္းတုန္းမင္း နန္းစံတဲ့ ၁၈၅၃ ခုႏွစ္ကေန ၁၈၇၈ ခုႏွစ္အတြင္း ေဆာက္လုပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ပုဂံမင္း ျပဳတ္က်သြားၿပီး မင္းတုန္းမင္း ဘုရင္ျဖစ္လာခဲ့တဲ့ မင္းတုန္းမင္းနဲ႔ ေနာင္ေတာ္ ကေနာင္မင္းသားတုိ႔ရဲ႕ ပုန္ကန္မႈမွာ အကူအညီေပးခဲ့တဲ့ မြတ္စလင္ႏွစ္ဦးထဲက တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးဘုိ ေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ ၂၇ လမ္းက ဂၽြန္းဗလီဟာလည္း ဒီအေဆာက္အဦးေတြထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ အျခားမြတ္စလင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးရြက္ကေတာ့ ေရႊနန္းေတာ္ရဲ႕ စားဖုိေတာ္ေဆာင္ အႀကီးအကဲ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    ေတာင္ဘလူဗလီတြင္ ေသာၾကာေန႔၀တ္ျပဳရန္အတြက္ ကုိလက္သန္႔စင္ေနသူတစ္ဦး

    အသက္ ၇၈ ႏွစ္အရြယ္ရွိတဲ့ ဦးလွ၀င္းဟာ သစၥာရွိစြာ အမႈေတာ္ထမ္းခဲ့တဲ့ ကုလားပ်ိဳတပ္သားေတြထဲက တစ္ဦးရဲ႕ အဆက္အႏြယ္ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕မိခင္ဖက္က ေဘးေတာ္စပ္သူဟာ အေျမႇာက္တပ္မွာ ဗုိလ္မင္းအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့သူပါ။ အာဏာရွင္ဦးေန၀င္းလက္ထက္ ၿမိဳ႕နယ္တရားသူႀကီးအျဖစ္ အခ်ိန္ပုိင္းတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဦးလွ၀င္းဟာ မြတ္စလင္အမည္မရွိတဲ့ သက္သက္လြတ္သမားျဖစ္ၿပီး ဘာသာေရးယံုၾကည္မႈမွာလည္း အလယ္အလတ္က်ပါတယ္။

    “ကၽြန္ေတာ္ဟာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သခင္နဲ႔ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး မုိဟမၼဒ္သခင္တုိ႔ကုိ သက္၀င္ယံုၾကည္ၿပီး ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ရဲ႕ အမိန္႔ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြအတုိင္း လုိက္နာေနထုိင္သူပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔ေခတ္ မြတ္စလင္တစ္ခ်ိဳ႕ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္ မႀကိဳက္ပါဘူး” လုိ႔ သူက ကၽြန္ေတာ့္ကုိ ေျပာပါတယ္။

    ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အရွင္က စြမ္းတယ္

    ဒရ္ဂါတြင္ ဆုေတာင္းေနသည့္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး

    ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြမွာလုိပဲ မြတ္စလင္ေတြမွာလည္း ယံုၾကည္ခ်က္ ကြဲျပားျခားနားမႈေတြ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာ၊ ကေမၻာဒီးယား၊ လာအုိ၊ ထုိင္းနဲ႔ သီရိလကၤာတုိ႔မွာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာ ထြန္းကားၿပီး၊ အာရွေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ အေရွ႕ပိုင္းေတြမွာ မဟာယနလႊမ္းမုိးကာ တိဘက္မွာေတာ့ တိဘက္ဗုဒၶဘာသာလုိ႔ေခၚတဲ့ (မဟာယနဂုိဏ္းခြဲ) Vajrayana ၀ါဒ အားေကာင္းပါတယ္။

    ကုရ္အာန္မွာ လူေတြရဲ႕ ႐ုပ္ပံုေတြနဲ႔ အျခား သက္ရွိေတြ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္တာကုိ တားျမစ္ထားေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ကမၻာတစ္၀ွမ္းက အလယ္အလတ္ မြတ္စလင္ေတြကေတာ့ ဒရ္ဂါဂူဗိမာန္ေတြကို သြားေရာက္ၿပီး ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းတာေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။

    “ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အရွင္သခင္က စြမ္းတာေၾကာင့္ လူေတာ္မ်ားမ်ား ဒီမွာလာၿပီး ဆုေတာင္းၾကတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ ခရစ္ယာန္ေတြေတာင္ ပါပါတယ္” လုိ႔ လူရွားဒရ္ဂါေတာ္ရဲ႕ ေဂါပကဥကၠဌ အသက္ ၅၁ ႏွစ္အရြယ္ ဦးေအးကုိက ေျပာပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ အစၥလာမ့္ဘြဲ႕အမည္ကေတာ့ မုိဟာမက္ အာဘီရွားျဖစ္ပါတယ္။

