Reuters
မၾကာမီ ရက္သတၱပတ္အတြင္း မြတ္စလင္တို႕ ဥပုတ္သီလေစာင့္ထိန္းၾကမည့္ “လျမတ္ရာမသြာန္” (Ramadan) ေရာက္လာပါေတာ့မယ္။ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွာ ေသာၾကာေန႕၌ စတင္ျပီး အိမ္နီးခ်င္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွာလည္း ထို့အတူပင္ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ေရလက္ၾကားအလြန္ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ စေနေန႕စတင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
အစၥလာမ္ ဟစ္ဂ်ရီျပကၡဒိန္က “လ” ျပကၡဒိန္ (Islam’s Hijri Lunar Calendar)ျဖစ္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတစ္ခုနဲ႕တစ္ခု တစ္ရက္ခန္႕ ကြာျခားတတ္ပါတယ္။ အေမရိကန္လို၊ အင္ဒိုနီးရွားလို ၾကီးမားတဲ့ႏိုင္ငံမ်ိဳးမွာဆို အေရွ႕ဘက္နဲ႕ အေနာက္ဘက္ ဝါဝင္ဝါထြက္ တစ္ရက္ခန္႕ ကြာျခားတတ္ပါတယ္။
မြတ္စလင္လူနည္းစုျဖစ္တဲ့ ဥေရာပတိုက္က ႏိုင္ငံမ်ားမွာ နားလည္မႈလြဲျခင္း၊ အခက္အခဲျဖစ္ျခင္းမ်ိဳး တတ္ႏိုင္သမွ် နည္းပါးဖို႕အတြက္ မြတ္စလင္ အၾကီးအကဲ ေခါင္းေဆာင္တို႕က ေခတ္မွီ နကၡပညာမ်ားအသုံးျပဳဖို႕ ဦးတည္ေနၾကပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ား၊ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာေတာ့ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ကို ထိန္းသိမ္းလိုၾကတာကိုလည္း ေတြ႕ၾကရပါတယ္။
ေခတ္မွီနည္းပညာမ်ား တိုးတက္ထြန္းကားလာတာနဲ႔အညီ ပညာရွင္မ်ားကလည္း ခန္႕မွန္းရုံ သက္သက္မဟုတ္ဘဲ ေသခ်ာတိက်စြာ တြက္ခ်က္သိရွိႏိုင္လာပါတယ္။
ယခုလ ေတာင္အေမရိကေဒသမွာ ဇူလိုင္ ၁၉-ရက္ “လ” စထြက္မွာျဖစ္ျပီး ဥေရာပေျမာက္ပိုင္းေဒသနဲ႕ ကေနဒါႏိုင္ငံကလြဲရင္ ကမာၻ႕အေနာက္ျခမ္းေဒသ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဇူလိုင္ ၂၀-ရက္မွာ “လ” စထြက္ပါမယ္။ က်န္ကမာၻတဝွမ္းလုံးမွာေတာ့ ဇူလိုင္ ၂၁-ရက္ပါ။ ဒါက ေခတ္မွီနကၡပညာနဲ႕ တြက္ခ်က္ထားမႈပါ။
တူရကီႏိုင္ငံသုံးစနစ္ကေတာ့ မည္သည့္ကမာၻ႕ေဒသမွာမဆို “လ” စထြက္ျခင္းကို ျမင္ရပါက ေနာက္တစ္ေန႕မွာ “လျမတ္ရာမသြာန္” က်ေရာက္တယ္လို႕ယူဆပါတယ္။ ယခင္ “တူရကီေအာ္တိုမန္အင္ပါယာ”အတြင္းရွိ ေဘာ့စနီးယားကဲ့သို႕ႏိုင္ငံမ်ား၊ တူရကီမ်ိဳးႏြယ္ဝင္အမ်ားစုရွိတဲ့ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံတို႕က ဒီစနစ္ကို လိုက္နာက်င့္သုံးျပီး ဇူလိုင္ ၂၀-ရက္မွာ “လျမတ္ရာမသြာန္” အတူတကြ စတင္ၾကပါမယ္။
