ဆယ္စုနွစ္မ်ားစြာ အစစအရာရာ ယိုယြင္းခဲ႔ရသည္႔ အမိတိုင္းျပည္ နိုင္ငံတကာစာမ်က္နွာမွာ အလ်င္အျမန္ေနရာယူဖို႔ရာ ေရရွည္၊ေရတို စီမံကိန္းမ်ားခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ လိုအပ္သည္ဆိုသည္မွာ က်ြန္ပ္လိုပဲ ျပည္သူတိုင္း နားလည္သေဘာေပါက္ပါလိမ္႔မည္။ “တစ္ေန႔တစ္လံ ပုဂံဘယ္ေရြ႔မလဲ” ဆိုသည္႔ဆိုရိုးနွင္႔ အညီ မည္သည္႔စီမံကိန္းမဆို စေဆာင္-လိုေျပာင္း လုပ္ရင္း အေကာင္းဖက္သို႔ ဦးတည္ရန္ၾကိဳးစားရမည္သာ။
စာေရးသူ က်ြန္ေတာ္ ၈၈၈၈-အေရးေတာ္ပံုၾကီးနွင္႔ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားအျဖစ္ ၁၉၉၆- ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုတို႔ကို ျဖတ္သန္းခဲ႔ဖူးတယ္။ အေျခခံလူတန္းစား ဘ၀သမားမို႔ “ငါ႔သားကို ပညာအေမြသာေပးနိုင္တယ္ ၾကိဳးစားသား” ဆိုတဲ႔ အေမ႔စကားရိပ္ေအာက္ စြမ္းစြမ္းတမံၾကိဳးစားရင္း ဒီကေန႔ နိုင္ငံတကာေက်ာင္းေတာ္ၾကီးေတြမွ အင္ဂ်င္နီယာ ပါရဂူဘြဲ႔အထိ စြတ္ခူးခဲ႔ေလျပီ။ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးေတြပိတ္၊ ပညာေရးစနစ္ေတြယိုင္၊ လူမႈဘ၀ေတြက်ဆင္းလာရင္း တိုင္းျပည္အရာရာ ခ်ြတ္ျခံဳၾကသြားေနသည္႔အတြက္ မိမိတို႔ ပညာေရး၊ စား၀တ္ေနေရး၊ ဘ၀တိုးတက္ေရးေတြအတြက္ နိုင္ငံတကာသို႔ထြက္ ဘ၀တိုးတက္ေအာင္ ၾကိဳးစားေနၾကရသည္႔ ျမန္မာေတြ သိန္းဂဏန္းခံ႔ရွိနိုင္သည္။ မိမိတို႔ေရာက္ရွိရာ နိုင္ငံရပ္ျခားတြင္ ေနထိုင္ၾကိဳးစားေနျခင္းေၾကာင္႔ ထိုတိုင္းျပည္မ်ား ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရး တစ္ခမ္းတစ္က႑ အက်ိဴးသက္ေရာက္မႈ ရွိေနေပမယ္႔ ျမန္မာျပည္အတြက္ေတာ႔ ထိုပညာရွင္မ်ိဴးစံု လက္လြတ္ဆံုးရွႈံးရသည္႔ (Brain Drain) အတြက္ လြန္စြာ နစ္နာလွေပသည္။
ျပည္ပေရာက္ျမန္မာေတြ အမိေျမကို ခ်စ္ၾကသည္မွာမလႊဲ။ အမိတိုင္းျပည္ကို တိုးတက္ေစခ်င္ၾကသလို မိမိတတ္က်ြမ္းရာ နိုင္ငံရပ္ျခား ပညာ-လုပ္ငန္းအေတြ႔အၾကံဳမ်ား တစ္ေပြတစ္ပိုက္နွင္႔ လာေရာက္ အက်ိဴးျပဳလိုၾကသည္ မွာလဲ အေသအခ်ာ။ သို႔ေသာ္ ေဒသတြင္း တည္ျငိမ္မႈေလ်ာ႔ပါးျခင္း၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ အားနည္းျခင္း၊ သာတူညီမွ်ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္နိုင္မည္႔ အခြင္႔အလမ္းမ်ား နည္းေနေသးျခင္း၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ အလ်င္းမေပ်ာက္ေသးျခင္း စသည္တို႔သည္ နိုင္ငံ႔ပညာရွင္မ်ားအတြက္ မ်ားစြာအဟန္႔အတား ျဖစ္ေနေသးသည္။ “တရုတ္ျပည္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးနွင္႔ နိုင္ငံျခားေရာက္ တရုတ္ပညာရွင္မ်ား၏ အေရးပါပံု” သည္ ေလ႔လာအပ္ေသာ သမိုင္းဥပမာတစ္ခုျဖစ္သည္။ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲအဆင္႔ကိုေရာက္ရန္ ၾကိဳးစားျဖတ္သန္းေနရသည္႔ အမိျမန္မာျပည္ၾကီး နိုင္ငံတကာ႔အလယ္မွာ ရင္ေကာ႔ေခါင္းေမာ႔ရင္း “တို႔ျမန္မာ” ဆိုသည္႔ ဂုဏ္ကို အျမန္ဆံုး ရေစခ်င္လွျပီ။ ဒီ႔အတြက္ စဥ္းစားမိသည္႔ အေတြးတစ္ခုက- အကယ္၍မ်ား ကြ်နု္ပ္သာ နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္၏ အၾကံေပးျဖစ္လာရလွ်င္….တိုင္းျပည္အတြက္ ဘာအၾကံေကာင္းမ်ား ေပးနိုင္မည္နည္း….ေပါ႔။ အၾကံေကာင္းဆိုသည္႔အပိုင္းမွာ ၃-ပိုင္း ေဆြးေႏြးပါမည္။
၁) ၀န္ထမ္း အခန္းက႑
၀န္ထမ္းတိုင္း ငါတို႔သည္ ျပည္သူ႔ဆန္စားေနသည္႔ အက်ိဴးျပဳ၀န္ထမ္းေကာင္းမ်ား အစဥ္ျဖစ္ေနရမည္။ ဤခံယူခ်က္နွင္႔အညီ ေျပာဆိုဆက္ဆံ ၀န္ေဆာင္မႈေပးရာတြင္လည္း ျပည္သူ႔ဘ၀ေတြ တိုးတက္ေစေရးကိုသာ ေရွ႔ရႈလုပ္ေဆာင္ရန္လိုအပ္သည္။ “ေရျမင္႔ေလ ၾကာတင္႔ေလ” ဆိုသည္႔စကားအတိုင္း ျပည္သူ႔ဘ၀ေတြတိုးတက္မွ ၀န္ထမ္းတို႔သိကၡာလွေစမည္ကို မေမ႔အပ္ေပ။ အထပ္တစ္ရာျမင္႔ အေဆာက္အအံုတည္ေဆာက္ဖို႔ (ဘိလပ္ေျမ-အုတ္-သဲ-ေက်ာက္-ထံုး-သံ-ေရ)မ်ားအား အခ်ိဴးညီ ေပါင္းစပ္ျပီး မွန္ကန္သည္႔ နည္းပညာသံုးနိုင္မွ ေဖာင္ေဒးရွင္းေကာင္းျဖစ္လာနိုင္သလို တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ အနာဂတ္တိုးတက္ရန္မွာလည္း ေဖာင္ေဒးရွင္းျဖစ္သည္႔ ျပည္သူအားလံုး၏ အယုတ္အလတ္အျမတ္မေရြး ညီညာခြန္အားမ်ားအား ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းတို႔၏ ပန္းထိမ္ဆရာသဖြယ္ မွန္ကန္သည္႔ ၀န္ေဆာင္မႈ ျပဳနိုင္သည္႔အေပၚမွာ မူတည္သည္။