    မတ္လအတြင္း ကၽြန္ေတာ္သြားလည္တုန္းက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ကေလးငယ္ေတြဟာ သစ္ပင္ေတြ အုံ႔ဆုိင္းေနတဲ့ ဒရ္ဂါပရ၀ုဏ္က အရိပ္က်တဲ့ေနရာမွာ ကစားေနတာကုိ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ဂူဗိမာန္ရဲ႕အေရွ႕မွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ ဆုေတာင္းေနၿပီး၊ ဒီအမ်ိဳးသမီးဟာ မ်က္ႏွာ ဒါမွမဟုတ္ ဆံပင္ကုိ မဖံုးထားတာေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ေတာင္ အံ့ၾသမွင္သက္ခဲ့ရပါတယ္။

    ဥကၠဌ ဦးေအးကိုက ဒရ္ဂါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တိက်တဲ့အခ်က္အလက္ေတြကို မေျပာႏုိင္ေပမယ့္ ဒီေနရာဟာ ၁၉ ရာစုအလယ္ပုိင္း ဒါမွမဟုတ္ အေစာပုိင္းေလာက္က အလယ္အာရွကေနေရာက္လာတဲ့ မြတ္စလင္ သာသနာျပဳပုဂၢိဳလ္ႀကီး လူရွားသခင္ရဲ႕အမည္ကုိ မွည့္ေခၚထားတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ဒရ္ဂါမွာ လာေရာက္ဆုေတာင္းရင္ ျပည့္၀တယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ၾကသူေတြ ရွိပါတယ္။

    (ဘာသာျပန္သူ၏ ျဖည့္စြက္ခ်က္ – ဒရ္ဂါဆုိသည္မွာ သီလသမာဓိရွိသည့္ ပုဂၢိဳလ္မြန္ႀကီးမ်ား ကြယ္လြန္ေသဆံုးသြားၿပီးေနာက္ မပုမ္မသုိး ႐ုပ္ကလပ္ကုိ ေႏွာင္းလူမ်ားက ေတြ႕ရွိကာ ဂူဗိမာန္အျဖစ္ အမွတ္တရ ျပဳလုပ္ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ကြယ္လြန္သူ၏အမည္ျဖင့္ ဂူဗိမာန္ကုိ မွည့္ေခၚေလ့ရွိသည္။ အဆုိပါ ဒရ္ဂါသို႔ သြားေရာက္၍ ထုိသူေတာ္စင္ႀကီးမ်ားကုိ အမွီသဟဲျပဳ၍ ရည္စူးျခင္း၊ ဆုေတာင္းျခင္းတုိ႔ ျပဳလုပ္ပါက ျပည့္တတ္သည္ဟု အဆုိရွိသည္။)

    ဦးေအးကုိနဲ႔ တစ္ဘက္ဆြဲရြာက အျခား ဗမာမြတ္စလင္ လူႀကီးသူမေတြဟာ ဗမာလူမ်ိဳးေတြလုိပဲ ၀တ္စားဆင္ယင္ပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြမွာ မုတ္ဆိတ္မရွိၾကသလုိ ေတာင္အာရွက မြတ္စလင္ေတြ ၀တ္ေလ့၀တ္ထရွိတဲ့ ႐ုိးရာအက်ႌျဖစ္ၿပီး ကုရ္သာလုိ႔ေခၚတဲ့ ေကာ္လံကတံုး အက်ႌရွည္ကုိလည္း မ၀တ္ၾကပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပုိင္း ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ျမင္ခဲ့ရတဲ့ အႀကီးဆံုးမြတ္စလင္အေဆာက္အဦးေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္တဲ့ လူးရွားဒရ္ဂါရဲ႕ ၀င္ေပါက္မုခ္ဦးကုိ ဗမာမႈလက္ရာ ကႏုတ္ပန္းေတြနဲ႔ ထြင္းထု ခ်ယ္မႈန္းထားပါတယ္။

    တစ္ဘက္ဆြဲရြာမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္နဲ႔ မြတ္စလင္အိမ္ေျခေပါင္း ၁၀၀၀ ရွိၿပီး ႏွစ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ သဟဇာတျဖစ္စြာ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေၾကပါတယ္။ ညေနခင္းတစ္ခုမွာ ကၽြန္ေတာ္ အဲဒီရြာကုိ သြားလည္တဲ့အခ်ိန္ ဗလီက၀တ္ျပဳဖုိ႔ ႏႈိးေဆာ္သံနဲ႔ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကဖြင့္ထားတဲ့ ဘုန္းႀကီးတရားသံတုိ႔ ေရာေထြးယွက္ႏြယ္တာကုိလည္းၾကားခဲ့ရပါတယ္။

    “ဘာသာတရားဆုိတာကုိ ဒီမွာ ဘာတရားလုိ႔ပဲ သေဘာထားတယ္ဗ်။ (ဗလီ၀င္းထဲမွာ) ဗုဒၶဘာသာကေလးေတြေဆာ့ကစားၾကၿပီး၊ မြတ္စလင္ေတြကလည္း ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ပြဲတစ္ခုခုရွိရင္ သြားလွဴၾကပါတယ္” လုိ႔ ဦးေအးကုိက ေျပာပါတယ္။

    “ႏုိင္ငံအတြင္းက အျခားေနရာေတြမွာ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡျဖစ္ေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရြာကုိ ဘယ္ေတာ့မွ မ႐ုိက္ခတ္ခဲ့ဘဲ ဘယ္ေတာ့မွလည္း ဒီလုိျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး”

