ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕တို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၁၉၄၈ခု၊ဇန္နဝါရီလ ၄ရက္၊ မနက္ ၄နာရီ ၂၀ မိနစ္ တြင္ လြတ္လပ္ေရးေပးခဲ့သည္။ ထိုသို႔လြတ္လပ္ေရးႀကီးရဖို႔ရန္ တိုင္းျပည္အတြက္ အသက္ေသြး၊ေခၽြး၊ ေပးဆပ္ခဲ့ၾကေသာ အာဇာနည္ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ေပၚထြန္းခဲ့ဖူးသည္။ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာႀကီး တပ္မေတာ္ဖခင္ႀကီးဟု တင္စားခံရေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အပါဝင္ အာဇာနည္ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး( ၉ )ဦးတို႔သည္ နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစ အလိုေတာ္ရွိမ်ား၏ လုပ္ၾကံသတ္ ျဖတ္မႈ႕ေၾကာင့္ ၁၉၄၇ခု ဇူလိုင္လ (၁၉)ရက္၊စေနေန႔ မနက္ ၁၀နာရီ ၃၇ မိနစ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အတြင္းဝန္ရံုး (“မဆလ” အစိုးရေခတ္ ဝန္ႀကီးမ်ားရံုးဟုေခၚဆို) အစည္းအေဝးခန္းမအတြင္း အေရး ေပၚအစည္းအေဝးျပဳလုပ္ေနစဥ္ လုပ္ၾကံခံခဲ့ရပါသည္။ ယခုဆိုလွ်င္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္တကြ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား လုပ္ႀကံခံရသည္မွာ ႏွစ္ (၇၀) တိုင္ၾကာခဲ့ေပၿပီ။ သို႔ေသာ္ စာေရးသူအပါဝင္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ရွိသည့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတိုင္း ဇူလိုင္လ ၁၉ရက္ေရာက္ခါနီးတိုင္း ေရာက္တိုင္း ရင္ထဲ ဆို႔နင့္ခံစား မ်က္ရည္ေတြလည္ခဲ့ရသည္မွာ ႏွစ္စဥ္လိုလိုပင္ ျဖစ္သည္။
ဒါ့ေၾကာင့္လည္း တို္င္းျပည္ႏွင့္လူမ်ိဳးအတြက္ တန္ဖိုးႀကီးႀကီးေပးဆပ္ခဲ့ေသာ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားႏွင့္ သူတို႕၏အမွတ္တရ သမိုင္းဝင္စကားေလးမ်ားကို တင္ျပျခင္းသည္ ဂုဏ္ ျပဳထိုက္သူကို ဂုဏ္ျပဳရာေရာက္သည္ဟု ခံစားမိပါသည္။
ျပည္သူ႕အခ်စ္ေတာ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ၁၉၁၅ခု ေဖေဖာ္ဝါရိလ ၁၃ ရက္တြင္ နတ္ ေမာက္ၿမိဳ႕၊ မေကြးတိုင္းတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ အသက္ ၃၂ ႏွစ္ ၅လ အရြယ္တြင္ ဘုရင္ခံ အမႈ႔ေဆာင္ ေကာင္စီဒုတိယ ဥကၠ႒ လြတ္လပ္ေရးမရမီ ဝန္ႀကီးအဖြဲ႕၏ ဒုတိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ႏိုု္င္ ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ “ ငါ့ျပည္သူေတြ အေႏြးထည္ဝယ္ မဝတ္ႏိုင္တာ ဟာ ငါ့အျပစ္” ဟုသေဘာထားခဲ့သည္။ တစ္မ်ိဳးသားလံုးအေရးကို ေခါင္းထဲအျမဲထည့္ခဲ့ေသာ ေၾကာင့္ “သားျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ေတြ႔ခ်င္လြန္းလို႔ မေကြးက လာခဲ့တဲ့မိခင္ႀကီးကို တိုင္းျပည္အေရး လံုးပမ္းေနရေသာေၾကာင့္ မခ်စ္ခ်င္ေယာင္ေဆာင္ခဲ့သည္။ မိခင္ႀကီးအိမ္ျပန္တဲ့အခါ ရထားဘူတာရံု ကိုလိုက္ပို႔ခဲ့သည္။ ရထားလည္းထြက္ေရာ ဘူတာရံုမွာ ဒူးေထာက္ရင္း ႀကိတ္မွိတ္ခံစားငိုေၾကြးခဲ့ သည္။ ႏွလံုးသားကို အက်ဥ္းခ်ၿပီး တိုင္းျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အခ်ိန္ေပးႀကိဳးပမ္းခဲ့သည့္ မိမိ ၏ဘဝတစ္ခုလံုးကို စေတးခဲ့သည့္ ထိုကဲ့သို႔ “မတစ္ေထာင္၊ တစ္ေကာင္ပြား” ေယာက္်ား အာဇာနည္ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးကို အာဃာတတရား အတၱစိတ္မ်ား၊ အာဏာရူးသြပ္မႈ႔မ်ား မြန္ထူေနေသာ မ်ိဳးခ်စ္ပါတီေခါင္းေဆာင္ နယ္ခ်ဲ႕ၿဗိတိသွ်၏ လက္ပါးေစ ဂဠန္ဦးေစာႏွင့္ အေပါင္းပါမ်ား၏ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ၾကံမႈ႕ေၾကာင့္ က်ည္ဆံ(၁၃) ခ်က္သင့္ကာ သူခ်စ္ေသာ ျမန္မာျပည္ႀကီးႏွင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ကို ႏႈတ္ဆက္ထြက္ခြာသြားခဲ့ေပသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ အစ္ကိုရင္းလည္းျဖစ္သူ ေက်ာင္းဆရာတစ္ဦးလည္းလုပ္ခဲ့ဖူးသူ အာဇာနည္ ဦးဘဝင္းကို ၁၉၀၁ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ အသက္၄၆ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ေရနံေခ်ာင္း ဖဆပလ ဥကၠ႒၊ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးႏွင့္ ေထာက္ပံ့ေရးဝန္ႀကီးအေနျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏အစိုးရအဖြဲ႔တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို အဂၤလိပ္စာသင္ေပးခဲ့ေသာ ဆရာတစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။ နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစ လက္ခ်က္ေၾကာင့္ က်ည္ဆံ ၈ခ်က္သင့္ကာ ထိုေနရာတြင္ပင္ အသက္ေပးလွဴ သြားခဲ့သည္။
မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားႀကီးစပ္စံထြန္းကို ၁၉၀၇ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ အသက္၄၀တြင္ နယ္ျခားေဒသဆိုင္ရာ အတိုင္ပင္ခံဝန္ႀကီးအေနျဖင့္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ငယ္စဥ္က သူကိုယ္တိုင္ “ေပါင္” ေပၚတြင္ “ေၾကာင္ရုပ္” ထိုးခဲ့မိတာကို ရွက္မိခဲ့ၿပီး လူငယ္ေတြကို “ေဆးမွင္ေၾကာင္ မထိုးပါနဲ႕လို႔” မၾကာခဏ မွာၾကားေျပာဆိုတတ္သည္။ ဦးေခါင္းတြင္ က်ည္ႏွစ္ခ်က္သင့္ကာ ဇူလိုင္ ၂၀ရက္ မြန္းတည့္ခ်ိန္တြင္ ေသဆံုးခဲ့သည္။