သို႔ပါ၍ ၀န္ထမ္းမ်ား (အုပ္ခ်ဴပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ နယ္ေျမေအးခ်မ္းသာယာေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ စီမံခန္႔ခြဲေရး၊ ကာကြယ္ေရး) ၀န္ေဆာင္မႈျပဳရာတြင္ ျပည္သူအေပၚ ခ်ိဴသာေလးစားစြာဆက္ဆံေရး၊ ဒုကၡ၀န္ထုပ္ မျဖစ္ေစေရး၊ ဘက္လိုက္-ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ေရွာင္ရွားေရး၊ ၀န္ထမ္းက်င္႔၀တ္ ထိမ္းသိမ္းေရး၊ သမာသမတ္ရွိျပီး တရားမွ်တေရး၊ ဥပေဒေဘာင္အတြင္း ေနထိုင္က်င္႔ၾကံ ေဆာင္ရြက္ေရး၊ မိမိကိုယ္က်ိဴးထက္ တိုင္းျပည္အက်ိဴး ေမွ်ာ္ကိုးေဆာင္ရြက္ေရး၊ တိုင္းျပည္နွင္႔ ျပည္သူ႔ေပၚ သစၥာေစာင္႔သိေရး၊ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားအား မွန္ကန္စြာေဖာ္ေဆာင္ေရး၊ ပြင္႔လင္းျမင္သာမႈရွိေရး၊ ခ်စား ၀န္ထမ္းမ်ားအား ထိေရာက္စြာေဖာ္ထုတ္နိုင္မည္႔ (Anti-Corruption Agency) ျဖင္႔ ျပန္လည္ထိမ္းခ်ဴပ္ေရး အစရွိသည္တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ရမည္။ စင္ကာပူနိုင္ငံ၏၀န္ထမ္းမ်ား ၀န္ေဆာင္ေပးမႈသည္ ေလ႔လာအပ္ေသာ သာဓကတစ္ခုျဖစ္သည္။
၂) ျပည္သူ႔ အခန္းက႑
သမိုင္းေၾကာင္းအရ စစ္အာဏာရွင္ေအာက္ တိုင္းျပည္ျပန္ေရာက္သြားခဲ႔စဥ္က- တစ္ခါးပိတ္စီးပြားေရး၀ါဒ၊ ကိုလိုနီပညာေရးစနစ္ဟု မွတ္ယူဆန္႔က်င္၊ ဓနသဟာရနိုင္ငံမ်ား အုပ္စုမွခြဲထြက္ စသည္႔စီမံကိန္းမ်ားကိုသံုး တစ္သံ-တစ္မိန္႔ေအာက္ ဆယ္စုနွစ္အခ်ိဴ႔ၾကာ အုပ္ခ်ဴပ္ခံဘ၀ ျဖစ္လာခဲ႔ရသည္႔အတြက္ အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံမ်ား ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲအဆင္႔သို႔ တိုးတက္သြားေနခ်ိန္ ျမန္မာျပည္သူေတြ၏ စိတ္ဓာတ္အေတြးေခၚ-စီးပြား-ပညာ-လူေနမႈဘ၀အစံု ခ်ြတ္ျခံဳက်ေနခဲ႔ရသည္။ တိုးတက္ေသာနိုင္ငံမ်ားအဖို႔ အယူအဆ-ဓေလ႔-ကိုးကြယ္မႈ-အသားအေရာင္ မတူကြဲျပားသည္႔ ဘက္ေပါင္းစံု (rich cultural strength) ကို အင္အားစုအျဖစ္ ဖန္တီးေနခ်ိန္ အမိျမန္မာျပည္အတြက္ေတာ႔ ထိုအေျခအေနေရာက္ရန္ အလြန္တရာ အလွမ္းေ၀းေနေသးသည္။ ၂-နွစ္သား၀န္းက်င္သာ ရွိေသးသည္႔ လက္ရွိအစိုးရအတြက္ “ဟတ္ခ်ေလာင္း”ဆိုျပီး အရာရာ မေျပာင္းလဲနိုင္ေသးသည္မွာ မွန္ေပမယ္႔ ၀န္ထမ္းဆိုင္ရာ၊ ျပည္သူဆိုင္ရာ၊ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈဆိုင္ရာမ်ားဟူ၍ စီမံကိန္းမ်ားခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရေပေတာ႔မည္။