ဥေရာပရဲ့ မြတ္စလင္အမ်ားဆုံးရွိတဲ့ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ အမ်ားစုဟာ အာရပ္ႏြယ္ဖြားေတြျဖစ္ျပီး ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏိုင္ငံအတိုင္း လိုက္နာစတင္ၾကပါတယ္။
ျဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ မြတ္စလင္ေတြဟာ အိႏၶိယမ်ိဳးႏြယ္၊ ပါကစၥတန္မ်ိဳးႏြယ္နဲ႕ ဘဂၤါလီမ်ိဳးႏြယ္ အစသျဖင့္ ကြဲျပားၾကတဲ့အေလ်ာက္ တစ္ႏိုင္ငံအတြင္းမွာပဲ ဝါဝင္ဝါထြက္လည္း မတူၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႕မိခင္ႏိုင္ငံရဲ့ ေၾကညာခ်က္အတိုင္း လိုက္ပါစတင္ၾကလို႕ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီႏွစ္မွာေတာ့ “ဥေရာပ အစၥလာမ္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္” (the Federation of Islamic Organisations in Europe)နဲ႕ “ဥေရာပ ဓမၼသတ္နဲ႕ သုေတသနေရးရာ ေကာင္စီ” (the European Council on Fatwa and Research)တို႕က “လျမတ္ရာမသြာန္” ဝါဝင္ဝါထြက္ကို “တူရကီႏိုင္ငံသုံးစနစ္” က်င့္သုံးဖို႕ တိုက္တြန္းၾကိဳးပမ္းေနၾကပါတယ္။
ဒီေကာင္စီက ေခတ္မွီသိပၸံနည္းပညာသုံးတြက္ခ်က္မႈမ်ားဟာ အစၥလာမ္တရားေတာ္နဲ႕ အျပည့္အဝေဘာင္ဝင္ေၾကာင္း ေၾကညာထားျပီး ဇူလိုင္ ၂၀-ရက္မွာ “လျမတ္ရာမသြာန္” အတူတကြ စတင္ဖို႕ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
ျပင္သစ္မြတ္စလင္ေကာင္စီ ဥကၠဌက သူတို႕အေနနဲ႕ ဒီစနစ္သစ္ကို ၂၀၁၃-ခု မွာ စတင္လက္ခံက်င့္သုံးမယ္လို႕ ေျပာဆိုသေဘာတူပါတယ္။ ျပကၡဒိန္စနစ္နဲ႕ ေစာစီးစြာ တိတိက်က် သိရွိရမွာသာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ရုံးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္လို႕ရမွာျဖစ္ျပီး အခ်ိဳ႕ေသာ ခရစ္ယာန္ ရုံးပိတ္ရက္မ်ားကိုလည္း မြတ္စလင္နဲ႕ ဂ်ဴးပြဲေတာ္ရက္မ်ားအျဖစ္ အစားထိုးလို႕ရမွာပါ။
ဥေရာပတခြင္ တူရကီႏြယ္ဖြားမ်ား၊ အာရပ္ႏြယ္ဖြားမ်ား၊ အာဖရိကႏြယ္ဖြားမ်ားက ဒီစနစ္သစ္ကို လက္ခံၾကေပမယ့္ ျဗိတိန္ရွိ ေတာင္အာရွႏြယ္ဖြား (အိႏၶိယ၊ ပါကစၥတန္နဲ႕ ဘဂၤါလီ)ေတြကေတာ့ လိုလားၾကပုံမေပၚၾကပါ။
ေမာင္လွေငြ
ကိုးကား – http://www.reuters.com/article/2012/07/11/us-europe-islam-ramadan-idUSBRE86A0W920120711