    ဗမာမြတ္စလင္မ်ားျဖစ္ၾကသည္

    ဦးေအာင္ေအာင္သန္း

    မဆုိစေလာက္ပမာဏကလြဲလုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္းက ဗမာမြတ္စလင္ေတြဟာ ဗမာ့ယဥ္ေက်းမႈကုိ လက္ခံက်င့္သံုးတာေၾကာင့္ သူတုိ႔ရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူေနထုိင္ႏုိင္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိႏၵိယတုိက္ငယ္နဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းက ေရွး႐ုိးပုိဆန္တင္းၾကပ္တဲ့ သေဘာထား လႊမ္းမုိးလာတာကုိ လူႀကီးသူမေတြက စုိးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ အဲဒီလုိလႊမ္းမုိးမႈေၾကာင့္ ေရွး႐ုိးစြဲအစၥလာမ္ကုိ လက္ခံက်င့္သံုးမႈ ျမင့္တက္လာၿပီး ဗုဒၶဘာသာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ႀကီးထြားလာမႈနဲ႔အတူ လတ္တေလာေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡေတြမွာ ဒီအခ်က္က အေၾကာင္းခံတစ္ခု ျဖစ္ေနလားဆုိတာ လူႀကီးေတြက သံသယမကင္း ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။

    “ရန္ကုန္က မြတ္စလင္မ်ားတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္တစ္ခ်ိဳ႕မွာ ေျပာင္းလဲေနတာကုိ ေတြ႕ရတယ္” လုိ႔ စာေရးဆရာနဲ႔ ေက်ာင္းဆရာတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ မႏၱေလးေဒသခံ ဦးေအာင္ေအာင္သန္းက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္း ေဒသအမ်ားစုက မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ တစ္သားတည္းျဖစ္ေနတုန္းပဲလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

    “အထက္ပုိင္းက မြတ္စလင္ေတြဟာ ဗမာလူမ်ိဳး မြတ္စလင္ေတြပါ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဗမာ့ယဥ္ေက်းမႈကုိ ခ်စ္တယ္၊ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သခင္ကုိ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ၿပီး ကုရ္အာန္က်မ္းေတ္ာျမတ္ရဲ႕ အဆံုးအမအတုိင္း ေနထုိင္ပါတယ္”

    ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္းမွာ ေနထုိင္ခဲ့တဲ့ ၃ ပတ္တာကာလအတြင္းမွာ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ‘ဗမာမြတ္စလင္’ လုိ႔ ဂုဏ္ယူစြာ မိတ္ဆက္ခဲ့တဲ့ လူေတြကုိ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီ ေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ အၿငိမ္းစား တရားသူႀကီးတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးလွ၀င္းက “ဘာသာတရားဆုိတာ သတ္မွတ္ခ်က္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး မြတ္စလင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ပဲျဖစ္ျဖစ္ လူဆုိတာ အားလံုးအတူတူပဲလုိ႔ ေျမးေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္ေျပာျပတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပင္ပက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈေၾကာင့္ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ အမူအက်င့္ေတြ ေျပာင္းလဲသြားမွာကုိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ စိုးရိမ္ပါတယ္” လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္းက ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ခရီးစဥ္ဟာ အဆံုးသတ္ဖုိ႔ တစ္ျဖည္းျဖည္း နီးလာခဲ့ေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးအင္တာဗ်ဴးေတြက တစ္ခုကေတာ့ အံ့ၾသစရာအေကာင္းဆံုး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ေရွ႕ေဆာင္အီမာမ္ ဦးတုိးမုိးေအာင္ကုိ အင္တာဗ်ဴးဖုိ႔အတြက္ မႏၱေလးက ေတာင္ဘလူဗလီကုိ သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဗလီကလူတုိင္းဟာ သူ႕ကုိ ဒီနာမည္နဲ႔ ညႊန္းၾကပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ မြတ္စလင္အမည္ဟာ ေနဇာမြဒ္ဒင္းျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ ေနာက္ပုိင္း ကၽြန္ေတာ္ေမးေတာ့မွ သူက ေျပာျပပါတယ္။

    ဒီဗလီမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသားေတြ အတူတကြ ၀တ္ျပဳလုိ႔ရတာေၾကာင့္ မႏၱေလးက ဗလီေတြထဲမွာ ထူးထူးျခားျခားပါ။ ဒါေပမယ့္ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ သီးသန္႔၀တ္ျပဳေဆာင္တစ္ခုကုိ ထားေပးထားပါတယ္။

    ဗမာအမ်ိဳးသားေတြ ပြဲလမ္းသဘင္မွာ၀တ္တတ္တဲ့ ရခုိင္လံုခ်ည္ကုိ ဦးတုိးမုိးေအာင္တစ္ေယာက္ ၀တ္ထားပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္ေမးတဲ့အခါ သူက “ကုရ္အာန္ထဲမွာ ဘယ္၀တ္စံုကုိ၀တ္ပါလုိ႔ မပါပါဘူး။ အ၀တ္အစားဆုိတာ ကုိယ္ေနထုိင္ရာေဒသနဲ႔ ‘ကုိက္ညီၿပီး သက္ေတာင့္သက္သာရွိတာမ်ိဳး’ ျဖစ္သင့္တယ္လုိ႔သာ မိန္႔ထားတာပါ”

    ဒါဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္းက မြတ္စလင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ႏွလံုးသဲပြတ္ထဲမွာ စြဲထင္ေနတဲ့ သင္ၾကားမႈ တစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

    Ref : Frontiermyanmar

    (ေဆာင္းပါးရွင္ ျမတ္ေက်ာ္သူက အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားထားၿပီး Frontier Myanmar ၀ဘ္ဆိုက္တြင္ လႊင့္တင္ထားသည့္ The Burmese Muslims of central Myanmar: No beards, no kurtas ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။ ေဆာင္းပါးပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည့္ ေဆာင္းပါးရွင္၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္ပါသည္။)

  • ျမန္မာႏုိင္ငံက မဟာဒုကၡ တြင္းဆုံးက်ေနေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ ဓားစားခံ ျဖစ္ေနေသာ မြတ္စလင္မ်ား

    ျမန္မာႏုိင္ငံက မဟာဒုကၡ တြင္းဆုံးက်ေနေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ ဓားစားခံ ျဖစ္ေနေသာ မြတ္စလင္မ်ား

    ဇူလုိင္ ၁၂၊ ၂၀၁၇

    M-Media

    ေရးသားသူ- By GERARD McCARTHY & JACQUELINE MENAGER | FRONTIER

    ဘာသာျပန္ – ထြဋ္ေခါင္

    တည္းျဖတ္ – ေလးေမာင္

    ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလက လား႐ႈိးၿမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈအတြင္း မြတ္စလင္အိမ္မ်ားႏွင့္ ဆုိင္မ်ား မီး႐ႈိ႕ခံရမႈ ျမင္ကြင္း

    – စစ္အစိုးရလက္ထက္ ႏုိင္ငံတုိးတက္မႈမရွိတာအတြက္ မြတ္စလင္ေတြနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ ေကာလဟာလေတြကို လႊင့္ျပီး အာရံုလႊဲခဲ့ပါတယ္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ေစာ္ကားခံေနရတယ္၊ အဓမၼဘာသာေျပာင္းခံေနရတယ္ဆုိတဲ့ ေကာလဟာလ ၀ါဒျဖန္႔မႈေတြဟာ အခုိင္အမာကုိ ရွိေနပါတယ္။ အခ်က္အလက္ပုိင္းအရ မွန္ကန္ေလ့မရွိတဲ့ ဒီလုိ နိစၥဓူ၀ ဇာတ္လမ္းေတြကုိ ေျဖရွင္းလုိ႔မရေအာင္ ဘာေတြက လုပ္ထားပါသလဲ။

    ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြနဲ႔ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္က ျပည္သူေတြ ႀကံဳေတြ႕ရတဲ့ ဒုကၡသုကၡေတြ၊ စီးပြားေရး ခၽြတ္ၿခံဳက်မႈေတြအေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိေနလုိ႔၊ ဒါေတြအတြက္ အျပစ္ေျပာထုိက္လုိ႔ ဒီေကာလဟာလေတြဟာ ရွိေနတာပါလုိ႔ ဆုိလာခဲ့ရင္ေတာ့ ၄ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ နက္နက္နဲနဲ တိတိက်က် သုေတသနျပဳထားမႈကုိ အေျခခံၿပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ျငင္းခ်က္ထုတ္ရပါလိမ့္မယ္။

    မ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒေလးခ်က္ကို အေထာက္ကူျဖစ္ဖို႔အတြက္ ဒီလိုကစားကြက္ေတြ ျဖစ္လာတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႕ပါတယ္။ မဘသ က ေထာက္ပံ့ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ဒီဥပေဒၾကမ္းဟာ ဦးသိန္းစိန္မျပဳတ္ခင္ေလးတင္မွာ အတည္ျပဳခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါဟာ အခုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစိုးရအတြက္ ဆူးေညာင့္ခလုတ္ကန္သင္း တစ္ခုပါပဲ။

    ၂၀၁၂ ကေန ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြင္း၊ ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္းနဲ႔ ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွာ ကၽြႏ္ုေတာ္တုိ႔ရဲ႕ လက္ေတြ႔ ကြင္းဆင္းစဥ္ ကာလအတြင္း၊ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒေလးရပ္အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးဖက္ေတြနဲ႔ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးၾကတဲ့အခါ Facebook နဲ႔ ယံုၾကည္ရတဲ့ ရင္းျမစ္ေတြဆီကေနတစ္ဆင့္ ၀ါဒျဖန္႔တဲ့ ေကာလဟာလေတြအေၾကာင္း မၾကာခဏဆုိသလုိ အဓိကထားခဲ့ပါတယ္။

