Tag: Niger

သြဂုတ် ၁၉၊ ၂၀၂၃

M-Media 

-နိုင်ဂျာအာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင်ကို ဖြုတ်ချရေး စစ်၀င်တိုက်မည့်နေ့ရက်ကို အဖွဲ့၀င်နိုင်ငံတွေ သဘောတူထားပြီလို့ အနောက်အာဖရိက နိုင်ငံများအဖွဲ့ (ECOWAS) က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ 

အဖွဲ့၀င်စစ်တပ်တွေ အဆင့်သင်ဖြစ်ရေး ဆွေးနွေးကြတဲ့ မနေ့က အစည်းအ၀ေးမှာ စစ်ပွဲစမယ့်နေ့ရက်ကို ဆုံးဖြတ် အတည်ပြုလိုက်တာပါ။ 

အရပ်သားအစိုးရကို အာဏာပြန်အပ်ရေး သံတမန်နည်းလမ်းတွေနဲ့ ဆောင်ရွက်မှုအားလုံး အဆင်မပြေတော့ရင် စစ်ခေါင်းဆောင်ကို အင်အားသုံးဖြုတ်ချမယ်လို့ အဖွဲ့ရဲ့ နိုင်ငံရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ လုံခြုံရေး အကြီးအကဲ အဘ်ဒဲလ် ဖာတူ မူဆာက ပြောပါတယ်။ 

“အမိန့်ရောက်လာတာနဲ့ ၀င်တိုက်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေပါပြီ။ ၀င်တိုက်မယ့်ရက်ကိုလည်း ဆုံးဖြတ်ပြီးပါပြီ။ စစ်ရေးနဲ့ ၀င်ရောက်ဟန့်တားမယ့်ကိစ္စအတွက် လိုအပ်တာတွေကို သဘောတူ စီစဥ်ဆောင်ရွက်ထားပြီးပါပြီ။ ကြား၀င်စေ့စပ်ဖို့ ကိစ္စအတွက်လည်း ကျွန်တော်တို့ အဆင်သင့် လုပ်ထားပါတယ်။ တံခါးအားလုံး ဖွင့်ထားဆဲပါ”

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ဒီမိုကရေစီ အခြေချလာတဲ့ နိုင်ဂျာနိုင်ငံမှာ ဇူလိုင်လနှောင်းပိုင်းက စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး သမ္မတအစောင့်တပ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ် ချီယာနီက ဦးဆောင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

Ref: Aljazeera 

သြဂုတ် ၁၈၊ ၂၀၂၃

M-Media 

-အာဏာသိမ်းထားတဲ့ နိုင်ဂျာနိုင်ငံကို စစ်ရေးအရ အရေးယူရင် ပါ၀င်ဖို့အတွက် အဖွဲ့နိုင်ငံအများစုက အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီလို့ အနောက်အာဖရိကနိုင်ငံများအဖွဲ့ (ECOWAS) က ပြောပါတယ်။ 

သမ္မတအစောင့်တပ်အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ် အဘ်ဒူရဟ်မာနီ ချီယာနီဟာ ဇူလိုင် ၂၆ ရက်နေ့မှာ သမ္မတ မိုဟာမက် ဘာဇွမ်ကို ဖြုတ်ချပြီး အာဏာသိမ်းခဲ့တာပါ။

ECOWAS အဖွဲ့ကတော့ ချီယာနီအနေနဲ့ အရပ်သားအစိုးရကို သြဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထားပြီ အာဏာမလွှဲပြောင်းပေးရင် စစ်ရေးအရ ၀င်ရောက်အရေးယူမယ့်အထိ ဖြစ်သွားနိုင်တယ်လို့ ရာဇသံပေးထားပါတယ်။ နောက်ဆုံးရက် ကျော်သွားပေမယ့် လက်ရှိအချိန်အထိ အရေးယူမှု မလုပ်သေးပါဘူး။ 

အဖွဲ့ရဲ့ ကော်မရှင်နာ အဘ်ဒဲလ် ဖာတူ မူဆာက စစ်အာဏာရှင်အုပ်ချုပ်နေတဲ့ နိုင်ငံတစ်ချို့နဲ့ ကိပ်ဗာဒီနိုင်ငံတို့ကလွဲရင် အဖွဲ့၀င်နိုင်ငံအားလုံးဟာ နိုင်ဂျာကို စစ်အရေးအရ ၀င်ရောက်အရေးယူမယ့်ကိစ္စမှာ ပူးပေါင်းပါ၀င်ဖို့အတွက် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီလို့ မနေ့က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

