M-Media
ရဲရင့္သစၥာ
ယခုေဆာင္းပါးမွာ အစၥလာမ္သာသနာ ႏွင့္ပတ္သတ္ျပီး သမိုင္းအလြဲမ်ားစြာ ထည့္သြင္းေ၇းသားထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာျမစ္ဖ်ား ႏွင့္ သမိုင္း႐ႈေထာင့္ မူ၇င္းစာအုပ္လင္ခ့္ စာအုပ္ကိုဤ က်မ္းငယ္ျပဳစုသူ ရဲရင့္သစၥာမွ သမိုင္းအမွန္မ်ား ျဖင့္ ျပန္လည္ေျဖရွင္းေရးသားသာ စာအုပ္မွ အခန္းဆက္ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါသည္
မြတ္စ္လင္မ္ဆိုတာ လူမ်ိဳးလား
ဟိႏၵဴဆိုတာ လူမ်ိဳးမဟုတ္သလို၊ မြတ္စ္လင္မ္ဆိုတာလည္း လူမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ အိႏၵိယ တိုက္ငယ္မွာေနထိုင္သူ အားလုံးကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဟိႏၵဴ လို႔ ေခၚ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းကိုေအာက္တစ္ေနရာမွာ ေရးျပပါဦးမယ္။ မြတ္စ္လင္မ္ဆိုတဲ့ အာရဗီေဝါဟာရ နဲ႕ အစၥလာမ္ဆိုတဲ့ အာရဗီေဝါဟာရႏွစ္ခုစလုံး ဟာအာရဗီေဝါဟာရ အရင္းအျမစ္ “စလမ” က ေန ဆင္းသက္လာတာပါ။ “စလမ” ဆိုတာ “ျငိမ္းခ်မ္းျခင္း” “နာခံျခင္း” လို႕ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မြတ္စ္လင္မ္ ဆိုတာ အမိန္႕နာခံသူ ၊ ျငိမ္းခ်မ္းသူ လို႕ အနက္ရပါတယ္။ အစၥလာမ္ ဘာသာကို သက္ဝင္ယုံၾကည္သူတိုင္းကို မြတ္စ္လင္မ္လို႔ေခၚပါတယ္။ တရုတ္ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဂ်ပန္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဗမာျဖစ္ျဖစ္၊ ကုလားျဖစ္ျဖစ္၊ ဂ်ဴးျဖစ္ျဖစ္၊ လူျဖဴျဖစ္ျဖစ္၊ လူမည္း ျဖစ္ျဖစ္ အစၥလာမ္ဘာသာကို သက္ဝင္ယုံၾကည္ရင္ မြတ္စ္လင္မ္ပါပဲ။ အဲဒီ concept သညာကို နားမလည္သေရြ႕သမိုင္းကို ကိုယ္တိုင္ေရးဖို႔ ေနေနသာသာ တစ္ပါးသူေရးထားတဲ့ သမိုင္းကို နားလည္ဖို႔ေတာင္မလြယ္ ပါဘူး။ မြတ္စ္လင္မ္ရဲ႕အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ကိုကြဲျပားရွင္းလင္းစြာ နားလည္သြား ေအာင္ ကမာၻေက်ာ္ က်မ္းႀကီးေတြရဲ႕ အဖြင့္ေတြ ကို ေလ့လာၾကည့္လိုက္ရ ေအာင္ခင္ဗ်ာ-
Oxford Advanced Learner’s Dictionary of Current English, seventh edition, Oxford, Oxford University Press, 2006.
“Muslim/’muzlim; ‘maz-;-ləm / noun a person whose religion is Islam” Merriam-Webster’s Advanced Learner’s English Dictionary, Springfield, U.S.A, Merriam-Webster, Incorporated, 2008.