    မြတ္စလင္ေယာကၤ်ားေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာမိန္းကေလးေတြကို လိင္ပုိင္းဆုိင္ေရာ ေစာ္ကားတယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ “အၾကမ္းဖက္ျပီး” အစၥလာမ္ဘာသာကို အဓမၼကူးေျပာင္းေစတယ္၊ ဗုဒၶဘာသာ မိန္းကေလးယူရင္ ေဘာက္ဆူးေပးတယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ရႈပ္ေထြးတဲ့လက္ထပ္စာခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ အခိုင္အမာ ခ်ဳပ္ထားၾကတယ္ဆိုတာ မၾကာခဏ က်ေနာ္တို႔ ၾကားေနရပါတယ္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစၥလာမ္ဘာသာျပန္႔ႏွံ႔ဖုိ႔၊ ဗုဒၶဘာသာကုိ အားနည္းသြားေအာင္လုပ္ဖုိ႔ စနစ္က်တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာတစ္ခု ခ်ထားတယ္ဆုိတဲ့ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီမႈကုိ ခုိင္မာေစဖုိ႔ မြတ္စလင္အသုိင္းအ၀ုိင္းမွာ ေမြးဖြားႏႈန္းျမင့္မားေနတယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲေျပာဆုိမႈကုိ သက္ေသအျဖစ္ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။

    မြတ္စလင္ေတြဟာ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာၾကတယ္၊ အားေကာင္းေမာင္းသန္တယ္၊ ႏိုင္ထက္စီးနင္း လုပ္တတ္ၾကတယ္ ဆိုတဲ့ ယူဆခ်က္ေတြ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ရွိေနတယ္ဆုိတာကုိလည္း ေအာက္စဖို႔တကၠသိုလ္က လူမႈေရးပေရာဂ်က္ေတြနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ မီဒီယာေတြရဲ႕ ေလ့လာမႈမွာ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း ေတြ႕ဆံုေျမးျမန္းမႈေတြကုိ အေျခခံၿပီး ျပဳလုပ္တဲ့ သုေတသနအရ လတ္တေလာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ လူမ်ိဳးစုပဋိပကၡ၊ အစၥလာမ့္မစ္အစြန္းေရာက္၀ါဒဆုိတဲ့ ကမၻာက တင္ျပမႈေတြကုိ ယုတၱိရွိေအာင္လုပ္ဖုိ႔ ယခင္ကျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာေတြကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပည္သူေတြက ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ဆြဲယူအသံုးခ်ေနလည္းဆိုတာကုိ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။

    ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၀ါဒျဖန္႔မႈေတြမွာ ‘အမွန္တရား’ တစ္ခုတစ္ေလ ပါမယ္ဆုိတဲ့ ယူဆခ်က္ေတြကုိလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ျငင္းခ်က္ထုတ္မွာျဖစ္ၿပီး ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ စစ္အာဏာရွင္လက္ေအာက္ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္မ်ားစြာ ခံစားလာခဲ့ရတာေတြကုိ အာ႐ံုလႊဲဖုိ႔အတြက္ မြတ္စလင္ေတြဟာ အသံုးခ်ခံ၊ အျပစ္တင္ခံ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

    ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္ပုိင္းေလာက္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္းက ကြမ္းယာဆုိင္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုကုိ ၾကည့္ရေအာင္။ ဖုန္ထူထူေစ်းက အဲဒီဆုိင္ရဲ႕ ပလက္စတစ္ထိုင္ခံုေပၚမွာ အခန္႔သားထိုင္ေနသူေတြကုိ ဗမာလူငယ္ေလးတစ္ေယာက္က “လူတိုင္းၾကည့္သင့္တဲ့ အရာ” ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ Facebook ဗီဒီယုိတစ္ခုကို သူ႔စမတ္ဖုန္းနဲ႔ ျပသေနပါတယ္။ Facebook က အဲဒီဗီဒီယိုကို အႀကိမ္ ၃ ေထာင္ေလာက္ မွ်ေ၀ၿပီးမွ ဒီလူငယ္ေလးက ေတြ႕ရွိခဲ့တာပါ။

    ၇-မိနစ္ၾကာတဲ့ ဒီဗီဒီယိုဟာ ရႈပ္ရွက္ခပ္ေနတဲ့ ေစ်းတစ္ခုထဲမွာ မြတ္စလင္လုိ႔ ယူဆရတဲ့ အသက္ ေလးဆယ္နားကပ္ေနတဲ့ မုတ္ဆိတ္ရွိလူၾကီးတစ္ေယာက္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လုိ႔ယူဆရတဲ့ အသက္ႏွစ္ဆယ္ မရွိတစ္ရွိ  မိန္းမငယ္ေလးတစ္ေယာက္တို႔ ရန္ျဖစ္ေနၾကတဲ့ ျမင္ကြင္းကို ရိုက္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ေဘးမွာ ရပ္ၾကည့္ေနတဲ့ လူတစ္ေယာက္ေယာက္က သူ႔ရဲ႕စမတ္ဖုန္းနဲ႔ ရိုက္ထားတယ္လို႔ ထင္ရတဲ့ ဒီဗီဒီယိုထဲမွာ၊ စိတ္လႈပ္ရွားေနတဲ့ မိန္းမပ်ဳိေလးက မုတ္ဆိတ္နဲ႔လူၾကီးကို ထပ္ခါတလဲလဲ “လူလိမ္” လို႔ ေျပာဆိုစြပ္စြဲရင္း နင့္ “ငါ့ကို ယူမယ္လို႔ ကတိေပးျပီးေတာ့” လို႔ ေျပာကာ လူၾကီးကို ပါးဆြဲခ်လိုက္ပါတယ္။