ECOWAS အဖွဲ့၀င်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ထားတဲ့ ဘာကီနာဖာဆိုနဲ့ မာလီနိုင်ငံတွေက နိုင်ဂျာကို စစ်တပ်၀င်ရင် ဒါဟာ စစ်ကြေငြာတာမျိုးဖြစ်ပြီး ဒေသတွင်း အခြေအနေ ပိုဆိုးသွားမယ်လို့ သတိပေးထားပါတယ်။ 

စစ်အာဏာရှင် အုပ်စိုးနေတဲ့ ဂီနီနိုင်ငံကလည်း စစ်ရေးနဲ့ ၀င်ရောက်ဖြေရှင်းမှုကို လက်မခံဘူးလို့ ပြောထားပါတယ်။ 

နိုင်ဂျာ အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင်ကို ဘယ်အချိန်မှာ ဘယ်လိုပုံစံမျိုးနဲ့ ၀င်ရောက်အရေးယူမယ်ဆိုတာကိုတော့ ECOWAS 

အဖွဲ့က တိတိကျကျ မထုတ်ပြန်ပါဘူး။ 

Ref: Aljazeera 

ဒီဇင္ဘာ ၂၀၊ ၂၀၁၅
M-Media

– ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာသိမ္းရန္ ႀကံစည္ေနသည္ဟူေသာ သံသယျဖင့္ စစ္တပ္အရာရွိ ၉ ဦးကုိ ဖမ္းဆီးလုိက္သည္ဟု အာဖရိကႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္ေသာ ႏုိင္ဂ်ာအစုိးရက ယေန႔တြင္ ေၾကျငာခဲ့သည္။

ယခုသီတင္းပတ္အေစာပုိင္းက ဖမ္းဆီးခဲ့ျခငး္ျဖစ္ၿပီး ၎တုိ႔အား တစ္လတာ ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဟာဆူမီ မာဆာအူဒူက ယေန႔တြင္ျပဳလုပ္သည့္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ၌ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“အာဏာသိမ္းဖုိ႔ ႀကိဳးစားမႈအတြက္ တာ၀န္ရွိသူ အရာရွိ ၉ ဦးကုိ ဖမ္းဆီးလုိက္ၿပီး၊ စစ္ခံု႐ံုးမွာ တရားစြဲဆုိသြားမွာပါ” ဟု ၀န္ႀကီးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ အာဏာသိမ္းမႈကုိ တားဆီးႏုိင္ခဲ့ျခင္းမွာ ၎တုိ႔၏ အစီအစဥ္မ်ားကို ပံုမွန္သတင္းပုိ႔ေနသည့္ သစၥာရွိစစ္သားအခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု မာဆာအူဒူက ဆုိသည္။

သမၼတ မဟာမာဒူ အစ္ဆူဖူကမူ ၾကာသာပေတးေန႔က ႐ုပ္သံမွတစ္ဆင့္ ေျပာၾကားခဲ့သည့္ မိန္႔ခြန္း၌ အာဏာသိမ္းရန္ ႀကံစည္သူမ်ားမွာ ေလေၾကာင္းအင္အားကုိ အသံုးျပဳရန္ စီစဥ္ထားသည္ဟု ဆုိသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အတုိက္အခံအဖြဲ႕ကမူ အစုိးရ၏ ျပာၾကားမႈကုိ ျငင္းဆုိခဲ့ၿပီး ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပရန္ စီစဥ္ထားသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအရင္ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနကုိ ႀကိဳးကုိင္လုိသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိေနသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

Ref: Aljazeera

ဧၿပီ ၃၊ ၂၀၁၅
M-Media

– စစ္ေသြးႂကြအုပ္စု ဘုိကုိဟရမ္မွာ အစၥလာမ္သာသနာ၏ အဆုိး၀ါးဆံုးရန္သူျဖစ္ၿပီး အေနာက္အာဖရိကမွ မြတ္စလင္မ်ားမွာ
အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္မ်ားႏွင့္ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္အား ၾကမ္းတမ္းေသာျပန္ဆုိျခင္းတုိ႔အား လက္မခံေသာေၾကာင့္ အဆုိပါ ဘုိကုိဟရမ္အုပ္စုမွာ ႐ံႈးနိမ့္သြားမည္ဟု ႏုိင္ဂ်ာသမၼတ မုိဟာမာဒူ အစ္ဆုိဖူက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသုိ႔ ေရာက္ရွိေနသည္ အစ္ဆုိဖူက မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္ ကမ္းဘရစ္ခ်္ရွိ ဟားဗတ္တကၠသုိလ္၌ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ တကၠသုိလ္၀န္ထမ္းမ်ားအား ယမန္ေန႔တြင္ ေျပာၾကားေသာ မိန္႔ခြန္းတြင္ ထုိကဲ့သုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