“Muslim/’mazləm/ noun, pl Muslims [count] : a person whose religion is Islam : a follower of Islam”
ျမန္မာအဂၤလိပ္ အဘိဓာန္၊ ျမန္မာစာအဖြဲ႕။
“မြတ္စလင္ / mu hsalin / n Muslim; one who professes Islam. [Arab muslim]”
အထက္ပါ အကိုးအကားေတြျမင္ရၿပီးေနာက္ မြတ္စ္လင္မ္ဆိုတာ လူမ်ိဳး မဟုတ္ ေၾကာင္း အေသအခ်ာ ကြဲျပားစြာ သိသြားၾကမယ္လို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္
စာအုပ္စာမ်က္ႏွာ (၈၄)မွာ ေရးထားတာက-”ျမန္မာႏိုင္ငံထဲသို႔ဝင္ေရာက္ လာေသာ အစၥလမ္ဘာသာဝင္ မြတ္ဆလင္မ်ားသည္ အာရပ္လူမ်ိဳးမ်ားမဟုတ္ပါ။ အစၥလမ္ဘာသာေအာက္ သို႔ သြတ္သြင္းျခင္းခံခဲ့ရေသာ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးေခါေတာ ကုလားမ်ားျဖစ္သည္” ျမန္မာႏိုင္ငံ ကို ဘယ္ မြတ္စ္လင္မ္ေတြက ဘယ္တုန္းက စဝင္ေရာက္လာခဲ့ သလဲဆိုတာကို ပညာရွင္ေတြ ျပဳစုထားတဲ့ က်မ္းၾကီးေတြ က အေထာက္အထားေတြ ေလ့လာၾကည့္ၾကရေအာင္။
(က) ေအဒီ (၆၈၀)ေလာက္မွာအစၥလာမ္ဘာသာရဲ႕စတုတၳ Caliph ျဖစ္ သူအလီ အိဗ္ႏုအဗီသြာလိဗ္ ရဲ႕ သားတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ မုဟမၼဒ္အိဗ္ႏု အလ္ ဟနဖြီ ယဟ္ဟာ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းကတစ္ဆင့္ ရခိုင္ ကမ္း ႐ိုးတန္း၊ အဲဒီကတစ္ဆင့္ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ ကိုေရာက္ရွိခဲ့တယ္၊ သူနဲ႔ သူ႕ဇနီးတို႔ ရဲ႕သခ်ႋဳင္းဂူ ဟာ ယေန႕တိုင္ ေမာင္ေတာေတာင္ေပၚမွာ ရွိပါတယ္လို႔ Abul-Fazl Ezzati က The Spread of Islam စာမ်က္ႏွာ ၃၀၁-၃၃၃ မွာေရးထားပါတယ္။
(ခ) အေနာ္ရထာမင္းပုဂံမွာ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ မတည္ခင္၊ ေအဒီ (၉) ရာစုကတည္းက မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ ဧရာဝတီျမစ္ဝကြၽန္းေပၚ ၊ တနသၤာရီ ကမ္း႐ိုးတန္းနဲ႔ ရခိုင္ ကို ေရာက္ရွိခဲ့တယ္ လို႔ Moshe Yegar ရဲ႕ “The Muslims of Burma” A study of a minority Group စာမ်က္ႏွာ (၂) မွာေရးထား ပါတယ္။
(ဂ) မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုကုန္သည္ေတြ၊ စစ္အရာရွိေတြ၊ စစ္သုံ႔ပန္းေတြ၊ ကြၽန္ေတြ အျဖစ္ ေရာက္ရွိလာ တာေတြျဖစ္ၿပီး၊ ကနဦးေရာက္လာ တဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ ေတာ္ဝင္ အၾကံေပး အရာရွိေတြ၊ ေတာ္ဝင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အရာရွိေတြ၊ ဆိပ္ကမ္းအာဏာပိုင္ေတြ၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ေတြ၊ ႐ိုးရာေဆးပညာရွင္ ေတြ အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း Moshe Yegar ရဲ႕ “The Muslims of Burma” A study of a minority Group” မွာ ဖတ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
(ဃ) ေအဒီ (၈၆၀) ခန္႕မွာ ပါရွန္းမြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ တရုတ္ျပည္ယူနန္ နယ္စပ္ ကတစ္ဆင့္ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း ကို ေရာက္ခဲ့တယ္လို႔ Sayyid Qudratullah Fatimi က “The role of China in the spread of Islam in South East Asia” စာမ်က္ႏွာ (၉) မွာေရးသားထားပါတယ္။