    ဗီဒီယိုၾကည့္ျပီးတဲ့ေနာက္ စကား၀ုိင္းမွာ ဒီအမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးရဲ႕အျဖစ္အပ်က္ကုိ ဘာသာမတူသူေတြနဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳတဲ့ကိစၥသာမကဘဲ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ စီးပြားေရးအားသာခ်က္ကုိ သတိထားရမယ္ဆိုတဲ့ ဇာတ္လမ္းတစ္ခုအျဖစ္ ဖန္တီးလုိက္ၾကပါတယ္။ “သူ႕မွာ ပိုက္ဆံေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္ေလ၊ ဒီေတာ့ ဒီေကာင္မက စိတ္၀င္စားတာေပါ့။ ခင္ဗ်ားတို႔လည္း မြတ္စလင္ေတြဆုိ လံုး၀ကုိ မယံုသင့္ဘူး” လို႔ တစ္ေယာက္က ထေျပာပါတယ္။

    စီးပြားေရးမွာ မြတ္စလင္ေတြ လက္၀ါးၾကီးအုပ္ထားတယ္၊ ပိုက္ဆံကို အသံုးခ်ျပီး ထူအတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ သမီးပ်ဳိေတြကို ကာမ က်ဴးလြန္ဖို႔ အလားလာရွိေနတယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားမွာ လာဘ္ေပးလို႔ရေနတာက မြတ္စလင္ေတြအတြက္ အကြက္ပုိရေစတယ္ဆုိၿပီး ဒီဗီဒီယိုေလးက အစဆြဲထုတ္စြပ္စြဲစရာ  အကြက္ရသြားခဲ့ပါတယ္။

    စစ္အာဏာရွင္ေခတ္က သူတို႔ေတြ ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႔ခံစားခဲ့ရတဲ့ ဒုကၡေတြကို ျပန္ေျပာင္းေျပာရင္း အဲဒီကာလတုန္းက မြတ္စလင္ေတြဟာ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀တာေၾကာင့္ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ အရာရွိၾကီးေတြကို ေကာင္းေကာင္းၾကီး လာဘ္ထိုးတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ၿပီး မြတ္စလင္ေတြကုိ သတိထားတာ အေကာင္းဆံုးပဲလုိ႔ ၾကည့္ရႈႈသူအားလံုးကလည္း သေဘာတူလိုက္ၾကပါတယ္။

    တကယ္ေတာ့ ဒါဟာ နည္းမွန္လမ္းမွန္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ဳိး၊ တစ္မူထူးျခားတဲ့ ေဆြးေႏြးမႈမ်ဳိး မဟုတ္သလို၊ အခ်က္လက္အား ျဖင့္လည္း မွန္ကန္မႈ မရွိပါဘူး။ ဥပမာ စစ္တပ္က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးထားတဲ့ ခရိုနီေတြနဲ႔ ယွဥ္လိုက္ရင္ ျမန္မာ့ စီးပြားေရးမွာ မြတ္စလင္ေတြဟာ မဆုိစေလာက္ အခ်ိဳးအစားသာ ပါ၀င္ၾကတာပါ။

    ဒါေပမဲ့လည္း အလားတူ သတိေပးဇာတ္လမ္းေတြဟာ ကြမ္းယာဆိုင္ေတြနဲ႔ တစ္ျခား လူစံုရာေနရာမ်ဳိးေတြမွာ၊ ဟုတ္ ေသာ္ရွိ မဟုတ္ေသာ္ရွိ၊ တစ္ႏိုင္ငံလံုး ျပန္႔ႏွံ႔ေနပါတယ္။ ဒီေျပာဆုိမႈေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ေယာက္ရဲ႕စိတ္ထဲမွာ စြဲထင္ေနတဲ့ ‘လူမ်ိဳး’ ဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး  အေတြးအေခၚပုိင္းဆုိင္ရာ၊ ကုိယ္က်င့္တရားပုိင္းဆုိင္ရာ ခၽြတ္ၿခံဳက်မႈနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ေနတဲ့ စုိးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ ခံစားမႈေတြကုိ ျမင္ေနရပါတယ္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုေနထိုင္တဲ့ ေတာရြာေလးတစ္ရြာက ဆင္းရဲတဲ့ မိသားစုကေန ေပါက္ဖြားလာတဲ့ အသက္ႏွစ္ဆယ္စြန္းစြန္း ကုန္သည္ေပါက္စေလး ကိုေက်ာ္၀င္း (အမည္လႊဲ) ဟာ ဒီစုိးရိမ္စရာ အေၾကာင္းတရားေတြကုိ မီးေမာင္းထုိးျပေနသူတစ္ဦးပါ။ ရြာဦးဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမွာ ဦး၀ီရသူလာတုန္းက ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္အေရးခင္းအေၾကာင္း တရားေဟာတာကို နားေထာင္ျပီးေနာက္မွာ ေက်ာ္၀င္းဟာ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ အမာခံတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