“ဘုိကုိဟရမ္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ကေတာ့ ဘာမွ အစၥလာမ့္နည္းမက်ပါဘူး။ အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ျပန္ေပးဆြဲမုဒိမ္းက်င့္တာ၊ အျပစ္မဲ့တဲ့သူေတြကုိ သတ္ပစ္တာ၊ လူေတြရဲ႕ေသြးကုိ ဆာေလာင္ေနတာ အဲဒါေတြဟာ ဘုိကုိဟရမ္မွာ အနာဂတ္မရွိေတာ့ပါဘူး။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ အလုိေတာ္နဲ႔ ဘုိကုိဟရမ္ေတြဟာ ႐ံႈးနိမ့္သြားမွာပါ” ဟု အစ္ဆုိဖူက ဆုိသည္။

ႏုိက္ဂ်ီးရီးယားႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားတြင္ တုိက္ခုိက္မႈမ်ား၊ ျပန္ေပးဆြဲမႈမ်ား တုိးျမႇင့္ျပဳလုပ္လာသည့္ ဘုိကုိဟရမ္အဖြဲ႕ကုိ ႏုိက္ဂ်ီးရီးယားအပါအ၀င္ အေနာက္အာဖရိက ႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ႏုိင္ဂ်ာ၊ ကင္မရြန္း၊ ခ်ဒ္ႏွင့္ ဘန္နင္ႏုိင္ငံတုိ႔ပူးေပါင္းကာ ႏုိက္ဂ်ီးရီးယားရွိ ဘုိကုိဟရမ္အဖြဲ႕မ်ားကုိ ထုိးစစ္ဆင္လ်က္ ရွိေနသည္။

အစ္ဆုိဖူကမူ ဘုိကုိဟရမ္အား တုိက္ခုိက္ေနသည့္ အာဖရိက မဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကုိ မြတ္စလင္အမ်ားစုရွိရာ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံက ေထာက္ခံအားေပးသည္ဟုဆုိၿပီး လတ္တေလာရရွိခဲ့သည့္ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားကုိ ေထာက္ျပ ေျပာဆုိသြားသည္။ ထို႔ျပင္ နယ္စပ္မ်ားတြင္ ကိုယ္ပုိင္ႏုိင္ငံထူေထာင္ရန္ ဘုိကုိဟရမ္၏ ႀကိဳးပမ္းမႈကုိလည္း ပယ္ခ်သြားသည္။

“ႏုိင္ငံေပါင္းစံုတပ္ဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈေတြကုိ ရွင္းျပရမယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔ေတြရဲ႕သတင္းအခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ တပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြကုိ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာသာမက ပုိၿပီးအေရးႀကီးတဲ့ လူထုေထာက္ခံမႈပါ ရလုိ႔ ဒီလုိေအာင္ျမင္တာပါ။ ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံေတြက ျပည္သူေတြဟာ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ အစြန္းေရာက္မႈေတြကုိ လက္မခံဘူးဆုိတာ ျပသေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္ကျပည္သူေတြဟာ ဘုိကုိဟရမ္ကုိ မြတ္စလင္အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအျဖစ္နဲ႔ပါ လက္မခံတာပါ” ဟု အစ္ဆုိဖူက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထုိ႔ျပင္ ေဒသအတြင္း ဆင္းရဲမြဲေတမႈက စစ္ေသြးႂကြအဖြဲ႕မ်ားထံ ျပည္သူမ်ား သြားေရာက္ပူးေပါင္းရသည့္ အဓိက အေၾကာင္းအရင္း ျဖစ္ေနၿပီး၊ ထုိျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းရန္အတြက္ အလွဴရွင္မ်ား သတ္သတ္မွတ္မွတ္ မရွိျခင္း၊ လူဦးေရ လွ်င္ျမန္စြာ တုိးလာျခင္းႏွင့္ ရာသီဥတုျပႆနာမ်ားက အဟန္႔အတားျဖစ္ေနသည္ဟု ဆုိသည္။

Ref: Reuters