အတြင္းဝန္ ဦးအုန္းေမာင္ကို ၁၉၁၃ခုတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး အသက္ ၃၄ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ဒုတိယ အတြင္းဝန္ (အိုင္စီအက္စ္) ရာထူးအျပင္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး႒ာနဝန္ ႀကီးအေနျဖင့္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစီမံကိန္းစာရြက္ႀကီးကို ကိုင္စြဲကာ အစည္းအေဝးခန္းမထဲကို ငါးမိနစ္ေစာကာဝင္ခဲ့သည္။ “ကံဆိုးတယ္ ေျပာမလား၊ ကံေကာင္းတယ္ ေျပာမလား” လူသတ္သမားရဲ႕က်ည္ဆံ ၅ေတာင့္က သူ႔ကိုယ္ထဲနစ္ဝင္သြားလိုက္တာယူလာခဲ့တဲ့ စီမံကိန္းစာရြက္ႀကီး ေသြးစြန္းသြားခဲ့တာ သမိုင္းသက္ေသတစ္ခုျဖစ္သြားခဲ့တယ္။
ဆရာႀကီးဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳကို ၁၈၉၃ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ဒီးဒုတ္ဂ်ာနယ္တြင္ မိမိတတ္ သည့္ ကေလာင္စြမ္းႏွင့္ တိုင္းျပည္အတြက္ ရွိသမွ်ခြန္အားေပးဆပ္ရင္း အသက္၅၄ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးတာဝန္ကို ထမ္းရြက္ေနစဥ္ လူသတ္သမား၏ က်ည္ဆံတစ္ခု ဦးေႏွာက္ထဲဝင္ ခဲ့ၿပီး က်ည္ ၅ ခ်က္သင့္ကာ ဇူလိုင္လ ၁၉ရက္ ေန႔လည္ပို္င္းတြင္ ေဆးရံုႀကီး၌ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ႀကီး သခင္ျမကို ၁၈၉၇ခုတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး ၁၉ ဇူလိုင္တြင္ ထမင္းကို ခပ္သြက္သြက္စားကာ ဇနီးသည္ကို ႏႈတ္ဆက္ အိ္မ္ကအထြက္ ဂ်စ္ကားႏွင့္ျခံတံခါးၿငိေနတာေတြ႔ ေတာ့ ဇနီးျဖစ္သူက အတိတ္နိမိတ္ကံမေကာင္းလို႔ ယူဆတာနဲ႔ “မသြားပါနဲ႔လို႔” ေျပာတဲ့ ဇနီးသည္ ကို တစ္ခ်က္ကေလးျပံဳးျပၿပီး “ငါ့ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာင့္ေနလိမ့္မယ္” လို႔ ေျဖၾကားခဲ့တဲ့ သခင္ျမဟာ အသက္ ၅၀မွာ ဘဏၰာေရးဝန္ႀကီးတာဝန္ကို ထမ္းရြက္ေနစဥ္ျဖစ္တယ္။ “ႏႈတ္လံုတဲ့လူ” ဟု ေခါင္း ေဆာင္မ်ားၾကားထင္ရွားခဲ့ၿပီး လူသတ္သမား၏ က်ည္တစ္ခ်က္အဆုတ္ကို ေဖာက္ကာ ထိုေနရာ တြင္ပင္ ေသဆံုးခဲ့သည္။
မႏၱေလးၿမိဳ႕က အမ်ိဳးသားေက်ာင္း၊ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီးျဖစ္သူ ဆရာႀကီး ဦးရာဇတ္ကို ၁၈၉၈ ခုႏွစ္တြင္ မႏၱေလးတိုင္း၊မိတီၳလာၿမိဳ႕တြင္ေမြးဖြားခဲ့သည္။ အသက္၄၉ ႏွစ္အရြယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ အစိုးရအဖြဲ႔တြင္ ပညာေရး ႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရး စီမံကိန္းဝန္ႀကီးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ အတြင္းဝန္ရံုး အစည္းအေဝးခန္းမတြင္ က်ည္ဆံ ၆ ခ်က္သင့္ကာ ဒဏ္ရာအျပင္းအထန္ရေနစဥ္ အတြင္း အနီးနားက သူေတြကို ေျပာဆိုခဲ့တာက “ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ သခင္ျမကို အရင္ၾကည့္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္က အေရးမႀကီးဖူး” ဟုေျပာဆိုခဲ့ေသာ ကိုယ္ခ်င္းစာနာစိတ္ျပင္းျပၿပီး ေမတၱာဓာတ္ႀကီးမား သူ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီး၏ ရင္းတြင္းျဖစ္ ခံစားခ်က္ သမိုင္းဝင္စကားသည္ ျမန္မာ့သ မိုင္းတြင္ ဘယ္သူဖ်က္ဖ်က္ ဘယ္ေတာ့မွဖ်က္လို႔ရမည့္ အရာမဟုတ္ေပ။