(င) အာရပ္ကုန္သည္ေတြဟာ မုတၱမနဲ႔ ျမိတ္တို႔ကို ေရာက္ရွိအေျခခ် ေနထိုင္မႈေတြရွိခဲ့ၿပီး ယေန႕ျမိတ္ကြၽန္းစုေတြမွာ ဟိုစဥ္က အာရပ္အေျခခ်ေနထိုင္ မႈေတြရွိခဲ့တယ္လို႔ ေမာရစ္ေကာလစ္က သူ႕ရဲ႕ Into Hidden Burmaမွာ ေရး သားထားပါတယ္။
(စ) အင္းဝသိမ္းေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕ကို ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ဖို႔ ေျမာက္ဦး မင္းဆက္ရဲ႕ပထမဦးဆုံးဘုရင္ျဖစ္တဲ့ မင္းေစာမြန္ (နရမိတ္လွ)မင္းျမတ္နဲ႔ အတူ ဘဂၤလားက ဘဂၤါလီ စစ္သည္ေတာ္ေတြဟာ ေအဒီ ၁၄၃၀ မွာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ကို ေရာက္ရွိ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာရာဇဝင္က်မ္းအမ်ားစု၊ ရခိုင္ရာဇဝင္ က်မ္း အမ်ားစု နဲ႔ႏိုင္ငံရပ္ျခားပညာရွင္ေတြျပဳစုတဲ့ သမိုင္းက်မ္းအေစာင္ေစာင္မွာ ပါရွိ ပါတယ္။ နမူနာ အေနနဲ႔ G.E Harvey ရဲ႕ History of Burma ကို ေလ့လာ ၾကည့္ပါ။
(ဆ) အိႏၵိယမဂိုဘုရင္ဩရန္ဇစ္ရဲ႕အကိုရွားဟ္႐ႈဂ်ာဟာမဂိုနန္းတြင္း အေရးေၾကာင့္ အိႏၵိယကေန ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ရင္း ဒါကာၿမိဳ႕ (ယခု ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႕ေတာ္)ကတစ္ဆင့္ အရကန္ (ခ) ရခိုင္ကို ၁၆၆၀ ကေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ရခိုင္ ေျမာက္ဦးဘုရင္ စႏၵသုဓမၼ ရဲ႕ ကတိေပးဖိတ္ေခၚမႈေၾကာင့္ သူ႕ရဲ႕ မိသားစု အေျခြအရံတို႔နဲ႔အတူ ရခိုင္ဘုရင္ရဲ႕နန္းတြင္းကိုေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ရခိုင္ (Arakan) ျပည္မွာ ျပည္သားေတြအျဖစ္ မဂိုနဲ႔ပထန္ေတြ အပါအဝင္ မြတ္စ္လင္မ္ ေတြ အေျခခ်ေန ထိုင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း Niccolao Manucci ရဲ႕ Storia Do Mogor အတြဲ (၁) မွာ ပါရွိပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ရခိုင္ျပည္မွာ မဟာေမဒင္ ဘာသာဝင္ (မြတ္စ္လင္မ္) ေတြ ရွိခဲ့ေၾကာင္း ဆာအာသာဖဲယာ (Sir Arthur P. Phayre) ကလည္း သူ႕ရဲ႕ History of Burma စာမ်က္ႏွာ (၁၇၉) မွာေဖာ္ျပထား ပါေသးတယ္။
အထက္ပါအကိုးအကားေတြက ႏိုင္ငံရပ္ျခားပညာရွင္ေတြရဲ႕ က်မ္းေတြ ထဲ ကပါ။ အခုဆက္လက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသား ပညာရွင္ေတြ ေရးသားထားတာေတြ ကို ေလ့လာ ရေအာင္ခင္ဗ်ာ။
(ဇ) ဆရာႀကီး G.H Luce နဲ႔ ဆရာႀကီး ဦးေဖေမာင္တင္တို႔ English ဘာသာကို ျပန္ထားတဲ့ မွန္နန္းရာဇဝင္ (The Glass Palace Chronicle of the Kings of Myanmar) စာမ်က္ႏွာ (၇၅) ၊ “Of the mighty men of valour, the Kala brothers” (စြမ္းပကားသတၱိႀကီးမားေသာ ကုလားညီေနာင္မ်ား) ေခါင္းစဥ္ ငယ္ ေအာက္မွာ- “ကုလားညီေနာင္ႏွစ္ေယာက္ဟာ သထုံအနီး သေဘၤာပ်က္ရာမွ ပ်ဥ္ျပားခ်ပ္အား မွီတြယ္၍ သထုံသို႔ေရာက္ရွိခဲ့သည္။”