    တရားပြဲမွာ မုဒိမ္းမႈအေၾကာင္း အေသးစိတ္ ေဟာၾကားတာကုိ ၾကားခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ စိတ္ထိခုိက္သြားတဲ့သူဟာ ကန္ေဒၚလာ ၁၀၀ ၀န္းက်င္ ပမာဏရွိတဲ့ သူ႕ရဲ႕ ႏွစ္ပတ္စာ ေခၽြးနဲစာကုိ လွဴဒါန္းခဲ့ၿပီး ဦး၀ီရသူရဲ႕ တရားေခြ ဒီဗီဒီ အခ်ပ္ ၅၀၀ ကို ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ၊ ေက်ာ္၀င္းဟာ သူကုန္သြယ္ရာ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ ရြာၾကီးရြာငယ္ အသြယ္သြယ္မွာ ဒီအေခြေတြကို အခမဲ့ လက္ေဆာင္ေတြ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူဟာ “မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ” ေလးရပ္ကို ေထာက္ခံတဲ့ မဘသရဲ႕ ႏိုင္ငံအႏွံ႔ လက္မွတ္ေကာက္ယူပြဲေတြမွာ လုပ္အားေပးခဲ့ပါတယ္။

    ၂၀၁၅ နဲ႔ ၂၀၁၆ တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သုေတသနလုပ္ငန္းထဲက တစ္ေယာက္ဟာ ေက်ာ္၀င္းနဲ႔ ပံုမွန္ ဆံုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆံုေတြ႔စဥ္အခုိက္မွာ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြနဲ႔ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြအတြင္း သူ႔မိသားစု၀င္ေတြ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ဒုကၡေရာက္ ခဲ့ရသလဲဆိုတာကို မၾကာခဏဆိုသလို ျပန္ေျပာင္း ေျပာျပပါတယ္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးမွာ အထီးက်န္ေနမႈ၊ အလုပ္လက္မဲ့မ်ားျပားမႈျပႆနာ “ခ်ီးထုပ္ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရး စနစ္” လုိ႔ သူကဆုိတဲ့ စနစ္ေတြေၾကာင့္ သူတို႔မိသားစုဟာ ရုန္းကန္ခဲ့ရပါတယ္။ ေက်ာ္၀င္းက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ အက်င့္စာရိတၱ အေျခေနဟာ ႏွစ္ပင္လိမ္ေနတယ္လုိ႔ ဆုိၿပီး “လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ အက်င့္စာရိတၱေတြက ပ်က္စီးသြားျပီဗ်- သူတို႔မွာ တရားထိုင္ဖို႔လည္း အခ်ိန္မရွိဘူး။ လူမႈေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ဖို႔လည္း မအားၾကဘူး” လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    သူက စစ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆက္ဆက္ကိုလည္း “ကမၻာနဲ႔ အဆက္ျဖတ္ျပီး အထီးက်န္ေနခဲ့” တဲ့အတြက္ အျပစ္တင္ခဲ့ ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ႏို၀င္ဘာမွာ သူမဲေတာင္ မထည့္ခဲ့ပါဘူး။ သူ႔စကားအရ “လာဘ္စားတဲ့” ၾကံဖြတ္ပါတီ၊ “ဘုန္းၾကီးနဲ႔ ရန္ျဖစ္တဲ့” အန္အလ္ဒီပါတီကို ဘယ္သူ႔ကို မဲထည့္ရေကာင္းမွန္းမသိဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။

    ဒါေပမဲ့၊ ေက်ာ္၀င္းက မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ဘာေၾကာင့္လိုအပ္တယ္ဆိုတာကို ရွင္းျပရာမွာေတာ့ ‘အစၥလာမ့္မစ္ အၾကမ္းဖက္၀ါဒ’ ရဲ႕လက္ထဲမွာ ဗုဒၶပံုေတာ္ေတြ မေလးမစားလုပ္ခံရတယ္၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ိဳးသမီးေတြ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ အျမတ္ထုတ္မႈေတြ ခံရတယ္ဆုိတဲ့ ၀ါဒျဖန္႔ခ်က္ေတြကုိ ကုိးကားခဲ့ၿပီး သူက ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ ႐ုိး႐ုိးသားသား စုိးရိမ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဘာသာတိုင္းမွာ အၾကမ္းဖက္၀ါဒ မရွိသင့္ဘူးလို႔ မဘသကယံုၾကည္ထားေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒေလးရပ္ကို သူတို႔ ေရးဆြဲခဲ့တျဖစ္ေၾကာင္း ေက်ာ္၀င္းက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသမီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဘာသာျခားေတြနဲ႔ ယူေနၾကတယ္။ မဘသက ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသမီး ေတြကို ဘာသာျခားေတြနဲ႔ ယူခြင့္ေပးထားတယ္၊ ဒါေပမဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ ရွိသလား မရွိဘူးလား ဆိုတာကိုေတာ့ ဘုန္းၾကီး ေတြက စစ္ေဆးရမယ္ေလ” လို႔ သူက ေစာဒကတက္ပါတယ္။