ဆရာႀကီး ဦးရာဇတ္၏ သက္ေတာ္ေစာင့္ရဲေဘာ္ကိုေထြးကို ၁၉၂၉ခု တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး လူသတ္သမား ရန္ႀကီးေအာင္ပစ္လိုက္ေသာ က်ည္ ၄ခ်က္သင့္၍ ေနရာတြင္ပင္ ေသဆံုးသြား ခဲ့သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ အသက္ ၁၈ႏွစ္ လူပ်ိဳ၊လူလြတ္တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ၿပီး အာဇာနည္ဟူသည္ အသက္ႀကီး ငယ္မေရြး ျဖစ္ႏိုင္သည္ကို သမိုင္းေသြးေရးကာ လူငယ္ထုအတြက္ သက္ေသျပသြားခဲ့ ပါသည္။ ယေန႔ေခတ္ လူငယ္ထု အတုယူ အားက်စရာပင္ျဖစ္သည္။
ကရင္အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး မန္းဘခိုင္ကို ၁၉၀၃ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး ကရင္-ဗမာ ခ်စ္ၾကည္ေရးကို ပ်က္ျပားေအာင္ ေသြးထိုးခဲ့သည့္ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ကို တုန္႔ျပန္ခဲ့သည့္ စကားတစ္ခြန္း ျဖစ္သည့္ “ ကိုယ့္လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း လက္ေအာက္ေရာက္တာဟာ တိုင္းတစ္ပါးလက္ေအာက္ေရာက္တာထက္ အမ်ားႀကီးသာပါတယ္” ဟူ၍ ေျပာခဲ့ေသာစကားသည္ “သူ႕ကၽြန္မခံစိတ္ ျပင္းျပပံု” ကို မီးေမာင္းထိုးျပလ်က္ရွိသည္။ အသက္၄၄ ႏွစ္အရြယ္တြင္ စက္မႈ႔ လက္မႈ႔ႏွင့္ အလုပ္သမားဝန္ႀကီး အျဖင့္ တာဝန္ယူေနၿပီး လြတ္လပ္ေရးရၿပီး အစိုးရဖြဲ႕လွ်င္ ဒုတိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ခန္႔ထားရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က လ်ာထားခဲ့သူလည္းျဖစ္သည္။ က်ည္ဆံ ၁၅ ခ်က္ အမ်ား ဆံုးသင့္ကာ ေနရာတြင္ပင္ေသဆံုးခဲ့ပါသည္။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစ အာဇာနည္တို႔သည္ လူသာေသၿပီး နာမည္ႏွင့္သမိုင္း ဘယ္ေတာ့မွ် မေသ ေၾကာင္း အာဏာရွင္တို႔သည္ လူမေသ၊အသက္ရွည္ေသာ္ျငားလည္းပဲ နာမည္ႏွင့္ သမိုင္းအေစာ ႀကီး ေသသြားတတ္ေၾကာင္း သက္ေသျပသ သြားခဲ့ပါသည္။ထို႔အျပင္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ေတြ က တိုင္းျပည္အတြက္ ဘာေတြေပးဆပ္ရမလဲဆိုတာကို အျမဲေတြးေတာ လုပ္ေဆာင္တတ္ၾက ေၾကာင္း အတုစံနမူနာေကာင္းမ်ားကို ယေန႔လူငယ္အေပါင္း အတုယူကာ အမိႏိုုင္ငံေတာ္ႀကီး အတြက္ တိုးတက္မႈ႕အလံုးစံုကို လုပ္ေဆာင္သင့္ပါေၾကာင္း ၁၉ ဇူလိုင္အာဇာနည္ေန႔က မီးေမာင္းထိုးျပသေနပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါသည္။
ဂ်က္ဖရီတင္အုန္း(ရန္ကုန္စက္မႈ႕တကၠသိုလ္ R.I.T)