အဲဒီကုလားညီေနာင္ဟာအာရပ္မြတ္စ္လင္မ္ေတြျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗ်တ္ဝိနဲ႔ဗ်တၱတို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သထုံမင္းဟာ အစ္ကိုႀကီးကို ကြပ္မ်က္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ညီဟာ အေနာ္ရထာမင္းႀကီးထံမွာ အမႈေတာ္ထမ္းခဲ့ေၾကာင္း၊ ပုပၸါးက အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးနဲ႔ အေၾကာင္းပါၿပီး ေရႊဖ်င္းႀကီး၊ေရႊဖ်င္းေလး အမည္ရတဲ့ သားႏွစ္ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့ေၾကာင္း အေထြအထူးကိုးကား ရွင္းျပေနစရာ လိုမယ္ မထင္ပါဘူး။
(စ်) ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၅၉၅ (ေအဒီ ၁၂၃၅) မတိုင္ခင္ မွာ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ကို ကုလားပသီမင္းေတြအုပ္စိုးခဲ့ၿပီး ၅၉၅ မွာေတာ့ ဂုဏၰသာရ နဲ႔ ဂုဏၰသာရီ အမည္ ရွိၾကတဲ့ မြန္ညီေနာင္ႏွစ္ပါးက ပသီမင္းကိုလုပ္ၾကံၿပီး အစဥ္အဆက္ စိုးစံခဲ့ၾက တယ္ လို႔ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း အတြဲ (၆) ၊ စာမ်က္ႏွာ (၃၅၀)၊ “ပုသိမ္” entry မွာ ပါရွိပါတယ္။
(ည) အင္းဝအိမ္ေရွ႕မင္းသား မင္းျဖဴ (ခ) မင္းရဲေက်ာ္စြာဟာ ေအဒီ ၁၄၁၄ မွာ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ကို ခ်ီတက္လာေတာ့ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ေန ကုလားပန္းေသးၿမိဳ႕သား ေတြက ေရႊေငြပုဆိုးေကာင္း၊ ကတၱီပါသကၠလတ္၊ ပရပတ္နီပါး ဆက္သခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာ မင္းမ်ား အေရးေတာ္ပုံက်မ္း၊ စာမ်က္ႏွာ (၂၄၅) မွာ ပါရွိပါတယ္။
(ဋ) မင္းတရားေရႊထီးဟာ သုရွင္တကာရြတ္ပိရဲ႕ ဟံသာဝတီကို တိုက္ ဆင္ ေျခာက္ဆယ္၊ ျမင္းရွစ္ရာ၊ စစ္သူရဲေျခာက္ေသာင္းနဲ႔ လုပ္ၾကံေတာ့ ကုလား ပန္းေသးေတြက ၿမိဳ႕ထိပ္ကေန စိန္ေျပာင္း ျမတပူ နဲ႔ပစ္ခတ္တဲ့ အတြက္ ဆက္ လက္မတတ္ႏိုင္ဘဲ သုံးလအၾကာမွာ ေကတုမတီၿမိဳ႕ကို ျပန္ေတာ္မူခဲ့ရေၾကာင္း မွန္နန္းရာဇဝင္- ေတာင္ငူမင္းဆက္ (သီဟရတနာ ပုံႏွိပ္တိုက္ ၃ တြဲေပါင္းခ်ဳပ္) စာမ်က္ႏွာ (၄၀၄) မွာ ပါရွိပါတယ္။
(ဌ) မင္းတရားေရႊထီးဟာမုတၱမကို ေအဒီ ၁၅၄၀ ခန္႔မွာၾကည္းေရေပါင္း လုပ္ၾကံေတာ့ကုလားပန္းေသးေတြ ဟာ သေဘၤာ ခုႏွစ္စင္းထက္က အေျမာက္ ႀကီး ျမတပူနဲ႔ပစ္တဲ့အတြက္ ၿမိဳ႕ကိုဝင္ႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ေနာက္ေတာ့ မီး႐ႉး ေဖာင္ေတြစီရင္ၿပီး အဲဒီသေဘၤာေတြကိုလုပ္ၾကံခဲ့တဲ့ အတြက္သေဘၤာသား တခ်ိဳ႕ မီးေလာင္ေသၿပီးသေဘၤာသားတခ်ိဳ႕ကို အရွင္ဖမ္းမိခဲ့ေၾကာင္း တြင္းသင္းတိုက္ ဝန္မဟာ စည္သူဦးထြန္းညိဳ ျပဳစုတဲ့ မဟာရာဇဝင္သစ္ (ေတာင္ငူဆက္) ဒုတိယ တြဲ စာမ်က္ႏွာ (၃၅) နဲ႔ (၃၇)မွာ မွတ္တမ္းတင္ ထားတာေတြ႕ရပါတယ္။
(ဍ)ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၉၀၅ ခုမွာ မင္းတရားေရႊထီး ျပည္ၿမိဳ႕ကို ဒုတိယ အႀကိမ္ ခ်ီတက္လုပ္ၾကံရာမွာ ကုလားပန္းေသးတို႔ကိုလည္း အထူးထူးေသာ ဦးရစ္ ေဘာင္းဘီတို႔နဲ႔ တန္ဆာဆင္ယင္ စိန္ေျပာင္း ျမတပူကိုင္စြဲလ်က္ လိုက္ေစတယ္လို႔ ကထိကဦးစိန္လြင္ေလး ဝိဇၨာ(ဂုဏ္ထူး)၊ ဒီေဂ်ျပဳစုတဲ့ မင္းတရားေရႊထီးႏွင့္ ဘုရင့္ေနာင္ ေကတုမတီ ေတာင္ငူရာဇဝင္ စာမ်က္ႏွာ (၂၀၄) မွာပါရွိပါတယ္။