၃)အစိုးရ-ျပည္သူ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ရမည္႔ အခန္းက႑
နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံကို ပမာဆိုရလ်င္- တိုင္းျပည္တိုးတက္ေစမည္႔ “ျပည္သူတို႔၏လုပ္အားသည္ ပဋိပကၡကင္း ညီညြတ္ျခင္းအေပၚတည္” အျဖစ္စံနွႈန္းမွတ္ယူကာ ျပည္သူတို႔၏ စိတ္ဓာတ္-ပညာ-သဟဇာတ အစဥ္ရွိေနေစဖို႔ ပညာသင္ေက်ာင္းမ်ားမွ လူမႈအသိုင္းအ၀န္းအားလံုးထိ အသိ-သတိ (educate, motivate, brainstorm) ျမွင္႔တင္ေပးသလို တစ္ဖက္မွာလည္းပဲ သာတူညီမွ် အခြင္႔အေရးရရွိေစဖို႔ ဥပေဒေရးရာ ထိမ္းေက်ာင္းမႈမ်ား (Anti-Racism Law, Multiculturalism, Anti-Discrimination) ျဖင္႔ ေဘာင္ခတ္ထိမ္းခ်ဴပ္ထားသည္ကို ေတြ႔နိုင္သည္။
ျမန္မာအခ်ိဴ႔ မွတ္ယူေနသည္႔ ဓေလ႔တစ္ခုက- မိမိ၏ကိုယ္နႈတ္အမူအယာျဖင္႔ လူတစ္ဖက္သားအား ထိခိုက္လိုက္ျခင္းကိုပင္ တစ္ဖက္ေသာသူ နစ္နာသြားသည္ဟု မမွတ္ယူျခင္းပင္။ ဥပမာ- ငမဲ၊ ေတာသား၊ ဂ်ပု၊ အိမ္ေစ၊ လူနည္းစုဘာသာ၀င္မ်ားအေပၚ ပစ္မွတ္ထား ေခၚေ၀ၚသမုတ္မႈမ်ား၊ မရွိဆင္းရဲသားမ်ားအား မတူမတန္ ဆက္ဆံမႈမ်ား၊ အမူအယာျဖင္႔ နွိမ္ခ်ေစာ္ကားမႈမ်ား၊ ဘ၀ေပးကုသိုလ္ကံေၾကာင္႔ ကိုယ္လက္အဂၤါခြ်တ္ယြင္းသူမ်ားအား ခြဲျခားဆက္ဆံအေခၚအေ၀ၚမ်ား စသည္တို႔ကို ဓေလ႔တစ္ခုသဖြယ္ မွတ္ယူေနျခင္းကို စိတ္မေကာင္းဖြယ္ရာ ေတြ႔ရသည္။ သို႔ျဖစ္ေလရာ ျပည္သူတို႔၏ စိတ္ဓာတ္-ပညာ-သဟဇာတျမွင္႔တင္ျခင္း၊ ဥပေဒေရးရာ ထိမ္းခ်ဴပ္ၾကိဳးညွိမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရင္း ကြာဟေနသည္႔ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းကို စြမ္းအင္အျဖစ္ေျပာင္းလဲရန္ ၾကိဳးစားဖို႔လိုသည္။ ဤကိစၥမ်ားတြင္ ျပည္သူနွင္႔ ေန႔တစ္ဓူ၀ ထိစပ္ေနသည္႔ သတင္းမီဒီယာ၊ အနုပညာနယ္ပယ္၊ ဘာသာေပါင္းစံုလူ႔အဖြဲ႔အစည္း၊ လူမႈေရး ျငိမ္းခ်မ္းေရး ပရဟိတအဖြဲ႔စံု၊ အစိုးရယႏၲယား အစရွိသည္တို႔၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ လြန္စြာအေရးၾကီးသည္။
တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ “ပညာလို အုိသည္မရွိ” ဟုဆိုရာနွင္႔အညီ ျပည္သူေတြကိုယ္စီ ပညာတတ္ဖို႔လိုျပီ။ ဗဟုသုတေပးသည္႔ စာေတြဖတ္ဖို႔လိုျပီ။ မိမိတို႔၏ သားသမီးမ်ားအား ေခတ္ပညာအေမြ ေပးကိုေပးရမည္။ ေက်ာင္းပညာ မျဖစ္မေနသင္ၾကားရမည္႔ ဥပေဒျပဌာန္းရမည္။ ပညာသင္ၾကားေပးျခင္းေၾကာင္႔ မိဘျပည္သူမ်ားအတြက္ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးမျဖစ္ေစရန္ လိုအပ္သည္႔ ပညာေရးစရိတ္ဘတ္ဂ်က္မ်ား တိုးျမွင္႔ သံုးစြဲရမည္။ မိဘျပည္သူမ်ား အေရးေပးအားကိုးရေလာက္မည္႔ ပညာသင္ၾကားျခင္းစနစ္၊ က်က္ေျဖစနစ္မဟုတ္ဘဲ ေတြးေခၚဆင္ျခင္ေလ႔လာသံုးသပ္နိုင္သည္႔ နိုင္ငံၾကီးသံုး ပညာေရးစနစ္မ်ိဴးကို ျမွင္႔တင္ရမည္။ သို႔မွသာ အမွန္တရားအေပၚ ရဲရဲ၀ံ႔၀ံ႔ ရပ္တည္ဖလွယ္တတ္ေသာ၊ ေျပာရဲဆိုရဲသတၱိခဲစိတ္ရွိေသာ၊ အေခ်ာက္တရားေပၚ မေၾကာက္တတ္ေသာ၊ နိုင္ငံတကာနွင္႔ ယွဥ္ေပါင္တန္း ေတြးေခၚဆင္ျခင္ လုပ္ေဆာင္တတ္ေသာ နိုင္ငံ႔အက်ိဴးေဆာင္မ်ားစြာ ေပၚထြန္းလာနိုင္ေပမည္။
ဆိုေတာ႔ကာ- နုိင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္နွင္႔ စာေရးသူတုိ႔ နိုင္ငံတကာအခမ္းအနားၾကီးတစ္ခုမွာ “သဟဇာတလူ႔အဖြဲ႔အစည္း (Harmonious Society)မွ တိုးတက္ေသာနိုင္ငံေတာ္ၾကီးဆီ အေရာက္လွမ္းနိုင္ေရး” ေဆြးေႏြးခဲ႔ဖူးသည္႔အတိုင္း အထက္ေဖာ္ျပပါ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားအား ဘက္ေပါင္းစံုမွ ဟန္ခ်က္ညီညီ ေဆာင္ရြက္သြားနိုင္မွသာ တိုင္းျပည္တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား သိသိသာသာေပၚထြန္းလာမည္သာမက “ပါတီကိုၾကည္႔ မဲထည္႔ပါ” “ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ျပီ” ဆိုခဲ႔သည္႔ စကားအားမာန္မ်ား ၂၀၂၀-ေရြးေကာက္ပြဲကာလမတိုင္မီ အက်ိဴးသက္ေရာက္လာနိုင္မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း။
ေဒါက္တာ သိန္းမိုး၀င္း (01-Nov-2017)
The University of New South Wales, Sydney, Australia, +614 5138 9185