    “တကယ္လို႔ ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္က သူမ အစၥလာမ္ဘာသာကို ကူးေျပာင္းလိုက္ျပီလို႔ ဘုန္းၾကီးေတြကို ေျပာလာရင္၊ သူမ စိတ္ရင္းနဲ႔ အမွန္တကယ္ေျပာင္းတာလား၊ သူမ အဲဒီလူဆီမွာ ေပးဆပ္စရာ အေၾကြးကိစၥလို ဟာမ်ဳိးရွိလို႔၊ အၾကမ္းဖက္ခံလိုက္ရလို႔ ဘာသာေျပာင္းလိုက္တာလားဆိုတာ ဘုန္းၾကီးေတြက စစ္ေဆးဖို႔ လိုပါတယ္”

    ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြမွာ ခံစားခဲ့ရမႈေတြ၊ စိတ္ပ်က္ခဲ့ရမႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေက်ာ္၀င္းနဲ႔ အျခားေသာ မဘသ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြရဲ႕ ျပန္ေျပာင္းေျပာျပမႈေတြကုိၾကည့္ရင္ ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့ ဥပေဒ၊ ‘ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔’ ဘုန္းႀကီးေတြလုိအပ္မႈေတြ မွန္တယ္လုိ႔ အေယာင္ျပဖုိ႔ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀ၿပီး၊ အားေကာင္းေမာင္းသန္တဲ့ မြတ္စလင္ ေယာက်္ားေတြကုိ ခုတံုးလုပ္တာနဲ႔ ဘာမွေတာ့ မဆုိင္ပါဘူး။

    ဒီေကာလဟာလေတြ၊ ေျပာၾကားမႈေတြထဲမွာ နစ္၀င္ေနတဲ့ မေက်နပ္ခ်က္တနင့္ပုိးဟာ အလုိအေလ်ာက္ သူ႕ဟာသူ ေပၚလာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ လိင္ကိစၥကုိအေျခတည္တဲ့ ဒီ ေကာလဟာေတြမွာ စြမ္းအားရွိၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ခုခံႏုိင္စြမ္းနည္းပါးမႈအေပၚမွာ ျဖစ္လာတဲ့ နာက်ည္းခ်က္ေတြ၊ ခံစားမႈေတြ၊ ဒီထက္ပုိဆုိရရင္ လူထုအတြင္း ဗုဒၶဘာသာ ျပန္ရွင္သန္လာေရးနဲ႔ ခ်ိတ္ထားတာပါ။ ဒီလံၾကဳတ္ဇာတ္လမ္းေတြဟာ မွန္သည္ျဖစ္ေစ၊ မွားသည္ျဖစ္ေစ ရည္ရြယ္ခ်က္က အာဏာရွင္လက္ထက္ ခံစားခဲ့ရတာေတြအတြက္   စစ္တပ္မဟုတ္တဲ့ အျခား ဓားစားခံတစ္ခုကို လႊဲခ်ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။

    နိစၥဓူ၀ေတြ႕ေနရတဲ့ ဒီတစ္ဖတ္သက္ ေကလာဟာလေတြကုိၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံက မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး  အထင္အျမင္ေတြကုိ ‘လူထုပညာေပးမႈ’၊ ဒါေတြဟာ စစ္အာရွင္စနစ္နဲ႔ နာက်ည္းခ်က္ေတြ၊ ထိခုိက္ခံစားရခဲ့ရမႈေတြနဲ႔ ဘာမွမဆုိင္ဘူးဆုိတာကုိ ၀န္ခံေျပာၾကားရမယ့္ လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔တင္ ေျဖရွင္းလုိ႔မရဘူးလုိ႔ အဓိပၸါယ္ထြက္ေနပါတယ္။

    NLD အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ျဖစ္ေနတဲ့ အစၥလာမ္ေၾကာက္ေရာဂါကုိ ေျဖရွင္းခ်င္တယ္၊ အားလံုးပူးေပါင္းပါ၀င္တဲ့ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ တည္ေဆာက္ခ်င္တယ္၊ ျပည္သူေတြ လူတန္းေစ့ေနႏုိင္ဖုိ႔ လူမႈေရးနဲ႔ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈေတြကုိ စတင္ေဆာင္ရြက္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္နဲ႔ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြမွာ  လူထု ခံစားခဲ့ရတဲ့ ဒုကၡသုကၡေတြရဲ႕ အဓိကလက္သည္တရားခံေတြကုိ ကန္႔လန္႔ကာအျပင္ထုတ္ဖုိ႔ ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ေၾကာင္းပါ။

    (ယင္းေဆာင္းပါးပါ အခ်က္လက္မ်ားသည္ မၾကာေသးခင္ကမွ ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ “Gendered Rumours and the Muslim Scapegoat in Myanmar’s Transition”,  Journal of Contemporary Asia (vol 47, no 3, 2017, 396-412) ေကာက္ႏႈတ္ေဖၚျပထားျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။)