(ဎ) ေအဒီ (၁၆၁၃) မွာ သန္လွ်င္ၿမိဳ႕စား ငဇင္ကာ ငွားရမ္းခဲ့တဲ့ကုလား ပသီ (၂၀၀၀) ေက်ာ္ကို အေနာက္ဘက္လြန္မင္းက ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ အဲဒီ ကုလားပသီေတြကိုေရႊဘိုၿမိဳ႕ေျမာက္ဖက္နဲ႔ အင္းဝၿမိဳ႕ေျမာက္ဖက္တို႔မွာ အစု ခြဲၿပီးေနရာ ခ်ထားခဲ့တယ္လို႔ ဆရာေမာင္ေက်ာ္ရွင္းရဲ႕ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္စာေပ ဗိမာန္စာမူဆုရ “ေျမတူၿမိဳ႕” စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၆၀-၆၁ တို႔မွာ ေရးသား ထားပါတယ္။
(ဏ)ေညာင္ရမ္းေခတ္တြင္ေျမတူၿမိဳ႕၌ လုပ္ေျမေနေျမေပး၍ခ်ထားျခင္း ခံရေသာ ပသီကုလားမ်ားသည္လည္း ျမန္မာ၊ ရွမ္း၊ကတူး စေသာတိုင္းရင္းသား မ်ားႏွင့္ အတူလက္တြဲလ်က္ ျပည္တြင္းျပည္ပရန္သူ ဟူသမွ်ကိုသစၥာ ရွိရွိတာဝန္ သိသိ တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းခဲ့ၾကပါသည္။ ေျမတူၿမိဳ႕မွ ပသီကုလားမ်ားသည္လည္း အေျမာက္တပ္မ်ားတြင္ ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း ၊ ေျမတူပသီမ်ားသည္ ျမင္း တပ္၊ ေသနပ္ကိုင္တပ္စေသာတပ္မ်ားတြင္လည္း သစၥာရွိရွိတာဝန္သိသိ စစ္မႈထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ (ဆရာေမာင္ေက်ာ္ရွင္း၏ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ စာေပဗိမာန္ စာမူဆုရ “ေျမတူၿမိဳ႕” စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၁၃၃)
အထက္ပါအကိုးအကားေတြကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ေတြ တိုက္ခိုက္ သိမ္းပိုက္ျခင္းမျပဳခင္ကတည္းက တိုင္းတစ္ပါးက ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိ လာ တဲ့ အာရပ္၊ ပါရွန္း၊ အိႏၵိယအႏြယ္ မြတ္စ္လင္မ္ေတြနဲ႔ ေဒသခံတိုင္းရင္းသား မြတ္စ္လင္မ္ေတြ ဟာရွိခဲ့ေၾကာင္းျပဆိုတဲ့ ခိုင္မာေသာ အေထာက္အထားေတြပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္း တစ္ေလွ်ာက္ ရခိုင္မင္းဆက္ေတြ လက္ထက္ အျပင္ပုဂံ မင္းဆက္၊ ေတာင္ငူမင္းဆက္၊ ေညာင္ရမ္းမင္းဆက္၊ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ ေခတ္တိုင္းမွာ မြတ္စ္လင္မ္ေတြရွိခဲ့တဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းေတြဟာ ရာဇဝင္ အဖုံဖုံ၊ က်မ္းအသြယ္သြယ္၊ စာအုပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ ပါရွိေနပါတယ္။ သမိုင္းကိုအစြဲမပါဘဲ တကယ္သိခ်င္တယ္၊ တကယ္မ “အ” ခ်င္ဘူးဆိုရင္ ၾကိဳးစားေလ့လာ ၾကပါလို႔ ႐ိုေသစြာ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မြတ္စ္လင္မ္သမိုင္းသီးသန္႔ သိခ်င္ ရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ဝင္ျမန္မာ့သမိုင္း ပညာရွင္ႀကီး တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ ဗိုလ္မႉးႀကီးဘရွင္ (ဗိုလ္မႉးဘရွင္) ေရးသားျပဳစုခဲ့တဲ့ Coming of Islam to Burma down to 1700 A.D ကို ဖတ္႐ႈေလ့လာပါ။
ဆက္ရန္- သမိုင္းဟူသည္ဤသို႕တည္ [ဟိႏၵဴဆိုတာ လူမ်ိဳးမဟုတ္ပါ-အိႏၵိယ ရဲ႕ ေနာက္ဆုံးဘုရင္]
